powered by

Το Οικογενειακό Γραφείο ( Family Office)  και ο ρόλος του

Άτομα με μεγάλης αξίας περιουσιακά στοιχεία  (ΗΝWI) πολλές φορές επιθυμούν τη δημιουργία ενός οικογενειακού γραφείου (family office). Ένα οικογενειακό γραφείο  συνήθως είναι ειδικά προσαρμοσμένο στις ανάγκες του συγκεκριμένου ατόμου ή οικογένειας και των επιχειρήσεων τους. 

Τα οικογενειακά γραφεία συνήθως χωρίζονται σε αυτά που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών σε μια οικογένεια και σε αυτά που παρέχουν υπηρεσίες σε πολλές οικογένειες ταυτόχρονα. Τα «πολύ-οικογενειακά» γραφεία (MFO’s) είναι πιο διαδεδομένα λόγω  οικονομιών κλίμακας που επιτρέπουν την κατανομή του κόστους μεταξύ των πελατών.

Σύμφωνα  με την παραδοσιακή  έννοια του όρου, ένα  οικογενειακό γραφείο παρέχει υπηρεσίες κυρίως διοικητικής (administrative) φύσης, κρατώντας λογαριασμούς, διεκπεραιώνοντας συναλλαγές και αναλαμβάνοντας τη διαχείριση εμπιστευμάτων (Trusts) και άλλων εταιρικών δομών.  Η οικογένεια παίρνει επαγγελματικές συμβουλές απευθείας από ειδικούς στον κάθε τομέα π.χ., από δικηγόρους, λογιστές, ασφαλιστές, επαγγελματίες παροχής συμβουλών για  διαχείριση επενδύσεων και ακολούθως,  το οικογενειακό γραφείο είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή και υλοποίηση των εν λόγω συμβουλών. 

Διαβάστε τα υπόλοιπα εξειδικευμένα άρθρα για τις οικογενειακές επιχειρήσεις

1. Οικογενειακές Επιχειρήσεις – Πλεονεκτήματα και Αδυναμίες

2. Τα στάδια, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες σε μία οικογενειακή επιχείρηση

3. Διαπροσωπικές σχέσεις και επικοινωνία σε μια Οικογενειακή Επιχείρηση

4. Συναισθήματα και ο ρόλος τους σε μία οικογενειακή επιχείρηση

5. Οικογενειακή Επιχείρηση: Σχετικά θεσμικά όργανα και η σημασία τους

6. Διαχείριση του πλούτου της οικογενειακής επιχείρησης

7. Η χρήση των εμπιστευμάτων στις οικογενειακές επιχειρήσεις

8. Διαχείριση Συγκρούσεων σε μία Οικογενειακή επιχείρηση

9. H ανθρώπινη πλευρά των οικογενειακών επιχειρήσεων

10. Οι Αρχές μία Οικογενειακής Επιχείρησης

11. Γιατί δεν δημιουργούνται στελέχη στην Κύπρο;

12. Ο Ρόλος της Λογοδοσίας σε μια Οικογενειακή Επιχείρηση

13. Οικογενειακό Συμβούλιο: Είναι απαραίτητο;

14. Η οικογενειακή επιχείρηση μέσα από τα μάτια ενός διαδόχου: Προκλήσεις και ευκαιρίες 


Ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε οικογένειας, υπάρχουν διάφοροι τύποι οικογενειακών γραφείων.

Σε κάποιες περιπτώσεις, το οικογενειακό γραφείο είναι, ουσιαστικά, μια υπηρεσία προσωπικού βοηθού. Η οικογένεια χρειάζεται κάποιον να τους βοηθήσει με τις καθημερινές τους ανάγκες και να ασχολείται με ευρύ φάσμα απλών καθημερινών ζητημάτων, είτε αυτά αφορούν τη σύνταξη επιστολών, ή ακόμη και την οργάνωση ταξιδιών και διαμονής στο εξωτερικό.  Σε αυτή την περίπτωση, το οικογενειακό γραφείο έχει υποβοηθητικό ρόλο για την οικογένεια σε θέματα όχι απαραίτητα επαγγελματικής φύσης.

Όταν οι ανάγκες της οικογένειας γίνονται πιο πολύπλοκες, η οικογένεια ίσως χρειαστεί ένα άτομο που να μπορεί να αναλάβει ένα πιο οργανωτικό ρόλο. Ένα τέτοιο άτομο μπορεί να παρακολουθεί και να ασχολείται με πιο σύνθετα ζητήματα, όπως για παράδειγμα, τη διαχείριση του προσωπικού του νοικοκυριού, την ασφάλιση των περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας, τη διασύνδεση με φιλανθρωπικές οργανώσεις που υποστηρίζει η οικογένεια. Γενικότερα, το εν λόγω άτομο μπορεί να είναι αυτό στο οποίο προστρέχουν τα μέλη της οικογένειας για οποιοδήποτε θέμα. 

Εκτός από τη διαχείριση των καθημερινών αναγκών, συχνά η οικογένεια χρειάζεται ένα άτομο το οποίο να μπορεί να διαχειριστεί τις καθημερινές οικονομικές υποθέσεις της, την πληρωμή λογαριασμών και μηνιαίων εξόδων (standing orders) και τη διαχείριση καθημερινών αναγκών σε μετρητά.

Υπάρχουν, βεβαίως, και οικογενειακά γραφεία των οποίων ο κύριος σκοπός είναι να ενεργούν ως αντιπρόσωποι  της οικογένειας στις επιχειρήσεις της. Oι διαφορετικές επιχειρήσεις στις οποίες συμμετέχει η οικογένεια χρειάζονται κάποιον να ενεργεί ως συντονιστής, για να διασφαλιστεί ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις δεν ανταγωνίζονται άσκοπα μεταξύ τους, όπως επίσης να επιβλέπει τη διατήρηση χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης. Τα άτομα που έχουν αυτό το ρόλο στα πλαίσια του οικογενειακού γραφείου έχουν συνήθως ισχυρή εμπειρία στη διαχείριση των επιχειρήσεων και συχνά  διορίζονται και  ως διευθυντικά στελέχη στις εταιρείες της οικογένειας.

Πολλές φορές,  οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούνται από  μια περίπλοκη δομή  εταιρειών και εμπιστευμάτων (trusts). Ο διοικητικός φόρτος της διαχείρισης αυτών των δομών δημιουργεί την ανάγκη να υπάρχει μια εξειδικευμένη ομάδα η οποία να έχει ως κύριο σκοπό την επίβλεψη μιας σωστής και αποτελεσματικής διαχείρισης των εταιρειών και εμπιστευμάτων εντός της δομής.

Σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχει ανάγκη για διαχείριση των επενδύσεων της οικογένειας πέραν από τα προσωπικά περιουσιακά στοιχεία (σπίτια, αεροπλάνα, σκάφη κ.λπ.).  Ο ρόλος ενός οικογενειακού γραφείου στην διαχείριση αυτών των επενδύσεων είναι συνήθως  να αναλάβει την επένδυση  τέτοιων περιουσιακών στοιχείων, συχνά υπό τη διακριτική του ευχέρεια, με στόχο την επίτευξη της απαιτούμενης απόδοσης της επένδυσης.  Οικογενειακό γραφείου αυτού του τύπου μπορεί να επικεντρώνεται στην διαχείριση μετοχών, αμοιβαίων κεφαλαίων, αντιστάθμισης κινδύνου κλπ. Το κύριο χαρακτηριστικό του εν λόγω γραφείου ότι αμείβεται ανάλογα με την επιτυχία των επενδύσεων ή την αξία ή αύξηση των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων.

Πολλές φορές, οικογενειακές εταιρείες χρειάζονται ένα προσωπικό αξιόπιστο σύμβουλο που να έχει σχέση  εμπιστοσύνης με την οικογένεια και να μοιράζεται τις ίδιες αξίες και το όραμα της οικογένειας και του ιδρυτή των οικογενειακών επιχειρήσεων. Αυτό επιτρέπει στον εν λόγω σύμβουλο/ οικογενειακό γραφείο να συμμετέχει στον φορολογικό σχεδιασμό, την πρόβλεψη ρευστότητας, την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων και την ετοιμασία ενός σχεδίου διαδοχής από την μια γενιά στην άλλη.

Ένα ολοκληρωμένο οικογενειακό γραφείο μπορεί να παρέχει όλες ή τις πλείστες από τις πιο πάνω υπηρεσίες. Οικογενειακές επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο «πακέτο» υπηρεσιών έχουν συνήθως ένα αρκετά μεγάλο βαθμό πολυπλοκότητας όσον αφορά τις υποθέσεις, την δομή  και  τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Η παροχή συμβουλών και υπηρεσιών για τις εξαιρετικά εύπορες οικογένειες στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης πλούτου δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην ικανότητα ενός επαγγελματία συμβούλου. Απαιτείται μια καλά συντονισμένη, συλλογική προσπάθεια από μια ομάδα επαγγελματιών.

 

Τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια, ο ρόλος των οικογενειακών γραφείων έχει σταδιακά εξελιχθεί από έναν απλώς διεκπεραιωτικού χαρακτήρα σε ρόλο πιο ενεργούς διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και πιο άμεσης εμπλοκής με τους εξωτερικούς επαγγελματίες.

Μεταξύ άλλων, μερικοί παράγοντες οι οποίοι έχουν επιφέρει την αλλαγή του ρόλου των οικογενειακών γραφείων  είναι και το γεγονός ότι η ανάγκη  για  επαγγελματικές  συμβουλές  είναι  πιο συχνή και πιο εξειδικευμένη.  Ένα οικογενειακό γραφείο θα πρέπει να  είναι σε θέση να εντοπίζει  έγκαιρα διάφορα ζητήματα τα οποία  θα πρέπει να αντιμετωπίζονται για την προστασία της  εύρυθμης και οικονομικά αποδοτικής λειτουργίας των οικογενειακών επιχειρήσεων.  Θα πρέπει να   μπορεί να επιλέγει τους κατάλληλους ειδικούς επαγγελματίες  και να επεξεργάζεται και εφαρμόζει τις συμβουλές τις οποίες λαμβάνει από τους εν λόγω επαγγελματίες, προσαρμόζοντας αυτές στα δεδομένα των  οικογενειακών επιχειρήσεων. 

Παράλληλα, η διαχείριση του πλούτου έχει καταστεί πιο περίπλοκη, αφού τώρα υπάρχει σωρεία νέων επενδυτικών προϊόντων, διαθρωτικών δομών καθώς και στρατηγικών σχεδιασμών για τα οποία είναι απαραίτητη μια συνεχής και εκτεταμένη ανάλυση και επίβλεψη. Το οικονομικό περιβάλλον μεταβάλλεται συνεχώς με σοβαρότατα ρίσκα για τα οποία πρέπει να γίνεται η σωστή πρόβλεψη.  Συνεπώς, η ανάγκη για μια εξαιρετικά εξελιγμένη διαχείριση κινδύνων σε όλο το φάσμα των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι μέρος της σημερινής πραγματικότητας. 

Οι επιχειρήσεις των οικογενειών έχουν επίσης γίνει πολύ πιο περίπλοκες κυρίως γιατί είναι όλο και πιο διεθνείς, με επιχειρηματικά συμφέροντα σε πολλές γωνιές του πλανήτη. Συνεπώς, η ανάγκη για συμβουλές αυξάνεται τόσο γρήγορα που είναι δύσκολο για ένα οικογενειακό γραφείο, με την παραδοσιακή έννοια του όρου, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις.

Ο συνδυασμένος αντίκτυπος της όλο και πιο απαιτητικής φορολογικής συμμόρφωσης, της αύξησης των κανονισμών και εξειδικευμένης νομοθεσίας και της ύπαρξης ενός εξαιρετικά ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, δοκιμάζει τις δυνατότητες ακόμη και των μεγαλύτερων και καλύτερων οικογενειακών γραφείων.

Το πρόβλημα συχνά επιδεινώνεται από τον μη ακριβή καθορισμό του ρόλου των οικογενειακών γραφείων, προκαλώντας σύγχυση και επικάλυψη των προσπαθειών μεταξύ του οικογενειακού γραφείου και των εξωτερικών συμβούλων. Ορισμένα οικογενειακά γραφεία για παράδειγμα, προσπαθούν να αναλάβουν ρόλο διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων και σύμβουλου επενδύσεων, χωρίς να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και εργαλεία για την παροχή τέτοιων εξειδικευμένων συμβουλών. Κάτι τέτοιο, εκτός από επικίνδυνο, έχει σαν αποτέλεσμα να στρέφει την προσοχή του οικογενειακού γραφείου σε ένα μόνο τομέα, παραμελώντας τον κύριο ρόλο της εφαρμογής της στρατηγικής, της σωστής εταιρικής διακυβέρνησης και της προετοιμασίας ενός σωστού σχεδίου διαδοχής. Συνεπώς, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι ο καθορισμός του ρόλου της οικογένειας, του οικογενειακού γραφείου και των εξωτερικών επαγγελματικών, καθώς και ο ορθός καταμερισμός των ευθυνών μεταξύ τους, ανάλογα με τις δυνατότητες και περιορισμούς καθενός από αυτούς.  

Ο θεσμός του οικογενειακού γραφείου παραμένει πολύ επίκαιρος, παρέχοντας  υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες της οικογένειας με εμπιστευτικότητα και βοηθώντας στη διατήρηση της μακροβιότητας μιας οικογενειακής επιχείρησης. Όμως, το συχνά μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον και οι αυξημένες νομοθετικές και άλλες απαιτήσεις επιβάλλουν επανασχεδιασμό της παραδοσιακός μορφής των οικογενειακών γραφείων με ξεκάθαρο καθορισμό στόχων και με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.

Γιώργος Ν. Μούντης
Χρυσοστομίδης & Σια ΔΕΠΕ
g.mountis@chrysostomides.com.cy

 

Δειτε Επισης

Πετρολίνα: Αιμοδοσία εις μνήμη Καλλή και Φανής Λευκαρίτη-Συγκινητική μαζική συμμετοχή
Primetel: Υποδέχθηκε τους εκπροσώπους των media σε γιορτινή συνάντηση
Όμιλος Παπαέλληνας: Η πρωτοποριακή προσέγγιση στην ανάπτυξη των ανθρώπων του τιμάται με συνεχείς διεθνείς διακρίσεις
Sky Novel: Εορταστική λάμψη και πολυτέλεια στο ψηλότερο σημείο της Λευκωσίας
Golden Gallery by Kapatays: Εγκαίνια ατομικών εκθέσεων Ανδρέα και Μιχάλη Χαραλαμπίδη
3ο Cyprus Job Fair: Η πύλη για το επαγγελματικό σας μέλλον
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) στηρίζει ΕΛΔΥΚ και Εθνική Φρουρά με δωρεά εξοπλισμού
Ενοχλημένη για σκιές που αφήνονται για το έργο της η ΕΠΑ-«Η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητες αγορανομίας»
Τεχνικό σεμινάριο από S.J. Vassiliades & Son στο πλαίσιο του εορτασμού των 60 χρόνων της εταιρείας
Μεγάλες ευκαιρίες για τους Κύπριους επιχειρηματίες...Όσα συζήτησαν ΕΒΕ Πάφου και Εμπορικός Ακόλουθος της Κίνας