Διαχείριση Συγκρούσεων σε μια Οικογενειακή Επιχείρηση

Για προβληματισμό: Είναι η σύγκρουση μια σημαντική πτυχή της οικογενειακής επιχείρησης;

Είναι ευρέως γνωστό ότι οι διαφωνίες και οι καβγάδες έχουν καταστρέψει πολλές οικογένειες και τις επιχειρήσεις τους. Μια παλιά παροιμία λέει: "Ποτέ μην εμπλακείτε σε επιχειρήσεις με τους φίλους σας ή την οικογένεια σας":

Αυτό δεν σημαίνει ότι τέτοιες επιχειρήσεις είναι καταδικασμένες να αποτύχουν αλλά όταν αποτύχουν χάνεται και η επιχείρηση και οι φίλοι ή η οικογένεια . Η πρόκληση είναι πώς θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε τη σύγκρουση σε ενέργεια που θα δημιουργήσει βελτίωση σε όλα τα επίπεδα της εταιρείας. Ακόμα και οι καλύτερα διοικούμενες επιχειρήσεις και οι πιο δεμένες οικογένειες έχουν διαφωνίες, οπότε προκύπτουν βασικά ερωτήματα όπως:

- Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τις συγκρούσεις σε μια οικογενειακή
 επιχείρηση;

- Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις διαφορές μας με τρόπο που να φέρνει πιο κοντά τα μέλη της οικογένειας αντί να τα απομακρύνει;

- Πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε αρμονία στη δομή της ιδιοκτησίας μας;
   
Όταν τα προσωπικά αρνητικά συναισθήματα παρεμβαίνουν στις επιχειρηματικές συναλλαγές, η διατήρηση τέτοιων οικογενειακών ζητημάτων εκτός επιχείρησης γίνεται μια σημαντική ανησυχία. Όταν η επιχείρηση είναι μεγάλη, οι συγκρούσεις τείνουν να είναι επίσης μεγάλες, και η εικόνα και το όνομα της οικογένειας και της επιχείρησης επηρεάζονται αρνητικά. Αυτό διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από τις μη οικογενειακές επιχειρήσεις όσον αφορά την αναστάτωση που προκαλούν στην επιχείρηση. Γενικά, τα συναισθήματα είναι προβλέψιμα σε θέματα όπως η διαδοχή, η κατανομή του πλούτου και οι αποφάσεις που σχετίζονται με την επιχείρηση.
 
Διαβάστε τα υπόλοιπα εξειδικευμένα άρθρα για τις οικογενειακές επιχειρήσεις

1. Οικογενειακές Επιχειρήσεις – Πλεονεκτήματα και Αδυναμίες
2. Τα στάδια, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες σε μία οικογενειακή επιχείρηση
3. Διαπροσωπικές σχέσεις και επικοινωνία σε μια Οικογενειακή Επιχείρηση
4. Συναισθήματα και ο ρόλος τους σε μία οικογενειακή επιχείρηση
5. Οικογενειακή Επιχείρηση: Σχετικά θεσμικά όργανα και η σημασία τους
6. Διαχείριση του πλούτου της οικογενειακής επιχείρησης
7. Η χρήση των εμπιστευμάτων στις οικογενειακές επιχειρήσεις
 
O Ritch Sorenson από το Πανεπιστήμιο Texas Tech επισημαίνει ότι οι συγκρούσεις σε οικογενειακές επιχειρήσεις διαφέρουν από εκείνες σε μη οικογενειακές επιχειρήσεις, τουλάχιστον με τρεις τρόπους:

1. Τα οικογενειακά ζητήματα έχουν προτεραιότητα έναντι των επιχειρηματικών θεμάτων
2. Οι οικογενειακοί κανόνες επίλυσης των συγκρούσεων έχουν προτεραιότητα σε σχέση με τους επιχειρηματικούς κανόνες επίλυσης συγκρούσεων
3. Υπάρχει μια μοναδική δυναμική μεταξύ των μελών της οικογένειας (Ένα μέλος της οικογένειας χωρίς υψηλή επίσημη θέση μπορεί να έχει πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες μέσα από τα εξέχοντα μέλη της οικογένειας)

Η Courtney Colette και ο John Davis από το Ινστιτούτο Οικογενειακών Επιχειρήσεων του Cambridge (2019) εντόπισαν 4 τύπους συγκρούσεων στις οικογενειακές επιχειρήσεις από τις λιγότερο σοβαρές έως τις πιο σοβαρές: μια μικρή διαφωνία, μια σοβαρή διαφωνία, μια αποσταθεροποιητική διαμάχη μέχρι την πιο σοβαρή: έναν πόλεμο
  Μία από τις πιο γνωστές οικογενειακές διαμάχες (πραγματικός πόλεμος) είναι αυτή της οικογένειας Gucci:

Στο επίκεντρο της διαμάχης ήταν ένα πράγμα: η οικογενειακή περιουσία και ο διαχωρισμός της μεταξύ των κληρονόμων του Guccio Gucci, του ανθρώπου που ίδρυσε τη δυναστεία στη Φλωρεντία το 1904, ο οποίος ξεκίνησε από ένα ταπεινό υπόβαθρο.

Οι δύο γιοι του Guccio Gucci, ο Aldo και ο Rodolfo, αργότερα ανέλαβαν και μεγάλωσαν την εταιρεία. Αλλά από τα οικονομικά σκάνδαλα και τις οικογενειακές διαμάχες, γεννήθηκε μια ιστορία οικογενειακής αντιπαλότητας, ζήλιας και απληστίας:

- Ο Paolo, γιος του Aldo και εγγονός του ιδρυτή Guccio, έστειλε στις φορολογικές αρχές ορισμένα έγγραφα που έδειχναν ότι ο ξάδελφός του ο Maurizio, γιος του Rodolfo και εγγονός του Guccio είχε κάνει φοροδιαφυγή.

- Ο Maurizio αναγκάστηκε να πουλήσει τις μετοχές του το 1993 σε μια αγγλοαραβική εταιρεία με το όνομα Investcorp για 190 εκατομμύρια δολάρια Αμερικής. Αυτή η συναλλαγή εξόργισε την πρώην σύζυγό του, Patrizia επειδή αυτή η ενέργεια στέρησε τα παιδιά τους από την κληρονομιά.

- Ο Paolo, ο άλλος εγγονός, κατέθεσε επίσης αγωγές κατά του πατέρα του Aldo και ανταγωγές κατατέθηκαν από τους κατηγορουμένους για να αποτρέψουν τον Paolo από την έκδοση μιας ανταγωνιστικής γραμμής δερμάτινων ειδών με το όνομα Gucci. Οι αγωγές του Paolo Gucci απορρίφθηκαν το 1980.

Ο Όμιλος Gucci ανήκει σήμερα στη γαλλική πολυεθνική εταιρεία προϊόντων πολυτελείας "Kering".
 
Όπως φαίνεται πιο πάνω, η εμφάνιση συγκρούσεων στην οικογενειακή επιχείρηση μπορεί να γίνει πολύ επιβλαβής και όπως στην περίπτωση της οικογένειας Gucci, μπορεί να σβήσει εντελώς την οικογενειακή επιχείρηση. Στην πραγματικότητα, πολλές αποτυχίες στις οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να ανιχνευθούν στις προσωπικές συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Έτσι, μια έγκυρη ερώτηση θα ήταν:
 
Πώς να οικοδομήσουμε ένα περιβάλλον πρόληψης συγκρούσεων;
 
Μερικοί τρόποι πρόληψης:

1. Άμεση και ανοικτή επικοινωνία

Αυτό σημαίνει να προσεγγίζετε το άτομο με το οποίο διαφωνείτε για να συζητήσετε τις διαφορές των απόψεων σας, τις διαφορετικές προσδοκίες ή τα πληγωμένα αισθήματα. Για παράδειγμα, αν ένας πατέρας είναι απογοητευμένος με την απόδοση του γιου του, δεν είναι καλύτερο γι 'αυτόν να συζητήσουν πρόσωπο με πρόσωπο τις ελλείψεις και τους τρόπους αντιμετώπισης τους, σε αντίθεση με την αποστολή ενός γραπτού ηλεκτρονικού μηνύματος χωρίς προειδοποίηση; Μια τέτοια αποτυχημένη επικοινωνία είναι η αιτία για πολλές μακροχρόνιες και καταστροφικές οικογενειακές βεντέτες και αγωγές.

Συζητώντας τα προβλήματα στο τραπέζι, τα μέλη της οικογένειας έχουν διαπιστώσει ότι είναι χρήσιμο να επικεντρώνονται στο διαχωρισμό των ρόλων και των συμφερόντων (δηλαδή τι κάνουμε ως μέλη της οικογένειας σε σχέση με αυτό που κάνουμε ως ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και διευθυντές). Μια άλλη στρατηγική είναι να καθοριστεί "ποιός είναι ο αυτός που έχει το πρόβλημα".

Ένα άλλο παράδειγμα, αν μια κόρη θα ήθελε να εγκαταλείψει την επιχείρηση, αλλά αισθάνεται υποχρεωμένη να μείνει, είναι ένα προσωπικό πρόβλημα ή ένα επιχειρηματικό πρόβλημα; Αρχικά, είναι ένα προσωπικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί από το εν λόγω πρόσωπο και μόνο, αν και μπορεί να χρειαστεί τη βοήθεια ενός συμβούλου σταδιοδρομίας ή άλλου επαγγελματία για την επίλυση της εσωτερικής σύγκρουσης της. Εάν τελικά αποφασίσει να φύγει, μπορεί να αποτελέσει επιχειρηματικό ζήτημα, απαιτώντας από την οικογένεια να αντιμετωπίσει τη σύγκρουση όσον αφορά τις κληρονομικές ανάγκες της εταιρείας. Εάν ο πατέρας της εκφράσει απογοήτευση ή ενόχληση ή προσπαθεί να δημιουργήσει ένα "αίσθημα ενοχής" προς την κόρη, μπορεί να γίνει μια οικογενειακή σύγκρουση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, πατέρας και κόρη μπορεί να χρειαστεί να συζητήσουν τις προσδοκίες τους ο ένας για τον άλλο, τις ελπίδες τους για το μέλλον και άλλα θέματα.

2. Μια σωστή οργανωτική δομή (π.χ. Οικογενειακό Συμβούλιο, Διοικητικό Συμβούλιο, Οικογενειακή Συνέλευση) μπορεί να αποτρέψει πιθανές μελλοντικές συγκρούσεις

3. Η διαπραγμάτευση / διαμεσολάβηση για την αναθεώρηση όλων των τομέων των διαφωνιών με τη διατήρηση μιας αντικειμενικής προσέγγισης και την αντιμετώπιση της διαφοράς όταν είναι η κατάλληλη στιγμή.

4. Διατηρήστε σαφείς αρχές και όραμα. Η σύγκρουση προκύπτει όταν οι αρχές παραμερίζονται. Η διατήρηση των οικογενειακών αρχών θα ενισχύσει την οικογενειακή δέσμευση, το σεβασμό και την εμπιστοσύνη.

5. Ενθάρρυνετε τη διαφάνεια

6. Θέσπιση πρωτοκόλλων διακυβέρνησης. Πώς πρέπει να λαμβάνονται οι αποφάσεις και να επιλύονται οι διαφορές

7. Ένας απόλυτος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη των συγκρούσεων είναι η οικοδόμηση ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ. Παρόλο που οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούνται απο ξεχωριστά χαρακτηριστικά που μπορούν να διευκολύνουν την εμπιστοσύνη, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε δυνάμεις που μπορούν να καταλήξουν σε αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης.

 
Εν κατακλείδι, η επίλυση συγκρούσεων των οικογενειακών επιχειρήσεων δεν είναι ένα γεγονός της μίας φοράς. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί από τα μέλη της οικογένειας να αναπτύξουν τη διαχείριση των συναισθημάτων, να μάθουν αποτελεσματικές τεχνικές επικοινωνίας και να παραμένουν συνεχώς σε εγρήγορση για σχετικά σήματα.
Όταν μια οικογένεια βρίσκεται μαζί για να επιλύσει τις διαφορές της, με κάθε συγγενή να δηλώνει το δικό του συμφέρον και τις ανάγκες του, είναι χρήσιμο για όλους να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αντιμετωπίσουν τι είναι καλύτερο για το σύστημα στο σύνολό του.
   
Μια συμβουλή: η θεσμοθέτηση μιας πρακτικής "Αναθεώρισης Σχέσεων" συνιστάται ανεπιφύλακτα. Συνήθως, οι ανεπίσημες συγκεντρώσεις των μελών της οικογένειας βοηθούν στο ξεκαθάρισμα των παρεξηγήσεων και στην αναζωογόνηση των σχέσεων. Η επιδέξια και επαγγελματική διευκόλυνση είναι χρήσιμη για τη δημιουργία μιας οικογενειακής κουλτούρας που είναι ανοικτή στο χειρισμό των διαφορών.
 
Τέλος, οι διαφορές είναι ένα φυσικό ανθρώπινο φαινόμενο μεταξύ διαφορετικών κουλτούρων και οικογενειών. Μια οικογενειακή επιχείρηση που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις διαφορές ανοιχτά και με συνέπεια, θα κερδίσει. Και να θυμάστε πάντα, αν χάσετε μια επιχείρηση μπορείτε πάντα να ξεκινήσετε μια νέα, αλλά αν χάσετε την οικογένεια σας δεν μπορείτε να την δημιουργήσετε από την αρχή ....
 
*Σύμβουλος Ανθρώπινου Δυναμικού στους τομείς των Ανθρώπινων Σχέσεων, της Ηγεσίας και των Επικοινωνιών
Elie.wakil@ewhumandev.com