Ανησυχίες, αλλά και προβληματισμούς αναφορικά με τις νέες διευρυμένες εξουσίες που θα παραχωρηθούν στο Έφορο Φορολογίας και περιλαμβάνονται στα έξι νομοσχέδια για την φορολογική μεταρρύθμιση, εκφράζει η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Μαρία Χριστοφίδου.
Για τον λόγο αυτό, μάλιστα, η κ. Χριστοφίδου εισηγείται την υιοθέτηση νομοθετικών προνοιών, με τις οποίες θα επιτυγχάνεται η ορθή ισορροπία των δύο νομοθετικών πλαισίων και η άσκηση των εξουσιών του Εφόρου Φορολογίας εντός των νόμιμων πλαισίων, του σεβασμού και της συμμόρφωσης με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) και της επεξεργασίας δεδομένων με κριτήρια και μηχανισμούς διασφάλισης των αρχών της αναγκαιότητας, αναλογικότητας και ελαχιστοποίησης των δεδομένων, της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της ασφάλειας των δεδομένων.
- Διαβάστε ακόμη: Αυτά είναι τα έξι νομοσχέδια για τη φορολογική μεταρρύθμιση
- Διαβάστε επίσης: Οι βασικές πρόνοιες των έξι νομοσχεδίων της φορολογικής μεταρρύθμισης - Τι αλλάζει για επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Όπως αναφέρει σε σημείωμά της που κατέθεσε στην Επιτροπή Οικονομικών, εστιάζοντας μόνο στον νόμο που τροποποιεί τους «περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Νόμους», σε γενικές γραμμές οι ανησυχίες και προβληματισμοί του Γραφείου της, εστιάζονται στα ακόλουθα σημεία:
- Υπερσυγκέντρωση κρατικής εξουσίας σε ένα διοικητικό όργανο,
- Ανοικτές και απεριόριστες εξουσίες πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα,
- Απουσία σαφών εγγυήσεων για τα δικαιώματα των πολιτών,
- Απουσία μηχανισμών και δικλείδων ασφαλείας για την προστασία των δεδομένων, και
- Προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες δεν συνάδουν με τις αρχές της αναλογικότητας και ελαχιστοποίησης δεδομένων του ΓΚΠΔ.
Στη βάση των πιο πάνω, η κ. Χριστοφίδου εισηγείται την υιοθέτηση νομοθετικών προνοιών με τις οποίες θα επιτυγχάνεται η ορθή ισορροπία των νομοθετικών πλαισίων και η άσκηση εξουσιών του Εφόρου εντός των νόμιμων πλαισίων, του σεβασμού και της συμμόρφωσης με το ΓΚΔΠ, και της επεξεργασίας δεδομένων με κριτήρια και μηχανισμούς διασφάλισης των αρχών της αναγκαιότητας/αναλογικότητας/ελαχιστοποίησης των δεδομένων, της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της ασφάλειας των δεδομένων.
Επιπρόσθετα, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εκφράζει ανησυχίες και για την επέκταση της χρονικής περιόδου τήρησης των σχετικών βιβλίων και δεδομένων από έξι σε οκτώ χρόνια, για την οποία -τονίζει- το Γραφείο της ζήτησε τη σχετική συλλογιστική και τεκμηρίωση του οικείου Τμήματος, καθώς επηρεάζει την εφαρμογή της Αρχής της περιόδου αποθήκευσης [Άρθρο 5(1)(ε)].
- Διαβάστε ακόμη: Φορολογική μεταρρύθμιση: Δεν εισακούστηκαν όλες οι εισηγήσεις του ΚΕΒΕ - Τι το ανησυχεί και τι ζητά από τη Βουλή
- Διαβάστε επίσης: Φορολογική μεταρρύθμιση: Οι πρόνοιες-κίνδυνοι για τα επενδυτικά ταμεία και οι προτάσεις του CIFA
Παράλληλα η Επίτροπος εκφράζει ανησυχίες και για ανοικτές διατάξεις που παρέχουν μεγάλη διακριτική ευχέρεια στον Έφορο Φορολογίας να έχει πρόσβαση σε δεδομένα χωρίς τεκμηρίωση της αναγκαιότητας και χωρίς να καθορίζονται -όπως τονίζει- τα εν λόγω δεδομένα.
Για παράδειγμα, εξηγεί, «σε διάφορες διατάξεις, ο Έφορος αποκτά δικαίωμα να ζητεί ‘οποιαδήποτε πληροφορία κρίνει αναγκαία’, χωρίς περιορισμό, χωρίς τεκμηρίωση της αναγκαιότητας και χωρίς όρια ως προς το είδος των δεδομένων».
Επίσης, η κ. Χριστοφίδου εκφράζει ανησυχία και για την διεύρυνση των κατηγοριών υποκειμένων των δεδομένων και επέκταση του εύρους δεδομένων, σχετικά με την πρόσβαση σε δεδομένα τρίτων προσώπων, όπως μέλη οικογένειας, συνεργάτες, νομικά πρόσωπα, κ.ά.
Αφού επισημαίνει τα προαναφερθέντα, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα υποδεικνύει πως «το νομοσχέδιο δεν θέτει περιορισμό στο εύρος και το είδος των πληροφοριών που μπορεί να ζητηθούν από ή για τρίτα πρόσωπα, εφόσον αυτά σχετίζονται ‘κατά οποιονδήποτε τρόπο’ με τον φορολογούμενο. Αυτό συνιστά σοβαρή παρέμβαση σε δικαιώματα προσώπων που δεν αποτελούν αντικείμενο φορολογικού ελέγχου».
Ακόμη η Επίτροπος εκφράζει ανησυχίες για τις ανοικτές -όπως σημειώνει- παρεμβάσεις ή και απευθείας συνδέσεις/διασυνδέσεις σε βάσεις δεδομένων ή τραπεζικούς λογαριασμούς, υπογραμμίζοντας πως «δεν προκρίνονται, καθώς ενδέχεται ο κίνδυνος de facto profiling του πληθυσμού».
Επιπρόσθετα, η κ. Χριστοφίδου στο σημείωμά της υποδεικνύει πως η απουσία πολιτικής διατήρησης δεδομένων μέσω σαφών νομοθετικών ρυθμίσεων, «είναι ασύμβατη με τον Γενικό Κανονισμό και δημιουργεί περιβάλλον αόριστης, διαχρονικής αποθήκευσης δεδομένων».
- Διαβάστε ακόμη: Φορολογική μεταρρύθμιση: Σοβαρές ενστάσεις και ανησυχίες του Συνδέσμου Τραπεζών για τα νομοσχέδια - Τι εισηγείται
- Διαβάστε επίσης: Φορολογική μεταρρύθμιση: Οι θέσεις του ΣΑΕΚ για τα έξι νομοσχέδια - Ποιες αλλαγές προτείνει
Οι εισηγήσεις
Στη βάση των πιο πάνω, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα τονίζει πως «το λεκτικό του νομοσχεδίου χρήζει βελτιώσεων με σκοπό να αποφευχθεί η απαραίτητη εξισορρόπηση με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ, η διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των υποκειμένων των δεδομένων και κατ’ επέκταση η ασφάλεια δικαίου και νομική σαφήνεια της νομοθετικής ρύθμισης».
Μία από τις εισηγήσεις, καταλήγει η κ. Χριστοφίδου, είναι η συμπερίληψη σχετικής διάταξης για την υποχρέωση της φορολογικής αρχής να καταρτίσει Εκτίμηση Αντικτύπου για την Προστασία Δεδομένων, η οποία να τύχει της απαραίτητης διαβούλευσης και έγκρισης από το Γραφείο της.
