Συνεχίζεται σήμερα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών η κατ’ άρθρον συζήτηση των έξι νομοσχεδίων για την φορολογική μεταρρύθμιση, με στόχο την ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου αυτά να ψηφιστούν πριν το τέλος του έτους και οι αλλαγές να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2026.
Προς επίτευξη αυτού του -δύσκολου όπως αναγνωρίζεται- στόχου, η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνέρχεται δύο, τουλάχιστον, φορές την εβδομάδα, καλώντας όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να καταθέσουν γραπτώς, αλλά και ενώπιον των Βουλευτών-μελών της, τις θέσεις τους.
Πάντως και παρότι για τα εν λόγω νομοσχέδια έχει πραγματοποιηθεί κύκλος επαφών του Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, και του Εφόρου Φορολογίας, Σωτήρη Μαρκίδη, με εμπλεκόμενους φορείς, εντούτοις, ακόμη παραμένουον κάποιες ενστάσεις και ανησυχίες που είχαν εκφραστεί το προηγούμενο διάστημα.
- Διαβάστε ακόμη: Αυτά είναι τα έξι νομοσχέδια για τη φορολογική μεταρρύθμιση
- Διαβάστε επίσης: Οι βασικές πρόνοιες των έξι νομοσχεδίων της φορολογικής μεταρρύθμισης - Τι αλλάζει για επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Αυτό, μάλιστα, είναι κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα και μέσα από τα δεκάδες υπομνήματα και σημειώματα που κατέθεσαν στην Επιτροπή Οικονομικών επαγγελματικοί και οικονομικοί φορείς, μεταξύ των οποίων και του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ).
Οι ανησυχίες του ΚΕΒΕ
Όπως αναφέρει το Επιμελητήριο, υπέβαλε το σημείωμα «αναγνωρίζοντας την ιστορική σημασία της δέσμης νομοσχεδίων για τον ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό, καθώς και την επιτακτική ανάγκη για εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου».
Την ίδια ώρα, εκφράζει την ικανοποίηση του για την υιοθέτηση των βασικών αναπτυξιακών εισηγήσεων του, όπως η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15%, η κατάργηση της λογιζόμενης διανομής και η μείωση της έκτακτης αμυντικής εισφοράς (Ε.Ε.Α.) στα μερίσματα στο 5%.
Πρόκειται, τονίζει, για μέτρα που ενισχύουν ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και διασφαλίζουν δίκαιη ελάφρυνση για τα φυσικά πρόσωπα.
Ωστόσο, υποδεικνύει, η ενδελεχής εξέταση των τελικών κειμένων καταδεικνύει ότι κρίσιμα τεχνικά ζητήματα, τα οποία αφορούν τη νομική ασφάλεια και την απλότητα του συστήματος, είτε έχουν απορριφθεί είτε παραμένουν άλυτα.
Για τον λόγο αυτό, το ΚΕΒΕ καλεί την Επιτροπή Οικονομικών να προχωρήσει σε στοχευμένες διορθώσεις της τελευταίας στιγμής στις ακόλουθες πρόνοιες, ώστε να διασφαλιστεί ότι η μεταρρύθμιση θα είναι ολοκληρωμένη, σαφής και βιώσιμη.
Κύρια σημεία θέσεων ΚΕΒΕ
Ειδικότερα, στο σημείωμά του το ΚΕΒΕ επισημαίνει τα εξής σημεία:
- Περί Φορολογίας του Εισοδήματος Τροποποιητικός Νόμος
Άρθρο 2 - Ορισμός φορολογικής κατοικίας στην περίπτωση εταιρείας
Τροποποιείται μέρος του ορισμού του όρου «κάτοικος της Δημοκρατίας». Έχει απαλειφθεί η επιφύλαξη όπως εταιρεία που συστάθηκε στη Κύπρο θεωρείται ότι είναι κάτοικος της Δημοκρατίας εκτός εάν η εν λόγω εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος σε οποιοδήποτε άλλο κράτος.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
- Είναι πιθανό vα προκύψουν ζητήματα διπλής φορολογικής κατοικίας με άλλες χώρες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις εταιρειών που έχουν συσταθεί στην Κύπρο για μη φορολογικούς λόγους και δεν θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, καθώς η κεντρική τους διοίκηση βρίσκεται στο εξωτερικό.
- Το μέτρο αναμένεται να δημιουργήσει αβεβαιότητα και κίνδυνο διπλής φορολόγησης, ενώ παράλληλα μπορεί να δυσχεράνει την εφαρμογή και ερμηνεία των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.
- Συνολικά, δεν συμβάλλει στην προώθηση της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.
Άρθρο 11 (Εδάφιο 15) - Δαπάνες που δεν εκπίπτουν (μη έκπτωση τόκων)
Καταργείται η παραχώρηση έκπτωσης που αφορά τόκο για απόκτηση μετοχών 100% θυγατρικής εταιρείας, με μεταβατικές διατάξεις μέχρι το 2028, για επενδύσεις που διενεργήθηκαν μέχρι την 31/12/2025.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Η τροποποίηση αυτή θα επηρεάσει ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου. Δεν λαμβάνει υπόψη την ολιστική λειτουργία των εταιρικών συγκροτημάτων και καθιστά τη χώρα μας λιγότερο ελκυστική σε σχέση με άλλες δικαιοδοσίες που συνεχίζουν να προσφέρουν αντίστοιχα κίνητρα.
- Περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμος
Νομοθεσία Άρθρο 2 - Ορισμός Ιδιοκτησίας
Τροποποιείται ο όρος ιδιοκτησία ούτως ώστε να περιλαμβάνει μετοχές εταιρειών, η αγοραία αξία των οποίων προέρχεται έμμεσα κατά 20% (αντί 50%) από ακίνητη Ιδιοκτησία Δημοκρατία.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Το υφιστάμενο ποσοστό του 50% δεν πρέπει να μειωθεί, καθώς είναι πλήρως ευθυγραμμισμένο με τη διεθνή πρακτική του ΟΟΣΑ, και με την πολιτική που ακολουθεί η χώρα μας στις Συμφωνίες Αποφυγής Διπλής φορολογίας.
Άρθρο 17 - Τρόπος πληρωμής του φόρου
Εισάγεται πρόνοια όπου δύναται ο Έφορος Φορολογίας να μην συναινέσει στη μεταβίβαση ακίνητης ιδιοκτησίας στις περιπτώσεις όπου, είτε ο πωλητής είτε ο αγοραστής, δεν είναι πλήρως συμμορφωμένοι με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Είναι άδικο η ευθύνη να μεταφέρεται και στον αγοραστή σε κάθε συναλλαγή ακίνητης ιδιοκτησίας.
H συγκεκριμένη πρόνοια ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις στη διαδικασία, καθώς και μείωση του αριθμού των συναλλαγών.
- Περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμος
Άρθρο 534 - Μη ισχύς διαγραφής από το μητρώο του Εφόρου Εταιρειών
Εισάγεται νέα διάταξη, σύμφωνα με την οποία, σε περιπτώσεις όπου μια εταιρεία:
- οφείλει οποιοδήποτε ποσό φόρου,
- ή έχει παραλείψει να υποβάλει φορολογικές δηλώσεις για οποιοδήποτε φορολογικό έτος,
- ή βρίσκεται υπό εξέταση, έλεγχο ή διερεύνηση από το Τμήμα Φορολογίας σε σχέση με τις φορολογικές της υποθέσεις,
ο Έφορος δύναται να μην λαμβάνει υπόψη οποιεσδήποτε μεταβολές ή διαγραφές που αφορούν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εν λόγω εταιρείας.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Είναι παράδοξο ο περί Εταιρειών Νόμος να αναγνωρίζει αλλαγές στη σύνθεση των διευθυντών ή αξιωματούχων, αλλά οι ίδιες αλλαγές να μην λαμβάνονται υπόψη για φορολογικούς σκοπούς.
Η νέα αυτή πρόνοια ενδέχεται να αποθαρρύνει φυσικά πρόσωπα από το να αναλαμβάνουν θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο εταιρειών και αντιβαίνει στη φιλοσοφία του head- quartering, όπου εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων εργοδοτούν Κύπριους αξιωματούχους.
- Περί Εισπράξεις Φόρων Νόμος
Άρθρο 9 Στ - Δέσμευση μετοχών για οφειλόμενο φόρο
Εισάγεται νέα διάταξη για δέσμευση μετοχών εταιρείας (επιπλέον της πρακτικής επιβολής memo σε ακίνητη περιουσία) για οφειλόμενο φόρο πέραν των €100.000.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Η δυνατότητα του Τμήματος Φορολογίας να δεσμεύει μετοχές ενδεχομένως να επηρεάσει αρνητικά την επιλογή κυπριακών εταιρικών δομών από εταιρείες Διεθνών Δραστηριοτήτων, καθώς τα περιουσιακά τους στοιχεία (όπως οι κυπριακές θυγατρικές) θα μπορούν να δεσμευτούν οποιαδήποτε στιγμή.
Άρθρο 92 - Μεταβίβαση ακινήτου προς όφελος της Δημοκρατίας έναντι οφειλόμενων φόρων.
Εισάγεται νέα διάταξη για μεταβίβαση ακινήτου προς όφελος της Δημοκρατίας έναντι οφειλόμων φόρων πέραν των €10.000.
Σχόλια ΚΕΒΕ:
Θα πρέπει να εκδίδεται διάταγμα δικαστηρίου και όχι μονομερώς και θα πρέπει να ισχύει για οφειλές άνω των €100.000 (το ποσό των €10.000 που αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο θεωρείται πολύ χαμηλό).
Ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα δικής του εκτίμησης του ακινήτου που θα μεταβιβαστεί προς όφελος της Δημοκρατίας έναντι οφειλόμενων φόρων.
Οι διατάξεις του άρθρου 9Ζ δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε περίπτωση που η εταιρεία ή ο φορολογούμενος έχει τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης/πτώχευσης.
Αυτό είναι αντίθετο με τις πρόνοιες του περί Εταιρειών Νόμου Κεφ 113 και του περί Πτωχεύσεως Νόμου, σύμφωνα με τους οποίους καθορίζεται η προτεραιότητα των πιστωτών κατά την διάθεση της περιουσίας της εταιρείας/πτωχεύσαντος.
Το αποτέλεσμα πιθανόν να είναι, το Τμήμα Φορολογίας να αποκτήσει προνομιακή μεταχείριση (πληρωμή) στη διανομή προς τους υπόλοιπους πιστωτές (για παράδειγμα έναντι πληρωμής μισθών και άλλων μη εξασφαλισμένων πιστωτών).
