Έρευνα για περιοχές τροφοληψίας των θαλάσσιων χελώνων

Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, προβαίνει σε περαιτέρω διερεύνηση κατά πόσο υπάρχουν είτε σημαντικές θαλάσσιες περιοχές τροφοληψίας των θαλασσίων χελωνών, είτε σημαντικοί μεταναστευτικοί “διάδρομοι” (corridors) που χρησιμοποιούν οι χελώνες.  Σε περίπτωση που ανευρεθεί μια τέτοια σημαντική περιοχή, θα πρέπει να ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις μας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ.

Τα πιο πάνω αναφέρει ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Νίκος Κουγιάλης απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή των Οικολόγων Γιώργου Περδίκη, προσθέτοντας ότι προς το σκοπό αυτό, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών ΤΑΘΕ προγραμματίζει να διενεργήσει τα επόμενα χρόνια έρευνα με την χρήση δορυφορικών συσκευών παρακολούθησης (satellite tracking devices) σε θαλάσσιες χελώνες. Η εν λόγω έρευνα, προσθέτει,  περιλαμβάνεται στις προτάσεις του ΤΑΘΕ στο Πρόγραμμα “Δράσεις Διαχείρισης στις Περιοχές του Δικτύου Natura 2000-Διαχείριση της Περιοχής του Δικτύου Natura 2000 ‘Χερσόνησος Ακάμα’” που συγχρηματοδοτείται από τα διαρθρωτικά ταμεία και υλοποιείται από το Τμήμα Περιβάλλοντος.

Αναφερόμενος στα δύο είδη θαλάσσιων χελωνών που αναπαράγονται στις παραλίες της Κύπρου, την Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas) και την  Καρέττα (Caretta caretta), ο Υπουργός τονίζει ότι η Κύπρος θεωρείται πολύ σημαντική για την διατήρηση των ειδών αυτών. Στη Μεσόγειο, αναφέρει, οι Πράσινες χελώνες γεννούν σχεδόν αποκλειστικά στην Κύπρο και την Τουρκία, ενώ η Καρέττα γεννά και στην Ελλάδα και σε πιο μικρούς αριθμούς και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.

Επισημαίνει ταυτόχρονα πως «είναι υποχρέωσή μας η προστασία και η διατήρηση των ειδών αυτών μέσω διαφόρων Εθνικών, Ευρωπαϊκών αλλά και Διεθνών Συμβάσεων και Νομοθεσιών.  Συγκεκριμένα, οι θαλάσσιες χελώνες στην Κύπρο προστατεύονται, από το 1971 από τον περί Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ. 135) και Κανονισμούς 1990 (Reg. No. 273/90). Επιπρόσθετα, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II του Πρωτόκολλου το οποίο αφορά Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλομορφία της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης, το οποίο η Κύπρος επικύρωσε με το Νόμο No. 20(ΙΙΙ)/2001».

Προσθέτει επίσης ότι οι θαλάσσιες χελώνες προστατεύονται και μέσω της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ). Μάλιστα, όπως αναφέρει «θεωρούνται είδη προτεραιότητας και για την διατήρησή τους, απαιτείται μεταξύ άλλων και ο χαρακτηρισμός Ειδικών Ζωνών Διατήρησης».  Επίσης, συμπληρώνει ο Υπουργός «σύμφωνα με το ANNEX IV της Οδηγίας, τα είδη αυτά πρέπει να προστατεύονται σε όλη την επικράτεια των Κρατών-Μελών».

Η εν λόγω Οδηγία, υπενθυμίζει, έχει μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία το 2003 με το Νόμο για την Προστασία και Διαχείριση της Φύσης και της Άγριας Ζωής No. 153(Ι)/2003. Σημειώνει εξάλλου ότι στα πλαίσια της εν λόγω νομοθεσίας, έχει συσταθεί το Δίκτυο Natura 2000 στην Κύπρο.

Συνεχίζοντας ο κ. Κουγιάλης αναφέρει ότι στο πλαίσιο της προστασίας των θαλασσίων χελωνών, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ), εφαρμόζει το Σχέδιο Προστασίας/Πρόγραμμα Παρακολούθησης των θαλάσσιων χελωνών, με επίκεντρο την προστατευόμενη περιοχή Λάρας-Τοξεύτρας και την περιοχή Πόλις-Γιαλιά, του Δικτύου Natura 2000. Μέσω του προγράμματος, υπενθυμίζει, καλύπτονται επίσης και οι υπόλοιπες παραλίες, στις οποίες παρουσιάζεται συστηματική ή περιστασιακή ωοτοκία, με την επί τόπου προστασία των φωλιών.

«Τα δεδομένα που λαμβάνονται από το εν λόγω πρόγραμμα παρακολούθησης, υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ε.Ε.) μέσω των υποχρεώσεών μας για την εφαρμογή της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) και συγκεκριμένα της υποβολής της εξαετούς έκθεσης κάτω από το Άρθρο 17 της Οδηγίας» αναφέρει ο Υπουργός προσθέτοντας πως «παρόλο του ότι παρουσιάζεται αύξηση στην φωλεοποίηση της χελώνας Καρέττα στην Κύπρο, εντούτοις στο πιο πρόσφατο Βιογεωγραφικό Σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016 στην Μάλτα, η αντιπροσώπευση της προστασίας και των δύο ειδών αξιολογήθηκε ως “μέτριας ανεπάρκειας” (Insufficient Moderate) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως λόγω του ότι πέραν από την υπάρχουσα προστασία που υπάρχει στις παραλίες ωοτοκίας, θα πρέπει να εξεταστεί και η θαλάσσια περιοχή της Κύπρου και τυχόν σημαντικές θαλάσσιες περιοχές για τα είδη αυτά, να ενταχθούν στο Δίκτυο Natura 2000». 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέρει ο κ. Κουγιάλης, τόνισε τον πολύ σημαντικό ρόλο της Κύπρου στην διατήρηση/ανάκαμψη του πληθυσμού των ειδών αυτών και σε Μεσογειακό επίπεδο.  Ως εκ τούτου, καταλήγει, είναι απαραίτητη η συνέχιση της προστασίας των θαλασσίων χελωνών.