Θεοδόσης Τσιόλας: The President’s Man

Για την καθημερινή του επαφή με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και στη σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους όλα αυτά τα χρόνια, λόγω κυρίως της θέσης του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου από την οποία υπηρετεί, μιλάει στο IN Business ο Θεοδόσης Τσιόλας, υποδεικνύοντας πως κάθε άλλο παρά διαδικαστικής φύσεως είναι τα καθήκοντά του.

Μιλώντας ως επικεφαλής της γενικής διεύθυνσης ευρωπαϊκών προγραμμάτων, συντονισμού και ανάπτυξης, ο ίδιος εξηγεί πώς θα κατανεμηθούν τα κονδύλια που έχει εξασφαλίσει η Κύπρος σε αυτές τις δύσκολες εποχές. Τοποθετεί εντός Απριλίου την έγκριση του κονδυλίου από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, ενώ δηλώνει κατηγορηματικά ότι η Κύπρος είναι από τα λίγα κράτη-μέλη που απορροφά, από το 2004 μέχρι σήμερα, το 100% των πόρων που της κατανέμονται από τα ταμεία πολιτικής συνοχής. Ένα ουδόλως ευκαταφρόνητο ποσό έχει εξασφαλίσει η Κύπρος από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης.

Πώς προχωρά ο σχεδιασμός;
Πρόκειται για κονδύλι ύψους €0.968 δισ. σε χορηγίες, για το οποίο το Υπουργικό Συμβούλιο έχει, ήδη, εγκρίνει το περίγραμμα στρατηγικής και αξόνων πολιτικής. Θα περιλαμβάνει μια συνεκτική δέσμη κοστολογημένων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2026. Μετά από οδηγίες του Υπουργού Οικονομικών πραγματοποιήθηκε διαβούλευση με τα αρμόδια υπουργεία, υφυπουργεία και επηρεαζόμενους κοινωνικούς εταίρους και φορείς, ενώ ζητήθηκαν και οι απόψεις των κομμάτων με τα οποία ο υπουργός είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις. Μετά την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμώ ότι μέχρι τον Απρίλιο του 2021 το σχέδιο θα υποβληθεί επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ακολούθως στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ για έγκριση.

Πώς αξιοποιούμε τα ποσά της ΕΕ
Έχει αποφασιστεί η κατανομή αυτών των χρημάτων και ο τρόπος αξιοποίησής τους;
Το σχέδιο στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη κι' ευημερία της χώρας μας και καλύπτει τους εξής άξονες προτεραιότητας: Δημόσια υγεία, πράσινη οικονομία, ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα οικονομίας, ψηφιακή τεχνολογία κι' αγορά εργασίας και εκπαίδευση. Στους άξονες αυτούς θα χρηματοδοτηθούν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα. Ενδεικτικά, αναφέρω την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και του δικαστικού συστήματος και την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του εθνικού συστήματος υγείας.

Αιτηθήκατε και κατέστη τελικά εφικτό να εξασφαλιστεί και επιπλέον ποσό. Πώς κρίθηκε δικαιολογημένο αυτό το αίτημα;
Κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έθεσε σοβαρά την ανάγκη επιπλέον βοήθειας, προς νησιωτικά κράτη - μέλη, λόγω των εμποδίων που προκύπτουν από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά, όπως είναι το μικρό μέγεθος και η μεγάλη απόσταση από το οικονομικό κέντρο της Ευρώπης. Το Συμβούλιο των Ηγετών συμφώνησε σε επιπρόσθετη κατανομή ύψους €200 εκατ. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα για όλα τα κράτη εν μέσω της πανδημίας, που δεν γνωρίζουμε πότε θα λάβει τέλος…

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, περίπου €80 εκατ. θα αντληθούν από τα ταμεία πολιτικής συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, με στόχο τη χρηματοδότηση έργων που υλοποιούνται στους τομείς της υγείας και της στήριξης της απασχόλησης κατά την περίοδο της πανδημίας. Επιπρόσθετη κατανομή €148 εκατ. λήφθηκε στο πλαίσιο React EU, πρωτοβουλία η οποία έρχεται να ενισχύσει την τρέχουσα κατανομή της πολιτική συνοχής με επιπρόσθετα ποσά για υποβοήθηση της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας.

Πρώτοι στην απορρόφηση κονδυλίων
Κατά καιρούς έχουμε ακούσει να χάνονται κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω αδυναμίας να πείσουμε, όπως επίσης και για άλλους λόγους. Τελικά έχει μπει τάξη σ’ αυτό το θέμα; Αντλούμε ως Κύπρος ό, τι δικαιούμαστε;
Η Κύπρος είναι από τα λίγα κράτη - μέλη που απορροφά, από το 2004 μέχρι σήμερα, το 100% των πόρων που της κατανέμονται από τα ταμεία πολιτικής συνοχής. Εξού το 2018 και το 2019 κατατάχθηκε πρώτη μεταξύ των κρατών - μελών της ΕΕ στην απορρόφηση κονδυλίων από το ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ είχε υψηλές επιδόσεις και στην απορρόφηση πόρων από το κοινωνικό ταμείο και το ταμείο συνοχής. Στα ανταγωνιστικά προγράμματα, ξεπεράστηκε ο αρχικός στόχος των €300 εκατ., αφού για την περίοδο 2014 - 2020 αντλήθηκαν ποσά πέραν των €310.4 εκατ..

Μεγάλο κεφάλαιο είναι τα χρήματα να αξιοποιούνται στοχευμένα, όπως ορίζει ο σκοπός τους. Αντιλαμβανόμαστε ότι είστε επιφορτισμένος με αυτό τα καθήκον, σωστά;
Ασφαλώς. Βάσει του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027 και του πλάνου ανάκαμψης, η Κύπρος αναμένεται να λάβει κονδύλια ύψους €2.0 δις, που μαζί με την εθνική συνεισφορά αγγίζουν τα €3.0 δις, για τομείς οι οποίοι επιλέγονται βάσει των στρατηγικών επιδιώξεων της Ε.Ε. και των εθνικών προτεραιοτήτων. Για διαμόρφωση της στόχευσης πραγματοποιείται διαβούλευση της Κυβέρνησης με όλους τους επηρεαζόμενους φορείς δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωνικοοικονομικούς εταίρους, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με γνώμονά μας τη δημιουργία ισχυρών θεμελίων, πάνω στα οποία θα στηριχθεί η κυπριακή οικονομία και κοινωνία των επόμενων δεκαετιών, η Κυβέρνηση θα διοχετεύσει τα πιο πάνω κονδύλια στα καταλληλότερα έργα και μεταρρυθμίσεις.

Ο ρόλος του γραμματέα του ΥΣ
Είναι περισσότερο διαδικαστικός και λιγότερο ουσιαστικός ο ρόλος της εκάστοτε γραμματείας ενός Υπουργικού Συμβουλίου;
Ο ρόλος της παρούσας και όχι της εκάστοτε γραμματείας κάθε άλλο παρά διαδικαστικός είναι, αφού, πέραν των όσων προνοούνται από το Σύνταγμα, έχει αναβαθμιστεί με πρόσθετα καθήκοντα. Ενδεικτικά αναφέρω τη συμμετοχή μου στην επιτροπή παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης του συνόλου των έργων και πολιτικών της Κυβέρνησης, που σήμερα επιτυγχάνεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος Εξάντας, ενώ παράλληλα συμμετέχω και σε διάφορες υπουργικές και άλλες επιτροπές για θέματα κυβερνητικής πολιτικής.

Ποιο στόχο έχετε θέσει ως γραμματέας του ΥΣ και ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη πρόκληση της αποστολής σας;
Προσωπική μου αρχή και επιδίωξη είναι η πλήρης αφοσίωση στο καθήκον και η μέγιστη προσφορά από τις θέσεις που έχω ταχθεί να υπηρετώ, προς εκπλήρωση του προγράμματος και των στόχων του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης προς όφελος των συμπολιτών μας. Πρόκληση, ωστόσο, παραμένει και η διαρκής απορρόφηση του 100% των ποσών από ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς επίσης η υλοποίηση των όσων αποφασίζονται, για έργα και πολιτικές, από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Ο εργασιομανής Αναστασιάδης
Η επαφή σας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας φανταζόμαστε είναι καθημερινή και εύλογα θα διερωτάται ο καθένας αν αυτή είναι τυπική ή αν μετά από τόσα χρόνια αναπτύσσεται μια διαφορετική σχέση;
Πράγματι, ειδικά εκ της θέσεως του γραμματέα του Υπουργικού, έρχομαι σε καθημερινή επαφή με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για κάλυψη ενός σημαντικού μέρους του χαρτοφυλακίου του Προέδρου και της Προεδρίας. Η εργασία κοντά στον Πρόεδρο προϋποθέτει σωστό προγραμματισμό και σκληρή δουλειά αφού ο ίδιος, όπως θα γνωρίζετε, είναι σταθερά απαιτητικός σε θέματα εργασίας, ακούραστος και πολύ εργασιομανής. Συνεπώς, παρά τη διαρκή επαφή τόσων χρόνων, η μεταξύ μας σχέση στον εργασιακό χώρο παραμένει μεν το ίδιο επαγγελματική αλλά ταυτόχρονα ανθρώπινη. Μία σχέση αλληλοκατανόησης και εκτίμησης.