Κ. Χριστοφίδης: Βασικός μοχλός της ανάπτυξης η επιχειρηματικότητα

Η επιχειρηματικότητα αποτελεί πραγματικά τον βασικό μοχλό της ανάπτυξης, δηλώνει ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, τονίζοντας την ανάγκη υποβοήθησής της μέσα από μια σειρά πολιτικών τις οποίες σε περίπτωση εκλογής προτίθεται να υλοποιήσει. 

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, o κ. Χριστοφίδης υπογραμμίζει την ανάγκη ποιοτικής αναβάθμισης των δημόσιων δαπανών, ώστε να διατηρηθεί το δημόσιο χρέος σε πτωτική τάση. 

Ταυτοχρόνως, ο Κωνσταντίνος Χριστοφίδης οριοθετεί ως προτεραιότητά του την πάταξη της διαφθοράς και της ευνοιοκρατίας, οι οποίες-όπως τονίζει- αμαυρώνουν το όνομα όλων των εταιρειών που επιλέγουν ως έδρα την Κύπρο. 

Διαβάστε επίσης: 

• Δρ. Χατζηκυπριανού: Με άριστες προοπτικές ο πανεπιστημιακός τομέας
• Τρόφιμα, ποτά και ενέργεια κρατούν στα ύψη πληθωρισμό και ακρίβεια

Σύμφωνα με τον υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις και για να υπάρχει πραγματικό όφελος για την κοινωνία μας, χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να προετοιμάζει κατάλληλα τους ανθρώπους και ένα θεσμικό πλαίσιο που να ενθαρρύνει και όχι να αποθαρρύνει τις επενδύσεις.

Διαβάστε ακόμη: 

• Αβ. Νεοφύτου: Παραγωγικό μοντέλο χωρίς παθογένειες του παρελθόντος
• Α. Μαυρογιάννης: Όχι ευκαιριακή ανάπτυξη στηριγμένη σε αρπακτές
• Ν. Χριστοδουλίδης: Διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας
• Αχ. Δημητριάδης: Βιώσιμο και αειφόρο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης

Το όραμα της ανάπτυξης 

To Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου είναι περίπου 23.5 δισεκατομμύρια ευρώ. Μπορεί τα επόμενα 10 χρόνια αυτός ο αριθμός να αυξηθεί στα 30 ή ακόμη στα 35 δισεκατομμύρια με ένα βιώσιμο τρόπο; Πώς;

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μπορεί πραγματικά να φθάσει τα 35 δις μέχρι το 2030. Οι προϋποθέσεις είναι:

α) η επεξεργασία και η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού οράματος στη βάση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο να στηρίζει τη μετάβαση στην πράσινη, τη γαλάζια και την ψηφιακή οικονομία και

β) η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που προσφέρει η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. και στην ΟΝΕ.  

Τo ΑΕΠ δεν αποτελεί τον μοναδικό δείκτη για την οικονομική ευημερία. Παράλληλα, πρέπει να εξετάζονται και άλλοι δείκτες, όπως είναι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, καθώς και το μέγεθος της οικονομικής ανισότητας.

Πώς θα διασφαλίσετε ότι μία τέτοια αύξηση του ΑΕΠ θα είναι προς όφελος ολόκληρης της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και του πληθυσμού;

Η επιχειρηματικότητα αποτελεί πραγματικά τον βασικό μοχλό της ανάπτυξης. Χρειάζεται να υποβοηθηθεί με μια φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία θα απλοποιεί το όλο πλαίσιο, θα διατηρεί χαμηλούς συντελεστές και θα προσφέρει κίνητρα για την προώθηση της καινοτομίας, με φιλικό τρόπο προς το περιβάλλον.

Επίσης απαιτείται να γίνει μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, με στόχο να καταστεί πιο αποτελεσματική, καθώς και μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης. Η παιδεία και το σύστημα κατάρτισης αποτελούν καίριας σημασίας παράγοντες για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής ευημερίας. Η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των νέων, με τη συνεργασία Πανεπιστημίων και ιδιωτικού τομέα είναι μία από τις προτεραιότητές μας.

Ένας σημαντικός δείκτης δίκαιης ανάπτυξης είναι επίσης το ύψος του «κοινωνικού μισθού», δηλαδή αυτό που σε είδος, έμμεσα, λαμβάνει ο πολίτης από το κράτος και του βελτιώνει το επίπεδο της ζωής του. Για παράδειγμα, ένα καλό και αξιόπιστο σχολείο, η σοβαρή παροχή ιατρικών υπηρεσιών, οι σύγχρονες συγκοινωνίες, η ψηφιακή εξυπηρέτηση κ.ά. είναι αναγκαία και προς αυτήν την κατεύθυνση. 

Προσέλκυση επενδύσεων 

Είναι προφανές ότι για να μεγαλώσει η οικονομία μας θα πρέπει να προσελκύσουμε ξένες εταιρείες να εγκατασταθούν στην Κύπρο και να φέρουν ξένους εργαζομένους υψηλής εισοδηματικής στάθμης. Τι πολιτικές προτείνετε για να γίνει η Κύπρος πιο ελκυστική για τέτοιου είδους οργανισμούς και εργαζόμενους;

Ο πιο βασικός παράγοντας είναι το αξιόπιστο κράτος και οι υπηρεσίες του, οι οποίες βέβαια κτίζονται μέσα από μία πολύχρονη εφαρμογή αξιοκρατίας. Η πάταξη της διαφθοράς και της ευνοιοκρατίας, οι οποίες αμαυρώνουν το όνομα όλων των εταιρειών που επιλέγουν ως έδρα την Κύπρο, είναι προτεραιότητά μου.

Σημαντικός παράγοντας επίσης είναι μια πραγματική μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη που θα εξασφαλίζει ότι οι επενδυτές και οι ξένες εταιρείες δεν θα παραμένουν δέσμιες πολύχρονων δικαστικών περιπετειών. Τα φορολογικά κίνητρα πρέπει να αναμορφωθούν και να γίνουν πιο στοχευμένα. Χρειάζεται να προσελκύσουμε επιχειρήσεις σε τομείς αιχμής όπως είναι η πληροφορική, η υψηλή τεχνολογία, το περιβάλλον και η ενέργεια.

Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, είναι σημαντικό να βελτιωθεί η αεροπορική διασύνδεση με την Κύπρο και να αναβαθμιστεί το δίκτυο επικοινωνίας. 

Πώς θα προσελκύσετε ξένες επενδύσεις; Ποιοι τομείς πιστεύετε πως έχουν προοπτικές;

Πολλοί τομείς παρουσιάζουν προοπτικές, π.χ. η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, η τριτοβάθμια υγεία, η τριτοβάθμια παιδεία, η πληροφορική, η βιομηχανία τροφίμων, η γαλάζια οικονομία, οι βιοκαλλιέργειες, η έρευνα και η καινοτομία, οι φαρμακευτικές εταιρείες και πολλοί άλλοι.  

Για να προσελκύσουμε όμως ξένες επενδύσεις και για να υπάρχει πραγματικό όφελος για την κοινωνία μας, χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να προετοιμάζει κατάλληλα τους ανθρώπους και ένα θεσμικό πλαίσιο που να ενθαρρύνει και όχι να αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Για παράδειγμα δεν θα μπορέσουμε να γίνουμε ποτέ κέντρο ιατρικών υπηρεσιών χωρίς πανεπιστημιακό νοσοκομείο.    

Μία ενδεχόμενη αύξηση του εταιρικού φόρου δεν θα λειτουργούσε αρνητικά; Ποια είναι η άποψή σας για το συγκεκριμένο ζήτημα;

Η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15% είναι αναπόφευκτη λόγω της παγκόσμιας συμφωνίας στο πλαίσιο των G20 και του ΟΑΣΕ.

Ως αντιστάθμισμα, η Κύπρος θα μπορούσε να καταργήσει τον φόρο για τη λογιζόμενη διανομή μερισμάτων στο πλαίσιο μιας ευρύτερης φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία θα πρέπει να είναι δημοσιονομικά ουδέτερη.

Ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι η επόμενη μέρα των οικονομικο-επιχειρηματικών σχέσεων με τη Ρωσία και τις επιχειρήσεις ρωσικών συμφερόντων;

Η Κύπρος παραδοσιακά διατηρεί στενές οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία ιδιαίτερα στους τομείς του τουρισμού και των υπηρεσιών, ενώ σημαντικό ποσοστό των μόνιμων κατοίκων της είναι Ρώσοι υπήκοοι. Το γεγονός αυτό έχει αποφέρει οφέλη για την Κύπρο.

Όμως, και λόγω της έκρυθμης κατάστασης στη Ρωσία που ενδεχομένως να διαρκέσει για κάποιο χρονικό διάστημα, επιβάλλεται η Κύπρος να στραφεί πιο δυναμικά και προς άλλες αγορές και ιδιαίτερα προς την Ε.Ε. Οι φυσικοί μας σύμμαχοι είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  

Θα στηρίζατε ένα νέο σχέδιο παραχώρησης υπηκοότητας για ξένους επιχειρηματίες, το οποίο δεν θα βασιζόταν σε επενδυτικά κριτήρια;

Η παραχώρηση υπηκοότητας πρέπει πάντα να βασίζεται σε στενές σχέσεις του αιτητή με την Κύπρο, περιλαμβανομένης και της επιχειρηματικής δραστηριοποίησής του σε τομείς αιχμής και άλλους τομείς. Αυτό συνάδει και με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία.

Επιπλέον, μπορεί να δίνεται υπηκοότητα σε ταλέντα της επιστήμης, του αθλητισμού και της τέχνης. Είναι κάτι που συνηθίζεται να γίνεται από πολλές χώρες εδώ και δεκαετίες. 

Αναχαίτιση του πληθωρισμού 

Τι εισηγείστε για αντιμετώπιση του πληθωρισμού τα επόμενα χρόνια; Πόσο και πώς θα επηρεάσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και ποιες πολιτικές εισηγείστε για την αναχαίτισή του;

Ο πληθωρισμός στην Κύπρο προέρχεται κυρίως από εξωγενείς παράγοντες και ειδικότερα από την αύξηση των τιμών ενέργειας. Γι’ αυτό επιβάλλεται να αναβαθμιστούν άμεσα τα σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας και προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η πρότασή μας για τη δημιουργία των μεγάλων φωτοβολταϊκών κοινωνικών πάρκων είναι προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι επιπτώσεις στα ευάλωτα νοικοκυριά πρέπει να αντιμετωπιστούν με στοχευμένα κοινωνικά μέτρα. Το ίδιο και οι επιπτώσεις στις επιχειρήσεις.   

Η διόρθωση της αγοράς εργασίας 

Επικρατεί η άποψη πως σε πολλούς τομείς της οικονομίας (δημόσιο, τράπεζες, ξενοδοχεία), οι συντεχνίες έχουν υπερβολική δύναμη, στρεβλώνοντας τον τομέα, αποτρέποντας επενδύσεις και κάνοντας την αγορά εργασίας ανελαστική. Ποια είναι η άποψή σας και ποια πολιτική προτίθεστε να ακολουθήσετε επί του προκειμένου;

Σε μια οικονομία είναι σημαντικό να υπάρχει ένα ισοζύγιο δυνάμεων μεταξύ εργοδοτών και εργοδοτουμένων, γι’ αυτό η παρουσία των συντεχνιών είναι χρήσιμη. Σέβομαι απόλυτα τον συνδικαλισμό. Αυτό που απεχθάνομαι είναι τη διαστροφή του, την υπεράσπιση, με κάθε τρόπο, συντεχνιακών κεκτημένων, σε βάρος των δημόσιων αγαθών και του κοινού καλού.

Ο κοινωφελής συνδικαλισμός διαπερνάται από απαιτητικό επαγγελματισμό, όχι από στενόμυαλο διεκδικητισμό. Προστατεύει τα μέλη του, συνεισφέροντας στο κοινό καλό. Δεν μάχεται στενόμυαλα τις μάχες του χθες αλλά του σήμερα και του αύριο. Δεν παγιδεύεται στην ακινησία, αλλά μετέχει ενεργά στην προσπάθεια για συνεχή μεταρρύθμιση.

Υπάρχει ένα μεγάλο «job mismatch» στην Κύπρο. Δηλαδή, ένα χάσμα ανάμεσα στις σπουδές και τις δεξιότητες που θα αναζητεί η αγορά τα επόμενα χρόνια και στις σπουδές και ικανότητες έχουν οι νέοι απόφοιτοι σήμερα. Πώς θα διορθώσετε αυτό το πρόβλημα;

Όλα αυτά τα χρόνια προχωρήσαμε στη δημιουργία πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων χωρίς να σκεφτόμαστε την επόμενη μέρα, δηλαδή τις ευκαιρίες εργοδότησης όλων αυτών των παιδιών. Από αυτό προήλθε και το “job mismatch”.  

Ουσιαστικής σημασίας είναι η προώθηση συνεργασιών μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου και της επιστημονικής κοινότητας, μέσω κινήτρων και θεσμοθέτησης ημερίδων γνωριμίας κατά το πρότυπο παρόμοιων θεσμών στο εξωτερικό.

Είναι σημαντική η αλλαγή κουλτούρας στην παιδεία με στόχο, πέραν της ανάπτυξης του γνωστικού επιπέδου, να καλλιεργείται η κριτική σκέψη.

Όμως αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μέσα από την προσέλκυση επενδύσεων σε τομείς υψηλής τεχνολογίας. Ένα καλό παράδειγμα είναι το γειτονικό μας Ισραήλ, που έφτιαχνε υποδομές για να προσελκύει τέτοιες εταιρείες, ενώ εμείς φτιάχναμε πύργους, για να προσελκύουμε απατεώνες. Το αποτέλεσμα είναι ξεκάθαρο: Μηδενική ανεργία στους νέους στο Ισραήλ και 21% στην Κύπρο.

Απευθυνόμενος στους νέους, εάν εκλεγείτε ΠτΔ ποιο είναι το όραμά σας για την αγορά εργασίας και γενικά για τις ευκαιρίες εργοδότησης στην Κύπρο;

Δυστυχώς σημαντικό ποσοστό των νέων μας δεν βρίσκει εργασία με βάση τα προσόντα του και παραμένει σε χώρες του εξωτερικού. Ο βασικός λόγος είναι οι σχετικά χαμηλοί μισθοί και οι περιορισμένες δυνατότητες ανέλιξης στον ιδιωτικό τομέα.

Η αναξιοκρατία που υπάρχει στον δημόσιο τομέα, όπου οι ποιοτικές θέσεις έχουν ήδη κρατηθεί για τα παιδιά των κομμάτων και τους ημετέρους, απογοητεύουν τους νέους και τους σπρώχνουν στη μετανάστευση. Επομένως, η εμπέδωση της αξιοκρατίας σε όλα τα επίπεδα είναι θεμελιώδης αρχή μας.

Αν εκλεγώ το 2023 θα φέρω σημαντικές αλλαγές στον τρόπο επιλογής των μελών της ΕΔΥ και των Συμβουλίων των Ημικρατικών Οργανισμών, εφαρμόζοντας διεθνείς πρακτικές. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί η αξιοκρατία αρχίζει από τα ανώτερα στρώματα.   

Στο «Νέο Κύμα» έχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει στον επαναπατρισμό των νέων μας και στην προσφορά πολύ καλύτερων ευκαιριών εργοδότησης για όλους τους νέους μας.  

Η πρόκληση του δημόσιου χρέους 

Σας ανησυχεί το σχετικά υψηλό δημόσιο χρέος της Κύπρου; Τι είδους πολιτική σκοπεύετε να ακολουθήσετε αν εκλεγείτε ΠτΔ πέραν των όσων προβλέπονται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής σταθερότητας;

Το δημόσιο χρέος στην Κύπρο ακολουθεί πτωτική τάση, γι’ αυτό είναι σημαντικό να συνεχιστεί μια συνετή δημοσιονομική πολιτική. Η ποιοτική αναβάθμιση των δημόσιων δαπανών για την προώθηση της πράσινης, της γαλάζιας και της ψηφιακής μετάβασης πρέπει να προωθηθεί, με το παράλληλο νοικοκύρεμα των καταναλωτικών δαπανών του κράτους, ούτως ώστε να διατηρηθεί το δημόσιο χρέος σε πτωτική τάση. 

Η φιλελευθεροποίηση της ενέργειας 

Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας ακούμε και απελευθέρωση δεν βλέπουμε. Πώς σκοπεύετε να κινηθείτε για το συγκεκριμένο ζήτημα;

Οι καθυστερήσεις οφείλονται στην ατολμία της Κυβέρνησης να:

α) προωθήσει αναβάθμιση και ανεξαρτητοποίηση του δικτύου διανομής και β) να επιταχύνει τις διαδικασίες αδειοδότησης ενδιαφερόμενων παρόχων.

Σκοπεύω να προωθήσω σχετικές αλλαγές στο πλαίσιο μιας νέας ενεργειακής πολιτικής.

Επιπλέον προωθούμε την ιδέα των πράσινων κοινωνικών φωτοβολταϊκών πάρκων, όπου θα μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες, γιατί ο ήλιος και ο άνεμος ανήκουν σε όλους μας.   

Επιτυγχάνοντας το Green Deal

Θα επιδιώξετε μέσα από πολιτικές την πράσινη μετάβαση της οικονομίας; Ήδη υπάρχουν αντιδράσεις ότι ένα τέτοιο εγχείρημα συνεπάγεται αυξημένο κόστος για τον επιχειρηματικό κόσμο...

Η μετάβαση στην πράσινη οικονομία θα μειώσει το κόστος της ενέργειας, όπως δείχνουν οι εμπειρίες από το εξωτερικό. Απαιτείται άμεση αλλαγή στο πλαίσιο τιμολόγησης των ΑΠΕ, έτσι ώστε το μειωμένο κόστος παραγωγής να μεταφερθεί στους καταναλωτές αντί να δημιουργεί υπέρμετρα κέρδη στους επιχειρηματίες.

Αυτό που έγινε στην Κύπρο, η διασύνδεση δηλαδή της τιμής της ηλιακής ενέργειας με την τιμή του πετρελαίου, δεν είναι μόνο κακή οικονομική πολιτική, αλλά αποτελεί σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων το οποίο πρέπει να διερευνηθεί.

Ο εκσυγχρονισμός του δημοσίου 

Όλες οι προσπάθειες αναβάθμισης, αναδιοργάνωσης και αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Υπηρεσίας έχουν αποτύχει, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα απαρχαιωμένο Δημόσιο γραφειοκρατικό, δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό, με εργαζόμενους χωρίς κίνητρο και βασισμένο σε πολλές περιπτώσεις στο ρουσφέτι και την αναξιοκρατία. Πώς θα αλλάξετε τον δημόσιο τομέα της Κύπρου; Είστε διατεθειμένος να σπάσετε αυγά και να καταργήσετε βασίλεια;

Ως Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου απέδειξα έμπρακτα ότι, όταν έπρεπε να συγκρουστώ με συμφέροντα, με κομματικά ή/και συνδικαλιστικά κατεστημένα, το έκανα χωρίς υπεκφυγές. Για να αλλάξει ο τόπος, χρειάζεται  να συγκρουστούμε με ό,τι μας κρατά στο χθες, διαφορετικά δεν θα έχουμε αύριο.