Ν. Χριστοδουλίδης: Διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας

Το όραμά του για την οικονομία και το επιχειρείν ξεδιπλώνει σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, η οποία δημοσιεύθηκε και στο τεύχος Νοεμβρίου του περιοδικού IN Business, ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ο κ. Χριστοδουλίδης απαντά σε σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που απασχολούν, τόσο το σύνολο της κοινωνίας όσο και ειδικότερα τον επιχειρηματικό κόσμο, δίνοντας το στίγμα των πολιτικών που σε περίπτωση εκλογής του στην Προεδρία της Δημοκρατίας προτίθεται να εφαρμόσει σε σχέση με την οικονομία και το επιχειρείν.

«Το πρόγραμμά μας», υποδεικνύει ο Νίκος Χριστοδουλίδης, «στοχεύει στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας και της μετάβασης των υφιστάμενων τομέων σε πιο υποσχόμενες μορφές ανάπτυξης».

«Οραματιζόμαστε», συνεχίζει, «μια βιώσιμη καινοτόμα ανάπτυξη μέσω της υλοποίησης ολιστικών πολιτικών για την ευημερία όλων των πολιτών».

Διαβάστε ακόμη:

• Αβ. Νεοφύτου: Παραγωγικό μοντέλο χωρίς παθογένειες του παρελθόντος
• Α. Μαυρογιάννης: Όχι ευκαιριακή ανάπτυξη στηριγμένη σε αρπακτές

Το όραμα της ανάπτυξης

To Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου είναι περίπου 23.5 δισεκατομμύρια ευρώ. Μπορεί τα επόμενα 10 χρόνια αυτός ο αριθμός να αυξηθεί στα 30 ή ακόμη στα 35 δισεκατομμύρια με ένα βιώσιμο τρόπο; Πώς θα διασφαλίσετε ότι μία τέτοια αύξηση του ΑΕΠ θα είναι προς όφελος ολόκληρης της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και του πληθυσμού;

Για να αυξηθεί τα επόμενα δέκα χρόνια το ΑΕΠ στα 30 ή 35 δισεκατομμύρια όπως λέτε, θα πρέπει να ακολουθηθεί μια καλά σχεδιασμένη οικονομική πολιτική, η οποία να βασίζεται σε στέρεα βάση και όχι σε συγκυριακές οικονομικές συνθήκες. Γι’ αυτό το πρόγραμμά μας στοχεύει στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας και της μετάβασης των υφιστάμενων τομέων σε πιο υποσχόμενες μορφές ανάπτυξης.

Το πρόγραμμά μας έχει τoν άνθρωπο στο επίκεντρο. Οραματιζόμαστε μια βιώσιμη καινοτόμα ανάπτυξη μέσω της υλοποίησης ολιστικών πολιτικών για την ευημερία όλων των πολιτών. Μαζί με αυτά λαμβάνουμε υπόψη την ευημερία των πολιτών σύμφωνα και με τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Κοινωνικής Προόδου, με έμφαση στη στήριξη των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού και τη διαφύλαξη και ενίσχυση της μεσαίας τάξης η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας.

Στο πλαίσιο του κοινωνικού φιλελευθερισμού προωθούμε την ελεύθερη οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Απώτερος στόχος μια ισχυρή και σύγχρονη οικονομία για όλους τους πολίτες.

Προσέλκυση επενδύσεων

Είναι προφανές ότι για να μεγαλώσει η οικονομία μας θα πρέπει να προσελκύσουμε ξένες εταιρείες να εγκατασταθούν στην Κύπρο και να φέρουν ξένους εργαζομένους υψηλής εισοδηματικής στάθμης. Τι πολιτικές προτείνετε για να γίνει η Κύπρος πιο ελκυστική για τέτοιου είδους οργανισμούς και εργαζόμενους;

Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, εταιρειών και εργαζόμενων επαγγελματιών, αποτελεί σημαντικό πυλώνα για την ανάπτυξη της οικονομίας. Βασικές προϋποθέσεις για την προσέλκυση ξένων εταιρειών είναι η οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη, με μια υγιή οικονομία.

Παράλληλα, θα πρέπει να εκσυγχρονίσουμε το κράτος και τις νομοθεσίες μας, ακολουθώντας τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές. Σχεδιάζουμε δράσεις και πολιτικές, έτσι ώστε η Κύπρος να αποτελεί ιδανικό τόπο για να ζει, να εργάζεται και να αναπτύσσεται κάποιος επιχειρηματικά.

Οι μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο και στον δικαστικό τομέα, το πλήρως ψηφιακό κράτος, ο φορολογικός μετασχηματισμός, η ανάπτυξη εξωστρεφούς κουλτούρας και η αναβάθμιση του επαγγελματισμού σε όλα τα σημεία επαφής των ξένων επιχειρήσεων στην Κύπρο, είναι απαραίτητα στοιχεία για την αξιοποίηση της Κύπρου ως ελκυστικού προορισμό.

Πώς θα προσελκύσετε ξένες επενδύσεις; Ποιοι τομείς πιστεύετε πως έχουν προοπτικές;

Μέσα από τις πολιτικές μας για την ανασύνταξη του κράτους, τη φορολογική μεταρρύθμιση και τη μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία, φιλοδοξούμε να θέσουμε γερές βάσεις έτσι ώστε να προσελκύσουμε επενδύσεις από το εξωτερικό για την πράσινη ανάπτυξη, τη μετατροπή της Κύπρου σε κόμβο τεχνολογίας, την καινοτομία και για υφιστάμενους τομείς της οικονομίας, οι οποίοι θα καταφέρουν να εκσυγχρονιστούν ώστε να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες.

Στη βάση του νέου οικονομικού μοντέλου θα επανασχεδιάσουμε την προβολή της Κύπρου ως περιφερειακό επιχειρηματικό κέντρο και θα ενισχύσουμε την κυπριακή Κεφαλαιαγορά για να καταστεί ακόμη πιο ελκυστική για τους ξένους επενδυτές.

Διαβάστε ακόμη:

• Γεώργιος ο νέος… CEO (Αρχιεπίσκοπος) της Εκκλησίας Κύπρου
• Πρωταθλητές στις ανέπαφες συναλλαγές στην Ευρωζώνη οι Κύπριοι
• Πέτρος Πέτρου: Η ασφαλέστερη επένδυση στην κρίση είναι τα ακίνητα

Μία ενδεχόμενη αύξηση του εταιρικού φόρου δεν θα λειτουργούσε αρνητικά; Ποια είναι η άποψή σας για το συγκεκριμένο ζήτημα;

Εκ πρώτης όψεως μια οποιαδήποτε αύξηση του εταιρικού φόρου λειτουργεί αρνητικά, εκτός κι αν ληφθούν επί μέρους αντισταθμιστικά μέτρα (φορο-ελαφρύνσεις), ώστε να μην πληγεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας.

Είναι όμως πολύ πιο σημαντικό να εξετάσουμε το θέμα ευρύτερα, υιοθετώντας συνολική προσέγγιση σε συνδυασμό με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Το φορολογικό μας σύστημα χρήζει απλοποίησης και μεταρρύθμισης. Μέσα από το πρόγραμμά μας αναδεικνύεται η ανάγκη για φορολογικό μετασχηματισμό, δεδομένου ότι το οικονομικό μοντέλο της χώρας διαφοροποιείται.

Ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι η επόμενη μέρα των οικονομικο-επιχειρηματικών σχέσεων με τη Ρωσία και τις επιχειρήσεις ρωσικών συμφερόντων;

Οι οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία και με επιχειρήσεις ρωσικών συμφερόντων έχουν επηρεαστεί ένεκα των οικονομικών κυρώσεων εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η εξέλιξη αυτή έχει επηρεάσει την Κύπρο αρνητικά, τόσο στον τουρισμό όσο και στις επαγγελματικές υπηρεσίες. Ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. εφαρμόζουμε τις κυρώσεις που κατά καιρούς αποφασίζονται. Οι κυπριακές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται και συναλλάσσονται με οποιαδήποτε επιχείρηση επιλέξουν, εφόσον τηρείται η διεθνής νομιμότητα και οι νόμοι του κράτους.

Θα στηρίζατε ένα νέα σχέδιο παραχώρησης υπηκοότητας για ξένους επιχειρηματίες, το οποίο δεν θα βασιζόταν σε επενδυτικά κριτήρια;

Η παραχώρηση υπηκοότητας σε ξένους επιχειρηματίες θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή εφόσον πληρούνται τρεις προϋποθέσεις:

Πρώτον, η εν λόγω πολιτική και ο σχεδιασμός αυτής θα πρέπει να βρίσκονται σε πλήρη εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή πολιτική.

Δεύτερον, θα πρέπει να υπάρχει ουσιαστικό όφελος για την οικονομία στη βάση και των προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής.

Τρίτο, η διαδικασία παραχώρησης υπηκοότητας πρέπει να είναι αυστηρή και ο έλεγχος ενδελεχής, στη βάση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών.

Αναχαίτιση του πληθωρισμού

Τι εισηγείστε για αντιμετώπιση του πληθωρισμού τα επόμενα χρόνια; Πόσο και πώς θα επηρεάσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και ποιες πολιτικές εισηγείστε για την αναχαίτισή του;

Η αρμόδια ανεξάρτητη Αρχή για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών είναι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου/Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Για τους γνωστούς λόγους, ο πληθωρισμός έχει πλήξει την παγκόσμια οικονομία, την ευρωπαϊκή, και αναπόφευκτα πλήττει τα κυπριακά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Στην προσπάθεια αναχαίτισης του πληθωρισμού, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκια κατά 1,25% και διαφαίνονται περαιτέρω αυξήσεις στον ορίζοντα, χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς μέχρι πότε θα επιλυθεί το πρόβλημα. Ως αποτέλεσμα, η ακρίβεια και η άνοδος των επιτοκίων οδηγούν στη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών.

Μέχρι την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, οφείλουμε να πάρουμε μέτρα στοχευμένα οικονομικής στήριξης των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων, τηρώντας πάντοτε δημοσιονομική πειθαρχία.

Πέραν τούτου, κάποια άλλα μέτρα έχουν να κάνουν με τη χρηματοοικονομική παιδεία, στο πλαίσιο της οποίας ενημερώνουμε και τους πολίτες και για την ανάγκη οικονομικής πειθαρχίας, τόσο στο νοικοκυριό όσο και στην επιχείρηση, με την ισχυροποίηση των μηχανισμών αποτροπής της αισχροκέρδειας, και με τη δικαιότερη κατανομή της ΑΤΑ σε όφελος των χαμηλόμισθων, χωρίς να επιβαρύνονται οι εργοδότες.

Η διόρθωση της αγοράς εργασίας

Επικρατεί η άποψη πως σε πολλούς τομείς της οικονομίας (δημόσιο, τράπεζες, ξενοδοχεία), οι συντεχνίες έχουν υπερβολική δύναμη στρεβλώνοντας τον τομέα, αποτρέποντας επενδύσεις και κάνοντας την αγορά εργασίας ανελαστική. Ποια είναι η άποψή σας και ποια πολιτική προτίθεστε να ακολουθήσετε επί του προκειμένου;

Δεν θα προσέγγιζα το θέμα με τον τρόπο αυτό. Στην Κύπρο έχουμε εργατική ειρήνη για την οποία πρέπει να είμαστε περήφανοι. Οι κοινωνικοί εταίροι επιδεικνύουν ευελιξία σε κρίσιμες στιγμές και ευελπιστώ ότι με πνεύμα συνεργασίας η οικονομία θα προσαρμοστεί στα νέα οικονομικά δεδομένα.

Όντως, θα πρέπει να καταστούμε πιο ανταγωνιστικοί και θα πρέπει να εργαστούμε σε μια ψηφιακή οικονομία, όπου τα εργασιακά δεδομένα θα είναι εντελώς διαφορετικά.

Η Κύπρος θα καταστεί ακόμη πιο συνδεδεμένη με τον έξω κόσμο και είναι απαραίτητο, όπως δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που να επιτρέπουν στην οικονομία να ανελίσσεται ταχέως.

Υπάρχει ένα μεγάλο «job mismatch» στην Κύπρο. Δηλαδή, ένα χάσμα ανάμεσα στις σπουδές και τις δεξιότητες που θα αναζητεί η αγορά τα επόμενα χρόνια και στις σπουδές και ικανότητες έχουν οι νέοι απόφοιτοι σήμερα. Πώς θα διορθώσετε αυτό το πρόβλημα;

Το «job mismatch» είναι όντως ένα σημαντικό πρόβλημα για την οικονομία. Έχοντας επίγνωση του προβλήματος, μέσα από το Πρόγραμμά μας παρουσιάζουμε σειρά δράσεων για τη σύνδεση της παιδείας με την αγορά εργασίας.

Αναφέρομαι στον ρόλο του κράτους ως καταλύτη για τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων/ερευνητικών κέντρων και του επιχειρηματικού κόσμου, με συγκεκριμένα οικονομικά κίνητρα και προγράμματα.

Αναβαθμίζουμε τα Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, αναπτύσσουμε τις δεξιότητες, π.χ. ψηφιακές, αναπτύσσουμε προγράμματα πρακτικής άσκησης, και παρέχουμε κίνητρα για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, προωθώντας την επιχειρηματικότητα.

Απευθυνόμενος στους νέους, εάν εκλεγείτε ΠτΔ ποιο είναι το όραμά σας για την αγορά εργασίας και γενικά για τις ευκαιρίες εργοδότησης στην Κύπρο;

Το ανθρωποκεντρικό οικονομικό μοντέλο που οραματιζόμαστε απευθύνεται στις επόμενες γενιές. Οι νέοι μας θα έχουν σημαντικό ρόλο ως βασικοί συντελεστές στην οικοδόμηση της οικονομίας που θέλουμε να έχουμε.

Οι νέοι θα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, αλλά και στη μετατροπή των υφιστάμενων τομέων σε πιο υποσχόμενες μορφές ανάπτυξης. Ειδικά, η νέα γενιά έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση μας στη ψηφιακή και την πράσινη οικονομία, ώστε να δημιουργηθούν νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Θα προσφέρουμε τις ευκαιρίες στους νέους μας να αναπτύξουν δεξιότητες για να συμβαδίσουν με τις νέες τεχνολογίες και τις σύγχρονες πρακτικές, να εργαστούν και να ευημερήσουν. Επενδύουμε στο μέλλον υιοθετώντας νέους μηχανισμούς, ώστε να ακούγεται η φωνή των νέων μας συμμετέχοντας στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων.

Η πρόκληση του δημόσιου χρέους

Σας ανησυχεί το σχετικά υψηλό δημόσιο χρέος της Κύπρου; Τι είδους πολιτική σκοπεύετε να ακολουθήσετε αν εκλεγείτε ΠτΔ πέραν των όσων προβλέπονται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής σταθερότητας;

Το σημερινό δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 89% του ΑΕΠ και θεωρείται υψηλό, αλλά όχι ανησυχητικό. Τα κράτος διαθέτει ρευστά διαθέσιμα που του επιτρέπουν να μην χρειάζεται να δανειστεί από τις αγορές για τους επόμενους μήνες και αυτό είναι σημαντικό διότι το δεκαετές ομόλογο της Κυπριακής Δημοκρατίας αγγίζει το επιτόκιο του 4% στη δευτερογενή αγορά.

Στόχος πάντοτε πρέπει να είναι η τήρηση δημοσιονομικής πειθαρχίας και η διαμόρφωση πλεονασματικών προϋπολογισμών όταν το επιτρέπει το μακροοικονομικό περιβάλλον. Εξάλλου, μόνο μέσω πλεονασματικών προϋπολογισμών μπορεί να επιτευχθεί η μείωση του δημόσιου χρέους.

Η φιλελευθεροποίηση της ενέργειας

Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας ακούμε και απελευθέρωση δεν βλέπουμε. Πώς σκοπεύετε να κινηθείτε για το συγκεκριμένο ζήτημα;

Αδιαμφισβήτητα, η ραγδαία εξέλιξη των τεχνολογιών ΑΠΕ και ιδιαίτερα η ηλιακή, έχει ανοίξει την αγορά ενέργειας, επιτρέποντας στον καθένα μας να μπορεί να είναι ταυτόχρονά καταναλωτής και παραγωγός.

Η αυτοπαραγωγή ηλεκτρισμού από νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι επίσης η βέλτιστη βραχυπρόθεσμη επιλογή για αντιμετώπιση της ακρίβειας στην τιμή του ρεύματος. Βασική φιλοσοφία της στρατηγικής μας, είναι η εν λόγω επιλογή να είναι διαθέσιμη σε όλους, μειώνοντας τα οικονομικά, χωροταξικά και γραφειοκρατικά εμπόδια που δεν επιτρέπουν σε πολλούς από τους συμπολίτες μας να απολαύσουν φθηνή, αυτοπαραγόμενη ενέργεια.

Προς αυτή τη κατεύθυνση προωθούμε το ολοκληρωτικό άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού και την ενεργή συμμετοχή στις διαβουλεύσεις της Ε.Ε. για ενδεχόμενη βελτίωση του υφιστάμενου μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού.

Για να το επιτύχουμε αυτό προωθούμε την επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου της ΑΗΚ και την μετατροπή του σε έξυπνο δίκτυο, για να μπορέσει να ενσωματώσει περισσότερες ΑΠΕ και να επιτρέψει την καλύτερη διαχείριση των ενεργειακών πόρων.

Παράλληλα, ολοκληρώνουμε την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα. Αυτό θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της χώρας μας, θα βελτιώσει την ευστάθεια του εσωτερικού δικτυού ηλεκτρισμού, θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ και θα επιφέρει περαιτέρω ανταγωνισμό στον τομέα.

Τέλος, στηρίζουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με στοχευμένα μέτρα για αυτοπαραγόμενη ενέργεια.

Επιτυγχάνοντας το Green Deal

Θα επιδιώξετε μέσα από πολιτικές την πράσινη μετάβαση της οικονομίας; Ήδη, υπάρχουν αντιδράσεις ότι ένα τέτοιο εγχείρημα συνεπάγεται αυξημένο κόστος για τον επιχειρηματικό κόσμο...

Η μετάβαση προς την πράσινη οικονομία είναι μονόδρομος. Αποτελεί δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας- το γνωστό Green Deal- . Πολύ σημαντικότερο είναι το όφελος που θα αποκομίσουμε μέσα από την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί αναφορικά με την κλιματική ουδετερότητα.

Η αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής είναι αναγκαία, όπως και η διασφάλιση ποιοτικού περιβάλλοντος για τα παιδιά μας και για τις επόμενες γενιές. Η μετάβαση όντως συνεπάγεται αυξημένο κόστος. Είναι γι’ αυτό που το 41% του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας διατίθεται για το σκοπό αυτό.

Είναι σημαντικό να μην χάσουμε ούτε και ένα ευρώ που μας αναλογεί από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, και παράλληλα θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την πράσινη μετάβαση ως αναπτυξιακό εργαλείο προς όφελος της οικονομίας. Αναφέρω ως παράδειγμα, την προβολή της Κύπρου ως χώρα δοκιμής για νέες πράσινες ενεργειακές τεχνολογίες.

Ο εκσυγχρονισμός του δημοσίου

Όλες οι προσπάθειες αναβάθμισης, αναδιοργάνωσης και αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Υπηρεσίας έχουν αποτύχει. Με αποτέλεσμα να έχουμε ένα απαρχαιωμένο δημόσιο, γραφειοκρατικό, δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό, με εργαζόμενους χωρίς κίνητρο και βασισμένο σε πολλές περιπτώσεις στο ρουσφέτι και την αναξιοκρατία. Πώς θα αλλάξετε τον δημόσιο τομέα της Κύπρου; Είστε διατεθειμένος να σπάσετε αυγά και να καταργήσετε βασίλεια;

Μηδενική θα είναι η ανοχή στη διαφθορά. Θα πρέπει να εμπεδωθεί η ίση μεταχείριση των πολιτών, η ισοπολιτεία και η αξιοκρατία. Σε στενή συνεργασία με τη νομοθετική και δικαστική εξουσία θα προωθήσουμε συγκεκριμένες ενέργειες για να καταστεί καθημερινή πράξη το Κράτος Δικαίου. Θα επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις πολίτη, πολιτικής και κράτους.

Θα προωθήσουμε παράλληλα  τη μεταρρύθμιση του ρόλου του κράτους για να καταστεί επιτελικό και ρυθμιστικό, με ουσιαστικό συντονισμό και υλοποίηση των πολιτικών. Μέσα από θεσμικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, η διακυβέρνηση θα ασκείται με διαφάνεια, έλεγχο λογοδοσία και αξιοκρατία στη βάση μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την ευημερία όλων των πολιτών.