Μελλοντική αξιοποίηση του αερίου δεν αναιρεί το μνημόνιο

Πριν από λίγες εβδομάδες είχα κάνει κάποιες δηλώσεις σχετικά με πρόταση συγκεκριμένου υποψηφίου Προέδρου για την αξιοποίηση μελλοντικών εσόδων από το φυσικό αέριο μέσω έκδοσης μακροπρόθεσμων ομολόγων. Επειδή οι απόψεις μου μπορεί να έχουν παρερμηνευθεί, θα ήθελα να διευκρινίσω τη θέση μου.

Σε καμιά περίπτωση δεν θα ήταν σωστό να χρησιμοποιήσουμε μελλοντικά έσοδα από το φυσικό αέριο για αποφυγή του μνημονίου που μας αναγκάζει να πάρουμε τα μέτρα, όσο επώδυνα και αν είναι, ώστε να διορθώσουμε τα τραπεζικά, δημοσιονομικά, και διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας μας.  Αυτή η προσαρμογή της οικονομίας μας, και πάλι όσο επώδυνη και αν είναι, είναι αναγκαία αν θέλουμε να επανακτήσουμε την χαμένη αξιοπιστία μας και να επιστρέψουμε στις ξένες αγορές που είναι και το ζητούμενο. Οποιαδήποτε προσπάθεια αποφυγής του μνημονίου την δεδομένη στιγμή θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια ζημία καταστρέφοντας την αξιοπιστία μας ανεπανόρθωτα.

Ο μόνος λόγος που θα δικαιολογούσε αξιοποίηση μελλοντικών εσόδων  από το φυσικό αέριο είναι για προώθηση της ανάπτυξης μέσω παροχής επιχειρηματικών δανείων στους πολίτες για καινοτόμες ιδέες, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ανεργία, ειδικά στους νέους. Αλλά, όπως έχω δηλώσει πριν λίγες εβδομάδες, λόγω των μεγάλων ρίσκων που εμπεριέχουν αυτά τα ομόλογα στους επενδυτές (πιστωτικό, πληθωριστικό, πολιτικό και κοινωνικό ρίσκο, ρίσκο της ρευστότητας των ομολόγων και του επιτοκίου, καθώς επίσης και το ρίσκο που πηγάζει από την αβεβαιότητα για την ώρα γύρω από τις ακριβείς ποσότητες και μελλοντικής τιμής του φυσικού αερίου) το επιτόκιο που θα χρειαστεί να πληρώνουμε για αυτά τα ομόλογα πολύ πιθανόν να είναι υπερβολικά ψηλό, σε επίπεδα που να μην συμφέρει και να μην μπορούμε καν να εξυπηρετήσουμε αυτό το χρέος.  Η πρόταση αυτή φυσικά μπορεί να μελετηθεί, και στο μέλλον αν οι συνθήκες αλλάξουν και τα ρίσκα προς τους ξένους επενδυτές μειωθούν σημαντικά, τότε θα μπορούσε να συζητηθεί η χρησιμοποίηση κάποιων εσόδων από το φυσικό αέριο για αναπτυξιακά έργα, είτε από έκδοση ομολόγων ή μετοχών από την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων. Αυτή την στιγμή όμως προέχει να υπογράψουμε άμεσα το μνημόνιο που προσυμφωνήθηκε με την τρόικα, ώστε να αποφύγουμε την χρεωκοπία του κράτους και την κατάρρευση του τραπεζικού μας συστήματος. Και ας μην ξεχνάμε ότι το δάνειο από την τρόικα είναι μακροπρόθεσμο (30 χρόνων) με πολύ χαμηλό επιτόκιο (πολύ πιθανόν γύρω στο 2.5%) και με ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα χάριτος, όπου δεν θα χρειάζεται να πληρώνουμε τους τόκους.

Η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου είναι ένα μείζον εθνικό θέμα και θα πρέπει να τύχει της κατάλληλης αντιμετώπισης από τους αρμόδιους. Πρέπει να υπάρχει μια συγκροτημένη μακροπρόθεσμη στρατηγική, ώστε να υπάρξει η πιο δυνατόν αποτελεσματική χρησιμοποίηση των εσόδων απ’ αυτόν τον εθνικό πλούτο. Οι όποιες βεβιασμένες και κάτω από πίεση αποφάσεις μπορεί ν’ αποβούν επιζήμιες και καταστροφικές. 

Ο Δρ Γιώργος Θεοχαρίδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στον τομέα των Χρηματοοικονομικών στο  Cyprus International Institute of Management (CIIM) και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού προγράμματος στα Χρηματοοικονομικά και Τραπεζικά (MSc in Finance & Banking).