«Εμπλουτισμένα» με νάρκες έτοιμες να ανατινάξουν στον αέρα το εγχείρημα της φορολογικής μεταρρύθμισης και να επιφέρουν καίριο πλήγμα στο κυπριακό επιχειρείν αποδεικνύονται τα έξι νομοσχέδια που ετοιμάστηκαν από το Τμήμα Φορολογίας και βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση, ώστε εν συνέχεια να εγκριθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο και να κατατεθούν ακολούθως προς συζήτηση και ψήφιση στην Βουλή.
- Διαβάστε εδώ: Αντίστροφη μέτρηση για την φορολογική μεταρρύθμιση-Αυτά είναι τα έξι νομοσχέδια που τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση
Όπως προκύπτει από την ενδελεχή ανάγνωση και μελέτη των προτεινόμενων νομοσχεδίων, αυτά κρύβουν πολλές αρνητικές εκπλήξεις, καθώς έχουν εισαχθεί πρόνοιες, οι οποίες αλλοιώνουν σε μεγάλο βαθμό και κατά τρόπο ουσιαστικό την φιλοσοφία της μεταρρύθμισης, απέχοντας πόρρω από το πλαίσιο το οποίο παρουσιάστηκε στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου στο Προεδρικό από τους εμπειρογνώμονες του Κέντρου Οικονομικών Μελετών(ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου και από τα μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής.
Οι πρόνοιες που έχουν εισαχθεί στα νομοσχέδια από τους τεχνοκράτες του Τμήματος Φορολογίας αξιολογούνται από την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας μας ως άκρως επιζήμιες και συνάμα επικίνδυνες, με τον επιχειρηματικό κόσμο, στο πλαίσιο αυτό, να μοιάζει με καζάνι που βράζει και να διαμηνύει με κάθε τρόπο και προς πάσα κατεύθυνση, αφενός πως ενδεχόμενη υιοθέτησή τους θα συνίσταται ουσιαστικά σε ακύρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης, αλλά και αφετέρου ότι δεν μπορούν να γίνουν από μέρους του αποδεκτές.
Ειδικότερα, τα νομοσχέδια όχι απλώς δεν ανταποκρίνονται στα όσα παρουσιάστηκαν προ μηνών στο Προεδρικό, αλλά περιλαμβάνουν πρόνοιες που αν ψηφιστούν θα φέρουν την χώρα σε μειονεκτική θέση έναντι άλλων κέντρων παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών.
Επιπρόσθετα, θα πλήξουν και τις κυπριακές επιχειρήσεις με επιπλέον φορολογίες, καθώς και κατάργηση συγκεκριμένων κινήτρων που ίσχυαν μέχρι σήμερα.
Οι αντιδράσεις από επαγγελματικούς φορείς εντείνονται διαρκώς. Όπως και η απορία πώς φτάσαμε από τη διαβούλευση, την υιοθέτηση εισηγήσεων και την αρχική μορφή της μεταρρύθμισης, σ’ αυτό που τελικά δημοσιεύτηκε με στόχο την τελική υποβολή απόψεων και εισηγήσεων.
Απορίες δημιουργούνται επίσης κατά πόσο οι νέες και μη προσυμφωνημένες προσθήκες έχουν τις ευλογίες της πολιτικής ηγεσίας, υπουργείου Οικονομικών και Προεδρικού.
- Διαβάστε επίσης: Ο προτεινόμενος φορολογικός μετασχηματισμός και ο πυρήνας της μεταρρύθμισης που δεν πρέπει να αλλάξει
Το InBusinessNews αναζήτησε και εντόπισε τις βασικές πρόνοιες των νομοσχεδίων που έχουν προκαλέσει τις έντονες, εύλογες, αντιδράσεις για τις οποίες, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε είναι ήδη ενήμερος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Τα νομοσχέδια που βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση μπορείτε να τα διαβάσετε πιο κάτω:
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμους,
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Έκτακτης Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμους,
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμους,
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμους,
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Εισπράξεως Φόρων Νόμους,
- Νόμος που τροποποιεί τους περί Χαρτοσήμων Νόμους.
Οι πρόνοιες που προκαλούν εύλογες αντιδράσεις
- Θα καθορίζει τους μισθούς ο Έφορος
Μια πρόνοια που προκάλεσε ιδιαίτερη έκπληξη, προφανώς αρνητική, είναι αυτή που προβλέπει πως από το 2028 και μετά ο Έφορος Φορολογίας θα έχει το δικαίωμα να παρέμβει σε μια εταιρεία και να καθορίσει αυτός τι θεωρείται λογικός μισθός.
Με τη λογική ότι μετά τη μείωση του φόρου επί των μερισμάτων από 17% σε 5%, κάποια στελέχη μπορεί να μειώσουν τους μισθούς τους για να λαμβάνουν περισσότερα σε μέρισμα (λόγω χαμηλότερης φορολογίας), υπάρχει εισήγηση ο Έφορος να έχει το δικαίωμα να αποφασίζει αυτός αν ένας μισθός είναι λογικός ή αν πρέπει να είναι μεγαλύτερος και να τον φορολογεί αντίστοιχα.
Η συγκεκριμένη πρόνοια, που χαρακτηρίζεται αυθαίρετη, προστέθηκε παρόλο, που όπως γνωρίζουμε στο τραπέζι είχαν τεθεί συγκεκριμένα αντικαταχρηστικά κίνητρα.
Με απλά λόγια, ο Έφορος Φορολογίας διεκδικεί το δικαίωμα να καθορίζει τους μισθούς στην αγορά.
- Μείωση φόρου από το 2027 με το...καλό
Αναντίλεκτα, η σημαντικότερη φορο-ελάφρυνση που περιλαμβάνεται στη φορολογική μεταρρύθμιση είναι η μείωση του φόρου επί των μερισμάτων σε 5% (σ.σ. ειδικά αφού ο εταιρικός φόρος θα αυξηθεί στο 15%).
Ωστόσο, ως έχουν οι πρόνοιες των νομοσχεδίων, για τα έτη 2024 και 2025 θα ισχύει η παλιά φορολογία μέχρι να καταβληθούν πλήρως.
Συγκεκριμένα, σε νομοσχέδιο υπάρχει πρόνοια πως εάν σε οποιαδήποτε περίοδο την εξαετία μετά την 1η Ιανουαρίου του 2026 καταβληθεί μέρισμα από τα κέρδη του 2024 ή του 2025, τότε θα φορολογηθεί με 17%.
Με απλά λόγια, ως το 2030 όποιο μέρισμα πληρωθεί από τα κέρδη του 2024 και το 2025, θα είναι με 17%. Άρα, το 5% επί των μερισμάτων θα μπορεί να ισχύσει από κέρδη του 2026 που θα καταβληθούν το 2027.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, όπως μαθαίνουμε, υποβλήθηκαν πολύ λογικές εισηγήσεις, οι οποίες όμως και πάλι δεν εισακούστηκαν.
- Κατάργηση εταιρειών...
Ακόμα μια πρόνοια που προκαλεί ιδιαιτέρως αρνητική εντύπωση, είναι αυτή που προνοεί πως ο Έφορος θα έχει το δικαίωμα να κρίνει πως μία εταιρεία δεν υφίσταται φορολογικά (π.χ., στις περιπτώσεις μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων) και θα αποφασίζει να φορολογήσει τους μετόχους τους με βάση τους συντελεστές για φυσικά πρόσωπα.
Πρόκειται για πρόνοια που ούτε επί Τρόικας και αυστηρών φοροεισπρακτικών μέτρων δεν τέθηκε καν προς συζήτηση, ούτε καν σαν σκέψη.
- Επενδυτικά ταμεία γιοκ
Ένας από τους τομείς που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα δυναμικά μετά την κρίση του 2013 και συνέβαλε στην ουσιαστική διαφοροποίηση του τομέα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών, είναι αυτός των Επενδυτικών Ταμείων.
Ωστόσο, με προτεινόμενη τροποποίηση, κινδυνεύει κυριολεκτικά να ακρωτηριαστεί, αφού θα χάσει ένα από τα σημαντικότερα του πλεονεκτήματα.
Η τροποποίηση ουσιαστικά εξαιρεί τα Units των funds από τη μη φορολόγηση, εισήγηση που έρχεται την ίδια ώρα που δικαιοδοσίες(jurisdictions) όπως το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία δίδουν διαρκώς νέα κίνητρα για να προσελκύσουν ακόμα περισσότερα Επενδυτικά Ταμεία.
- Σκοτώνουν και το Non-Domicile
Μια άλλη πρόνοια που προκαλεί τεράστιο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, αφορά τους λεγόμενους non-domiciled residents.
Πλέον, για να αποκτήσει κάποιος ξένος το συγκεκριμένο καθεστώς θα πρέπει να καταβάλει ένα τέλος ύψους 250 χιλ. για ένα έτος για συνολικά πέντε χρόνια. Και μάλιστα, θα πρέπει να το καταβάλει εκ των προτέρων.
Άρα, μιλάμε για ένα συνολικά ποσό της τάξης των 1.250 εκατ. ευρώ. Για να γίνει η σύγκριση, το αντίστοιχο κόστος στην Ελλάδα είναι €100.000 και στην Ιταλία €200.000.
Επιπρόσθετα, και οι δύο αυτές χώρες λένε ότι όταν καταβληθεί το συγκεκριμένο τέλος, οποιαδήποτε εισοδήματα έρθουν στη χώρα δεν φορολογούνται.
Στην Κύπρο φορολογούνται και οι μισθοί τους και τυχόν τόκοι που λαμβάνουν. Το μόνο που δεν φορολογείται είναι τα μερίσματα. Με απλά λόγια, «bye-bye non-dome», όπως χαρακτηριστικά μας ανέφερε επαγγελματίας του χώρου.
- Κατάργηση κινήτρου για εξαγορές και συγχωνεύσεις
Με προτεινόμενη αλλαγή, από το 2028 θα καταργηθεί συγκεκριμένο φορολογικό κίνητρο, σύμφωνα με το οποίο όταν μια κυπριακή εταιρεία αποκτήσει το 100% μιας άλλης εταιρείας, τότε οι τόκοι που προκύπτουν εάν αποκτηθεί δάνειο εκπίπτουν από τη φορολογία.
Πρόκειται για κίνητρο που παραχωρήθηκε για να ενθαρρυνθούν εξαγορές και συγχωνεύσεις και να ενδυναμωθούν οι κυπριακές επιχειρήσεις.
Στα προτεινόμενα νομοσχέδια, αυτό το κίνητρο καταργείται και μάλιστα, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, αυτό γίνεται παρά την αντίθετη άποψη του αρμόδιου τμήματος(ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, που ανέλαβε τη μελέτη και τις αρχικές εισηγήσεις της φορολογικής μεταρρύθμισης.
- Θύμα και το ΧΑΚ
Μια από τις πρόνοιες των νομοσχεδίων έρχεται να «σκοτώσει» τη Νέα Αγορά του ΧΑΚ, την μοναδική ουσιαστικά που τα τελευταία χρόνια παρουσίαζε κάποια κινητικότητα.
Ουσιαστικά, τα όποια φορολογικά κίνητρα υπάρχουν-π.χ. όταν μία εταιρεία πουλά ακίνητα δεν καταβάλλει φόρο κεφαλαιουχικών κερδών- καταργούνται για τις εταιρείες που είναι στη Νέα και ισχύουν μόνο για όσες είναι στη Ρυθμιζόμενη Αγορά.
Οι πληροφορίες λένε πως το Τμήμα του Εφόρου επικαλέστηκε καταχρήσεις, ωστόσο, όπως γνωρίζουμε και πάλι υποβλήθηκαν εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες δεν εισακούστηκαν.
Σε μία περίοδο που τρέχει η αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ, η ψήφιση μίας τέτοιας πρόνοιας αυτόματα μειώνει σημαντικά την όποια αξία του.
- Πλήγμα και για επενδύσεις σε ακίνητα
Τα τελευταία χρόνια, καταγράφηκαν στην Κύπρο πολλές επενδύσεις από ξένους μέσω συνεργασιών με Κύπριους επιχειρηματίες. Ο πιο συνήθης τρόπος, ήταν ο τοπικός επιχειρηματίας να βάζει την γη και ο ξένος επενδυτής το κεφάλαιο για την υλοποίηση ενός έργου, είτε οικιστικού, είτε εμπορικού, είτε σχολείου, είτε νοσοκομείου.
Σε τέτοιου είδους συνεργασίες, όσο ο επενδυτής βάζει χρήματα στην εταιρεία για να γίνει το έργο, τόσο αυξάνεται και το ποσοστό του. Αντίστοιχα μειώνεται το ποσοστό του ντόπιου επιχειρηματία που είχε βάλει τη γη.
Ουσιαστικά, πρόκειται για χρήματα που μπαίνουν σε μια εταιρεία για να υλοποιηθεί το έργο και σωστά μέχρι σήμερα δεν λογίζονταν ως κέρδος για τον ντόπιο επιχειρηματία.
Πλέον, με πρόνοια που περιλήφθηκε σε νομοσχέδιο, προβλέπεται πως όποτε μπαίνουν λεφτά στην εταιρεία και μειώνεται το ποσοστό του επιχειρηματία που έβαλε τη γη, τότε αυτός θα πρέπει να πληρώνει αντίστοιχο ποσό ως φόρο κεφαλαιουχικών κερδών, έστω κι αν επί της ουσίας ο ίδιος δεν παίρνει χρήματα από τις συγκεκριμένες πράξεις.
Με λίγα λόγια, τέτοιου είδους συνεργασίες, που ήταν δεκάδες τα δύσκολα χρόνια που η κυπριακή αγορά είχε στραγγίξει από ρευστότητα, πρέπει να θεωρούνται τελειωμένες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην προσπάθεια που γίνεται για προσέλκυση επενδύσεων.
- Τήρηση αρχείων για… πάντα
Άλλη πρόνοια προβλέπει αύξηση της περιόδου που πρέπει μια εταιρεία να τηρεί οικονομικά αρχεία από έξι σε οκτώ χρόνια. Δηλαδή, αντί να μειώνεται η περίοδος και να απλοποιείται το σύστημα, γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο και γραφειοκρατικό.
- Κατάργηση απορρήτου
Με άλλη πρόνοια, καταργείται το τραπεζικό και επαγγελματικό απόρρητο. Ο Έφορος θα δικαιούται να ζητήσει την άμεση υποβολή από επαγγελματίες, ακόμη και τράπεζες και γενικά όποιο κρίνει ότι έχει στοιχεία, την παράδοσή τους.
- Σφράγιση υποστατικών εσαεί
Άλλη υπερεξουσία που προβλέπεται στα νομοσχέδια, είναι ο Έφορος να έχει το δικαίωμα να σφραγίσει τα υποστατικά μίας επιχείρησης εσαεί.
Η νομοθεσία προβλέπει πως θα μπορεί αρχικά να τα σφραγίσει για 48 ώρες και αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά του, θα μπορεί να συνεχίσει να τα κρατά σφραγισμένα για ακόμη επτά μέρες.
Αν δεν ικανοποιηθούν και πάλι τα αιτήματά του, θα μπορεί να τα κρατήσει άλλες 48 ώρες κλειστά, με δικαίωμα ανανέωσης του σφραγίσματος εσαεί και μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του.
Το ερώτημα είναι πού τίθενται τα όρια αυτού του μέτρου. Αν δηλαδή μια επιχείρηση διαφωνήσει με τον φόρο που της επιβλήθηκε, θα δικαιούται να την σφραγίσει;
- Κατηγορητήριο με e-mail
Επιπρόσθετα, ο Έφορος θα μπορεί να επιδοτήσει κατηγορητήριο μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος και ο παραλήπτης θα έχει την υποχρέωση να αντιδράσει εντός τεσσάρων ημερών.
Άρα, ο κάθε φορολογούμενος θα είναι υπόχρεος να ανανεώνει τα στοιχεία του στο Τμήμα Φορολογίας για να ενημερώνεται έγκαιρα, αφού η επιδότηση θα γίνεται ηλεκτρονικά και όταν παρέλθουν τέσσερις ημέρες θα θεωρείται επιδομένο.
- Διευθυντές ποινικά υπεύθυνοι
Η φορολογική μεταρρύθμιση προβλέπει επίσης ποινική ευθύνη των διευθυντών, των αξιωματούχων και των συμβούλων εταιρειών. Αν δηλαδή κάποιος παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε μια εταιρεία, τότε θα έχει ποινική ευθύνη.
- Δέσμευση περιουσίας
Ό Έφορος θα έχει το δικαίωμα δέσμευσης περιουσίας για χρέη πάνω από 3.000 ευρώ.
- Μεταβιβάσεις με βούλα Εφόρου
Ο Έφορος θα έχει το δικαίωμα να μην συναινέσει σε μεταβίβαση ιδιοκτησίας εάν δεν είναι πλήρως συμμορφωμένοι με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, τόσο ο πωλητής όσο και ο αγοραστής.
Πώς κατέληξε εδώ
Το ερώτημα που εδώ και μέρες υπάρχει διάχυτο στο αέρα είναι πώς κατέληξε μια προσπάθεια για φορολογική μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό σε μια μεταρρύθμιση η οποία, όχι μόνο αποδυναμώνει το οικονομικό περιβάλλον της χώρας, αλλά δίδει και εξουσίες που είναι ενδεχομένως να υπερβαίνουν τα όρια της συνταγματικότητας.
Ουδείς θέλει την εύνοια της φοροδιαφυγής, αλλά να πυροβολούμε το ίδιο μας το πόδι επειδή κάποιοι αποφάσισαν να γίνουν βασιλικότεροι του βασιλέως, φαντάζει το λιγότερο παράλογο.
Το ερώτημα πλέον είναι ποια είναι η θέση των πολιτικών ταγών της κυβέρνησης επί των συγκεκριμένων εισηγήσεων, οι οποίες ως είναι γνωστό προήλθαν από τεχνοκράτες.
Αλλά και γιατί δεν υπήρξε κάποια αντίδραση προτού δημοσιευθούν οι επίμαχες πρόνοιες, οι οποίες δημιούργησαν τεράστια αναστάτωση.
