Ασφαλείς επενδύσεις και διαχείριση χρημάτων στην ψηφιακή εποχή

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας έχει μεταμορφώσει τον χρηματοοικονομικό τομέα, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο επενδυτές και καταναλωτές διαχειρίζονται τα χρήματά τους.

Στο πλαίσιο του προγράμματός της για χρηματοοικονομική επιμόρφωση του κοινού, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) σχεδιάζει και υλοποιεί διάφορες δράσεις, με στόχο την ενημέρωση και προστασία των επενδυτών για τους κινδύνους και παγίδες στο ψηφιακό χρηματοοικονομικό περιβάλλον.

Η ΕΚΚ συμμετέχει και φέτος στην Παγκόσμια Εβδομάδα Χρήματος (Global Money Week), τη διεθνή εκστρατεία που διοργανώνει από τις 17 μέχρι τις 23 Μαρτίου 2025 ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD).

Η φετινή διοργάνωση επικεντρώνεται στους κινδύνους που ελλοχεύουν στο ψηφιακό χρηματοοικονομικό περιβάλλον, με έμφαση σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η προστασία από διαδικτυακές απάτες, η επιρροή των finfluencers στα social media και η προστασία των επενδυτών από παραπλανητικές πρακτικές.

Ευκαιρίες και νέες δυνατότητες

Το ψηφιακό χρηματοοικονομικό περιβάλλον περιλαμβάνει μια σειρά από υπηρεσίες και προϊόντα που είναι διαθέσιμα μέσω διαδικτύου και τεχνολογικών καινοτομιών. Η διαδικτυακή τραπεζική παρέχει πρόσβαση σε προσωπικούς και επιχειρηματικούς λογαριασμούς, επιτρέποντας εύκολες και γρήγορες πληρωμές, καταθέσεις και μεταφορές χρημάτων.

Οι επενδυτικές πλατφόρμες επιτρέπουν την αγορά και πώληση κινητών αξιών, τη διαχείριση χαρτοφυλακίων και την ενημέρωση των επενδυτών σε πραγματικό χρόνο και όλο το 24ωρο.

Παράλληλα, οι καινοτομίες fintech, όπως οι εφαρμογές πληρωμών, οι τεχνολογίες blockchain και η τεχνητή νοημοσύνη, παρέχουν πληθώρα εργαλείων που βελτιώνουν την πρόσβαση και μπορούν να βοηθήσουν στην εξατομίκευση των επενδυτικών συμβουλών.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επενδύσεων έχει διευκολύνει την πρόσβαση στις αγορές, δίνοντας στους επενδυτές τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις με περισσότερη ενημέρωση, σε πραγματικό χρόνο και να τοποθετούν κεφάλαια σε διεθνείς αγορές χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς.

Οι επενδυτικές πλατφόρμες προσφέρουν εργαλεία που διευκολύνουν τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου, ενώ η τεχνολογία μειώνει το κόστος, τις διαδικασίες και το χρόνο που απαιτούσαν παλαιότερα.

Προκλήσεις και κίνδυνοι

Παρόλο που το νέο αυτό περιβάλλον παρέχει σημαντικές ευκαιρίες, ενέχει και προκλήσεις. Οι επενδυτές μπορεί να εκτεθούν σε ψεύτικες πλατφόρμες, παραπληροφόρηση και παραπλανητικές επενδυτικές συμβουλές και αδιαφανείς πρακτικές.

Οι κυβερνοαπειλές, όπως το hacking και οι επιθέσεις phishing, αποτελούν επίσης σοβαρούς κινδύνους για όσους διαχειρίζονται τα χρήματά τους ψηφιακά.

Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις, η έλλειψη επαρκούς ρύθμισης δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για αθέμιτες πρακτικές.

Για να προστατευθούν από διαδικτυακές παγίδες και απάτες, οι επενδυτές πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα προειδοποιητικά σημάδια.

Οι υποσχέσεις για εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις χωρίς ρίσκο, συνήθως υποδηλώνουν την ύπαρξη συστημάτων Ponzi ή πυραμιδικών σχημάτων. Πλαστές επενδυτικές πλατφόρμες μπορεί να εμφανίζονται ως νόμιμες, αλλά δεν διαθέτουν τις απαραίτητες άδειες λειτουργίας.

Παράλληλα, η υπερβολική προώθηση επενδυτικών ευκαιριών από άτομα επιρροής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τους λεγόμενους influencers, βασίζεται σε επικοινωνιακές στρατηγικές και όχι σε αξιόπιστα δεδομένα.

Η έλλειψη διαφάνειας, η δυσκολία στην κατανόηση του επιχειρηματικού μοντέλου μιας εταιρείας και η αδυναμία επαλήθευσης των επενδυτικών πληροφοριών αποτελούν επίσης ανησυχητικά στοιχεία.

Εποπτεία και επιμόρφωση

Η ΕΚΚ, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές Αρχές, εφαρμόζει αυστηρά μέτρα για προστασία των επενδυτών.

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός MiCA διαμορφώνει ένα ενιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο για τα κρυπτονομίσματα και τις υπηρεσίες ψηφιακής χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα, οι κανονισμοί κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες συμβάλλουν στην αποτροπή φαινομένων μη συμμόρφωσης των εταιρειών με τη νομοθεσία που διέπει τις κεφαλαιαγορές και ενισχύουν τη διαφάνεια στην αγορά.

Επιπρόσθετα, οι τακτικοί έλεγχοι στις επενδυτικές πλατφόρμες και η στενή συνεργασία με τις διεθνείς ρυθμιστικές Αρχές συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων απάτης και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον.

Πολύ σημαντικά για την προώθηση της χρηματοοικονομικής παιδείας και την προστασία των επενδυτών είναι τα προγράμματα επιμόρφωσης του κοινού.

Η ασφαλής επένδυση στην ψηφιακή εποχή απαιτεί γνώση, κριτική σκέψη και συνεχή ενημέρωση.

Οι επενδυτές οφείλουν να ερευνούν και να επαληθεύουν τις πληροφορίες και να ελέγχουν τις πλατφόρμες που χρησιμοποιούν, να παρακολουθούν τις εξελίξεις στις αγορές και να αποφεύγουν επενδυτικές ευκαιρίες που φαίνονται υπερβολικά ελκυστικές.

Η ΕΚΚ παραμένει προσηλωμένη στη διασφάλιση ενός επαρκώς εποπτευόμενου και ασφαλούς χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την προστασία των επενδυτών, οι οποίοι με τη σωστή γνώση και προσοχή, μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει το ψηφιακό χρηματοοικονομικό τοπίο, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους.

*Λειτουργός Α’ στο Τμήμα Στρατηγικής, Διεθνών Σχέσεων και Επικοινωνίας της ΕΚΚ, υπεύθυνη για χρηματοοικονομική επιμόρφωση του κοινού.