«Αξιοπιστία»... made in China-Η καταγγελία της σύμβασης από CMC και η δικλείδα ασφαλείας της Κ.Δ. για «Προμηθέα»

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος διαζυγίου, αυτού μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της κινεζικής κοινοπραξίας CPP-METRON Consortium Ltd (CMC) σε ό,τι αφορά την σύμβαση που είχαν υπογράψει το 2019 για την κατασκευή του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό, επισφραγίστηκε χθες με τον πλέον ουδόλως βελούδινο, όπως τουλάχιστον από πλευράς Λευκωσίας επιδιωκόταν, τρόπο.

• Διαβάστε εδώ: Τέρμα οι Κινέζοι από το τερματικό στο Βασιλικό-Αποχωρούν πυροβολώντας κατά της ΕΤΥΦΑ
• Διαβάστε εδώ: Αιφνιδίασαν την Λευκωσία για το τερματικό οι Κινέζοι...«Άλλα μας έδειχναν και άλλα έπραξαν τελικά»

Μια εξ' υπαιτιότητας της κινεζικής κοινοπραξίας προβληματική συνεργασία, όπως αυτή από τα πρώτα στάδια της εξελίχθηκε, έλαβε τέλος με την αιφνιδιαστική κίνηση της CMC να καταγγήλει μονομερώς την σύμβαση, σε μια πράξη επιβεβαίωσης του κακού της εαυτού και ενδεικτική του όλου αφερέγγυου και αναξιόπιστου τρόπου με τον οποίο σε όλα αυτά τα χρόνια λειτούργησε έναντι της Κ.Δ. και των υποχρεώσεων που ανέλαβε απέναντι της σε σχέση με το ζωτικής για τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας σημασίας έργο υποδομής στο Βασιλικό.

• Διαβάστε εδώ: Τερματικό: Μια πονεμένη ιστορία με πολλά επεισόδια-Τα κόλπα των Κινέζων και οι επιλογές της Κ.Δ.
• Διαβάστε εδώ: LNG: Το ρίσκο που έπρεπε να αναληφθεί και μια «σαθρή εικόνα» που βλέπει μόνο ο Οδυσσέας

Η CMC, με την χθεσινή της κίνηση, φαίνεται να έσπευσε ουσιαστικά να προκαταλάβει τις εξελίξεις που το τελευταίο διάστημα είχαν δρομολογηθεί και είχαν ως ορίζοντα τον συμβιβαστικό τερματισμό του συμβολαίου, με βασική προϋπόθεση για την Κ.Δ., πριν από τον τερματισμό της σύμβασης, την κάθοδο της πλωτής μονάδας «Προμηθέας»-που αποτελεί ως γνωστό και το 75% του έργου- στην Κύπρο.

• Διαβάστε εδώ: Τερματίζεται η σύμβαση με CPP για το τερματικό μόλις παραδοθεί στην Κύπρο ο «Προμηθέας»

Αντ' αυτού, και ενώ στην ΕΤΥΦΑ ανέμεναν για χθες το μεσημέρι ενημέρωση από την κοινοπραξία ως προς τις διαδικασίες για την έλευση του πλοίου στο νησί, έλαβαν την γνωστοποίηση για την μονομερή διακοπή της σύμβασης, με την CMC μάλιστα να μην προβαίνει σε καμία επικοινωνία και να μην ανοίγει τα χαρτιά της για το τι μέλλει γενέσθαι με τον «Προμηθέα».

• Διαβάστε εδώ: Δεν μιλούσαν για τερματισμό, αλλά μόνο για παράδοση του πλοίου οι Κινέζοι-«Δεν είναι κακά νέα»

Αυτό είναι και το μείζον θέμα που στην επόμενη μέρα της χθεσινής ανακοίνωσης της CMC προκύπτει, δηλαδή το ερώτημα ως προς το τι θα γίνει με την πλωτή μονάδα και το κατά πόσο, πότε και με ποιο τρόπο, θα καταστεί δυνατό να έρθει στην Κύπρο.

• Διαβάστε εδώ: Καταγγέλλει την CMC και τα μέλη της η ΕΤΥΦΑ-«Δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν πλήρως οι υποψίες μας...»

Δικλείδα ασφαλείας για την Κ.Δ., πάντως, αποτελεί το γεγονός ότι το πλοίο «Προμηθέας» ανήκει στην κυριότητα της ΕΤΥΦΑ, ως αποτέλεσμα της ενδιάμεσης διμερούς συμφωνίας που έγινε τον Ιούνιο του 2022 και στο πλαίσιο της οποίας η χώρα μας κατάφερε να αποκομίσει πολλαπλά και εξόχως σημαντικά οφέλη ως αντιστάθμισμα του ποσού ύψους 25 εκατομμυρίων που κατέβαλε ως αποζημιώσεις στην κοινοπραξία για καθυστερήσεις, οι οποίες η CMC ισχυριζόταν ότι οφείλονταν στην Κ.Δ.

Αξίζει να σημειωθεί επί τούτου πως η κινεζική κοινοπραξία πρόβαλλε αρχικά απαιτήσεις περαιτέρω αύξησης της τιμής του συμβολαίου κατά €100 εκατ. επί της αρχικής του τιμής, ενώ ως προς το θέμα των ευθυνών για τις καθυστερήσεις τα δύο συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν κατά τις τότε συζητήσεις τους ότι διαφωνούν.

Σημαντικότερο όφελος το οποίο η Κ.Δ. αποκόμισε μέσα από την εν λόγω ενδιάμεση συμφωνία και η τεράστια σημασία του οποίου αναδεικνύεται υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων, ήταν η απόκτηση της κυριότητας του πλοίου (σ.σ. με εγγραφή του στο κυπριακό νηολόγιο), το οποίο ως απόρροια των πιο πάνω αποτελεί σήμερα περιουσιακό στοιχείο της Δημοκρατίας.

Γίνεται, δηλαδή, αντιληπτό πως αν δεν επιδιωκόταν και δεν επιτυγχανόταν η μεταβίβασή του στην Κ.Δ., τα δεδομένα αυτή τη στιγμή για την Κύπρο, με φόντο την στάση που η CMC τήρησε με αποκορύφωμα τον μονομερή τερματισμό της σύμβασης, θα ήταν ακόμη πιο δυσμενή για την Λευκωσία.

Και αυτό, καθώς οι Κινέζοι είναι σήμερα νομικά δεσμευμένοι να παραδώσουν τον «Προμηθέα» στον ιδιοκτήτη του, που δεν είναι άλλος από την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ σε περίπτωση που αρνηθούν να το πράξουν, η Κ.Δ. δύναται να το επιδιώξει και να το επιτύχει διά της δικαστικής οδού.

Είναι προφανές, ωστόσο, πως μια τέτοια νομική διαμάχη θα ήταν εξόχως χρονοβόρα και επιζήμια για την κατά το δυνατό συντομότερη συνέχιση και ολοκλήρωση του τερματικού, όπως ως στόχος οριοθετείται από την κυπριακή κυβέρνηση.

Είναι στο πλαίσιο αυτό που από χθες, ΕΤΥΦΑ και κυβέρνηση, επικεντρώνονται στην ανάλυση της νομικής πτυχής της απόφασης της CMC να διακόψει μονομερώς την σύμβαση, προκειμένου να καθοριστούν οι επόμενες ενέργειες με πρώτιστο στόχο ακριβώς τον απεγκλωβισμό της πλωτής μονάδας και την παραλαβή της, ώστε να αποπλεύσει για Κύπρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, το Προμηθέας είναι έτοιμο ως πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και ο νηογνώμονας δίνει το πράσινο φως, υπό προϋποθέσεις, να αποπλεύσει για Κύπρο.

Τα χερσαία έργα και η προβλήτα

Όσον αφορά τις άλλες δύο συνιστώσες του τερματικού πέραν της πλωτής μονάδας, δηλαδή την προβλήτα και το χερσαίο κομμάτι, έχουν ολοκληρωθεί κατά 60%.

Μιλώντας πρόσφατα στο InBusinessNews, και ερωτηθείς κατά πόσο μετά την κοινή συναινέσει-όπως επιδιωκόταν να υπάρξει-, λύση της συνεργασίας με την κινεζική κοινοπραξία, θα απαιτείτο η προκήρυξη νέου διαγωνισμού, ο υπουργός Ενέργειας είχε απαντήσει αρνητικά, λέγοντας πως δεν χρειάζεται κατ’ ανάγκη να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για να συνεχίσει το έργο σε περίπτωση που διακοπεί η υφιστάμενη σύμβαση.

«Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι ολοκλήρωσης του τερματικού, οι οποίοι κάποιοι προκύπτουν μέσα από την ίδια την σύμβαση, μέσα από ρήτρες που υπάρχουν, που διευκρινίζουν τι πρέπει να γίνει για τα έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί σε περίπτωση που διακοπεί η σύμβαση. Ή μπορεί και η ΕΤΥΦΑ να αποφασίσει με άλλες διαδικασίες, οι οποίες είναι πολύ γρήγορες, για να προχωρήσει με εργολάβους που θα επιλέξει για να ολοκληρωθεί το έργο», δήλωνε ο Γιώργος Παπαναστασίου.

«Δηλαδή», εξηγούσε περαιτέρω, «δεν χρειάζεται να προχωρήσει η ΕΤΥΦΑ σε νέες προσφορές, επειδή το έργο είναι μισοτελειωμένο, αφού έχει προχωρήσει κατά 60%».

• Διαβάστε εδώ: Τερματικό: Η... απελευθέρωση του «Προμηθέα», το διαζύγιο με CPP και γιατί δεν θα χρειαστεί νέος διαγωνισμός

Η μάχη στο διαιτητικό δικαστήριο του Λονδίνου

Πάντως, αναφορικά με την νομική διάσταση της διελκυστίνδας με την CMC, υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο η κοινοπραξία προσέφυγε στο διαιτητικό δικαστήριο του Λονδίνου, μη αποδεχόμενη την ευθύνη για τις καθυστερήσεις στο έργο και αρνούμενη να καταβάλει τις συμπεφωνημένες αποζημιώσεις, διεκδικώντας για την ίδια.

Ζητούμενο για την Κυπριακή Δημοκρατία κατά τη διαδικασία αυτή, να δώσει την απαιτούμενη νομική μάχη με αξιοποίηση όλων των νομικών όπλων που έχει στη διάθεσή της, ώστε καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς των Κινέζων πως για τις καθυστερήσεις στο έργο ευθύνεται η κυπριακή πλευρά, να μην χρειαστεί τελικά να καταβάλει το έξτρα ποσό που η CMC αξιώνει υπό την μορφή αποζημιώσεων.