Τα επιτόκια μειώνονται, οι τράπεζες στηρίζουν τους δανειολήπτες και κάποιοι...τρέχουν να τις φορολογήσουν

Τα μάτια στην πτωτική πορεία των επιτοκίων όπως και σε όλες τις κινήσεις στις οποίες προέβησαν τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες με στόχο την στήριξη των δανειοληπτών τους στο περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας(ΕΚΤ) να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, κλείνουν κόμματα και βουλευτές, επιχειρώντας διά της πρότασης νόμου που ετοίμασε και κατέθεσε το ΑΚΕΛ να επιβαρύνουν με έξτρα φορολογία τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας μας.

Αύριο Πέμπτη, ημέρα κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα(ΕΚΤ) θα ανακοινώσει όπως όλα δείχνουν άλλη μια μείωση των επιτοκίων, την τέταρτη από τον περασμένο Ιούνιο και με το συνολικό της ύψος να ξεπερνά το 1%, η κυπριακή Βουλή θα συζητά, παρά τις προειδοποιήσεις για το επιζήμιο του χαρακτήρα της, μια πρόταση νόμου, πιθανή υπερψήφιση της οποίας μόνο αχρείαστα προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στην οικονομία της Κύπρου θα επιφέρει, χωρίς παράλληλα κανένα απολύτως όφελος για τους δανειολήπτες.

Την ώρα δηλάδη ουσιαστικά, που με φόντο την αυριανή συνεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και την αναμενόμενη νέα μείωση των επιτοκίων χιλιάδες δανειολήπτες θα ετοιμάζονται να δουν την δόση τους να μειώνεται άμεσα, αφού όπως και ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου ανακοίνωσε χθες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του τόπου είναι έτοιμα να προχωρήσουν σε άμεση αναπροσαρμογή των επιτοκίων που συνδέονται με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, κάτι που θα έχει άμεσο αντίκρισμα στο ύψος της μηνιαίας δόσης των δανείων των πελατών τους.

Και αυτό, ως απόρροια του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει η ΕΚΤ και της συνεπαγόμενης αυξομείωσης των δανειστικών επιτοκίων.

• Διαβάστε εδώ: Πέφτει η δόση για χιλιάδες δανειολήπτες…Σήμα από ΕΚΤ την Πέμπτη και πάνε σε άμεση μείωση των επιτοκίων οι τράπεζες

Υπενθυμίζεται συναφώς πως παρόλο που η νομισματική πολιτική επηρεάζει άμεσα και έμμεσα όλα τα επιτόκια για δάνεια, άμεσα επηρεάζει τα δάνεια που έχουν ως βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ(ECB basis rate), με την συγκεκριμένη κατηγορία δανείων όταν μειώνεται το επιτόκιο-όπως αναμένεται να επισυμβεί με την αυριανή απόφαση της ΕΚΤ-η μείωση να ισχύει από τον ίδιο μήνα.

Ο έμμεσος επηρεασμός αφορά όλα τα υπόλοιπα δάνεια, καθότι η νομισματική πολιτική αντικατοπτρίζει το κόστος του χρήματος, τους κινδύνους ή τις στοχεύσεις των αρμόδιων αρχών.

Όπως εν πολλοίς είναι γνωστό, αλλά αξίζει να διευκρινιστεί, τα δάνεια με EURIBOR δεν σχετίζονται με το επιτόκιο της ΕΚΤ, μολονότι αρκετές φορές συγχέονται, τόσο λόγο ονομασίας όσο και λόγο τάσης και ύψους, αφού γενικά κινούνται με τρόπο παρόμοιο και σε παρόμοιο ποσοστό.

Ωστόσο, τα δάνεια με EURIBOR τιμολογούνται ανά τρίμηνο, εξάμηνο, ενιάμηνο ή και δωδεκάμηνο με το αντίστοιχο ποσοστό του εν λόγω επιτοκίου και συνεπώς για την αύξηση ή την μείωση του επιτοκίου απαιτελιται περισσότερος χρόνος για να γίνει εμφανής η όποια μεταβολή.

Αξίζει να σημειωθεί πως πέραν της προαναφερθείσας επερχόμενης εξέλιξης(σ.σ. βλέπε μείωση των επιτοκίων), η εν τη Βουλή επιχειρούμενη προσπάθεια φορολόγησης των τραπεζών έρχεται επίσης με παράβλεψη του γεγονότος ότι οι κυπριακές τράπεζες καθ' όλη την διάρκεια του περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων που προηγήθηκε, ανέλαβαν και υλοποίησαν σημαντικές πρωτοβουλίες στήριξης των πελατών τους.

Οι στοχευμένες δράσεις της Τράπεζας Κύπρου

Για παράδειγμα η Τράπεζα Κύπρου, ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις που επέφερε η αυξημένη μεταβλητότητα στα επιτόκια, στάθηκε χειροπιστά, μέσω άμεσων μειώσεων στα επιτόκια και μέσω ειδικών προγραμμάτων επιβράβευσης, δίπλα στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, μειώνοντας το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους και προσφέροντας ουσιαστικά οφέλη.

Ανάμεσα σε άλλα, η τράπεζα είχε εφαρμόσει, από τις 18 Σεπτεμβρίου 2024, μείωση του βασικού επιτοκίου αναφοράς στις πιστωτικές διευκολύνσεις κατά 0,60%, προσφέροντας άμεση οικονομική ανακούφιση σε περίπου 8.000 δανειολήπτες, κυρίως νοικοκυριά με στεγαστικά δάνεια που συνδέονται με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ.

Παράλληλα, οι θετικές εξελίξεις στο Euribor συνέβαλαν στη μείωση των επιβαρύνσεων για επιπλέον 9.600 πελάτες, καθώς ο δείκτης υποχώρησε από το 4,14% τον Οκτώβριο του 2023 στο 2,6%, μειώνοντας σταδιακά τις δόσεις για όσους είχαν δάνεια συνδεδεμένα με τον συγκεκριμένο δείκτη.

Επίσης, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η Τράπεζα Κύπρου έχει εφαρμόσει με δική της πρωτοβουλία ένα καινοτόμο Σχέδιο Επιβράβευσης συνεπών δανειοληπτών, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη δέσμευσή της να στηρίξει όσους είναι συνεπείς με τις οικονομικές τους υποχρεώσεις.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, περίπου 20.000 δανειολήπτες με στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας €1,2 δισ. επωφελήθηκαν από πόντους ανταμοιβής, συνολικά 300 εκατομμύρια πόντους, μέσω του προγράμματος επιβράβευσης καρτών «Ανταμοιβή».

• Διαβάστε εδώ: Οι στοχευμένες δράσεις της Τράπεζας Κύπρου για στήριξη των πελατών της και της οικονομίας

Οι κινήσεις στήριξης από την Ελληνική

Από την πλευρά της, η Ελληνική Τράπεζα προχώρησε στις 14 Νοεμβρίου σε μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά 21 μονάδες βάσης, από την οποία επηρεάζονται θετικά πέραν των 90.000 δανειοληπτών.

• Διαβάστε εδώ: Ελληνική: Μειώνει το βασικό επιτόκιο κατά 21 μονάδες βάσης-Θετικός αντίκτυπος σε πέραν των 90.000 δανειοληπτών

Παράλληλα, και ως αποτέλεσμα της τελευταίας απόφασης της ΕΚΤ για μείωση των βασικών της επιτοκίων, η Ελληνική Τράπεζα προχώρησε και σε μείωση των επιτοκίων αναφοράς, σε δάνεια που συνδέονται με τα επιτόκια της ΕΚΤ από 3,65% σε 3,40% με ισχύ τις 23 Οκτωβρίου 2024.

Επίσης, λόγω της μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ, μειώσεις σημειώθηκαν και στα επιτόκια των δανείων που είναι συνδεδεμένα με τα διατραπεζικά επιτόκια Euribor.

Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, περίπου 6.000 δανειολήπτες, επιχειρήσεις και ιδιώτες της τράπεζας, τα δάνεια των οποίων συνδέονται με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ και το Euribor, έχουν ήδη ευνοηθεί λόγω του χαμηλότερου κόστους χρηματοδότησης.

Εξάλλου χθες, ταράζοντας τα νερά, η Ελληνική Τράπεζα ανακοίνωσε τη διάθεση νέου στεγαστικού δανείου με σταθερό επιτόκιο 2,95% για τα πρώτα τρία ή 3,10% για τα πρώτα πέντε χρόνια, υπό την ομπρέλα του προγράμματος My Home Rewards.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το My Home Rewards προσφέρει άμεση επιστροφή μετρητών έως και €2.000 για επίπλωση και οικιακό εξοπλισμό της κατοικίας από συνεργαζόμενους εμπόρους.

• Διαβάστε εδώ: Ταράζει τα νερά η Ελληνική...Νέο στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο 2,95% ή 3,10%-Όλες οι πληροφορίες

Θα πρέπει να τονιστεί βεβαίως πως σε ανάλογες κινήσεις στήριξης των πελατών τους προχώρησαν κατά καιρούς και οι άλλες, μικρότερες, τράπεζες του νησιού μας.

Λεπτές ισορροπίες και διαβουλεύσεις μέχρι την Ολομέλεια

Σε ό,τι αφορά την τύχη της πρότασης νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ και τίθεται αύριο ενώπιο της Ολομέλειας, αξίζει να αναφερθεί πως τα τελευταία 24ωρα καταγράφεται ένα έντονο παρασκήνιο με διαβουλεύσεις, τόσο μεταξύ κομμάτων όσο και μεταξύ βουλευτών.

Πάντως, με βάση τις έως τώρα ισορροπίες, υπέρ της πρότασης νόμου θα ψηφίσουν ΑΚΕΛ και Οικολόγοι, εναντίον ο ΔΗΣΥ, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα επί του παρόντος επιφυλάσσονται να τοποθετηθούν τελεσίδικα κατά τη συζήτηση του νομοθετήματος στην Ολομέλεια της Βουλής.

Παρά ταύτα, το ΔΗΚΟ, όπως όλα δείχνουν, θα καταψηφίσει την πρόταση νόμου, αν και εκφράζονται φόβοι για… αντάρτες-πιθανότατα δύο ή/και περισσότεροι βουλευτές να διαφοροποιηθούν-, ενώ ΕΛΑΜ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ αναμένεται να συνεδριάσουν σήμερα-προς το τέλος της μέρας-για να λάβουν τις τελικές τους αποφάσεις.

• Διαβάστε εδώ: Δείχνει τον δρόμο στα κόμματα για την φορολόγηση τραπεζών ο ΔΗΣΥ-«Θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα»

Όπως πληροφορείται το InBusinessNews, και τα τρία κόμματα ανέμεναν συγκεκριμένες κινήσεις από πλευράς τραπεζών προτού «κλειδώσουν» τη θέση τους. Ανάμεσα σε άλλα, αναμένουν κινήσεις για μείωση επιτοκίων, μείωση χρεώσεων και εξαγγελία ειδικών στεγαστικών σχεδίων για νεαρά ζευγάρια.

Με βάση τα πιο πάνω, μέχρι στιγμής η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ συγκεντρώνει 17 ψήφους υπέρ και 17 ψήφους κατά, ενώ «ανοικτές» παραμένουν 22 ψήφοι, οι οποίες και θα καθορίσουν το ισοζύγιο δυνάμεων, είτε για υπερψήφιση είτε για καταψήφιση της.

Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως σε περίπτωση που η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ τελικά παρ' ελπίδα υπερψηφιστεί, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, θα έχει τρεις επιλογές:

• Να υπογράψει τον νόμο (το πιο απομακρυσμένο σενάριο),
• να τον αναπέμψει ζητώντας από τη Βουλή να αναθεωρήσει την απόφασή της ή
• να τον αναφέρει κατευθείαν στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο και θα κληθεί να τοποθετηθεί για τη συνταγματικότητα ή μη του νομοθετήματος.

Η αναθεωρημένη πρόταση του ΑΚΕΛ

Σημειώνεται πως λόγω των επισημάνσεων για αντισυνταγματικές πρόνοιες, ο εισηγητής της πρότασης νόμου, γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, προχώρησε σε αναθεώρησή της, ενώ δεν αποκλείεται να γίνουν και άλλες αλλαγές.

Σύμφωνα, όμως, με το αναθεωρημένο κείμενο της πρότασης νόμου, όπως αυτό παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Οικονομικών, τα ποσά που θα εισπράττονται από την έκτακτη φορολογία θα κατατίθενται στο πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας και όχι σε ειδικό ταμείο που θα δημιουργείτο για στήριξη των δανειοληπτών.

• Διαβάστε εδώ: Η αναπτυξιακή τροχιά του τραπεζικού τομέα και το αθεράπευτα αγκυλωμένο ΑΚΕΛ που θέλει να την ανακόψει
• Διαβάστε εδώ: Τα 8+2 πλην της πρότασης του ΑΚΕΛ για τις τράπεζες και η πρακτική αποκόμισης εύκολου πολιτικού…κέρδους
• Διαβάστε εδώ: Το αφήγημα Στέφανου Στεφάνου για την φορολόγηση απροσδόκητων κερδών και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν
• Διαβάστε εδώ: Τα «απροσδόκητα κέρδη» των τραπεζών και μια προβληματική… εξίσωση από το ΑΚΕΛ

Επίσης, με το αναθεωρημένο κείμενο, το Υπουργικό Συμβούλιο, κατόπιν εισήγησης του υπουργού Οικονομικών, θα μπορεί να εγκρίνει τη χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Σχεδίων Στήριξης υπό μορφή οικονομικών κινήτρων ή χορηγιών, τα οποία ενδεικτικά και μη περιοριστικά, δύναται να συνίστανται:

• Στην κάλυψη του κόστους δανεισμού για υπό σύναψη νέα και υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια απόκτησης κύριας κατοικίας.
• Στη στήριξη ευάλωτων δανειοληπτών, βάσει σχεδίων χορηγιών καταρτιζόμενων υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του «περί Ελέγχου των Δημοσίων Ενισχύσεων Νόμου» και
• Στην επιχορήγηση δράσεων επιμόρφωσης και διαφώτισης για την καταπολέμηση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και την ανάπτυξη χρηματοοικονομικής παιδείας για τους πολίτες.

Πέραν των πιο πάνω, αλλαγή έγινε και στο όνομα της πρότασης νόμου από «πρόταση νόμου που προβλέπει για την ίδρυση και λειτουργία ταμείου κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξης δανειοληπτών» σε «νόμο που προβλέπει για την επιβολή έκτακτου τέλους κοινωνικής αλληλεγγύης και τη στήριξη δανειοληπτών».

Υπενθυμίζεται πως η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ προνοεί την είσπραξη έκτακτου τέλους αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων επί της σημειωθείσας, σε σύγκριση με τα έσοδα του φορολογικού έτους 2022 αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους ΑΠΙ, σε ποσοστό 5% επί των εν λόγω εσόδων για τα έτη 2024 και 2025.