Προβληματική η εναλλαξιμότητα του διοικητικού και γραμματειακού προσωπικού στο δημόσιο-Αναζητούνται λύσεις

Σειρά ζητημάτων και προβλημάτων όσον αφορά τη διαχείριση του εναλλάξιμου γενικού διοικητικού και γενικού γραμματειακού προσωπικού στη δημόσια υπηρεσία, όπως η δυσκολία στην πλήρωση κενών μόνιμων θέσεων, εντοπίζει το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού (ΤΔΔΠ), το οποίο αναζητεί λύσεις για αντιμετώπισή τους.

Μάλιστα, και προκειμένου το Τμήμα να καταφέρει να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο τα εν λόγω ζητήματα και να προωθήσει συγκεκριμένες λύσεις, προκήρυξε διαγωνισμό μέσω του Ηλεκτρονικού Συστήματος Δημοσίων Συμβάσεων (e-procurement) για εξεύρεση εξωτερικών συμβούλων, οι οποίοι αφού αξιολογήσουν τον θεσμό, θα υποβάλουν εισηγήσεις για βελτίωσή του.

Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στο ΤΔΔΠ, ημερ. 30/09/2024, στη δημόσια υπηρεσία υπηρετούν 324 μέλη γενικού διοικητικού προσωπικού και 54 εργοδοτούμενοι αορίστου χρόνου (ΕΑΧ) για την εκτέλεση διοικητικών καθηκόντων, καθώς και 1.395 μέλη γενικού γραμματειακού προσωπικού και 958 ΕΑΧ γραμματειακό προσωπικό -σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται, τόσο οι ΕΑΧ για την εκτέλεση γραφειακών καθηκόντων όσο και οι ΕΑΧ Βοηθοί Γραμματειακοί Λειτουργοί.

To aντικείμενο του διαγωνισμού

Σύμφωνα με τα έγγραφα, του διαγωνισμού, αντικείμενο της σύμβασης που θα υπογραφεί αποτελεί η παροχή υπηρεσιών από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, ώστε να γίνει μια συνολική αξιολόγηση του θεσμού της εναλλαξιμότητας στη δημόσια υπηρεσία, που αφορά τις κατηγορίες του γενικού διοικητικού προσωπικού (ΓΔΠ) και γενικού γραμματειακού προσωπικού (ΓΓΠ), περιλαμβανομένων των εργοδοτουμένων αορίστου χρόνου (ΕΑΧ) για την εκτέλεση διοικητικών καθηκόντων και του ΕΑΧ γραμματειακού προσωπικού, να προσδιοριστούν τυχόν αδυναμίες και προβλήματα από την εφαρμογή του θεσμού και να εξεταστούν διαφορετικά σενάρια για την υιοθέτηση πολιτικών ή/και λήψη μέτρων ή/και μεταρρυθμίσεων μέσω των οποίων θα βελτιωθεί η διαχείριση του διοικητικού και γραμματειακού προσωπικού συνολικά.

Απώτερος σκοπός της διενέργειας της μελέτης, προστίθεται, είναι η εξέταση της υφιστάμενης κατάστασης, και η υποβολή συγκεκριμένων εισηγήσεων, με πρακτικούς τρόπους εφαρμογής, για βελτίωση του τρόπου στελέχωσης και κάλυψης των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας, με τις κατάλληλες τροποποιήσεις στον υφιστάμενο τρόπο διαχείρισης του εναλλάξιμου προσωπικού (διοικητικού και γραμματειακού) μέσα από εναλλακτικά σενάρια.

Τα παραδοτέα

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τα έγγραφα, ο ανάδοχος που θα επιλεγεί θα κληθεί να αναπτύξει τέσσερα βασικά παραδοτέα μέσα από τα οποία:

• Θα αποτυπώσει και θα αξιολογήσει την υφιστάμενη κατάσταση και θα αναδείξει τυχόν προβλήματα στη διαχείριση του εναλλάξιμου διοικητικού και γραμματειακού προσωπικού.
• Θα υποβάλει ενδεικτικές προτάσεις για κατάλληλη δομή με οργανικές θέσεις (διοικητικές και γραμματειακές) ανά Υπουργείο/Υφυπουργείο/Ανεξάρτητη Υπηρεσία και κατά επαρχία, όπου ισχύει, βάσει κριτηρίων τα οποία θα εισηγηθεί σε συνεννόηση με το ΤΔΔΠ.
• Θα διενεργήσει έρευνα για τα καθήκοντα που εκτελούν τα μέλη ΓΓΠ στη δημόσια υπηρεσία, περ. του ΕΑΧ γραμματειακού προσωπικού, για να διαπιστωθεί εάν κάποια εξ αυτών διεκπεραιώνουν μη γραμματειακά καθήκοντα και θα εισηγηθεί κατά πόσο τέτοιου είδους καθήκοντα θα μπορούσαν να αναληφθούν από προσωπικό υφιστάμενων άλλων βοηθητικών/τεχνικών δομών, όπου ισχύει, και
• Θα εξετάσει μέχρι και τέσσερα εναλλακτικά σενάρια και θα υποβάλει πρακτικές, εφαρμόσιμες. συγκεκριμένες και κοστολογημένες εισηγήσεις με στόχο να τεθεί σε εφαρμογή ένα πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης του εναλλάξιμου προσωπικού.
• Πρόσθετα των πιο πάνω, ο ανάδοχος θα αναπτύξει μία Έκθεση Έναρξης και μία Έκθεση Ολοκλήρωσης του έργου κατά τον πρώτο και τον τελευταίο μήνα υλοποίησης της σύμβασης αντίστοιχα.

Οι προκλήσεις και τα προβλήματα

Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που δημιουργούνται, στα έγγραφα αναφέρεται ότι «η εμπειρία κατέδειξε ότι η διαχείριση του εναλλάξιμου προσωπικού παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις σε διάφορα επίπεδα και για διαφορετικής φύσεως λόγους».

Όπως επισημαίνεται, «υπάρχει δυσκολία στην πλήρωση κενών μόνιμων θέσεων, κυρίως του ΓΓΠ, με αποτέλεσμα να παραμένουν κενές οι θέσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να μπορούν να ικανοποιηθούν οι υπηρεσιακές ανάγκες της δημόσιας υπηρεσίας, αφού παράλληλα τερματίστηκαν οι νέες προσλήψεις εργοδοτουμένων ορισμένου χρόνου».

Σε ό,τι αφορά το ΓΓΠ, προστίθεται, και δεδομένου ότι μεγάλο ποσοστό των υποψηφίων κατέχουν πλέον πανεπιστημιακού επιπέδου προσόντα, «θέσεις ΓΓΠ με μισθολογικό επίπεδο Α2, Α5 και Α7(ιι) αποτελούν μια μεταβατική στάση στην επαγγελματική τους καριέρα, μέχρι τη διεκδίκηση θέσεων τουλάχιστον στις Κλ. Α8, Α10 και Α11-θέσεις επιστημονικού επιπέδου που απαιτούν πανεπιστημιακό προσόν, είτε στη δημόσια υπηρεσία είτε και στην εκπαιδευτική υπηρεσία».

Όσον αφορά, δε, το ΓΔΠ, «πολλές φορές παρατηρείται η «μετακίνηση» υπαλλήλων σε άλλες δομές θέσεων είτε λόγω επαρχιακών γραφείων, ώστε να μπορούν να υπηρετούν στις επαρχίες μόνιμης διαμονής τους, είτε λόγω (κατά την άποψή τους) καλύτερων προοπτικών ανέλιξης».

«Το φαινόμενο αυτό είναι ευρύτερο και εντείνεται με την πάροδο του χρόνου και υπάρχει ανάγκη εξέτασης λύσεων ώστε να περιοριστούν οι συχνές «μετακινήσεις» μεταξύ διαφορετικών θέσεων, κάτι που δεν επιτρέπει την ορθή στελέχωση των Ανεξάρτητων Υπηρεσιών/Υπουργείων/Υφυπουργείων/Τμημάτων της δημόσιας υπηρεσίας, αφού ο χρόνος και οι δαπάνες σε εκπαίδευση προσωπικού που προσλαμβάνεται χάνονται και η διαδικασία πλήρωσης θέσεων ξαναρχίζει, καθώς και η εκπαίδευση των νέων υπαλλήλων που προσλαμβάνονται ξανά», τονίζεται.

Βέτο στις μετακινήσεις από Τμήματα και Υπηρεσίες

Επιπρόσθετα των πιο πάνω, τα Τμήματα/Υπηρεσίες σε πολλές περιπτώσεις δεν επιτρέπουν στο διοικητικό και γραμματειακό τους προσωπικό να μετακινηθεί σε άλλες Υπηρεσίες, ακόμα και όταν πρόκειται για την ικανοποίηση επειγουσών υπηρεσιακών αναγκών, ιδίως σε περιπτώσεις έμπειρου προσωπικού, με αποτέλεσμα να περιορίζεται στην πράξη η κινητικότητα του προσωπικού και, ως εκ τούτου, η αποτελεσματικότητα του θεσμού της εναλλαξιμότητας.

«Το φαινόμενο αυτό ισχύει τόσο για τη μετακίνηση προσωπικού από ένα Υπουργείο/Υφυπουργείο σε άλλο, όσο και για τη μετακίνηση προσωπικού από ένα Τμήμα σε άλλο Τμήμα του ίδιου Υπουργείου/Υφυπουργείου, παρόλο που η ευχέρεια αυτή υπάρχει, καθώς ο/η Γενικός/-ή Διευθυντής/-ντρια του εκάστοτε Υπουργείου/Υφυπουργείου μπορεί να προβαίνει σε μετακίνηση του εναλλάξιμου προσωπικού του εντός του ίδιου Υπουργείου/Υφυπουργείου», υπογραμμίζεται.

Παράλληλα, «η διαχείριση του εναλλάξιμου προσωπικού γίνεται κεντρικά από το ΤΔΔΠ και όχι από την οικεία Διοίκηση του Υπουργείου/Υφυπουργείου/Ανεξάρτητης Υπηρεσίας, όπου είναι τοποθετημένοι οι υπάλληλοι».

«Με τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας και την εφαρμογή νέου συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης το οποίο εφαρμόζεται στον τόπο εργασίας, η ανάγκη για αποκέντρωση και διαχείριση του εν λόγω προσωπικού από τους οικείους Διευθυντές/Προϊσταμένους γίνεται ακόμα πιο έντονη, καθώς, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η προαγωγή των υπαλλήλων του εναλλάξιμου προσωπικού γίνεται κεντρικά από τη Διεύθυνση του ΤΔΔΠ, που δεν είναι εκ των πραγμάτων σε θέση να γνωρίζει τον κάθε υπάλληλο/μέλος εναλλάξιμου προσωπικού (Διευθυντής ΤΔΔΠ Προϊστάμενος εναλλάξιμου προσωπικού, ενώ ο Υπουργός Οικονομικών η αρμόδια αρχή για αυτό)», επισημαίνεται περαιτέρω.

Αντιδράσεις και από το προσωπικό

Επιπρόσθετα, το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού καταγράφει και «αντιδράσεις μελών εναλλάξιμου προσωπικού στην τοποθέτησή τους κατά την πρόσληψη, στη μετακίνησή τους αλλά και στις μεταθέσεις σε άλλες πόλεις εκτός της επαρχίας μόνιμης διαμονής τους», κάτι που, όπως τονίζει, επηρεάζει το ευρύτερο πλάνο στελέχωσης που προγραμματίζεται σε συνεχή βάση από το ΤΔΔΠ.

Σημειώνεται ότι η αυξητική τάση διορισμού αριθμού υπαλλήλων που διαμένουν σε επαρχίες εκτός Λευκωσίας (όπου συγκεντρώνεται η πλειονότητα των αναγκών σε προσωπικό) έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτουν έντονες πιέσεις σε σχέση με μετακινήσεις/μεταθέσεις υπαλλήλων.

Ειδικότερα, σε σχέση με τις μεταθέσεις του εναλλάξιμου προσωπικού αναφέρονται τα εξής: «Το ΤΔΔΠ, Υπουργείο Οικονομικών, προχώρησε στην υιοθέτηση ενός Πλαισίου Αρχών (το 2015, αναθεωρήθηκε το 2018) που διέπει τις μεταθέσεις των μόνιμων μελών Γενικού Διοικητικού Προσωπικού (ΓΔΠ) και ενός Σχεδίου Μεταθέσεων των Εργοδοτούμενων Αορίστου Χρόνου (ΕΑΧ) για Γραφειακά και Διοικητικά Καθήκοντα (αρχικά το 2012, αναθεωρήθηκε το 2015 και το 2017) στην επαρχία μόνιμης διαμονής τους για την αντιμετώπιση του προβλήματος που σχετίζεται με την ύπαρξη μικρότερου αριθμού υπηρεσιακών αναγκών σε ορισμένες επαρχίες, σε σχέση με το συνολικό αριθμό των υπαλλήλων που διαμένουν μόνιμα στις επαρχίες αυτές».

Σημειώνεται, επίσης, ότι «αναφορικά με το μόνιμο Γενικό Γραμματειακό Προσωπικό (ΓΓΠ) δεν υφίσταται, στο παρόν στάδιο, αντίστοιχο Πλαίσιο Αρχών, λόγω του ότι, μέχρι πρόσφατα, δεν προέκυπτε αντίστοιχο πρόβλημα.

Ωστόσο, με βάση την επαρχία μόνιμης διαμονής του προσωπικού αυτής της κατηγορίας προσωπικού που προσλήφθηκε κατά τα τελευταία έτη, διαφαίνεται ότι θα αποτελέσει αναγκαιότητα στο εγγύς μέλλον και θα ακολουθούνται οι ίδιες αρχές με τα υφιστάμενα Πλαίσια Αρχών/Σχέδια Μεταθέσεων».

«Συνολικά, το ΤΔΔΠ έχει την ευθύνη για την παρακολούθηση της διαδικασίας, τον συντονισμό, την κατάρτιση καταλόγων μεταθέσεων ΕΑΧ και καταλόγων πλαισίου μεταθέσεων ΓΔΠ, ανά επίπεδο, και την ετοιμασία σημειωμάτων/ επιστολών για τη διενέργεια των μεταθέσεων από τα αρμόδια κατά περίπτωση όργανα (δηλ. από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας για το μόνιμο ΓΔΠ και τον Υπουργό Οικονομικών για τους ΕΑΧ), σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και ακολουθώντας καλές πρακτικές», προστίθεται στα έγγραφα του διαγωνισμού.

Προβληματικό και το πλαίσιο αρχών για τις μετακινήσεις

Πέραν των πιο πάνω, «από την πολυετή εφαρμογή του εν λόγω Πλαισίου Αρχών/Σχεδίου Μεταθέσεων, το ΤΔΔΠ διαπιστώνει συγκεκριμένες προκλήσεις και προβλήματα, που προκύπτουν, τουλάχιστον εν μέρει, από τις ίδιες τους τις πρόνοιες και τον τρόπο εφαρμογής τους».

Οι προκλήσεις και τα προβλήματα αυτά, σύμφωνα με το ΤΔΔΠ, αφορούν τόσο σε πρακτικά ζητήματα και ζητήματα απόδοσης για τις ίδιες τις δημόσιες υπηρεσίες και τους υπαλλήλους που επηρεάζονται όσο και σε χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, εφόσον απαιτείται η απασχόληση μεγάλου αριθμού ανθρωποωρών από προσωπικό του Τμήματος.

«Παράλληλα, διαφάνηκε ότι διάφορες πρόνοιες και στις δύο περιπτώσεις επιδέχονται αλλαγές για τη βελτίωση της μεθοδολογίας και διαδικασίας εφαρμογής τους με τρόπο που να διασφαλίζεται καλύτερα η αντικειμενικότητα, η διαφάνεια και η δικαιοσύνη που διέπει συνολικά το Πλαίσιο Αρχών/Σχέδιο Μεταθέσεων προς όφελος των επηρεαζόμενων υπαλλήλων, αλλά, πρωτίστως, για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του συστήματος προς όφελος της αποδοτικότητας των υπαλλήλων και της δημόσιας υπηρεσίας (με την ικανοποίηση των αναγκών της σε επαρκή αριθμό εκπαιδευμένου και, κατ’ επέκταση, αποδοτικού προσωπικού) σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου, που είναι και το κύριο ζητούμενο», καταλήγει το Τμήμα.

Η εκτιμώμενη αξία

Αξίζει να αναφερθεί πως, η εκτιμώμενη αξία του αντικειμένου του διαγωνισμού καθορίστηκε στις 95.000 ευρώ και προσφορές θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2024 και ώρα 11.30 μ.μ.

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο ανάδοχος που θα επιλεγεί, θα πρέπει να καταθέσει όλα τα δεδομένα που ζητούνται επτά μήνες από την ημερομηνία έναρξης της υλοποίησης του αντικειμένου της σύμβασης