Ερντογάν: Δημοκράτης ή Σουλτάνος;

Αποτελούν τα γεγονότα στην Τουρκία την έναρξη της «τουρκικής άνοιξης»; Όχι! Απαντά κατηγορηματικά ο πρωθυπουργός της χώρας, Νταγίπ Ερντογάν, υποβαθμίζοντας παράλληλα τα γεγονότα αλλά και απαγορεύοντας στα τουρκικά ΜΜΕ να αναμεταδίδουν εικόνες από τις διαμαρτυρίες που εξαπλώθηκαν από την πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας.

Παράλληλα, o Economist διερωτάται μέσω του τελευταίου του εξωφύλλου εάν ο πρωθυπουργός της χώρας είναι Δημοκράτης ή Σουλτάνος. Ο Ερντογάν σχοινοβατεί στο λεπτό σύρμα της Ευρώπης και του αραβικού κόσμου, θέλοντας να εντάξει στην Ένωση μια αραβόστροφη Τουρκία. Και αν οι προσπάθειες του τρεις φορές εκλελεγμένου πρωθυπουργού της χώρας να επιβληθεί πολιτικά στην περιοχή μέσω των στενών σχέσεων με τις ΗΠΑ και της οικονομικής ανάπτυξης στην Τουρκία, φαίνεται ότι δεν κατάφερε να δώσει στον τουρκικό λαό αυτά που κουβαλά στο όνομά του το ίδιο του το κόμμα: Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη.

Ίσως ο Ερντογάν να πληρώνει το τίμημα της ξέφρενης πορείας της τουρκικής οικονομίας των τελευταίων ετών. Νέοι, σπουδασμένοι, με παραστάσεις από το εξωτερικό έφεραν νέες ιδέες στη χώρα. Άλλωστε, πολλοί ονομάζουν την κοινωνική εξέγερση στην Τουρκία ως την «επανάσταση του twitter», αφού μέσω του εν λόγω μέσου ο κόσμος επικοινώνησε, συνεννοήθηκε, οργανώθηκε και κυρίως δίνει τροφή σε διεθνή ΜΜΕ για ειδησεογραφικό υλικό.

Και εκεί που η Τουρκία έμοιαζε άτρωτη, ήταν έτοιμη να λάβει τον ρόλο των ΗΠΑ στον πόλεμο της Συρίας, εγκαθιστώντας πρόσφατως συζυγίες πυραύλων Patriot και ακολουθώντας σκληρή ρητορική, την ώρα μάλιστα που η ευρύτερη περιφέρεια ασθμαίνει λόγω κυρίως οικονομικών και πολιτικών λόγων ήρθε η εσωτερική κατάσταση να ανατρέψει τους σχεδιασμούς Ερντογάν.

Πάντως, είναι με μεγάλο ενδιαφέρον που η περιοχή παρατηρεί τις εξελίξεις στην Τουρκία και ίσως περισσότερο από όλους οι δύο μεγάλοι παίκτες στους οποίους ποντάρει ο πρωθυπουργός Ερνογάν: ο Αραβικός κόσμος και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από τη μια ο αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ασία με την Ευρώπη και θα περνά από την Τουρκία και από την άλλη ο ηγεμονικός ρόλος που θέλει ο Ερντογάν να κερδίσει για την Τουρκία στον αραβικό κόσμο, σε συνδυασμό με ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. κατέστησαν το κοκτέιλ τοξικό. Κάπως έτσι επήλθε και η (κοινωνική) έκρηξη. Μήπως η Τουρκία δεν είναι τελικά τόσο ευρωπαϊκή ή μήπως η Ευρώπη πρέπει να κοιτάξει στη Δύση για πιθανούς νέους εταίρους; Ή μήπως όλα αυτά είναι παροδικά και η Τουρκία μπορεί να προχωρήσει ακόμη πιο δυνατή, καταγράφοντας την εξέγερση της πλατείας ταξίμ ως μία παρένθεση στη σύγχρονη ιστορία της.

Πάντως, οι αριθμοί που πέτυχε να διαμορφώσει το κυβερνητικό σχήμα του Ερντογάν από το 2003 έως και σήμερα είναι κάτι περισσότερο από εντυπωσιακοί. Ανέβασε το κατά κεφαλήν ποσό του ΑΕΠ από τις 3.200 δολάρια (2002) στις 10.000 (2012) και παράλληλα εκτόξευσε τις εξαγωγές τις χώρας από τα 36 δισ. δολάρια στα 114 δισ., ενώ ο στόχος για την επόμενη δεκαετία έχει τεθεί στο μισό τρισ. Δολάρια.

Εξάλλου, κατά τα τελευταία χρόνια έχουν κατασκευαστεί 206 φράγματ σε ολόκληρη τη χώρα ενώ σχεδόν η κάθε πόλη διαθέτει το δικό της πανεπιστήμιο ή άλλες ανώτερες σχολές και οι επισκέψεις τουριστών είναι σε επίπεδα ρεκόρ. «Παρόλα αυτά ο κόσμος εξεγέρθηκε για 13 δέντρα που θα κοπούν σε ένα πάρκο, ενώ η κυβέρνηση Ερντογάν δημιούργησε 900 νέα εκτάρια, δασικής βλάστησης στη χώρα» αναφέρει η Τουρκάλα παρουσιάστρια και αρθρογράφος στο δίκτυο Al Arabiya, Ceylan Osbudak.  Συμπληρώνει παράλληλα παρόλο που τάσσεται ανοικτά υπέρ του πρωθυπουργού, Νταγίπ Ερντογάν και της κυβέρνησής του ότι καταλαβαίνει τους νέους που κάνουν δηλώσεις όπως: «Άστε την επανάσταση να επικρατήσει στη χώρα». Η αρθογραφία της δημοσιογράφου από την Τουρκία σε συνδυασμό με τα γεγονότα δείχνουν ακριβώς τα δύο πρόσωπα της χώρας αλλά και τη βαθιά διχόνοια που πλέον προσλαμβάνει μεγάλες διαστάσεις.

Κάπου εδώ είναι που πρέπει να απαντήσει ο Ερντογάν εάν τελικά είναι: Δημοκράτης ή Σουλτάνος. Ή και τα δύο ίσως.