Πολλά λέγονται και ακούγονται τα τελευταία χρόνια για δήθεν «υπερκέρδη» των τράπεζων και διάφορες εισηγήσεις κάνουν λόγο στην ανάγκη για την έκτακτη φορολόγηση τους.
Οι αριθμοί όμως δίνουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα, που αν εξεταστεί διαχρονικά, σκιαγραφεί μια πιο αντικειμενική κατάσταση των οικονομικών δεδομένων των τραπεζικών μας ιδρυμάτων.
Η ανάλυση μας θα εστιαστεί σε αριθμητικά δεδομένα για την μετά την οικονομική κρίση που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια και πιο συγκεκριμένα για την περίοδο 2013 – 2024, χρησιμοποιώντας σαν παράδειγμα το μεγαλύτερο τραπεζικό ίδρυμα της χώρας μας, την Τράπεζα Κύπρου.
Κατά την περίοδο 2013 – 2024 η Τράπεζα Κύπρου υπέστη ζημιές της τάξης των €3.5 δισεκατομμυρίων περίπου, και πραγματοποίησε κέρδη μέχρι το τέλος του 2024 της τάξης των €1.2 δισεκατομμυρίων περίπου. Υπολείπεται λοιπόν ένα ποσό των €2.3 δισεκατομμυρίων για να καλύψει η τράπεζα τις ζημιές της.
Πέραν αυτού, εάν η τράπεζα κατά την ίδια περίοδο απέδιδε ένα λογικό ποσοστό επι των κεφαλαίων των μετόχων της της τάξης του 12%, όπως κατά μέσο όρο επιτυγχάνεται παγκοσμίως από άλλες ηγετικές τράπεζες στην χώρα τους, τότε η εικόνα γίνεται ακόμα πιο διαφορετική.
Κατά την υπό εξέταση περίοδο η τράπεζα απασχολούσε κατά μέσο όρο €2.5 δισεκατομμύρια ίδια κεφάλαια (average equity) περίπου. Η απόδοση του 12% επι των κεφαλαίων της ισοδυναμεί με €300 εκατομμύρια τον χρόνο κέρδη. Για 12 χρόνια η απώλεια κερδοφορίας ισοδυναμεί με το ποσό των €3.6 δισεκατομμυρίων (12 Χ €300 εκ.).
Για να μπορεί κάποιος να αναφερθεί σε «υπερκέρδη» τότε η τράπεζα πρέπει να καλύψει τις μέχρι σήμερα ζημίες της των €2.3 δις. που υπολείπονται, να πραγματοποιήσει επιπρόσθετη συσσωρευτική κερδοφορία €3.6 δις. που είναι τα διαφυγόντα κέρδη για την περίοδο 2013-2024 και τότε να εξεταστεί το ενδεχόμενο πραγματοποίησης «υπερκερδών».
Και όμως, αν και όταν φτάσουμε σε μια τέτοια κατάσταση, τότε αντί για επιπρόσθετες φορολογίες επι των κερδών, φορολογίες που πιθανότατα θα διασπαθιστούν στον κορβανά των δημοσίων δαπανών, θα ήταν σοφότερο η τράπεζα να διανείμει την όποια τέτοια πλεονάζουσα κερδοφορία, πρώτα στους κουρεμένους καταθέτες του 2013 και ακολούθως στους κατόχους των αξιογράφων που μηδενίστηκαν.
Οι τράπεζες αποτελούν τον πυλώνα ανάπτυξης και ευημερίας των χωρών στις οποίες δραστηριοποιούνται και υπηρετούν. Διευκολύνουν την υγιή οικονομική δραστηριότητα και συναλλαγές. Υποβοηθούν στην πρόοδο των επιχειρήσεων και των πολιτών που τις χρησιμοποιούν και τις χρειάζονται για να υποβοηθούνται στα βραχυπροθέσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σχέδια και επιδιώξεις τους. Χωρίς αυτές η Κύπρος δεν θα μπορούσε να έχει την θετική εικόνα και ευημερία που απολαμβάνει σήμερα. Ας σταματήσουμε λοιπόν με κάθε ευκαιρία να τις πυροβολούμε ελαφρά τη συνειδήσει, γιατί στο τέλος – τέλος είναι κακό του εαυτού μας που κάνουμε και θα κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε ξανά σε νέα μνημόνια, διαχρονική οπισθοδρόμηση, οικονομική εξαθλίωση και μιζέρια.
Κατά την γνώμη μου, η πλειοψηφία της βουλής ορθά δεν ενέκρινε την πρόταση έκτακτης φορολογίας των «υπερκερδών» των τραπεζών.
*Οικονομολόγος
Αποποίηση ευθύνης: Το παρόν κείμενο διατυπώνει αυστηρά προσωπικές απόψεις και δεν αποτελεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο επενδυτική συμβουλή. Ο γράφων κατέχει ένα μικρό ποσοστό μετοχών της Τράπεζας Κύπρου.
