Περίπου επτά μήνες μετά την επίσημη παρουσίαση του πλαισίου της φορολογικής μεταρρύθμισης, στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου στο Προεδρικό, το όλο εγχείρημα εισέρχεται στην πιο κομβική καμπή και καθοριστική του στροφή.
Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, είναι καίριας σημασίας να επισημανθεί το εξής: Ότι όσα παρουσιάστηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο ως προς το περιεχόμενο, την φιλοσοφία και τον προσανατολισμό του προτεινόμενου φορολογικού μετασχηματισμού, είχαν χαιρετιστεί και επικροτηθεί με θετικό πρόσημο από το σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας του τόπου, όπως κατ’ αντίστοιχο τρόπο, σχεδόν και από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων.
Ανάλογη, υπενθυμίζουμε, υπήρξε και η δική μας ανάγνωση και αποτίμηση, καθώς τονίσαμε και αναδείξαμε από την πρώτη στιγμή μέσα από σειρά δημοσιευμάτων μας πως οι προτάσεις του Κέντρου Οικονομικών Μελετών(ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου και των δύο ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, κινούνταν προς μια καθ’ όλα ορθή κατεύθυνση, ότι όσα προέβλεπαν εξυπηρετούσαν ακριβώς τον διττό στόχο για διαμόρφωση ενός ακόμη πιο ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.
- Διαβάστε εδώ: Εξίσωση με θετικό πρόσημο για το επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου ο φορολογικός μετασχηματισμός
Στο πλαίσιο αυτό, εκφράσαμε την άποψη και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ακράδαντα πως μέσα-για παράδειγμα-από την πλήρη κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων και την μείωση του φόρου παρακράτησης σε πραγματική διανομή μερισμάτων στο 5%, η φορολογική μεταρρύθμιση, όπως παρουσιάστηκε προ μηνών στο Προεδρικό, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων, επιτυγχάνει δικαιότερη επιβάρυνση και αποτελεσματικότερη φορολογική αντιμετώπιση των κερδών.
Εκφράσαμε την άποψη και εξακολουθούμε επίσης να πιστεύουμε ακράδαντα, πως μέσα από την διατήρηση/ενίσχυση υφιστάμενων προνομίων/κινήτρων για ξένες εταιρείες(π.χ. διατήρηση λογιζόμενης έκπτωσης νοητού τόκου-Notional Interest Deduction(NID), διατήρηση έκπτωσης 50% για πρώτη εργοδότηση στην Δημοκρατία, διατήρηση του πλαισίου για άυλα στοιχεία (IP Box), διατήρηση του non-dom καθεστώτος και επέκτασή του, κ.ά.), ενδυναμώνεται η θέση της χώρας μας ως επενδυτικός προορισμός, καθίσταται ακόμη πιο ανταγωνιστική ως προς την στόχευσή της να προσελκύει ξένες ποιοτικές επενδύσεις.
Και για όλους αυτούς τους λόγους, είχαμε υποδείξει, σε ανύποπτο χρόνο, την ανάγκη μη αλλοίωσης του πυρήνα της μεταρρύθμισης, την ανάγκη να μην επέλθουν στην πορεία του χρόνου και μέχρι την ψήφισή της από την Βουλή, αλλαγές που θα την εκτροχίαζαν από τον προσανατολισμό της.
- Διαβάστε εδώ: Ο προτεινόμενος φορολογικός μετασχηματισμός και ο πυρήνας της μεταρρύθμισης που δεν πρέπει να αλλάξει
Ποτέ δεν συμφωνήσαμε και ούτε σήμερα συμφωνούμε με προσεγγίσεις-απ’ όπου και αν αυτές προέρχονται-, οι οποίες καταλήγουν σε ακύρωση της προτεινόμενης από το ΚΟΕ και τους εμπειρογνώμονες φορολογικής μεταρρύθμισης, ποτέ δεν ενστερνιστήκαμε απόψεις και θέσεις, που εκείνο το οποίο οριοθετούν ως αποδεκτό είναι ουσιαστικά η συνέχιση του υφιστάμενου φορολογικού καθεστώτος(π.χ. φωνές για διατήρηση του εταιρικού φόρου στο 12,5%).
Ακριβώς το αντίθετο είναι που είπαμε, ακριβώς το αντίθετο είναι που εξακολουθούμε να λέμε…
Οι πρόνοιες αλλοίωσης του χαρακτήρα της
Η εξέλιξη των γεγονότων βεβαίως, δυστυχώς, επιβεβαίωσε αυτό για το οποίο προειδοποιούσαμε.
Τον κίνδυνο δηλαδή αλλαγής του πυρήνα της μεταρρύθμισης, αφού κατά την διαδικασία συγγραφής των νομοσχεδίων εισάχθηκαν πρόνοιες που προσέδωσαν περιεχόμενο, το οποίο δεν αντανακλούσε εν πολλοίς την εικόνα που αποτυπώθηκε κατά την παρουσίαση στο Προεδρικό, δημιουργώντας εύλογες, έντονες, ανησυχίες ανάμεσα στον επιχειρηματικό κόσμο σε σχέση με τον προσανατολισμό του φορολογικού μετασχηματισμού.
Ανησυχίες συγκεκριμένες, επί σειράς προνοιών στα νομοσχέδια, πιθανή παραμονή και ψήφιση των οποίων στους νόμους που θα κληθεί στο προσεχές διάστημα να εγκρίνει η Βουλή, θα επέφερε αλυσιδωτές, επιζήμιες στρεβλώσεις στο επιχειρηματικό οικοσύστημα του νησιού μας.
Πρώτο, καθιστώντας το επιχειρείν δέσμιο του εκάστοτε Εφόρου Φορολογίας μέσα από παραχωρηθείσες στο Τμήμα του εξουσιών, που θα ενέτασσαν στην διακριτική του ευχέρεια και θα του παρείχαν την δυνατότητα-μεταξύ άλλων-να παρεμβαίνει και να καθορίζει μισθούς, να σφραγίζει επιχειρήσεις εσαεί και σειρά άλλων εν δυνάμει προδιαγραφόμενων παθογενειών που θα επέρχονταν.
Δεύτερο, αφαιρώντας ή αποδυναμώνοντας κίνητρα που στο πλαίσιο της προτεινόμενης από το ΚΟΕ και τους εμπειρογνώμονες φορολογικής μεταρρύθμισης παραχωρούνται σε κυπριακές και ξένες επιχειρήσεις, εξασθενώντας αντί ενισχύοντας-μέσα από την αποδυνάμωση των κινήτρων αυτών-την θέση, ανταγωνιστικότητα και δυναμική της Κύπρου ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού.
Μια σειρά προνοιών στα νομοσχέδια εν τέλει, οι οποίες εισήχθησαν στο όνομα της πάταξης της φοροαποφυγής και της καταπολέμησης της παραοικονομίας, αλλά που όμως, ήρθαν σε μεγάλο βαθμό να ακυρώσουν βασικές στοχεύσεις της φορολογικής μεταρρύθμισης, όπως επί του προκειμένου είναι η ενδυνάμωση της ελκυστικότητας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της χώρας.
- Διαβάστε εδώ: Έβαλαν πρόνοιες…νάρκες στα νομοσχέδια και μετατρέπουν την φορολογική μεταρρύθμιση σε φορολογική αυτοκτονία
Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι…Κανείς δεν διαφωνεί με την πάταξη της φοροδιαφυγής, ουδείς εναντιώνεται σε πολιτικές καταπολέμησης της παραοικονομίας. Κάτι τέτοιο άλλωστε, μόνο ως ζητούμενο αναδεικνύεται από τις επιχειρήσεις, μόνο υγεία και πολλαπλασιαστικά οφέλη δύναται να επιφέρει στην ευρύτερη οικονομία.
Αυτό που ως μείζον ζήτημα και θέμα προκύπτει, είναι οι όποιες περί τούτου προσπάθειες να μην στραγγαλίζουν το επιχειρείν, να μην δημιουργούνται διά της άγαρμπης και ετσιθελικής επιχειρούμενης νομοθετικής επιβολής τους, συνθήκες ενός «αστυνομικοκρατούμενου» επιχειρηματικού πεδίου, ένα επιχειρηματικό οικοσύστημα με ένα…μεγάλο αδελφό(σ.σ. Τμήμα Εφόρου Φορολογίας) στις πλάτες του να καραδοκεί και μέσα από την υποκειμενική του κρίση να το καθορίζει. Και με την δαμόκλειο σπάθη του να επικρεμάται ανελλιπώς, στο τέλος της ημέρας να το «πνίγει»…
- Διαβάστε εδώ: Οι ανησυχίες για τις πρόνοιες στα νομοσχέδια της φορολογικής μεταρρύθμισης και η ανάγνωση της άλλης όψης του νομίσματος
Η επόμενη μέρα της δημόσιας διαβούλευσης
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που ολοκληρώθηκε την περασμένη Τετάρτη, αλλά και μέσα από τις κατ’ ιδίαν συναντήσεις που έγιναν, οι επιχειρηματικοί φορείς κατέθεσαν τις απόψεις, θέσεις και προβληματισμούς τους, ανέδειξαν τα σημεία διαφωνίας τους στα νομοσχέδια και υπέβαλαν προτάσεις και εισηγήσεις.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών των διεργασιών φαίνεται να είναι τέτοιο που να δημιουργεί την προοπτική κατευνασμού, σε μεγάλο βαθμό, των ανησυχιών του επιχειρηματικού κόσμου, αφού το Υπουργείο Οικονομικών, ειδικά το Τμήμα Φορολογίας, και κατ’ επέκταση η Κυβέρνηση, έδειξαν να τις αντιλαμβάνονται εν μέρει και να είναι έτοιμοι να επιφέρουν τις απαραίτητες αλλαγές.
Μάλιστα, ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός μίλησε ήδη δημόσια για συγκεκριμένες διαφοροποιήσεις που πρόκειται να επέλθουν επί των νομοσχεδίων, με μερίδα των επιχειρηματικών φορέων-όπως είναι το ΚΕΒΕ και η ΟΕΒ-, να εκφράζουν την ικανοποίησή τους και να προσδίδουν πλέον θετικό πρόσημο στο όλο εγχείρημα.
- Διαβάστε εδώ: Σε τροχιά ξεκαθαρίσματος για την φορολογική μεταρρύθμιση-Άνοιξε τα χαρτιά του για τις... υποχωρήσεις της Κυβέρνησης ο Κεραυνός
- Διαβάστε εδώ: Τα βρίσκουν ΚΕΒΕ και ΟΕΒ με Υπουργείο Οικονομικών για την φορολογική μεταρρύθμιση-Ικανοποίηση για τις αλλαγές στα νομοσχέδια
Να περάσουν από τα λόγια στις πράξεις
Αποδεχόμενοι και εμπιστευόμενοι πως όντως το Υπουργείο Οικονομικών και δη το Τμήμα Φορολογίας προσανατολίζονται και σκοπεύουν να προβούν σε διορθωτικές κινήσεις, αυτό που ως καίριας σημασίας προκύπτει για τα επόμενα, απ’ εδώ και πέρα, βήματα, είναι η μετουσίωση και μετάβαση των όποιων διαβεβαιώσεων/υποσχέσεων δόθηκαν ή δίνονται, από τα λόγια και την θεωρία στην πράξη.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Η σαφής αποτύπωση των αλλαγών στο χαρτί και δη στα νομοσχέδια που θα προωθηθούν προς έγκριση, πρώτα στο Υπουργικό και ακολούθως στην Βουλή, η ξεκάθαρη διατύπωση με τρόπο που να μην αφήνονται περιθώρια διττών ερμηνειών και…παρερμηνειών.
- Διαβάστε εδώ: Αποφασισμένη για την φορολογική μεταρρύθμιση η Κυβέρνηση-«Θα αξιολογηθούν δεόντως οι εισηγήσεις»
Για να προχωρήσει η φορολογική μεταρρύθμιση χωρίς παλινωδίες και πισωγυρίσματα, για να πειστεί κατά τρόπο απόλυτο το επιχειρείν για την επαναφορά της μεταρρύθμισης στην αρχική ορθή της κατεύθυνση, δεν πρέπει να αφήνονται διά των νομοσχεδίων σκιές και γκρίζες ζώνες ως προς τα όσα προβλέπουν, δεν νοείται η ύπαρξη…αστερίσκων και υποσημειώσεων, αναφορές τύπου «ναι μεν, αλλά...», που θα τις βρει με την πρώτη ευκαιρία ο επιχειρηματικός κόσμος μπροστά του.
Τα αναθεωρημένα νομοσχέδια για τον φορολογικό μετασχηματισμό της Κύπρου επιβάλλεται και πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από ξεκάθαρα, επιβάλλεται και πρέπει να αντικατοπτρίζουν με απόλυτη σαφήνεια το φορολογικό πλαίσιο στο οποίο με την ψήφιση της μεταρρύθμισης θα εισέλθει η χώρα μας, διασφαλίζοντας την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία του επιχειρείν, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μας και κατ’ επέκταση του νησιού μας ως διεθνούς επιχειρηματικού προορισμού και κέντρου.
Έτσι ακριβώς, όπως ως κατεύθυνση δόθηκε κατά την παρουσίαση της φορολογικής μεταρρύθμισης τον περασμένο Φεβρουάριο στο Προεδρικό, τυγχάνοντας περίπου καθολικής αποδοχής από τον επιχειρηματικό και πολιτικό κόσμο.
Η ευρύτερη πολιτική συναίνεση
Αυτό είναι το ζητούμενο, αυτό έχουμε την εντύπωση πως πρέπει να θέτει ως επιδίωξη και το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών, ο αρμόδιος Υπουργός Μάκης Κεραυνός, έτσι θα πείσει και τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου να στηρίξουν την μεταρρύθμιση.
Έχουμε την ισχυρή άποψη πως η ευρύτερη πολιτική συναίνεση την οποία πολύ ορθώς η Κυβέρνηση αναζητά, δεν θα επιτευχθεί με…απειλές του τύπου «αν κάνετε αλλαγές(σ.σ. στα αρχικά νομοσχέδια) θα την αποσύρω», δεν είναι με τελεσίγραφα που θα επιτευχθεί ο κοινός-θεωρούμε-στόχος για τον φορολογικό μετασχηματισμό της Κύπρου.
Ευκαιρία ξεκαθαρίσματος προθέσεων
Υπό το πρίσμα αυτό, και η σημερινή συνάντηση του Μάκη Κεραυνού με τις ηγεσίες των κομμάτων(σ.σ. στις 16:30 το απόγευμα στο Υπουργείο Οικονομικών) με αντικείμενο την φορολογική μεταρρύθμιση, προβάλλει ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ξεκαθαρίσματος των προθέσεων της Κυβέρνησης, αποσαφήνισης του κατά πόσο ο προσανατολισμός που θα δώσει στα νομοσχέδια θα είναι συμβατός με τα όσα κατά την δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Οικονομικών διαβεβαίωσε τους επιχειρηματικούς και επαγγελματικούς φορείς.
Γιατί εν τέλει, αυτό που θα κρίνει την κατάληξη της όλης προσπάθειας σε όλα τα επίπεδα, είναι το κατά πόσο το Υπουργείο Οικονομικών θα αποδείξει επί του…εδάφους την αξιοπιστία του, την διάθεσή του για μια καθολικά αποδεκτή φορολογική μεταρρύθμιση, μέσα από την κατάθεση αναθεωρημένων νομοσχεδίων, προσαρμοσμένων στα όσα άκουσε και στην σφαίρα της θεωρίας αποδέχθηκε ως εύλογες ανησυχίες της επιχειρηματικής μας κοινότητας.
Το κυριότερο, η κατάθεση νομοσχεδίων με περιεχόμενο που δεν θα εκφεύγει και δεν θα αναιρεί το πλαίσιο που παρουσιάστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στο Προεδρικό.
Η δική μας ξεκάθαρη προσέγγιση
Χωρίς προσέγγιση δική μας να αποτελεί-το επαναλαμβάνουμε και το ξεκαθαρίζουμε-η υιοθέτηση τοποθετήσεων που κινούνται στην λογική του αφορισμού, του μηδενισμού και πρακτικά της ακύρωσης του ζωτικής σημασίας για την οικονομία και το επιχειρείν της Κύπρου αυτού εγχειρήματος.
Αντιθέτως, αυτό που κρίνουμε και τονίζουμε ως εξόχως σημαντικό, είναι οι υποσχέσεις και οι διαβεβαιώσεις για διορθωτικές κινήσεις να γίνουν πράξη, για ένα φορολογικό μετασχηματισμό στο πνεύμα της αρχικής του παρουσίασης, για μια φορολογική μεταρρύθμιση που θα ενδυναμώνει και δεν θα αποδυναμώνει μέσα από τα «μικρά γράμματα» στα νομοσχέδια το επιχειρηματικό περιβάλλον του τόπου. Και την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας ταυτόχρονα...!
