Με τις συντεχνίες να έχουν ήδη εξαγγείλει τρίωρη παναπεργία για τις 11 Σεπτεμβρίου και το χάσμα ανάμεσα σε εργοδοτική και συνδικαλιστική πλευρά να παραμένει μέχρι στιγμής αγεφύρωτο, σε εξέλιξη βρίσκονται από πλευράς του αρμόδιου Υπουργού Γιάννη Παναγιώτου ύστατες προσπάθειες αποσόβησης της κρίσης και κατάληξη σε συμφωνία για την ΑΤΑ, ώστε να αποτραπεί η διασάλευση της εργασιακής ειρήνης.
Οι ζυμώσεις, επαφές και βολιδοσκοπήσεις συνεχίζονται παρασκηνιακά και προς τις δύο κατευθύνσεις, με τα επόμενα 48ωρα να κρίνονται ως καθοριστικά για το τι τελικά μέλλει γενέσθαι, καθώς ο Γιάννης Παναγιώτου θα έχει ξεχωριστές συναντήσεις με συντεχνίες και εργοδότες με στόχο την αναζήτηση-έστω και τώρα-κοινού εδάφους.
Δεδομένου ότι οι αφετηρίες από τις οποίες ξεκινούν συντεχνίες και εργοδότες είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, οι προσδοκίες για ανατροπή του διαμορφωθέντος σκηνικού χαρακτηρίζονται ως εκ των πραγμάτων περιορισμένες, ωστόσο, ο αρμόδιος υπουργός εμφανίζεται αποφασισμένος να εξαντλήσει κάθε δυνατό περιθώριο.
Μάλιστα, όπως ο ίδιος προανήγγειλε χθες, αρχές της ερχόμενης εβδομάδας θα τοποθετηθεί αναλυτικά για την πρόοδο της εν εξελίξει διαδικασίας και θα ανακοινώσει τις κυβερνητικές αποφάσεις για τα επόμενα βήματα.
Παράλληλα, δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο κατάθεσης μεσολαβητικής πρότασης, υπό την προϋπόθεση, όμως, να υπάρξει ικανοποιητικό έδαφος για να μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τις δύο πλευρές.
Ως προς την προοπτική πραγματοποίησης κοινής συνάντησης, επί του παρόντος και ενόσω βρίσκονται σε ισχύ τα απεργιακά μέτρα που ανακοίνωσαν οι συντεχνίες, μια τέτοια εξέλιξη μοιάζει ως εξαιρετικά απομακρυσμένη.
Κι αυτό καθότι, οι εργοδοτικές οργανώσεις στον απόηχο της εξαγγελίας από πλευράς συντεχνιών απεργιακών κινητοποιήσεων, έχουν διαμηνύσει ότι ο διάλογος δεν μπορεί να συνεχιστεί εν μέσω απεργιών ή υπό την απειλή απεργιακών κινητοποιήσεων.
Ως εκ τούτου, για να αποδεχθούν την πραγματοποίηση οποιασδήποτε κοινής συνάντησης για το θέμα, θα πρέπει πρώτα οι συντεχνίες να αποσύρουν τις αποφάσεις τους για απεργίες.
- Διαβάστε επίσης: Κακίζει την εξαγγελία απεργιών για τη ΑΤΑ ο Παναγιώτου-«Επηρεάζουν αρνητικά την ομαλή εξέλιξη της μεσολαβητικής διαδικασίας»
- Διαβάστε επίσης: Ο Κώδικας που παραβιάζεται, η περιφρόνηση Παναγιώτου από τις συντεχνίες και τα επόμενα βήματα των εργοδοτών για την ΑΤΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι την δυσφορία του για την λήψη απεργιακών μέτρων από τις συντεχνίες χωρίς να έχει κυρηχθεί αδιέξοδο δεν έκρυψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Σε χθεσινοβραδινές του δηλώσεις, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης διαμήνυσε πως θα έπρεπε να αναμένουν να δουν αν θα υπάρξει αποτέλεσμα από τον εν εξελίξει διάλογο και στη συνέχεια, αν υπάρχει αδιέξοδο, να ληφθούν μέτρα.
«Όταν βρίσκεται σε εξέλιξη ένας διάλογος που δεν έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο, ταπεινή μου γνώμη είναι ότι η απεργία δεν προσφέρει οτιδήποτε σε σχέση με το βασικό ζητούμενο που είναι να υπάρξει συμφωνία», υπογράμμισε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, στέλλοντας ξεκάθαρο μήνυμα προς το συνδικαλιστικό κίνημα.
- Διαβάστε εδώ: Δυσφορία Χριστοδουλίδη για την απεργία των συντεχνιών για την ΑΤΑ-«Δεν προσφέρει οτιδήποτε, έπρεπε να αναμένουν»
Οι θέσεις των δύο πλευρών
Όσον αφορά τις επί της ουσίας θέσεις των δύο πλευρών, υπενθυμίζεται πως από τη μια οι εργοδοτικές οργανώσεις, οι οποίες αρχικά ζητούσαν την κατάργηση του θεσμού, προτάσσουν την θέση για την ανάγκη εκσυγχρονισμού της ΑΤΑ, ώστε να λαμβάνει υπόψη κι άλλα στοιχεία πέραν της αγοραστικής αξίας των μισθών, όπως η παραγωγικότητα, ο ρυθμός ανάπτυξης, κ.α, ενώ από την άλλη, οι συντεχνίες αξιώνουν πέραν της πλήρους αποκατάστασης της ΑΤΑ στο 100%, και την επέκτασή της προκειμένου να καλύπτει όλους ανεξαιρέτως τους εργαζόμενους, άσχετα εάν είναι ενταγμένοι σε συλλογικές συμβάσεις ή εργάζονται με προσωπικά συμβόλαια.
Κατά την κοινή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, και παρά το γεγονός ότι διήρκησε περισσότερες από τέσσερις ώρες, δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη οποιασδήποτε προόδου, αντιθέτως φάνηκε να μεγαλώνει αντί να σμικραίνει το χάσμα.
Ο Γιάννης Παναγιώτου είχε θέσει στο τραπέζι τρεις βασικές παραμέτρους ως εξής:
- Πρώτο: Τη σύνδεση της καταβολής της ΑΤΑ με τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.
- Δεύτερο: Το ποσοστό καταβολής.
- Τρίτο: Την ύπαρξη συγκεκριμένων προνοιών για τον τρόπο και την έκταση καταβολής της.
Παρ' όλα αυτά, καμία εκ των δύο πλευρών-ένεκα των εκ διαμέτρου αντίθετων αφετηριών τους, δεν άνοιξαν τα χαρτιά τους.
- Διαβάστε εδώ: ΑΤΑ: Οι τρεις βασικοί παράμετροι που θέτει ο Παναγιώτου στο τραπέζι, το κεντρικό σημείο διαφωνίας και η κρίσιμη Δευτέρα
Τι είναι η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή
Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή(ΑΤΑ) είναι ο μηχανισμός που αποκαθιστά την αγοραστική δύναμη των μισθών, αυξάνοντάς τους αυτόματα με βάση την αύξηση του κόστους ζωής.
Διεθνώς πρωτοεμφανίστηκε ως αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Ο θεσμός διαδόθηκε ευρύτερα μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, σε ΗΠΑ και Ευρώπη, με τη συμπερίληψη της ΑΤΑ στις πρόνοιες των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ενώ σταδιακά από τα τέλη της δεκαετίας του '70 μέχρι και τις αρχές του 2000 στις περισσότερες χώρες καταργήθηκε.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σήμερα, στην Ε.Ε. εξακολουθεί να εφαρμόζεται, εκτός από την Κύπρο, στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα, ενώ πρόνοιες για ΑΤΑ περιλαμβάνονται και στον κατώτατο μισθό στη Γαλλία. Συνδεδεμένες με τον πληθωρισμό είναι και οι αυξήσεις που δίνονται στις συντάξεις στα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Επίσης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μηχανισμός παρόμοιος με την ΑΤΑ προβλέπεται και στους μισθούς των υπαλλήλων της Ε.Ε., ενώ σύμφωνα με το Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων των ΗΠΑ, ΑΤΑ καταβάλλεται και στα κοινωνικά επιδόματα εκεί.
Σύμφωνα με τις συντεχνίες, στην Κύπρο, η ΑΤΑ δόθηκε για πρώτη φορά μετά από απεργία 23 ημερών το 1944 για τους δημόσιους υπαλλήλους και το 1947 για τους οικοδόμους.
Μέχρι το 1960 όλες σχεδόν οι συλλογικές συμβάσεις που υπογράφονταν με τους εργοδότες περιείχαν πρόνοια για Τιμαριθμικές Αναπροσαρμογές.
Η καταβολή της ΑΤΑ αναστάληκε για τρία χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και επανήλθε το 1978.
Επίσης, το 1997 οι κοινωνικοί εταίροι -με διαφωνία της ΠΕΟ- συμφώνησαν στην εξαίρεση των αυξήσεων των φόρων κατανάλωσης στον υπολογισμό της ΑΤΑ.
Το 2013 η ΑΤΑ παγοποιήθηκε, ελέω μνημονίων, μέχρι το 2017, όταν συνομολογήθηκε Μεταβατική Συμφωνία τριών ετών (2018-2020), σύμφωνα με την οποία η ΑΤΑ κάλυπτε το 50% του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ εντάχθηκε πρόνοια για μη καταβολή της, αν δεν υπάρχει ανάπτυξη της οικονομίας στο προηγούμενο έτος.
Μετά την παναπεργία στις 26/1/2023, υπογράφτηκε στις 12/5/2023 δεύτερη συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, για απόδοση της ΑΤΑ στο 66,7% με παράλληλη δέσμευση των μερών ότι ο κοινωνικός διάλογος για την κατάληξη σε ολοκληρωμένη και μόνιμη συμφωνία θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
