Μ. Κωνσταντίνου: Ισχυρή και σε διαρκώς αναπτυσσόμενη πορεία η κυπριακή γαλακτοβιομηχανία-Ανοδικά και φέτος

H βιομηχανία γαλακτοκομικών στην Κύπρο εμφανίζει σταθερή αναπτυξιακή πορεία, με το χαλλούμι να παραμένει το πιο σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, επισημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου και CEO της Χαραλαμπίδης Κρίστης, Μάριος Κωνσταντίνου.

Σε συνέντευξή του στο τεύχος Απριλίου του περιοδικού IN Business, ο κ. Κωνσταντίνου τονίζει ότι προστασία του χαλλουμιού από τις απομιμήσεις άλλων χωρών και η επέκτασή του σε νέες αγορές όπως η Αμερική, η Μέση και η Άπω Ανατολή είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων του συνδέσμου και της γαλακτοβιομηχανίας.

Ποια είναι η σημερινή κατάσταση της βιομηχανίας γαλακτοκομικών της Κύπρου;

Η κυπριακή γαλακτοβιομηχανία διατηρεί μια ισχυρή και διαρκώς αναπτυσσόμενη πορεία, με το χαλλούμι να αποτελεί το κορυφαίο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2024 οι εξαγωγές χαλλουμιού έφτασαν τους 42.427 τόνους με αξία €324 εκατ., έναντι των 39.078 τόνων του 2023 με αξία €315 εκατ..

Ποιες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις συνάμα γεννώνται από την ανοδική αυτή τάση;

Καταρχάς επισημαίνω ότι η κατοχύρωση του χαλλουμιού ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) το 2021, ενίσχυσε την εμπορική του αξία εντός της ΕΕ, δίνοντας ώθηση στις κυπριακές εταιρείες να επεκτείνουν τις εξαγωγές τους.

Παράλληλα, όμως, απαιτείται συλλογική προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, σε συνεργασία με την πολιτεία, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία του προϊόντος, των εξαγωγών και της κυπριακής οικονομίας γενικότερα.

Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα είναι ο πληθωρισμός, ο οποίος επηρεάζει τις τιμές των πρώτων υλών και κατ’ επέκταση των τελικών προϊόντων.

Η διατήρηση προσιτών τιμών για τους καταναλωτές, παρά τις αυξανόμενες πιέσεις στο κόστος παραγωγής, αποτελεί βασική πρόκληση για τον κλάδο.

Ποιες κατηγορίες γαλακτοκομικών προϊόντων κατέχουν σήμερα το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς στη χώρα μας;

Η κυρίαρχη κατηγορία είναι τα τυροκομικά. Από το 2014 που είχαν αξία €54.5 εκατ., έφτασαν τα €103.7 εκατ. το 2024. Στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται το φρέσκο γάλα, με την αξία της συγκεκριμένης αγοράς να αγγίζει τα €70.8 εκατ.

Ακολουθεί η μεγάλη κατηγορία του γιαουρτιού, με συνολική αξία στα €51.7 εκατ.. Με σταθερά ανοδική πορεία έπονται οι κρέμες γάλακτος με αξία €6.7 εκατ. και τέλος οι αλοιφές με €17 εκατ..

Επέκταση σε νέες αγορές

Πώς εξελίσσεται η ζήτηση για κυπριακά γαλακτοκομικά προϊόντα στη διεθνή αγορά;

Η διεθνής ζήτηση για κυπριακά γαλακτοκομικά προϊόντα συνεχίζει να αυξάνεται, με το χαλλούμι να κυριαρχεί, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 95% των εξαγωγών στον κλάδο.

Άλλα εξαγώγιμα προϊόντα είναι ως επί το πλείστον η κρέμα γάλακτος μακράς διαρκείας και η αναρή φρέσκια και ξηρή.

Η επιτυχία του χαλλουμιού οφείλεται στη στοχευμένη προώθηση από τα κυπριακά τυροκομεία. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η μεγαλύτερη μας αγορά, απορροφώντας το 45% των εξαγωγών (περισσότερους από 18.000 τόνους). Ακολουθεί η Σουηδία με 3.247 τόνους (9% των συνολικών εξαγωγών).

Υπάρχουν νέες αγορές που ενδιαφέρουν τους Κύπριους παραγωγούς;

Η επέκταση των εξαγωγών του χαλλουμιού αποτελεί κεντρικό άξονα της εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης.

Οι κυπριακές γαλακτοβιομηχανίες, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και τους εμπορικούς ακόλουθους στο εξωτερικό, εργάζονται εντατικά για την είσοδο σε νέες αγορές, όπως η Αμερική, η Μέση και η Άπω Ανατολή.

Παράλληλα, συμμετέχουμε σε διεθνείς εκθέσεις τροφίμων και ποτών, αξιοποιώντας συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης στις υφιστάμενες αγορές.

Ποιες είναι οι προκλήσεις για τις κυπριακές εταιρείες όσον αφορά την τήρηση των προδιαγραφών του ΠΟΠ;

Μετά από συντονισμένες προσπάθειες επιτεύχθηκαν σημαντικές προσαρμογές στις προδιαγραφές του χαλλουμιού ΠΟΠ, διευκολύνοντας τόσο την παραγωγή όσο και την εμπορία του.

Σήμερα η μεγαλύτερη πρόκληση αφορά στην ποσόστωση του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι, η οποία επηρεάζει άμεσα την εξαγωγική ανάπτυξη. Η πάγια θέση του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου είναι ότι η ποσόστωση πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά ποσοτικά δεδομένα.

Η εφαρμογή του λογισμικού καταγραφής αιγοπρόβειου γάλακτος, παρά το ότι τέθηκε ετεροχρονισμένα σε λειτουργία τον περασμένο Οκτώβριο, ήδη αποδεικνύεται ένα καθοριστικό βήμα για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των εξαγωγών και να προστατευτεί η διεθνής θέση του χαλλουμιού.

Και αυτό γιατί τα διατάγματα καθορίζονται βάσει των διαθέσιμων ποσοτήτων προκειμένου να καλυφθεί η εγχώρια και η διεθνής ζήτηση.

Χρειάζεται, λοιπόν, να συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε ευελιξία και ρεαλισμό, από τη στιγμή που η κυπριακή γαλακτοβιομηχανία εξαρτάται από τις εξαγωγές του χαλλουμιού, οι οποίες αποτελούν μοχλό ανάπτυξης για την οικονομία.

Είναι επομένως κρίσιμο να διαφυλαχθούν με κάθε τρόπο, ώστε να συνεχίσουν να ενισχύουν την παρουσία του προϊόντος στις διεθνείς αγορές.

Οι επιπτώσεις από τις απομιμήσεις

Πώς επηρεάζει ο ανταγωνισμός από άλλες χώρες την κυπριακή βιομηχανία γαλακτοκομικών;

Η παγκόσμια επιτυχία του χαλλουμιού έχει οδηγήσει πολλά τυροκομεία στην Ευρώπη και διεθνώς να αναπτύξουν παρόμοια τυριά σχάρας, τα οποία παράγονται με διαφορετικές πρώτες ύλες και διαδικασίες, που τα καθιστούν οικονομικότερα.

Παρότι το χαλλούμι διατηρεί την αναμφισβήτητη ποιοτική του υπεροχή, ο ανταγωνισμός και τα αυξανόμενα περιστατικά παραποίησης και απομιμήσεων, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, απαιτούν συνεχή εγρήγορση.

Το κράτος και οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο με αποφασιστικότητα, ώστε να προστατευθεί η εμπορική αξία του ΠΟΠ χαλλουμιού και η βιωσιμότητα των εξαγωγών μας από μη αυθεντικά προϊόντα που δεν πληρούν τις προδιαγραφές.

Ποιοι είναι οι στόχοι σας για τον τομέα;

Οι στόχοι του συνδέσμου μας περιλαμβάνουν πρώτα από όλα την προστασία του χαλλουμιού ΠΟΠ από κινδύνους που επηρεάζουν τη φήμη και την εμπορική του θέση. Ακόμα, εστιάζουμε στη διατήρηση και στη διεύρυνση των εξαγωγών, ισχυροποιώντας τη διεθνή του παρουσία.

Μέλημά μας είναι η πλήρης αξιοποίηση της εγχώριας παραγωγής γάλακτος προς όφελος όλων των εμπλεκομένων, καθώς επίσης η στήριξη και η ενίσχυση των 15.000+ θέσεων εργασίας στον κλάδο, που αποτελεί βασικό πυλώνα της εγχώριας οικονομίας.