Ενώπιος ενωπίω προς ξεκαθάρισμα λογαριασμών για Great Sea Interconnector-Κρίσιμο τετ α τετ για το καλώδιο

Ενώπιος ενωπίω στη Λευκωσία, σε μια ακόμη προσπάθεια εξεύρεσης κοινής γλώσσας και κοινού εδάφους στη βάση των οποίων θα καταστεί εφικτή η επί της...θαλάσσης έναρξη του πολύπλοκου και πολυσύνθετου ως προς τις διαστάσεις του εγχειρήματος της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, θα βρεθούν σήμερα όλες οι συνιστώσες του έργου.

Και τούτο, αφού υπό το πρίσμα της δυστοκίας που μέχρι και τώρα προκύπτει όσον αφορά την κατάληξη στην φόρμουλα εκείνη που θα επιτρέψει στη Λευκωσία να ανάψει το πράσινο φως στην κατ’ αρχήν συμφωνία της προπερασμένης Δευτέρας αναφορικά με την ανάκτηση του κατασκευαστικού κόστους κατά την πορεία υλοποίησης του Great Sea Interconnector, πραγματοποιείται στις 15:30 το απόγευμα στο Προεδρικό η σύσκεψη που συγκάλεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

• Διαβάστε εδώ: Έρχονται όλοι Κύπρο για την ηλεκτρική διασύνδεση-Σύσκεψη με πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας

Στόχος της κυπριακής πλευράς κατά την σημερινή σύσκεψη, η λήψη όλων των ζητούμενων από την Κυβέρνηση διευκρινήσεων και η αποσαφήνιση των εποικοδομητικών ασαφειών και γκρίζων ζωνών γύρω από την κατ' αρχήν αυτή συμφωνία, αλλά και γύρω από το όλο εγχείρημα στην ολότητα των αδιευκρίνιστων έως και τώρα παραμέτρων του, τόσο νομικής όσο και οικονομική υφής.

• Διαβάστε εδώ: Ο φόβος που φέρνει κόλαση, το μηδενικό περιθώριο λάθους και γιατί θέλει καθαρές κουβέντες για GSI η Λευκωσία

Συγκεκριμένα, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση επί του έργου με κεντρικούς άξονες την βιωσιμότητα και το κόστος, επιδίωξη της Λευκωσίας αποτελεί η εξασφάλιση διασφαλίσεων στον βαθμό που μπορούν να χαρακτηριστούν ως τέτοιες ότι κατά την πορεία υλοποίησης δεν θα επιβαρυνθεί ο Κύπριος καταναλωτής και ότι δεν θα προκύψει κίνδυνος εκτροχιασμού των δημόσιων οικονομικών ένεκα πρόσθετων οικονομικών απαιτήσεων που δύναται κατά την εξέλιξή του να προβάλει ο φορέας υλοποίησης, δηλαδή ο ΑΔΜΗΕ.

• Διαβάστε εδώ: Νίκος Χριστοδουλίδης: Σύσκεψη για να απαντηθεί και η τελευταία λεπτομέρεια, να μην υπάρχει καμιά ασάφεια
• Διαβάστε εδώ: Δυσφορία Χριστοδουλίδη για τοποθετήσεις κάποιων ΜΜΕ και πολιτικών για GSI-Απορρίπτει διχογνωμία στην Κυβέρνηση

Με απλά λόγια, αυτό που ως βασικό ζητούμενο οριοθετείται είναι η ελαχιστοποίηση της έκθεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Κύπριου καταναλωτή, με το συναφές μείζον ερώτημα που τίθεται και επί του οποίου αναμένει μια ξεκάθαρη απάντηση η Λευκωσία να έγκειται στο τι θα συνεπάγεται μια ενδεχόμενη έναρξη, αλλά μη ολοκλήρωση-για οποιουσδήποτε εξωγενείς παράγοντες-, του έργου.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες μας, στόχευση της Λευκωσίας αποτελεί όπως σε μια τέτοια περίπτωση επιστραφούν τα χρήματα που μέχρι τότε θα έχουν καταβληθεί από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας και κατ' επέκταση από τους Κύπριους καταναλωτές.

Οι γκρίζες ζώνες στο τραπέζι

Την ίδια ώρα, πέραν του ζητήματος της ανάκτησης του κατασκευαστικού κόστους, εύλογες ανησυχίες προκύπτουν και επιτείνονται ως αποτέλεσμα της αδυναμίας ή απροθυμίας του ΑΔΜΗΕ να δώσει μέχρι στιγμής ξεκάθαρες και πειστικές απαντήσεις γύρω από καίριας σημασίας ζητήματα όπως η μετοχική δομή της εταιρείας ειδικού σκοπού που έχει συσταθεί για το έργο(σ.σ. Great Sea Interconnector), το επιχειρηματικό της πλάνο, καθώς βεβαίως και επί της μείζονας σημασίας παραμέτρου, που αφορά στον... τελικό λογαριασμό.

Δηλαδή, το τελικό κόστος κατασκευής, για το οποίο στην πολύ πιθανή περίπτωση που αυτό κατά την πορεία υλοποίησης αυξηθεί(σ.σ. έχοντας εκτιμηθεί αρχικά περί το 1,9 δις και ξεπερνώντας πλέον ήδη τα δύο δις), η Κυπριακή Δημοκρατία θα κληθεί να συμβάλει ως προς την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που θα προκύψει από την στιγμή που θα εισέλθει με μετοχικό κεφάλαιο στο έργο.

Αξίζει να επισημανθεί επί τούτου πως η Λευκωσία αναγνωρίζει μεν ότι δεν είναι ό,τι πιο εύκολο και ασφαλές να δοθούν από πλευράς φορέα υλοποίησης σαφείς διαβεβαιώσεις πως το τελικό κόστος δεν θα αυξηθεί ή το πόσο θα αυξήθει, ωστόσο, πρόκειται για παράγοντα που σταθμίζει δεόντως στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης της απόφασής της κατά πόσο η Κ.Δ. θα συμμετέχει μετοχικά ή όχι.

Αλλά και που επίσης ζυγίζει τα μέγιστα, δεδομένης της θέσης του ΑΔΜΗΕ πως οποιαδήποτε άλλα ποσά δυνατό να κριθούν ως εύλογα έξοδα κατά την κατασκευή, θα τα ανακτήσει μετά την έναρξη λειτουργίας του έργου μέσω χρέωσης των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.

Η μετοχική συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας

Θα πρέπει να σημειωθεί πως το ζήτημα της μετοχικής συμμετοχής ή όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσας συζήτησης και διαπραγμάτευσης, η οποία, όπως έχει προαναφερθεί, έχει ως επίκεντρο την ανάκτηση του κατασκευαστικού κόστους. Δηλαδή, του εσόδου που απαιτεί να έχει ο ΑΔΜΗΕ κατά την πορεία υλοποίησης.

Όσον αφορά το ζήτημα της μετοχική συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο το Υπουργικό Συμβούλιο έλαβε κατ’ αρχήν απόφαση για συμμετοχή με ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή τελεί υπό την αίρεση των όσων θα καταδείξει η αξιολόγηση της μελέτης κόστους-οφέλους που ετοίμασε και έδωσε στην Κυβέρνηση ο ΑΔΜΗΕ, και η οποία προωθήθηκε προς τον σκοπό αυτό, δηλαδή της αξιολόγησης, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, στο Ινστιτούτο Κύπρου, ενώ ζητήθηκε «γνωμοδότηση» και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων(ΕΤΕπ).

Όπως πληροφορείται το InBusinessNews, η ΕΤΕπ απάντησε ζητώντας συγκεκριμένες επιβεβαιώσεις ως προς τις εκτιμήσεις/σενάρια στα οποία προβαίνει η μελέτη. Αφού αφού δοθούν από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών, η τράπεζα θα προχωρήσει στην αξιολόγησή της ως προς την αξιοπιστία και την ορθότητα των ευρημάτων της.

Επισημαίνεται πως πρόθεση ή στόχος της Λευκωσίας και δη του υπουργείου Ενέργειας είναι η μελέτη κόστους οφέλους να τύχει αξιολόγησης και από ανεξάρτητο οίκο του εξωτερικού, εξ ου και προχώρησε στην προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού το ενδιαφέρον ωστόσο για τον οποίο υπήρξε σχεδόν ανύπαρκτο.

Συγκεκριμένα, κατά τον πρώτο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε, προσφορά ύψους €44.750 υπέβαλε η DNV AS, Dubai Branch, στην οποία όμως δεν κατακυρώθηκε εν τέλει, καθότι η εταιρεία δεν ανταποκρίθηκε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις που της τέθηκαν από το αρμόδιο Υπουργείο εντός χρονικού διαστήματος που είχε καθοριστεί.

Ένεκα του γεγονότος αυτού, το υπουργείο Ενεργείας προχώρησε στην προκήρυξη και δεύτερου διαγωνισμού, ανεβάζοντας μάλιστα σε μια προσπάθεια να προσελκύσει ενδιαφέρον, την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης από τις €45.000 στις €80.000.

Ακόμη και έτσι, το ενδιαφέρον δεν ήταν το αναμενόμενο, αφού με την ολοκλήρωση της χρονικής προθεσμίας υποβολής προσφορών την περασμένη Παρασκευή, ο μοναδικός οίκος που υπέβαλε ήταν εκ νέου DNV AS, με το ύψος της προσφοράς της να είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό της προηγούμενης (σ.σ. €44.750).

• Διαβάστε εδώ: GSI: Τζίφος και ο νέος διαγωνισμός για αξιολόγηση της μελέτης κόστους οφέλους-Ενδιαφέρθηκε μόνο η εταιρεία που απορρίφθηκε

Έδωσε έλπιδες Μητσοτάκης, τις έσβησε ο Σκυλακάκης

Με φόντο πάντως την σημερινή σύσκεψη, μηνύματα ως προς την προοπτική οι ανησυχίες της Λευκωσίας σε σχέση με την ανάκτηση του κατασκευαστικού κόστους να βρουν απαντήσεις με τρόπο που θα της επιτρέπουν ή όχι να προχωρήσει στο επόμενο βήμα της λήψης αποφάσεων-που δεν σημαίνει ότι κατ' ανάγκη θα ληφθούν έπειτα από την ολοκλήρωση της σημερινής σύσκεψης-, έστειλε την περασμένη Κυριακή από την 88η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

• Διαβάστε εδώ: Άνοιξε τα χαρτιά του για GSI ο Μητσοτάκης-Η προϋπόθεση για να γίνει και τι είπε για τους γεωπολιτικούς κινδύνους

Ιδιαίτερης αξίας υπήρξε η αναφορά του ότι οι «όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν», σε μια τοποθέτηση η αποκρυπτογράφηση της οποίας παραπέμπει κατά κάποιο τρόπο σε ανοικτό παράθυρο και ενδεχόμενη ετοιμότητα της Αθήνας να το αναλάβει, θέτοντας παράλληλα ως προϋπόθεση για να υλοποιηθεί το έργο την οικονομική του βιωσιμότητα.

Πρόκειται για μια τοποθέτηση διφορούμενων όπως αποδείχθηκε αναγνώσεων, καθότι θα μπορούσε αφένος να ερμηνευθεί η προϋπόθεση της οικονομικής βιωσιμότητας την οποία κατονόμασε ως ενστερνισμός των ανησυχιών της Λευκωσίας.

Ωστόσο, η διευκρίνιση στην οποία έσπευσε να προβεί σε χθεσινές ραδιοφωνικές του δηλώσεις ο Έλληνας Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Σκυλακάκης, κατέδειξε πως μάλλον προς την κατεύθυνση επιβεβαίωσης της διαφορετικής αντίκρισης των πραγμάτων από Αθήνα και Λευκωσία κινείτο η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

• Διαβάστε εδώ: Ηλεκτρική διασύνδεση: Η βασική στόχευση και πώς είδε τις τοποθετήσεις Κυριάκου Μητσοτάκη η Λευκωσία

Και τούτο, καθώς ο κ. Σκυλακάκης φρόντισε να διαμηνύσει πως θέση της ελληνικής Κυβέρνησης αποτελεί ότι ο Great Sea Interconnector δεν αντιμετωπίζει κανένα θέμα οικονομικής σκοπιμότητας-κατά την έκφρασή του-, από πλευράς ωφελειών που παρέχει, προπαντός στους Κυπρίους καταναλωτές, για να προσθέσει περαιτέρω εμφαντικά πως:

«Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει οικονομική βιωσιμότητα του έργου από πλευράς ρυθμιστικού πλαισίου (να μπορεί, δηλαδή, να κάνει το έργο ο κατασκευαστής, ο ΑΔΜΗΕ)» και για να προσθέσει πως «οικονομική βιωσιμότητα δεν έχει επιτευχθεί αν και αποτελεί υποχρέωση των ρυθμιστικών αρχών με βάση τους σχετικούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς, προπαντός μετά από την απόφαση της ΡΑΕΚ τον περασμένο Ιούλιο και παρά το γεγονός ότι παρήλθαν οι σχετικές συμβατικές προθεσμίες με τον κατασκευαστή του καλωδίου».

• Διαβάστε εδώ: Θ. Σκυλακάκης: Η οικονομική βιωσιμότητα από πλευράς ρυθμιστικού πλαισίου το πρόβλημα για GSI
• Διαβάστε επίσης: Ενοχλημένος και το δείχνει για την ηλεκτρική διασύνδεση ο Σκυλακάκης-«Δεν έγιναν αυτά που περιμέναμε»
• Διαβάστε επίσης: Θ. Σκυλακάκης για GSI: Δεν έχουν γίνει αυτά που περιμέναμε, ούτε γενικότερα, ούτε ειδικότερα

Υπήρξε επί της ουσίας η εν λόγω διευκρινιστική δήλωση Θεόδωρου Σκυλακάκη, αποτύπωση της επιμονής του ΑΔΜΗΕ για αλλαγή του ρυθμιστικού πλαισίου και δη της σχετικής με την ανάκτηση εσόδου απόφασης της ΡΑΕΚ, ώστε ο φορέας υλοποίησης να ξεκινήσει να λαμβάνει χρηματοδότηση με την έναρξη των εργασιών και κατά την πενταετή περίοδο κατασκευής του έργου.

Ζητά δηλαδή επί της ουσίας, όπως προχωρήσει η επικύρωση της κατ’ αρχήν συμφωνίας που επιτεύχθηκε πριν από μία βδομάδα και προβλέπει χρηματοδότηση του ΑΔΜΗΕ με 125 εκατομμύρια ευρώ-τα οποία θα προέλθουν από το Ταμείο Ρύπων-, στο στάδιο των κατασκευαστικών εργασιών κατά την επόμενη πενταετία, αρχής γενομένης από το 2025.

Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι για πέντε χρόνια, η Κύπρος θα καταβάλλει €25 εκατομμύρια ανά έτος, χρηματοδοτώντας τις δαπάνες του ΑΔΜΗΕ από το 2025 μέχρι και την πιθανή λειτουργία του έργου το 2030, με χρήματα που θα διατεθούν από τα έσοδα του κράτους από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων. Δηλαδή, έμμεσα από τους τους ίδιους τους καταναλωτές.

Η κατ' αρχήν συμφωνία προβλέπει επίσης όπως οποιαδήποτε άλλα ποσά δυνατό να κριθούν ως εύλογα έξοδα του ΑΔΜΗΕ κατά την κατασκευή θα τα ανακτήσει μετά την έναρξη λειτουργίας του έργου μέσω χρέωσης των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και τροποποίηση της σχετικής ρυθμιστικής απόφασης, ώστε το προνομιακό ποσοστό απόδοσης του ΑΔΗΜΗΕ να καταλήγει σε 8.3% για 17 χρόνια, αντί για 12 χρόνια που προβλέπει η ισχύουσα απόφαση.

• Διαβάστε εδώ: Ηλεκτρική διασύνδεση: Η δεύτερη ανάγνωση, το παρασκήνιο και η επόμενη μέρα της κατ’ αρχήν συμφωνίας

Και όλα αυτά, πρόσθετα του γεγονότος ότι σε περίπτωση που η Κυπριακή Δημοκρατία αποφασίσει να μπει στο έργο ως μέτοχος, θα κληθεί, όπως έχει προαναφερθεί, να συμπληρώσει οποιαδήποτε ποσά θα υπολείπονται αν ξεφύγει το κόστος κατασκευής νωρίτερα από την λειτουργία του έργου.

Πίεση ή ώθηση…made in USA

Αξίζει να σημειωθεί πως στο κάδρο, προκαλώντας ιδιαίτερη αίσθηση ως προς τους λόγους για τους οποίους κάτι τέτοιο κρίθηκε σκόπιμο, ήρθε να προστεθεί την περασμένη εβδομάδα και η αμερικανική παρέμβαση στην όλη συζήτηση που αναπτύσσεται αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση, με τις ΗΠΑ διά της πρέσβειράς τους στην χώρα μας Τζούλι Φίσερ να βάζουν με την σειρά τους πίεση ή να δίνουν ώθηση στην Λευκωσία-αναλόγως του πώς η παρέμβαση αυτή εκλαμβάνεται-, όπως προχωρήσει.

Από το βήμα του Southeast Europe Energy Forum στη Θεσσαλονίκη, η Τζούλι Φίσερ διαμήνυσε ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει ήδη καθυστερήσει και υπογράμμισε ότι τώρα είναι η ώρα να γίνουν οι οικονομικά βιώσιμες επιλογές που θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, της Ανατολικής Μεσογείου και της Ευρώπης για τις επόμενες δεκαετίες.

«Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την Κύπρο να βγει από κάποια από αυτά τα πρότυπα του παρελθόντος που εμπόδισαν την καθυστερημένη πρόοδο», τόνισε, βάζοντας μάλιστα στο κάδρο και τις αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα.

Όπως είπε με νόημα, έχουν καταστήσει σαφείς τις δεσμεύσεις τους, με μακροπρόθεσμες επενδύσεις που θα τροφοδοτούν την Ανατολική Μεσόγειο για πολλές γενιές.

• Διαβάστε εδώ:Παρέμβαση και από Τζούλι Φίσερ για Great Sea Interconnector-«Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την Κύπρο»

Στην σημερινή σύσκεψη, που είναι προγραμματισμένη για τις 15:30 το απόγευμα στο Προεδρικό και της οποίας θα προεδρεύσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, θα παρακαθίσουν οι Υπουργοί Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Οικονομικών και Υφυπουργός παρά τω Προέδρω εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Υπουργός Ενέργειας εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι του ΑΔΜΗΕ, της εταιρείας NEXANS και η Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σημειώνεται πως καθ' όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας έλαβαν χώρα με φόντο την σημερινή σύσκεψη πυρετώδεις διαβουλεύσεις στη Λευκωσία, στο πλαίσιο των οποίων πραγματοποιήθηκε και προπαρασκευαστικού χαρακτήρα συνάντηση υπό τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στην παρουσία των αρμόδιων υπουργών και αρμόδιων κρατικών αρχών και υπηρεσιών, καθώς και της Νομικής Υπηρεσίας.

• Διαβάστε εδώ: Συντονισμός στην Λευκωσία ενόψει σύσκεψης για ηλεκτρική διασύνδεση-Προπαρασκευαστική συνάντηση στο Προεδρικό