Βρετανία: Τι «βλέπει» το ΔΝΤ για φόρους και δαπάνες

Το Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου η νέα κυβέρνηση των Εργατικών μόλις ανέλαβε καθήκοντα, καλείται να πάρει κρίσιμες αποφάσεις και να κάνει «δύσκολες επιλογές μεταξύ φόρων και δαπανών», λόγω του υψηλού επιπέδου του δημόσιου χρέους.

Την εκτίμηση αυτή έκανε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στο πλαίσιο της ετήσιας ενημέρωσης για την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της Βρετανίας, που δημοσιοποίησε τη Δευτέρα, λίγες μόλις ημέρες μετά τη σαρωτική νίκη που πέτυχαν οι Εργατικοί στις εκλογές της περασμένης Πέμπτης 4 Ιουλίου.

«Η μεγαλύτερη πρόκληση μεσοπρόθεσμα από δημοσιονομική άποψη θα είναι να ληφθούν καλύτερα υπόψη οι ανάγκες που θα καθορίσουν τις δημόσιες δαπάνες και να σταθεροποιηθεί πραγματικά το χρέος», σημειώνουν οι ειδικοί του Ταμείου, που πάντως αναγνωρίζει την ανάγκη να γίνουν στη χώρα μεγάλες δημόσιες επενδύσεις, ιδιαίτερα στον τομέα της Υγείας «μέσα σε ένα πλαίσιο χρόνιας υποχρηματοδότησης του NHS και γήρανσης του πληθυσμού».

Διακηρυγμένη πρόθεση και υπόσχεση εξάλλου της νέας κυβέρνησης του Κιρ Στάρμερ είναι να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες για την Υγεία, την Παιδεία και τις υποδομές, διαδικασία που η κυβέρνηση των Εργατικών πιστεύει ότι θα βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών, ενώ ταυτόχρονα θα τονώσει την αναπτυξιακή διαδικασία και την απασχόληση.

Το ΔΝΤ ουσιαστικά ανάβει το πράσινο φως προκειμένου να γίνουν «φιλόδοξες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας».

Ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει την ανάγκη να διατηρηθεί υπό έλεγχο το δημόσιο χρέος, το οποίο «πλησιάζει να φτάσει στο 100% ως ποσοστό του βρετανικού ΑΕΠ» (για την ακρίβεια ήταν 97,9% τον Απρίλιο).

Υπογραμμίζει επίσης το Ταμείο την ανάκγη να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα που, αν και περιορίστηκε εφέτος έπειτα από τις πανδημικές υπερβάσεις, βρίσκεται ακόμα στο «μη βιώσιμο» ποσοστό 4,4%.

Μεταξύ των πιθανών μέτρων για την αντιμετώπιση αυτής της διπλής πρόκλησης το ΔΝΤ προτείνει στην βρετανική κυβέρνηση να διερευνήσει τις δυνατότητες ενίσχυσης των φορολογικών εσόδων του κράτους.

Και αναφέρει ως παράδειγμα την αύξηση της φορολόγησης του άνθρακα, την αύξηση του φόρου κληρονομιάς και της ακίνητης περιουσίας ή τη διεύρυνση της βάσης του ΦΠΑ και την αύξηση των συντελεστών του.

Μια κυβέρνηση Εργατικών, βέβαια, δύσκολα θα αποφάσιζε την αύξηση των εμμέσων φόρων που θα έπληττε τα μικρομεσαία εισοδήματα, την κεντρική δεξαμενή ψήφων δηλαδή του κόμματος.

Επιφυλακτικό το ΔΝΤ

Η δημοσιονομική εικόνα μιας χώρας βελτιώνεται όταν γίνονται οικονομίες αλλά και όταν επιταχύνεται ο αναπτυξιακός ρυθμός της οικονομίας.

Αυτός είναι εξάλλου και ο στόχος της κυβέρνησης Στάρμερ («ανάπτυξη, ανάπτυξη και ανάπτυξη» είναι το τρίπτυχό του για την οικονομία).

Αυτή είναι και η κεντρική ιδέα των πρώτων δηλώσεων της υπουργού Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς, η οποία υπογράμμισε την ανάγκη να τονωθεί η ανάπτυξη μέσω επενδύσεων στις υποδομές, όπως είναι η αιολική ενέργεια και η στέγαση, δεδομένου ότι πολλές μεγάλες πόλεις της χώρας (και όχι μόνο το Λονδίνο) αντιμετωπίζουν τεράστιο στεγαστικό πρόβλημα.