Η Πορτογαλία επιδιώκει να θέσει τα λιμάνια της στο κέντρο της οικονομικής και διεθνούς στρατηγικής της, με το νέο σχέδιο «Portos 5+».
Στόχος είναι η χώρα να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση μεταξύ Ατλαντικού και Μεσογείου και να εξελιχθεί σε βασικό κόμβο για το παγκόσμιο εμπόριο και τις συνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Το πρόγραμμα προβλέπει επενδύσεις 4,6 δισ. ευρώ έως το 2035, εκ των οποίων περίπου 3 δισ. ευρώ θα προέλθουν από ιδιωτικά κεφάλαια.
Οι υπόλοιποι πόροι θα προέλθουν από την κρατική λιμενική αρχή και ευρωπαϊκά κονδύλια.
Οι βασικοί στόχοι είναι φιλόδοξοι: αύξηση κατά 50% του όγκου φορτίων στα 125 εκατ. τόνους τον χρόνο, διακίνηση 6,5 εκατ. εμπορευματοκιβωτίων (TEU) και 3 εκατ. επιβατών μέχρι το 2035, μείωση εκπομπών CO₂ κατά 80% και πλήρης ψηφιοποίηση όλων των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Η εφαρμογή του σχεδίου περιλαμβάνει έργα σε όλα τα μεγάλα εμπορικά λιμάνια της χώρας.
- Σίνες: Επέκταση του Terminal XXI και δημιουργία νέων υποδομών για ενεργειακά φορτία, με ισχυρή σιδηροδρομική και οδική διασύνδεση.
- Leixões: Νέο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων και αναβάθμιση των υποδομών Ro-Ro.
- Αβέιρο, Figueira da Foz, Σετούμπαλ και Λισαβόνα: Εκσυγχρονισμός προβλητών, νέες εγκαταστάσεις για διακίνηση φορτίων και υποστήριξη ναυπηγικών δραστηριοτήτων.
Σημαντικό μέρος του σχεδίου είναι η βελτίωση της διασυνδεσιμότητας με τα εσωτερικά και διασυνοριακά δίκτυα, μέσω επενδύσεων 300 εκατ. ευρώ για intermodality και 70 εκατ. ευρώ για ψηφιακές εφαρμογές.
Προβλέπονται ακόμη 250 εκατ. ευρώ για έργα απανθρακοποίησης και 300 εκατ. ευρώ για μέτρα αστικής ένταξης και ασφάλειας.
Η κυβέρνηση σκοπεύει επίσης να παρατείνει τις παραχωρήσεις διαχείρισης λιμένων από τα σημερινά 30 στα 75 χρόνια, προσελκύοντας μακροχρόνιους επενδυτές και μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η αναβάθμιση των λιμένων θα δώσει ώθηση στην οικονομία, θα αυξήσει τις εξαγωγές και θα ενισχύσει την παρουσία της Πορτογαλίας στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού.
Η πρωτοβουλία «Portos 5+» δεν στοχεύει μόνο στην αύξηση της διακίνησης φορτίων και επιβατών, αλλά και στη δημιουργία ενός σύγχρονου, βιώσιμου και πλήρως ψηφιακού λιμενικού δικτύου, ικανού να ανταγωνιστεί τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά hubs.
Η σημερινή θέση των πορτογαλικών λιμανιών
Παρά το φιλόδοξο όραμα του Portos 5+, τα πορτογαλικά λιμάνια ήδη έχουν σημαντική παρουσία στη διεθνή ναυτιλία.
- Το Sines είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας για εμπορευματοκιβώτια και περιλαμβάνεται στα 15 κορυφαία λιμάνια της Ε.Ε.. Βρίσκεται επίσης στη 19η θέση στην Ε.Ε. σε όγκο φορτίου, με σταθερή ανοδική πορεία.
- Το Lisbon σημείωσε θεαματική πρόοδο στην αποδοτικότητα, ανεβαίνοντας 99 θέσεις στην περιφερειακή κατάταξη και 82 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη σε μόλις ένα έτος.
- Το Leixões, αν και έχασε μέρος του φορτίου του μετά το κλείσιμο του διυλιστηρίου στην περιοχή, παραμένει βασικός κόμβος για το βόρειο τμήμα της χώρας, με σύγχρονες υποδομές Ro-Ro, deep-sea και κρουαζιέρας.
Η αναβάθμιση που φέρνει το «Portos 5+» χτίζει πάνω σε αυτή τη βάση, επιδιώκοντας να αυξήσει τη δυναμικότητα και την αποδοτικότητα, αλλά και να ενισχύσει τη θέση της Πορτογαλίας στον χάρτη των διεθνών μεταφορών.
