Οι πέντε κίνδυνοι για την κυπριακή οικονομία και το βασικό σενάριο που θα μπορούσαν να επηρεάσουν

Αντιμέτωπη με πέντε βασικούς κινδύνους την επόμενη τετραετία μέχρι και το 2028, είναι η κυπριακή οικονομία, οι οποίοι, όπως εκτιμά το υπουργείο Οικονομικών, θα μπορούσαν να επηρέασουν το βασικό μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικοί στόχοι της Κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο κεφάλαιο «Ανάλυση κινδύνων», το Στρατηγικό Δημοσιονομικό Πλαίσιο ετοιμάστηκε αφού έλαβε υπόψη, τόσο τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις της κυπριακής οικονομίας όσο και τις μακροοικονομικές προβλέψεις και τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί.

Σημειώνεται ταυτόχρονα η ύπαρξη κινδύνων, οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν το βασικό μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Οι κίνδυνοι

Συγκεκριμένα, οι σημαντικότεροι κίνδυνοι απορρέουν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία, μετά από την εισβολή από τη Ρωσία, καθώς και από τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

Οι δύο αυτοί πόλεμοι, τονίζει το υπουργείο Οικονομικών, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την αβεβαιότητα διεθνώς, ενώ έχουν οδηγήσει τα επίπεδα πληθωρισμού σε ψηλά επίπεδα, με συνεπακόλουθο, μεταξύ άλλων, τη σημαντική άνοδο των επιτοκίων, ενώ η έκβαση τους, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα, ακόμη, με το υπουργείο Οικονομικών, πιέσεις ενδέχεται να ασκηθούν και από το υπερβολικό κόστος που προκύπτει από την αυξημένη ροή μεταναστών.

Επίσης, προσθέτει, η συμπερίληψη νομικών και φυσικών προσώπων από την Κύπρο στις λίστες κυρώσεων των Η.Π.Α. και του Ηνωμένου Βασιλείου, συνεχίζει να επηρεάζει τον τομέα παροχής υπηρεσιών στην Κύπρο.

«Σε περίπτωση επανάληψης του φαινομένου αυτού, το πλήγμα ενδέχεται να ενταθεί», προειδοποιεί το υπουργείο Οικονομικών.

Δεν αποκλείεται αύξηση των ΜΕΔ

Πέραν των πιο πάνω, το υπουργείο Οικονομικών υποδεικνύει πως οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα εξακολουθούν να θεωρούνται πιθανή πηγή κινδύνου, κυρίως λόγω του ακόμη υψηλού -παρά τη σημαντική πρόοδο- ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ).

«Δεδομένης της εισβολής στην Ουκρανία, των κυρώσεων που επιβλήθηκαν των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία και της ανόδου των βασικών επιτοκίων, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια αύξηση των ΜΕΔ», προειδοποιεί το υπουργείο Οικονομικών.

Από την άλλη, τονίζει, «γίνονται συνεχώς σημαντικά βήματα προς την αποτελεσματική μείωση του επιπέδου των ΜΕΔ, ενώ το τραπεζικό σύστημα υποστηρίζεται από ανθεκτική κεφαλαιακή θέση και πλεονάζουσα ρευστότητα».

Επιπρόσθετα, δυνητικό κίνδυνο αποτελεί η επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών από το ΓεΣΥ, κυρίως μέσω των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ, τα οποία δύναται να καλύπτει το κράτος κατά τα πρώτα έξι χρόνια λειτουργίας του, οι εργασίες του οποίου έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα λόγω της πανδημίας.

Αντίκτυπος επενδύσεων Σχεδίου Ανάκαμψης

Σημειώνεται, πάντως, πως σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, «οι μακροοικονομικές προβλέψεις βασίζονται σε μερική μόνο συμπερίληψη του αντικτύπου των επενδύσεων που αναμένεται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Σχέδιου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».

Πρόσθετες νέες επενδύσεις πέραν του Σχέδιου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξηγεί, δεν συνυπολογίζονται πλήρως στο βασικό σενάριο, λόγω του ότι είναι δύσκολο στο παρόν στάδιο να ποσοτικοποιηθεί η ετήσια επίπτωση.

«Οι επενδύσεις αυτές έχουν σχέση με τον τομέα της ενέργειας, την υγεία και την εκπαίδευση», επισημαίνει.

Το βασικό μακροοικονομικό σενάριο

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το μακροοικονομικό σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για το 2024 το δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικό ύψους €903 εκ., ενώ ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται στο 2,9%, σε σύγκριση με πλεόνασμα €919 εκ. (3,1% του ΑΕΠ) τον προηγούμενο χρόνο.

Την ίδια ώρα, το πρωτογενές ισοζύγιο εκτιμάται να επίσης πλεονασματικό ύψους €1.342 εκ. (4,3 % του ΑΕΠ) το 2024 σε σύγκριση με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους €1.349 εκ. (4,5% του ΑΕΠ) το 2023.

Με βάση, εξάλλου, το μακροοικονομικό σενάριο του Υπουργείου Οικονομικών, το δημοσιονομικό ισοζύγιο το 2025 προβλέπεται ότι θα είναι πλεονασματικό ύψους €936 εκ., ενώ ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 2,8%, χαμηλότερο κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ σε σύγκριση με την πρόβλεψη για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά τον τρέχοντα χρόνο.

Μεσοπρόθεσμα, δε, το δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικό παρουσιάζοντας οριακή επιδείνωση, και να κυμανθεί στο 2,4% ου ΑΕΠ κατά μέσο όρο κατά την περίοδο 2026-2028.