Οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ της Ε.Ε. και της Κίνας

Τα τελευταία χρόνια, οι εντάσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Κίνας έχουν κλιμακωθεί, οδηγώντας σε ανησυχίες για την πιθανότητα ενός πλήρους εμπορικού πολέμου μεταξύ αυτών των δύο οικονομικών γιγάντων.

Ένα τέτοιο σενάριο θα είχε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο, την οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Με αφορμή το πρόσφατο ταξίδι του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στην Γηραιά Ήπειρο και τις αλληλοκατηγορίες και απειλές μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου για την επιβολή δασμών στα κινεζικά προϊόντα και «αντιποίνων» από την πλευρά του Πεκίνου, αυτό το άρθρο εξετάζει τις πιθανές οικονομικές συνέπειες ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας και αναλύει τους διάφορους παράγοντες που εμπλέκονται.

Η ΕΕ και η Κίνα είναι δύο από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους στον κόσμο, με το διμερές εμπόριο να ανέρχεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ μετά τις ΗΠΑ. Το 2023, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της ΕΕ με την Κίνα διαμορφώθηκε στα 291 δις. ευρώ, το οποίο ήταν χαμηλότερο κατά 106 δις. ευρώ σε σύγκριση με το 2022 (-27%).

Μεταξύ 2013 και 2023, το έλλειμμα του εμπορίου αγαθών της ΕΕ με την Κίνα κυμάνθηκε μεταξύ 104 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2013 και 397 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2022, to υψηλότερo της δεκαετίας.

Ωστόσο, οι διαφωνίες για θέματα όπως η πρόσβαση στις αγορές, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και οι κρατικές επιχορηγήσεις, έχουν επηρεάσει τις οικονομικές σχέσεις τους τον τελευταίο καιρό. Εάν αυτές οι εντάσεις κλιμακωθούν σε έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο, και τα δύο μέρη πιθανότατα θα υποστούν δυσμενείς οικονομικές συνέπειες.

Μία από τις πιο άμεσες συνέπειες ενός εμπορικού πολέμου θα ήταν η μείωση του διμερούς εμπορίου μεταξύ των δύο κολοσσών.

Οι δασμοί και άλλοι εμπορικοί περιορισμοί που ενδεχομένως θα επιβάλλονταν και από τις δύο πλευρές, θα αύξαναν το κόστος των εισαγόμενων προϊόντων, οδηγώντας σε μείωση του όγκου του εμπορίου και αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές.

Αυτό θα μπορούσε να διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και να επηρεάσει αρνητικά τις βιομηχανίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το διεθνές εμπόριο, όπως είναι π.χ. η μεταποίηση, η τεχνολογία και η γεωργία.

Επιπλέον, ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΕΕ και Κίνας θα μπορούσε να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Ως δύο από τα μεγαλύτερα εμπορικά μπλοκ στον κόσμο, τυχόν διαταραχές στις εμπορικές τους σχέσεις θα έστελλε κύματα σοκ σε ολόκληρη την παγκόσμια αγορά.

Η μειωμένη ζήτηση για ευρωπαϊκά και κινεζικά προϊόντα θα μπορούσε να περιορίσει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, οδηγώντας σε απώλειες θέσεων εργασίας, μείωση των επενδύσεων και αυξημένη χρηματοπιστωτική αστάθεια.

Εκτός από τις άμεσες οικονομικές επιπτώσεις, ένας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις εντάσεις και εμποδίζοντας τις προσπάθειες επίλυσης εμπορικών διαφορών μέσω διαπραγματεύσεων και διαλόγου.

Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κλίμα αβεβαιότητας και δυσπιστίας, καθιστώντας δύσκολο για τις επιχειρήσεις να προγραμματίσουν για το μέλλον και να επενδύσουν σε διασυνοριακά πρότζεκτ.

Επιπλέον, ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΕΕ και Κίνας θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα.

Η διάδοση των προστατευτικών μέτρων και η διάβρωση των πολυμερών εμπορικών συμφωνιών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις αρχές του ελεύθερου εμπορίου και των ανοιχτών αγορών, οδηγώντας σε μια πιο κατακερματισμένη και ασταθή παγκόσμια οικονομία. Αυτό θα μπορούσε τελικά να βλάψει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο περιορίζοντας τις επιλογές, αυξάνοντας τις τιμές και πνίγοντας την καινοτομία.

Για να μετριαστούν οι πιθανές οικονομικές συνέπειες ενός εμπορικού πολέμου, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τόσο στην ΕΕ όσο και στην Κίνα πρέπει να εργαστούν για να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων.

Η εύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων σε εμπορικές διαφορές και η αντιμετώπιση των υποκείμενων διαρθρωτικών ζητημάτων στις οικονομικές τους σχέσεις είναι ουσιαστικής σημασίας για την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης και την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης οικονομικής σταθερότητας.

Συμπερασματικά, ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κίνας θα είχε εκτεταμένες οικονομικές συνέπειες, όχι μόνο για τα δύο εμπλεκόμενα μέρη αλλά και για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της.

Ως εκ τούτου, είναι κρίσιμο να αναζητηθούν λύσεις μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας, προκειμένου να αποφευχθεί ο πιθανός κίνδυνος μιας επικίνδυνης εμπορικής σύγκρουσης.

*Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών και Προέδρος του Τμήματος Οικονομικών και Διοίκησης του Πανεπιστήμιου Νεάπολις Πάφος.