«Απαραίτητη η ένταξη κονδυλίων για ακαδημαϊκή έρευνα στον προϋπολογισμό του κράτους»

Η έρευνα στην Κύπρο έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια, ωστόσο οι ευκαιρίες χρηματοδότησης σε επίπεδο ακαδημαϊκής έρευνας είναι ελάχιστες, υπογραμμίζει ο επίκουρος καθηγητής γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Δρ. Γιώργος Π. Γεωργίου, σε συνέντευξή του στο InBusinessNews.

«Αν και είμαστε ικανοί να δημοσιεύουμε έρευνα στα σπουδαιότερα επιστημονικά περιοδικά ακόμα και με την απουσία χρηματοδότησης, η οικονομική ενίσχυση είναι αδήριτη για τη συνέχιση της έρευνάς μας σε υψηλό επίπεδο», προσθέτει, ενώ ταυτόχρονα καλεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την υπουργό Παιδείας να εξετάσουν το ζήτημα και να εντάξουν στον προϋπολογισμό του κράτους σταθερά κονδύλια για ακαδημαϊκή έρευνα.

Ο Δρ. Γεωργίου απέσπασε το «Κυπριακό Βραβείο Έρευνας-Νέος Ερευνητής» στη θεματική ενότητα Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, στα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας 2023 του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) που έλαβαν χώρα στις 11 Ιανουαρίου 2024 σε μια λαμπερή τελετή, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Παρά το πρώιμο στάδιο της καριέρας του και το νεαρό της ηλικίας του, το βιογραφικό σημείωμα του δρος Γεωργίου εντυπωσιάζει. Διαθέτει μια σειρά επιστημονικών δημοσιεύσεων στον ερευνητικό τομέα της γλωσσολογίας.

Διαβάστε ακόμα:

• Οι επιστήμονες που διακρίθηκαν στα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας ΙδΕΚ
• Η τελετή απονομής των Κυπριακών Βραβείων Καινοτομίας ΟΕΒ και Κυπριακών Βραβείων Έρευνας ΙδΕΚ (pics)

Μεταξύ άλλων, κατάφερε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ γλωσσολογίας και άλλων επιστημονικών κλάδων σε έρευνα με βάση την Κύπρο, αναδεικνύοντας περίτρανα ότι ακόμα και ένας θεωρητικά υποτιμημένος κλάδος μπορεί να πρωτοστατήσει.

Ακολουθεί η συνέντευξη του δρος Γεώργιου Π. Γεωργίου στο InBusinessNews:

Πώς αποτιμάτε τον τομέα της έρευνας στην Κύπρο και πόσο έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια;

Η έρευνα στην Κύπρο έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια. Τα κυπριακά πανεπιστήμια συμπεριλαμβάνουν στο δυναμικό τους ακαδημαϊκούς που συγκαταλέγονται ανάμεσα στους καλύτερους στον τομέα τους σε διεθνές επίπεδο. Αυτό γίνεται αντιληπτό με τις συνεχείς παγκόσμιες διακρίσεις των επιστημόνων αυτών σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές διαδικασίες.

Η Κύπρος, αν και μικρή χώρα, δεν στερείται μυαλών. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στους υφιστάμενους και προηγούμενους νικητές των Κυπριακών Βραβείων Έρευνας, οι οποίοι αναδεικνύονται μέσα από μία διαφανή και αξιοκρατική διαδικασία, για να αντιληφθεί το επίπεδο της έρευνας στο νησί μας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος όλοι οι κάτοχοι του βραβείου νέου ερευνητή είναι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης καθώς και ανάγκη για ενίσχυση συγκεκριμένων πεδίων στον τομέα της έρευνας.

Έχουμε τις ικανότητες αλλά όχι τη χρηματοδότηση

Είστε ικανοποιημένος από την στήριξη που παρέχει η πολιτεία στους Κύπριους ερευνητές; Τι θα μπορούσε να προσφέρει ώστε να δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην προσπάθειά τους;

Υπάρχουν δράσεις οι οποίες αποσκοπούν στη στήριξη των Κυπρίων ερευνητών, όπως για παράδειγμα τα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας, τα οποία όχι μόνο δίνουν ώθηση στην επαγγελματική σταδιοδρομία των ερευνητών αλλά τους παρέχουν παράλληλα τη δυνατότητα να συνεχίσουν την έρευνά τους σε υψηλό επίπεδο με τη διάθεση ενός αξιοπρεπούς ερευνητικού κονδυλίου.

Απαιτείται, όμως, περαιτέρω στήριξη. Οι ευκαιρίες για χρηματοδότηση μέσω του εθνικού φορέα είναι ελάχιστες, τουλάχιστον σε επίπεδο ακαδημαϊκής έρευνας. Παρά το ότι υπάρχει μία πληθώρα ερευνητικών κονδυλίων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η πιθανότητα να τα κερδίσει κάποιος είναι πολύ μικρή, ακόμα και με μία εξαιρετική ερευνητική πρόταση, λόγω του υψηλού ανταγωνισμού.

Το αποτέλεσμα είναι η πλειοψηφία των ερευνητικών μας έργων να πραγματοποιείται χωρίς οικονομική στήριξη. Αν και είμαστε ικανοί να δημοσιεύουμε έρευνα στα σπουδαιότερα επιστημονικά περιοδικά ακόμα και με την απουσία χρηματοδότησης, η οικονομική ενίσχυση είναι αδήριτη για τη συνέχιση της έρευνάς μας σε υψηλό επίπεδο.

Θα ήθελα να καλέσω τόσο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και την Υπουργό Παιδείας να εξετάσουν το ζήτημα και να εντάξουν στον προϋπολογισμό του κράτους σταθερά κονδύλια που θα διατίθενται κάθε χρόνο για ακαδημαϊκή έρευνα μέσω διαγωνισμών του ΙδΕΚ, όπως γίνεται σε αρκετές χώρες.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον δικό σας ερευνητικό τομέα, ποια είναι σήμερα η συνολική εικόνα στη χώρα μας και πού βρίσκεται σε σχέση με τους αντίστοιχους τομείς στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες;

Ο δικός μου ερευνητικός τομέας είναι αυτός της γλωσσολογίας. Στη χώρα μας υπάρχουν λίγοι αλλά σπουδαίοι συνάδελφοι τόσο έμπειροι όσο και νέοι, που διεξάγουν υψηλού επιπέδου έρευνα στη γλωσσολογία.

Ωστόσο, ο κλάδος είναι υποτιμημένος και συχνά περιθωριοποιείται – αυτό συμβαίνει γενικότερα με τη θεματική περιοχή των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, η οποία περνά μία κρίση σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Σε αυτό συμβάλει η επίσημη και ανεπίσημη προτεραιοποίηση άλλων κλάδων, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από τις θετικές επιστήμες. Αυτό που δεν γίνεται αντιληπτό είναι ότι η γλωσσολογία μπορεί να προσεγγιστεί διεπιστημονικά και να διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην κοινωνία.

Για παράδειγμα, η εξέταση των γλωσσικών χαρακτηριστικών ατόμων με διαταραχές/παθήσεις που επηρεάζουν την επικοινωνία (π.χ. αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή, αφασία, νόσος Αλτσχάιμερ) μπορεί να οδηγήσει στην αναβάθμιση της φαρέτρας των διαγνωστικών εργαλείων για πιο έγκαιρη διάγνωση και ταυτόχρονα αποτελεσματικότερη παρέμβαση σε πάσχοντες συνανθρώπους μας.

Το ερευνητικό έργο του δρος Γεωργίου

Μιλήστε μας, εν συντομία, για το δικό σας ερευνητικό έργο και ποια θεωρείτε ως την σημαντικότερη συνεισφορά σας στο επιστημονικό πεδίο όπου δραστηριοποιείστε.

Στην παρούσα φάση, είμαι Επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, κατέχοντας τη θέση του Διευθυντή του Φωνητικού Εργαστηρίου. Η έρευνά μου εστιάζει στο πώς τυπικοί και άτυποι πληθυσμοί αντιλαμβάνονται και παράγουν ήχους ομιλίας μητρικής και μη μητρικής γλώσσας καθώς και διάφορες γλωσσικές δομές.

Σκοπός είναι η επικαιροποίηση των θεωριών κατάκτησης γλώσσας και ομιλίας, η βελτίωση της διδασκαλίας και εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας και η ανάπτυξη εργαλείων για τη διάγνωση διαταραχών επικοινωνίας. Για την επίτευξη αυτών των στόχων διεξάγω ακουστική ανάλυση των ήχων ομιλίας, χρησιμοποιώ συμπεριφορικά, νευροψυχολογικά και ψυχομετρικά τεστ και εκπαιδεύω αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης για την πρόβλεψη προτύπων ομιλίας και γλώσσας. Χρησιμοποιώ ένα ευρύ φάσμα στατιστικών μεθόδων για την ανάλυση ποσοτικών δεδομένων.

Έχω δημοσιεύσει περισσότερα από 35 ερευνητικά άρθρα σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά καθώς και αρκετές άλλες συμβολές όπως μονογραφίες, συλλογικοί τόμοι, κεφάλαια βιβλίων και άρθρα σε πρακτικά συνεδρίων. Μία σημαντική συνεισφορά μου είναι η ανάπτυξη ενός νέου μοντέλου ομιλίας, ένα από τα λίγα που υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία, για πρόβλεψη της αντίληψης και παραγωγής ήχων μη μητρικής γλώσσας, το οποίο παρέχει μία σαφέστερη εικόνα για τους μηχανισμούς κατάκτησης ομιλίας.

Για πρώτη φορά στην Κύπρο, διεξήγα συστηματικά μια πληθώρα διαγλωσσικών μελετών που προσφέρουν καλύτερη κατανόηση της κατάκτησης της ομιλίας μη μητρικής γλώσσας από ελληνόφωνους πληθυσμούς και αναδεικνύουν τη συνεισφορά διαφόρων γλωσσικών, κοινωνιογλωσσολογικών, γνωσιακών και άλλων παραγόντων.

Ακόμα, διεξήγα γλωσσική έρευνα σε παθολογικούς πληθυσμούς (π.χ. άτομα με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή), εντοπίζοντας γλωσσικά χαρακτηριστικά που τους διαχωρίζουν από μη παθολογικούς, γεγονός που ενισχύει την προοπτική διάγνωσης των παθήσεων αυτών.

Πέρα από το συνδυασμό διάφορων μεθοδολογικών εργαλείων και στατιστικών μεθόδων, οι έρευνές μου συνδυάζουν επίσης μοναδικά τις αναδυόμενες τεχνολογίες και συγκεκριμένα τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την πρόβλεψη προτύπων προφοράς στη ξένη γλώσσα καθώς και την πρόβλεψη ύπαρξης κάποιας κατάστασης/διαταραχής που επηρεάζει την επικοινωνία.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την διάκρισή σας στα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας 2023, τι ήταν εκείνο που πιστεύετε πως σας έκανε να ξεχωρίσετε και πόσο σημαντική είναι αυτή η διάκριση;

Θεωρώ ότι αυτό που με έκανε να ξεχωρίσω πρωτίστως είναι ο μεγάλος αριθμός δημοσιευμένων ερευνητικών άρθρων στα καλύτερα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου, λαμβάνοντας υπόψη το πρώιμο στάδιο της καριέρας μου.

Σε όλες αυτές τις έρευνες υπήρξα ο κύριος ερευνητής, συντονίζοντάς τες από την αρχή μέχρι το τέλος. Επίσης, κατάφερα να γεφυρώσω το χάσμα μεταξύ γλωσσολογίας και άλλων επιστημονικών κλάδων σε έρευνα με βάση την Κύπρο, αναδεικνύοντας περίτρανα ότι ακόμα και ένας θεωρητικά υποτιμημένος κλάδος μπορεί να πρωτοστατήσει.

Έχω διεξάγει έρευνες που συνδέουν τη γλωσσολογία με διάφορους επιστημονικούς κλάδους όπως η γνωσιακή επιστήμη με την διερεύνηση των νοητικών μηχανισμών επεξεργασίας γλώσσας, η υπολογιστική γλωσσολογία και η τεχνητή νοημοσύνη με την ανάπτυξη μοντέλων πρόβλεψης γλωσσικών διαταραχών και προτύπων ομιλίας, οι επιστήμες ζωής με τη διερεύνηση γλωσσικών πτυχών παθολογικών πληθυσμών, τα μαθηματικά με τη χρήση προηγμένων στατιστικών μεθόδων για επεξεργασία ποσοτικών δεδομένων κ.ά.

Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο τόσο στη βελτίωση της διδασκαλίας και εκμάθησης ξένων γλωσσών, όσο και στην έγκαιρη διάγνωση παθήσεων που επηρεάζουν την επικοινωνία. Παράλληλα, η μελλοντική έρευνά μου φαίνεται πολλά υποσχόμενη με τη συνέχιση του υφιστάμενου έργου μου σε ακόμη ψηλότερο επίπεδο, καλύπτοντας ερευνητικά κενά.

Γενικότερα, όπως μπορεί να διαφανεί από το βιογραφικό μου, η αφοσίωσή μου στον ακαδημαϊκό χώρο είναι μεγάλη.

Μέσα στα πέντε χρόνια σταδιοδρομίας μου κατάφερα να δημοσιεύσω δεκάδες έρευνες, να συμμετάσχω σε πάνω από 60 ακαδημαϊκά συνέδρια, να κερδίσω διάφορα κονδύλια μεταδιδακτορικής και άλλης έρευνας και βραβεία, να διδάξω μία πληθώρα μαθημάτων σε προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές, να επιβλέψω δεκάδες διατριβές επιπέδου μάστερ και διδακτορικού, να κατέχω καίριες θέσεις στο πανεπιστήμιο όπου εργάζομαι, όπως αυτή του Διευθυντή του Φωνητικού Εργαστηρίου και του μέλους της τμηματικής επιτροπής διασφάλισης της ποιότητας, να εκτελώ χρέη κριτή και επιμελητή σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, να αποτελώ μέλος διεθνών ακαδημαϊκών οργανισμών, να διοργανώνω διεθνή συνέδρια και άλλα. Όλα τα παραπάνω θεωρώ ότι λήφθηκαν υπόψη από την επιτροπή αξιολόγησης.

Η διάκριση αυτή είναι για μένα το επιστέγασμα και η αναγνώριση της δουλειάς μου στο ύψιστο εγχώριο επίπεδο. Αποτελεί σημαντικό επίτευγμα, το οποίο θα λειτουργήσει ως ορόσημο στην καριέρα μου.

Πρωτίστως, ενισχύει την προβολή αλλά και την αξιοπιστία μου ως ερευνητής, κατατάσσοντάς με σε μια αξιόλογη ομάδα ακαδημαϊκών στον τόπο μας. Αυτό δύναται ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέες ευκαιρίες για συνεργασίες, χρηματοδοτήσεις και περαιτέρω ερευνητικά έργα.

Ακόμη, η χρηματοδότηση που δίνεται ως μέρος του βραβείου συνιστά ένα σημαντικό κίνητρο και βοήθεια για την προώθηση των μελλοντικών ερευνητικών μου εγχειρημάτων.

Σε άλλο επίπεδο, η αναγνώριση που συνδέεται με το βραβείο μπορεί να συμβάλει στον ευρύτερο αντίκτυπο και τη διάδοση των επιστημονικών μου ευρημάτων, επηρεάζοντας και διαμορφώνοντας τις συζητήσεις στο ερευνητικό μου πεδίο.

Τέλος, η βράβευση αυτή αποτελεί πηγή κινήτρων και έμπνευσης για εμένα, ώστε να συνεχίσω την προσπάθειά μου για αριστεία στον τομέα μου.

Στόχος η επίλυση προβλημάτων που ταλανίζουν την κοινωνία

Τέλος, ποιο είναι το δικό σας μήνυμα στην επιστημονική κοινότητα της Κύπρου;

Παρά το ότι το επιστημονικό κομμάτι της δουλειάς μου είναι απόρροια του δικού μου μόχθου, θα ήθελα να ευχαριστήσω συναδέλφους και μέντορες, που μου διάνοιξαν επαγγελματικές πόρτες και που συνέβαλαν στην υλοποίηση του ερευνητικού μου έργου στη βάση συνεργασίας. Εδώ είναι σημαντικό να τονιστεί η σημασία του συνεργατικού χαρακτήρα της έρευνας και η συνεχής συνεργασία και ανταλλαγή ιδεών εντός του επιστημονικού κόσμου.

Ως μέλη της επιστημονικής κοινότητας έχουμε βαρυσήμαντο ρόλο στη βελτίωση ποικίλων κοινωνικών πτυχών. Η ζωή μας και οι ανέσεις του σήμερα οφείλονται αποκλειστικά στην ανάπτυξη των επιστημών και την έρευνα. Ένα μήνυμα που θα ήθελα να περάσω είναι η ανάγκη για παραμερισμό του οικονομικού και οποιοδήποτε άλλου προσωπικού οφέλους στις ερευνητικές προσπάθειες, έχοντας ως κύριο στόχο την επίλυση προβλημάτων-προκλήσεων που ταλανίζουν την κοινωνία.

Επίσης, η έρευνα πρέπει να χαρακτηρίζεται από διεπιστημονικότητα, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση πολύπλοκων προβλημάτων της πραγματικής ζωής, καθώς προάγει την καινοτομία, ενισχύει τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων και παρέχει μια ολιστική κατανόηση που υπερβαίνει τα όρια των επιμέρους επιστημονικών κλάδων.

Θα ήθελα το δικό μου παράδειγμα να εμπνεύσει τους νέους επιστήμονες. Εγώ όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοι ξεκινήσαμε από το μηδέν και χαράξαμε και χαράζουμε τη δική μας πορεία στο ερευνητικό γίγνεσθαι της Κύπρου. Αν οι νέοι επιστήμονες μείνουν αφοσιωμένοι στη δουλειά και τους στόχους τους, αν είναι ανοικτοί στο να λάβουν γνώσεις από πιο έμπειρους ερευνητές και αν δεν εκδηλώσουν συμπεριφορές εγωπάθειας και ζήλειας προς άλλους συναδέλφους, τότε μπορούν να πετύχουν πολλά. Προσωπικά θα ήθελα να εκφράσω την προθυμία του να καθοδηγήσω και να υποστηρίξω την επόμενη γενιά ερευνητών.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω το ΙδΕΚ για την ύψιστη τιμή που μου έδωσε με την βράβευσή μου με το Κυπριακό Βραβείο Έρευνας – Νέος Ερευνητής 2023 στη θεματική περιοχή των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Θερμές ευχαριστίες και σε όσα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας δείχνουν έμπρακτα τη στήριξή τους προς το πρόσωπό μου. Ευελπιστώ ότι με την κατάλληλη υποστήριξη από το κράτος, η Κύπρος θα μπορέσει να καταστεί περιφερειακό κέντρο έρευνας και «φυτώριο» λαμπρών επιστημόνων.

• Το αξιοσημείωτο έργο του Δρος Γιώργου Π. Γεωργίου

O νέος επιστήμονας, με εξαιρετικό προφίλ και διεθνώς αναγνωρισμένα αποτελέσματα, Δρ. Γιώργος Π. Γεωργίου, δραστηριοποιείται στον ερευνητικό τομέα της γλωσσολογίας και οι δημοσιεύσεις του σε διεθνώς αναγνωρισμένα περιοδικά ξεπερνούν τον παγκόσμιο μέσο όρο στον τομέα του.

Κατά την περσινή χρονιά, εγκαινίασε το Φωνητικό Εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας γεγονός που υποδηλώνει την διορατικότητα του και τις αποτελεσματικές ηγετικές του ικανότητες.

Παρά το πρώιμο στάδιο της καριέρας του, το βιογραφικό του σημείωμα εντυπωσιάζει. Ο Δρ Γεωργίου έχει καταφέρει να παράγει σταθερά υψηλής ποιότητας έρευνα, η οποία αναγνωρίζεται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και διέπρεψε στη διεπιστημονική και ενδοεπιστημονική έρευνα, ενσωματώνοντας αποτελεσματικά τις αναδυόμενες τεχνολογίες στον τομέα της εξειδίκευσής του και διευκολύνοντας την εφαρμογή τους σε παρεμφερείς τομείς.

Τα μελλοντικά ερευνητικά του σχέδια παρουσιάζουν μεγάλες προοπτικές και θα συνδράμουν στην περαιτέρω επιστημονική του ανάπτυξη, με εστίαση στον τομέα της γλωσσολογίας. Η κατεύθυνση αυτή αποτελεί φυσική εξέλιξη των εξαιρετικών επιστημονικών επιτευγμάτων που έχει επιτύχει μέχρι σήμερα ο Δρ. Γεωργίου.