Πώς αλλάζει το τραπεζικό τοπίο στην Ευρώπη

Τον περασμένο Νοέμβριο, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωκοινοβουλίου για τελευταία φορά πριν από τη λήξη της πενταετούς θητείας του (διορίστηκε τον Ιανουάριο του 2019), ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Andrea Enria, έδωσε το στίγμα της επόμενης μέρας για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα:

«Πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα, ιδίως για την ολοκλήρωση μίας πλήρους ενοποιημένης τραπεζικής ένωσης. Ένας πιο ενοποιημένος τραπεζικός τομέας, θα ήταν πιο ανθεκτικός, εφόσον βασιζόταν λιγότερο και όχι περισσότερο, σε οποιαδήποτε συλλογικά δίχτυα ασφαλείας», ανέφερε.

Έχοντας αφήσει πίσω της τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την κρίση δημόσιου χρέους που ακολούθησε, απειλώντας τα ίδια τα θεμέλια του ευρώ, η ΕΚΤ έχει επικεντρώσει τα τελευταία χρόνια την πολιτική της στην προώθηση της τραπεζικής ένωσης, η οποία μέσω της ισότιμης μεταχείρισης εθνικών και διασυνοριακών τραπεζικών δραστηριοτήτων, της αποσύνδεσης της οικονομικής ευρωστίας των τραπεζών από τα δημοσιονομικά της χώρας όπου είναι εγκατεστημένες και της έγκαιρης παρέμβασης σε περίπτωση που οι τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα, θα καταστήσει το τραπεζικό σύστημα πιο ασφαλές.

Για τους τεχνοκράτες της Φρανκφούρτης, η ενοποίηση του τραπεζικού τομέα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξομάλυνση των τοπικών κλυδωνισμών. Κατά το δόγμα Ντράγκι, του ανθρώπου που χειρίστηκε την κρίση ως επικεφαλής της ΕΚΤ το 2011-2019, καθώς οι τοπικές τράπεζες είναι συνήθως σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένες στην τοπική οικονομία, μια ύφεση στην περιοχή τους θα προκαλέσει εκ νέου μεγάλες απώλειες.

Αν όμως υπάρχουν διασυνοριακές τράπεζες που λειτουργούν σε όλα τα μέρη της ένωσης, μπορούν να αντισταθμίσουν τυχόν απώλειες που σημειώθηκαν στην περιοχή που έχει πληγεί από την ύφεση με κέρδη σε μια άλλη και να συνεχίσουν να παρέχουν πιστώσεις σε υγιείς δανειολήπτες.

«Δίχτυα» ευρωπαϊκών τραπεζών σε άλλες χώρες

Με στόχο τη δημιουργία πιο ανθεκτικών στους τοπικούς κραδασμούς τραπεζών, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός ενθαρρύνει εξάλλου τις συγχωνεύσεις στον τραπεζικό τομέα, με τοπικό ή διασυνοριακό χαρακτήρα.

Μιλώντας στους ευρωβουλευτές, ο Enria κάλεσε τις τράπεζες να εξετάσουν το ενδεχόμενο συγχωνεύσεων με βάση τις επιχειρηματικές στρατηγικές τους και τις αντιλήψεις της αγοράς, καθώς και την εστίαση σε πιο ανταγωνιστικούς τομείς.

Σε αυτό το πνεύμα, η UniCredit ανακοίνωσε το Νοέμβριο την εξαγορά του 8,9% που κατείχε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στην Alpha Bank, στο πλαίσιο της στρατηγικής αποεπένδυσης του Ταμείου από τα μερίδια που κατείχε στις ελληνικές τράπεζες, από την περίοδο της κρίσης.

Μέσω της συνεργασίας με τον ιταλικό όμιλο που θεωρείται ένας από τους κορυφαίους θεσμικούς στρατηγικούς επενδυτές στην Ευρώπη, με παρουσία σε 13 αγορές, Alpha Bank και UniCredit θα συγχωνεύσουν τις θυγατρικές τους στη Ρουμανία, δημιουργώντας την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στην τοπική αγορά, ενώ παράλληλα θα συνεργαστούν μέσω κοινοπραξίας και για τη διάθεση προϊόντων διαχείρισης χαρτοφυλακίου και ασφάλισης ζωής.

• Διαβάστε εδώ: Alpha Bank Α.Ε. και UniCredit δημιουργούν την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στη Ρουμανία

Το περαιτέρω άνοιγμά τους στην ελληνική αγορά εξετάζουν εξάλλου και άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που αφίχθηκαν στη χώρα τα τελευταία χρόνια.

Με το νέο έτος, μία από τις πλέον αναπτυσσόμενες τράπεζες στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η TBI Bank, που ήδη δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, στην αγορά του BNPL (Buy now, Pay later), εισέρχεται και στα καταθετικά προϊόντα, φέροντας μαζί τη σημαντική της τεχνογνωσία στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών.

Επενδυτικό άνοιγμα στη γειτονική μας αγορά έχει κάνει και η ισπανική Santander Consumer Finance, η οποία, έχοντας στην Ευρώπη συνολικό χαρτοφυλάκιο που ξεπερνά τα 800 δισ. σε καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια, έχει έντονη δραστηριοποίηση στην Ελλάδα στη χρηματοδότηση αγοράς αυτοκινήτου.

Η Κύπρος στο κάδρο

Το ενδιαφέρον των επενδυτών έχει άλλωστε προσελκύσει και ο κυπριακός τραπεζικός τομέας. Πολύ σημαντική κίνηση που πιστώνει με ψήφο εμπιστοσύνης τόσο το κυπριακό τραπεζικό σύστημα όσο και ευρύτερα την κυπριακή οικονομία θεωρείται η αγορά του 29,2% της Ελληνικής Τράπεζας από τον Όμιλο Eurobank.

Πρόσφατα, ο ίδιος Όμιλος προχώρησε σε δεσμευτικές συμφωνίες ώστε να αυξήσει το συνολικό ποσοστό του σε 55,3%, κάτι που τον καθιστά κύριο μέτοχο, με υποχρέωση υποβολής Δημόσιας Πρότασης για όλες τις μετοχές της Ελληνικής, εφόσον η συναλλαγή λάβει τις σχετικές εγκρίσεις και ολοκληρωθεί, κάτι που αναμένεται τους πρώτους μήνες του ’24.

• Διαβάστε εδώ: Νέο σκηνικό στην μετοχική σύνθεση της Ελληνικής με πλήρη έλεγχο από Eurobank
• Διαβάστε εδώ: Ελληνική: Στο 55,3% η συμμετοχή της Eurobank μετά τις εγκρίσεις

Η πιο ενεργός εμπλοκή του ελληνικού Ομίλου στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, όπου ήδη δραστηριοποιείται από το 2007 μέσω της Eurobank Κύπρου, εκφράζει την στρατηγική για εδραίωση της παρουσίας του σε βασικές αγορές του εξωτερικού, ενώ συνάδει με την δεδηλωμένη βούληση της Φρανκφούρτης για έναν μικρότερο και ισχυρότερο τραπεζικό τομέα στα κράτη-μέλη.

Στο ίδιο πνεύμα, τους προηγούμενους μήνες, η Astrobank έφτασε κοντά στην εξαγορά της CDB, κίνηση που, παρότι δεν καρποφόρησε, έδειξε τον προσανατολισμό της τράπεζας για περαιτέρω ισχυροποίησή της και επέκταση στα επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και την στροφή του κλάδου συνολικά σε συγχωνεύσεις και ισχυρότερους οργανισμούς.

• Διαβάστε εδώ: AstroBank: Δεν τα βρήκε με CDB Bank-Συνεχίζει την εξέταση μη οργανικών ευκαιριών ανάπτυξης

Το τελευταίο στοιχείο είχε επισημάνει και σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, στις αρχές του περασμένου έτους, ο Andrea Enria, μετά την επίσκεψή του στην Κύπρο, τασσόμενος ο ίδιος υπέρ των διασυνοριακών συγχωνεύσεων:

«Οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις είναι ένα απαραίτητο εργαλείο, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιήσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες για τον επαναπροσδιορισμό των επιχειρηματικών τους μοντέλων, ώστε να τα κάνουν πιο κερδοφόρα, δημιουργώντας περισσότερα κεφάλαια και διασφαλίζοντας πιο σταθερή πορεία στο μέλλον».