«Παράνομες» υπεραγορές, αθέμιτος ανταγωνισμός και (απ)εμπλοκή φούρνων στο e-kalathi

Τα πολυσύνθετα προβλήματα των υπεραγορών, τα οποία σχετίζονται με αθέμιτο ανταγωνισμό, αναλύθηκαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Τα εν λόγω προβλήματα που ταλανίζουν εδώ και αρκετά χρόνια το λιανεμπόριο τροφίμων ήρθαν να προστεθούν στην ατζέντα της συζήτησης μαζί με το επίμαχο νομοσχέδιο για την πλατφόρμα παρακολούθησης και καταγραφής τιμών, «e-kalathi», για την οποία αναμένεται να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις για πολλές συνεδριάσεις ακόμα.

Βασικό αγκάθι της χθεσινής συζήτησης, το οποίο έθιξαν οι υπεραγορές, ήταν η μη συμπερίληψη στη νομοθεσία των φούρνων ή/και άλλων σημείων, εφόσον πρόκειται για σημεία πώλησης καταναλωτικών αγαθών, αρκετά από τα οποία έχουν ετήσιο τζίρο άνω των €2 εκατ.

• Διαβάστε εδώ: E-καλάθι χωρίς φούρνους και περίπτερα-Φωνές γιατί δεν συμπεριλήφθηκαν

Υπεραγορές χωρίς άδειες
Διαχρονικό πρόβλημα του τομέα των υπεραγορών είναι η δραστηριοποίηση στην αγορά υπεραγορών χωρίς τις αναγκαίες αδειοδοτήσεις.

Ουσιαστικά, οι μεγάλες αδειοδοτημένες υπεραγορές καταγγέλλουν ότι παρόλο που τα εν λόγω σημεία δεν φαίνεται να υπόκεινται στους απαραίτητους ελέγχους, όπως για παράδειγμα υγειονομικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες, προκειμένου να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες άδειες λειτουργίας, ενώ δεν έχουν εξασφαλίσει ούτε τις πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες, εντούτοις λειτουργούν κανονικά και πωλούν προϊόντα υπεραγορών.

• Διαβάστε εδώ: Παράνομα καταστήματα χωρίς άδειες και ελέγχους προκαλούν στρεβλώσεις στο λιανεμπόριο

Χαρακτηριστική ήταν η καταγγελία του εκτελεστικού γραμματέα του Παγκύπριου Συνδέσμου Υπεραγορών, Ανδρέα Χατζηαδάμου, ο οποίος αναφέρθηκε σε «καταστήματα λιανικής πώλησης που λειτουργούν παράνομα χωρίς πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες, ενώ οι αρχές δεν παρεμβαίνουν», προσθέτοντας μάλιστα ότι αναπτύσσονται χώροι πωλήσεων σε υποστατικά εντός μια εβδομάδας και ενώ δεν έχουν άδεια, λαμβάνουν άδεια για ρεύμα και λειτουργία κρεοπωλείων.

Εξάλλου, σε δηλώσεις του στο InBusinessNews, ο γενικός γραμματέας του ΠΑΣΥΛΕ, Μάριος Αντωνίου, ανέφερε ότι υπάρχει νομοθεσία που στην ουσία δεν εφαρμόζεται, με αποτέλεσμα να προκύπτει ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού, σημειώνοντας μάλιστα ότι οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες ρίχνουν το μπαλάκι της ευθύνης η μία στην άλλη.

«Πρόκειται για αναγκαίους ελέγχους που έχουν να κάνουν με τη δημόσια υγεία, οι οποίοι δεν διεξάγονται στα εν λόγω μη αδειοδοτημένα υποστατικά, τα οποία δραστηριοποιούνται κανονικά και πωλούν τα προϊόντα τους στους καταναλωτές, λειτουργώντας εις βάρος των νόμιμων υπεραγορών», εξήγησε σχετικά.

Άξιο απορίας είναι το γεγονός ότι το Τμήμα Πολεοδομίας αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει το προσωπικό να επιβλέπει παντού το πιο πάνω θέμα, μεταθέτοντας το ζήτημα στις εκάστοτε τοπικές αρχές.

Το μείζον ζήτημα που προκύπτει σχετίζεται τόσο με τις συνθήκες υγιεινής που θα πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε υπεραγορά, αλλά και την επίτευξη κέρδους από τα συγκεκριμένα σημεία εις βάρος υπεραγορών που υπόκεινται κανονικά στους απαιτούμενους ελέγχους.

• Διαβάστε εδώ: E-kalathi: Ζητούν διευκρινίσεις από ΕΠΑ οι λιανέμποροι–«Δεν μιλήσαμε για παρέμβαση»

Πολλά τα αγκάθια για το e-kalathi
Ανησυχία των λιανεμπόρων τροφίμων είναι κατά πόσο η νομοθεσία για την παρακολούθηση και καταγραφή των τιμών βασικών καταναλωτικών αγαθών θα έρθει να προσθέσει ακόμα ένα πρόβλημα στο λιανεμπόριο.

Το εν λόγω νομοσχέδιο για το «e-kalathi» αναμένεται να συζητηθεί στις επόμενες συνεδριάσεις της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής αρκετές φορές, καθώς θα πρέπει να δοθούν επεξηγήσεις και διευκρινίσεις σε κάθε εμπλεκόμενο φορέα, σύνδεσμο και μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής προτού προωθηθεί για ψήφιση το νομοσχέδιο.

Ένα θέμα που έθιξαν τόσο ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Υπεραγορών όσο και ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου είναι η αφαίρεση από το νομοσχέδιο των φούρνων, από την στιγμή που πουλούν βασικά καταναλωτικά προϊόντα, τα ίδια προϊόντα και αγαθά που πωλούνται στις υπεραγορές.

Στο αρχικό προσχέδιο του νομοσχεδίου για το «e-kalathi» είχαν συμπεριληφθεί και τα αρτοποιεία, ενώ στη συνέχεια αφαιρέθηκαν, κάτι που προκαλεί εύλογους προβληματισμούς μεταξύ των λιανεμπόρων τροφίμων.

«Εφόσον στόχος είναι η σύγκριση τιμών καταναλωτικών αγαθών που πωλούνται σε διάφορα σημεία με μεγάλο κύκλο εργασιών, γιατί να εξαιρεθούν κάποια κανάλια, όπως οι φούρνοι ή τα περίπτερα», διερωτήθηκε χαρακτηριστικά ο γγ του ΠΑΣΥΛΕ.

Πάντως, από πλευράς της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή λέχθηκε ενώπιον της Επιτροπής Εμπορίου ότι σε περίπτωση που συμπεριληφθούν στη νομοθεσία οι φούρνοι και τα περίπτερα, δεν θα γίνεται σωστή σύγκριση με τις τιμές των προϊόντων που πωλούνται στις υπεραγορές. «Είναι μη συγκρίσιμες οι τιμές, άλλο οι φούρνοι και άλλες οι υπεραγορές», επεσήμανε σχετικά ο διευθυντής της Υπηρεσίας, Κωνσταντίνος Καραγιώργης, θέση που ενισχύθηκε και από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, εκπρόσωπος της οποίας ανέφερε ότι σκοπός είναι να συγκρίνονται ομοειδείς οντότητες, αναγνωρίζοντας επίσης ότι οι τιμές στους φούρνους και τα περίπτερα είναι υψηλότερες σε σχέση με τις υπεραγορές.

Προβληματισμός για το νέο παρατηρητήριο
Με στόχο να ενισχύσει τη θέση της και να τονίσει την αναγκαιότητα έγκρισης της νομοθεσίας για το «e-kalathi», η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή παρουσίασε ενδεικτικά την πληροφόρηση και τις επιλογές, τις οποίες θα μπορούσε να είχε ο καταναλωτής σήμερα αν είχε στη διάθεσή του την ηλεκτρονική εφαρμογή «e-kalathi».

• Διαβάστε εδώ: Αυτές τις επιλογές θα είχαν οι καταναλωτές αν λειτουργούσε το «e-kalathi»

Συγκεκριμένα, η έρευνα που δόθηκε τη Δευτέρα στη δημοσιότητα υποδεικνύει το φθηνότερο σημείο πώλησης σε κάθε επαρχία, για συγκεκριμένη λίστα αγορών, ενώ παρέχει πλήρη πληροφόρηση για τις τιμές των προϊόντων και τη διαθεσιμότητά τους στα διάφορα σημεία.

Ωστόσο, το ερώτημα που απευθύνουν οι λιανέμποροι τροφίμων προς την αρμόδια Υπηρεσία είναι κατά πόσο για τους σκοπούς του εν λόγω παρατηρητηρίου διεξήχθη σύγκριση προϊόντων του ίδιου γραμμικού κώδικα ή προϊόντα σε προσφορά σε οποιαδήποτε υπεραγορά, καθώς ενδέχεται να έχουν γίνει συγκρίσεις με προϊόντα παράλληλου εμπορίου.

Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή διευκρινίζει ότι χρησιμοποίησε για σκοπούς σύγκρισης τιμών «κοινά προϊόντα» σε κάθε επαρχία. «Ο καταναλωτής οφείλει να γνωρίζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και την προέλευση του προϊόντος που καταναλώνει», επεσήμανε σχετικά εκ μέρους του ΠΑΣΥΛΕ, Μάριος Αντωνίου.

Υπενθυμίζεται ότι η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας θεωρεί ότι η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «e-kalathi» θα αποτελέσει σημαντικό και χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των Κύπριων καταναλωτών, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα των υπεραγορών.

Η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού κατέθεσε γραπτώς υπόμνημα με τις θέσεις της γύρω από το επίμαχο νομοσχέδιο, αποδεχόμενη τη διεξαγωγή συνάντησης με τον αρμόδιο υπουργό μεταξύ της πρώτης συζήτησης στη Βουλή, τον περασμένο Μάιο και των δύο τελευταίων συνεδριάσεων.