DRS: Φωνές για το σύστημα ανακύκλωσης που επιβαρύνει υπεραγορές και καταναλωτές

Αναστάτωση προκαλεί σε λιανεμπόρους, προμηθευτές, επηρεαζόμενους συνδέσμους και οργανισμούς η επαναφορά της συζήτησης για εφαρμογή του συστήματος εγγυοδοσίας DRS, η οποία ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία, έπειτα από δύο χρόνια που έμεινε στο συρτάρι.

Το Τμήμα Περιβάλλοντος πραγματοποίησε χθες Δευτέρα 12 Ιουνίου σχετική ημερίδα στο Υπουργείο Οικονομικών, με τη συμμετοχή των εμπλεκομένων συνδέσμων και φορέων, αναφορικά με το νομοθετικό πλαίσιο και τις πρακτικές που εφαρμόζονται στην Ε.Ε. επί του συστήματος ανάκτησης συσκευασιών με εγγυοδοσία.

Το προσχέδιο των περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Σύστημα Εγγυοδοσίας - DRS) Κανονισμών τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το 2021, προκαλώντας την έντονη αντίδραση, τόσο του ΚΕΒΕ όσο και όλων των συνδέσμων που εμπλέκονται στο λιανεμπόριο τροφίμων.

Διαβάστε ακόμα:

Λεμεσός: Ανησυχούν για επιτόκια οι επιχειρηματίες-Σε ποιους τομείς ψάχνουν προσωπικό

Αγώνας επιβίωσης για τις ΜμΕ στην καρδιά της Λευκωσίας-Αυτοψία του InBusinessNews

Η χρέωση και η επιστροφή χρημάτων
Πιο αναλυτικά, τo DRS είναι ένα σύστημα, το οποίο προνοεί την εγκατάσταση και λειτουργία εγγυοδοτικών μηχανών ανακύκλωσης για χωριστή συλλογή αποβλήτων πλαστικής, γυάλινης και αλουμινένιας συσκευασίας οι οποίες θα τοποθετηθούν στους χώρους στάθμευσης υπεραγορών που έχουν υποστατικά πέραν των 200 τ.μ.

Οι καταναλωτές που αγοράζουν ένα μπουκάλι νερό ή κάποιο αναψυκτικό, θα πληρώνουν ένα επιπλέον χρηματικό τέλος που θα τους επιστρέφεται με την επιστροφή της συσκευασίας, σε καλή κατάσταση, στο σημείο συλλογής.

Με βάση το εν λόγω προσχέδιο, η χρέωση αναμένεται να ανέλθει στα 5 σεντς για συσκευασίες έως 0,5 λίτρου, ενώ για συσκευασίες από 0,5 μέχρι 3 λίτρα η χρέωση θα φτάνει τα 10 σεντς. Οι καταναλωτές θα επιβαρύνονται αυτές τις χρεώσεις όταν αγοράζουν για παράδειγμα τέτοιου είδους συσκευασίες (τενεκεδάκια αλουμινίου, πλαστικές και γυάλινες μπουκάλες) και σε περίπτωση που τις επιστρέψουν σε καλή κατάσταση στους ειδικούς χώρους των υπεραγορών, τότε και μόνο θα τους επιστρέφονται τα χρήματα.

Το ΚΕΒΕ κτυπά καμπανάκι στον Πέτρο Ξενοφώντος
Με επιστολή του προς τον υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, το ΚΕΒΕ εξέφρασε ξανά τον προβληματισμό και την ανησυχία, τόσο του Επιμελητηρίου όσο και των επηρεαζόμενων συνδέσμων για τη μη διαφοροποίηση των προνοιών του προσχεδίου, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος επιλεγεί να αγνοεί τους άμεσα ενδιαφερόμενους και αυτούς που ουσιαστικά καλούνται να εφαρμόσουν το σύστημα.

Μία από τις σοβαρές ανησυχίες και ενστάσεις στην εφαρμογή του συστήματος είναι το θέμα του κόστους που θα απαιτηθεί για την εφαρμογή του συστήματος εγγυοδοσίας, (το ύψος του τέλους, την υποχρέωση των διακινητών για αγορά και εγκατάσταση των μηχανών εγγυοδοσίας) όσο και στα πρακτικά και λειτουργικά προβλήματα που θα προκαλέσει σε σχέση με τον τρόπο εφαρμογής του.

«Ιδιαίτερα την περίοδο που διανύουμε οποιαδήποτε αύξηση κόστους είτε αυτό αφορά κόστος υποδομής είτε κόστος στην αξία των προϊόντων θεωρούμε ότι θα φέρει αρνητικές επιπτώσεις προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές», υπογραμμίζει το Επιμελητήριο στην επιστολή του προς τον Πέτρο Ξενοφώντος, από τον οποίο ζητείται η άμεση διευθέτηση συνάντησης προκειμένου να ξεκαθαρίζει το ζήτημα.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι στο προσχέδιο των κανονισμών επιβάλλονται αυξημένες υποχρεώσεις στους διακινητές συσκευασιών εγγυοδοσίας, δηλαδή όλα τα σημεία πώλησης, με τρόπο που επηρεάζεται πολύ η λειτουργία τους.

Όπως εξηγεί το ΚΕΒΕ, τα μεγάλα καταστήματα πέραν των 200 τ.μ. θα πρέπει να επενδύσουν σε υποδομές και μηχανές εγγυοδοσίας κάτι το οποίο θεωρούν ότι δεν μπορεί να αποτελεί δική τους υποχρέωση, ενώ τα πιο μικρά καταστήματα θα πρέπει εσωτερικά να διαθέσουν την υποδομή παραλαβής και διαχείρισης των συσκευασιών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι και στις δυο περιπτώσεις απαιτείται επανασχεδιασμός του χώρου, εσωτερικού και εξωτερικού και των σημείων πώλησης με τεράστια χωροταξικά και λειτουργικά έξοδα, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις υγειονομικούς κίνδυνους και προβλήματα.

Τα σημεία πώλησης με λιγότερα από 200 τ.μ. σημειώνουν επίσης τον αθέμιτο ανταγωνισμό που αναμένεται να δημιουργηθεί με τα μεγάλα καταστήματα, τα οποία θα διαθέτουν τους απαιτούμενους χώρους τοποθέτησης των μηχανών εγγυοδοσίας οδηγώντας με τον τρόπο αυτό τους καταναλωτές σε αυτά τα σημεία.

Από την άλλη, επιχειρήσεις, όπως μικρές υπεραγορές και περίπτερα, θα πρέπει να δημιουργήσουν την απαραίτητη υποδομή επιστροφής – παραλαβής - διαχείρισης των συσκευασιών, που ισοδυναμεί με τεράστια αύξηση του λειτουργικού τους κόστους πέραν των άλλων προβλημάτων που θα δημιουργηθούν.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί στο ΚΕΒΕ το ενδεχόμενο οι καταναλωτές να επικεντρώνουν την προσπάθεια τους για διαλογή στην πηγή μόνο στις συσκευασίες που θα έχουν αξία και στο τέλος να εγκαταλείψουν το διαχωρισμό των υπόλοιπων υλικών συσκευασίας, καταστρέφοντας όλη την πρόοδο που έγινε τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη κουλτούρας ανακύκλωσης.

Δυσανάλογο κόστος για επιχειρήσεις και καταναλωτές
Μιλώντας στο InBusinessNews, ο γενικός γραμματέας του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου (ΠΑΣΥΛΕ), Μάριος Αντωνίου, εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για την επαναφορά αυτούσιου του προσχεδίου κανονισμών, το οποίο, όπως είπε, είχε προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων πριν από περίπου δύο χρόνια, εξηγώντας ότι δεν λήφθηκαν υπόψη οι θέσεις, οι απόψεις και οι προτάσεις των εμπλεκόμενων συνδέσμων και φορέων.

«Προκύπτουν εύλογα ερωτηματικά για τους λόγους που το Τμήμα Περιβάλλοντος επέλεξε να προωθήσει εκ νέου την εν λόγω νομοθεσία, η οποία επιφέρει δυσανάλογο κόστος σε λιανεμπόρους και καταναλωτές», επεσήμανε σχετικά, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο αυξημένο κόστος που θα προκύψει από την τοποθέτηση των ειδικών μηχανών ανακύκλωσης στις υπεραγορές, το κόστος συντήρησής τους, αλλά και το κόστος εργοδότησης προσωπικού που θα διαχειρίζεται τις συγκεκριμένες μηχανές.

Οι εναλλακτικές προτάσεις
Τόσο οι λιανέμποροι όσο και άλλοι επαγγελματικοί σύνδεσμοι, αντί της εφαρμογής του συστήματος εγγυοδοσίας (DRS) για προϊόντα σε συσκευασία εγγυοδοσίας, ζητούν την επίσπευση της εφαρμογής πρακτικών όπως το σύστημα pay as you throw (πληρώνω όσο πετώ) που εφαρμόζει ο Δήμος Αγλαντζιάς, όπως επίσης την ενδυνάμωσης του συστήματος ανακύκλωσης door-to-door (από πόρτα σε πόρτα) που εφαρμόζει η Green Dot.

Έξαλλου, ίσως το πιο επιτυχημένο σύστημα ανακύκλωσης στην Ε.Ε. το οποίο θα μπορούσε να ακολουθήσει και η Κύπρος είναι το βελγικό, με συλλογή ανακυκλώσιμων απορριμμάτων είτε από το σπίτι είτε μέσω τοποθέτησης σε σημεία συλλογής, καθώς επίσης και της επιβολής υψηλότερης φορολογίας για απορρίμματα που χρήζουν μεγαλύτερης επεξεργασίας. Με αυτή την πρακτική, οι πολίτες ενδεχομένως να ήταν διπλά προσεκτικοί όσον αφορά τις συσκευασίες που πετούν.