Η νέα Οδηγία CSRD θέτει τη Βιωσιμότητα στα ορθά πλαίσια

Στις 10 Νοεμβρίου 2022 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έλαβε μία καθοριστική απόφαση για το μέλλον της Ευρώπης. Ενέκρινε τους Κανόνες Αναφοράς σχετικά με την Οδηγία για εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη Βιωσιμότητα (CSRD) σε μία έμπρακτη κίνηση που στόχο έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) να καταστεί πρωτοπόρος διεθνώς σε σχέση με τα πρότυπα αναφοράς Βιωσιμότητας.

Με τη CSRD, εξέλιξη της υφιστάμενης Οδηγίας για την Κοινωνική Εταιρική Ευθύνη (CSR), πλέον η διαφάνεια σε θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνικών Υποθέσεων και Διακυβέρνησης θα αποτελεί κανόνα και σταδιακά υποχρέωση κανονιστικής συμμόρφωσης για τις εταιρείες, αρχίζοντας από τις δημόσιες και χρηματοοικονομικές εταιρείες (π.χ. Τράπεζες, Διαχειριστές Κεφαλαίων, Επενδυτικά Ταμεία). Ενδεικτικά, περίπου 50.000 εταιρείες θα καλύπτονται από τους νέους κανόνες, σε σύγκριση με τις 11.700 που είναι σήμερα. Επιπρόσθετα, οι νέες απαιτήσεις της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων Βιωσιμότητας θα ισχύουν για όλες τις μεγάλες εταιρείες, είτε είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια είτε όχι. Οι εταιρείες εκτός ΕΕ με σημαντική δραστηριότητα στην ΕΕ (με κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ) θα πρέπει επίσης να συμμορφωθούν. Οι εισηγμένες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (SME) θα καλύπτονται επίσης, αλλά θα έχουν περισσότερο χρόνο να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες.

Οι νέοι κανόνες έρχονται να καλύψουν ελλείψεις στην υφιστάμενη νομοθεσία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (NFRD), γνωστή και ως νομοθεσία περί Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) (CSR), Οδηγία ΕΕ/2014/95,η οποία, ήδη από το 2017 έχει ενσωματωθεί και εναρμονιστεί στην κυπριακή νομοθεσία. 

Η υπάρχουσα νομοθεσία γύρω από θέματα Βιωσιμότητας, ειδικά μετά την κρίση του Covid-19 και την ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας (FinTech/RegTech) θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκής  και αναξιόπιστη από τις ρυθμιστικές Αρχές και την κοινωνία για να καλύψει όλους τους τομείς πλέον γνωστούς με το τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, Governance).

Όπως είχαμε προαναγγείλει σε προηγούμενο άρθρο, τον περασμένο Ιούλιο, η CSRD εισάγει πιο λεπτομερείς απαιτήσεις αναφοράς σχετικά με τον αντίκτυπο των εταιρειών στο περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα κοινωνικά πρότυπα, με βάση κοινά κριτήρια σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να εγκρίνει, προωθώντας την επιβολή προτύπων, με την πρώτη δέσμη προτύπων έως τον Ιούνιο του 2023 με στόχο να διασφαλιστεί η ομοιομορφία στα δεδομένα που υποβάλλουν οι εταιρείες, καθώς πρέπει να παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες και, ως εκ τούτου, θα υπόκεινται σε επιπρόσθετο ανεξάρτητο πιστοποιημένο έλεγχο. Με απλά λόγια, σύντομα η έκθεση για τα χρηματοοικονομικά δεδομένα μίας επιχείρησης (Ετήσια Έκθεση) και η έκθεση Βιωσιμότητας θα είναι σε ίση βάση και οι επενδυτές θα έχουν στη διάθεσή τους συγκρίσιμα και αξιόπιστα στοιχεία. Οι εταιρείες, επίσης, θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν στους ενδιαφερομένους (Stakeholders) την  ψηφιακή πρόσβαση σε όσες πληροφορίες αφορούν θέματα Βιωσιμότητας.

Η CSRD αποτελεί ένα από τους ακρογωνιαίους λίθους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) και της ατζέντας για τη Bιώσιμη Xρηματοδότηση (Sustainable Finance) στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής της ΕΕ για τη δέσμευση των εταιρειών και επιχειρήσεων απέναντι στο γενικό σύνολο των ανθρώπινων δικαιωμάτων στα πλαίσια  εφαρμογής  των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΑΑ) ως καθοριστήκαν από τα Ηνωμένα Έθνη (2015). Δια του παρόντος πρωταρχικός σκοπός είναι η μείωση του αντίκτυπού τους στον πλανήτη (Climate Change – Net-Zero Emissions). Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής  Ένωσης αναμένεται να εγκρίνει την πρόταση μέχρι την 28 Νοεμβρίου 2022 η οποία στη συνέχεια απόφαση θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ στην ΕΕ  σε 20 (είκοσι) ημέρες μετά τη δημοσίευση. Τα Κράτη Μέλη υποχρεούνται όπως μεταφέρουν (transpose)  την νέα  Οδηγία στο εθνικό νομοθετικό τους πλαίσιο και αναμένεται  ότι η Οδηγία θα τεθεί σε ισχύ το αργότερο στις αρχές του επόμενου έτους. Οι κανόνες θα αρχίσουν να ισχύουν σταδιακά μεταξύ 2024 και 2028.

*Δικηγόρος, Corporate Commercial Banking, ESG, Sustainable Finance, LL.B, LL.M (UCL),LPC,CISL, University of Cambridge