Η ώρα της κρίσεως για την ΕΚΤ

H πρώτη έκπληξη ήλθε από τη Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ, αιφνιδιάζοντας τις αγορές με έκτακτη μείωση κατά 50 μονάδες βάσης. Μία εβδομάδα αργότερα, ακολούθησε η Τράπεζα της Αγγλίας, με επιτοκιακή μείωση-σοκ επίσης κατά 50 μονάδες βάσης. Η προσοχή στρέφεται τώρα στην ΕΚΤ, και στα ανακλαστικά της Κριστίν Λαγκάρντ μπροστά στην κρίση του κορωνοϊού και την απειλή ύφεσης στην Ευρωζώνη.

Η επιτροπή νομισματικής πολιτικής διατηρεί μια ιδιαίτερα αισιόδοξη πρόβλεψη για ανάπτυξη 1,1% του ΑΕΠ της Ζώνης του Ευρώ το 2020. Είναι σχεδόν δεδομένο ότι οι προβλέψεις θα αναθεωρηθούν προς τα κάτω, εντείνοντας τις πιέσεις προς την ΕΚΤ να περάσει την αντεπίθεση, προστατεύοντας την οικονομία την ώρα που καταρρέουν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Οι αγορές χρήματος προεξοφλούν μία μείωση κατά δέκα μονάδες βάσης, όμως οι αναλυτές διαφωνούν για τη χρησιμότητα μιας τέτοιας κίνησης, δεδομένων των παράπλευρων απωλειών στην κερδοφορία του τραπεζικού συστήματος.

Στην περίπτωση που η ΕΚΤ μειώσει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων σε επίπεδα ακόμη πιο βαθιά κάτω του μηδενός(είναι ήδη στο -0,50%) θα πρέπει να προσφέρει «κλάδο ελαίας» στον τραπεζικό κλάδο(που ήδη υποχωρεί φέτος 20%, εν μέσω της γενικότερης «αιμορραγίας» στα διεθνή χρηματιστήρια).

Το επιχείρημα υπέρ μιας μείωσης είναι ότι το ευρώ έχει ανατιμηθεί περίπου 5% τον τελευταίο μήνα και με την ΕΚΤ να ακολουθεί τα βήματα της FED, μια κίνηση νομισματικής χαλάρωσης θα μπορούσε να συγκρατήσει την ανοδική πορεία του ενιαίου νομίσματος. 

Μεταξύ των εναλλακτικών επιλογών για την κεντρική τράπεζα είναι να αυξήσει τις αγορές ενεργητικού, αίροντας και τους τεχνικούς περιορισμούς: Η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει έως και το 33% των ομολόγων μιας χώρας. Θα μπορούσε να αυξήσει αυτό το όριο στο 50%, ώστε να είναι σε θέση να αγοράσει περισσότερο κρατικό χρέος. Παράλληλα θα μπορούσε να αγοράσει περισσότερα εταιρικά ομόλογα εκτός των κρατικών τίτλων. 

«Μια πρόταση θα ήταν για την ΕΚΤ να αυξήσει τις μηνιαίες αγορές ενεργητικού από τα 20 δισ. στα 30 δισ. ευρώ και αγοράζοντας εκτός από κρατικό χρέος και εταιρικά ομόλογα», αναφέρει ο Φρέντερικ Ντούκροζετ, στρατηγικός αναλυτής στην Pictet Wealth Management.

Mια άλλη ιδέα υπό συζήτηση είναι οι στοχευμένες δημοπρασίες αναχρηματοδότησης(TLTRO) -ευνοϊκά δάνεια για τράπεζες, υπό την προϋπόθεση τη χορήγηση χρηματοδότησης για τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η επιδημία όμως του κορωνοϊού δεν αποτελεί ένα απλό σοκ και το να χρησιμοποιήσει το ίδιο «φάρμακο» που είχε εφαρμόσει κατά την κρίση χρέους ίσως να αποδειχθεί αναποτελεσματικό. Η ΕΚΤ έχει τα εργαλεία να στοχεύσει απευθείας στην πραγματική οικονομία και θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσει, ώστε να προστατεύσει τις επιχειρήσεις που είναι περισσότερο εκτεθειμένες, κατ' αναλογία με το πρόγραμμα χρηματοδότησης επιχειρήσεων που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Αγγλίας.

Σε αυτή τη μάχη, δεν αρκούν μόνο τα μέτρα ρευστότητας από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Γι' αυτό και η κ. Λαγκάρντ κάλεσε τις κυβερνήσεις να συνδράμουν με συντονισμένη ανάληψη δράσης, ειδάλλως η Ευρωζώνη θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με μια κρίση ανάλογη του 2008.