Ποινική ευθύνη ενοικιαστών

Ανέκαθεν η ενοικίαση υποστατικών αποτελεί μια συνήθη πρακτική στη ζωή μας, σε κάθε περίπτωση δε είτε πρόκειται για ενοικιαστή είτε ιδιοκτήτη οικοδομής , αποτελεί καθήκον της κάθε πλευράς να γνωρίζει τόσο τις ευθύνες όσο και τις υποχρεώσεις της καθότι η άγνοια του Νόμου δεν αποτελεί υπεράσπιση.
 
Αναμφίβολα, πολλοί ενοικιαστές υποστατικών βρίσκονται αντιμέτωποι με κατηγορίες εναντίον τους για έκδοση διατάγματος κατεδάφισης των οικοδομών τις οποίες κατέχουν ή και χρησιμοποιούν ένεκα του γεγονότος ότι ανεγέρθησαν παράνομα από τους ιδιοκτήτες των οικοδομών αυτών και δεν εξασφαλίστηκαν από τους τελευταίους οι απαιτούμενες από τις αρμόδιες αρχές άδειες. Συνακόλουθα και σύμφωνα με σχετικές επί του θέματος αποφάσεις των Κυπριακών δικαστηρίων, όσοι ενοικιαστές ανέχονται τη κατοχή και τη χρήση παράνομων υποστατικών έχουν ποινική ευθύνη.
 
Συγκεκριμένα, αποτελεί νομολογιακή αρχή των Κυπριακών δικαστηρίων η θέση ότι οποιοσδήποτε επιθυμεί την κατοχή και χρήση οικοδομών θα πρέπει πρώτα να βεβαιώνεται ότι αυτές είναι νόμιμες και ότι έχουν άδεια οικοδομής και πιστοποιητικό έγκρισης από την αρμόδια αρχή. Σε αντίθετη περίπτωση ο ενοικιαστής του παράνομου υποστατικού δύναται να βρεθεί αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη και να έχει ποινική ευθύνη ακόμη και εν αγνοία του.
  
Τίθεται, όμως εύλογα το ερώτημα, πώς μπορεί ο ενδιαφερόμενος ενοικιαστής να βεβαιωθεί ότι το υποστατικό που προτίθεται να ενοικιάσει διαθέτει όλες τις απαιτούμενες εκ του νόμου άδειες. Καταρχήν οφείλει να απευθυνθεί στον ιδιοκτήτη και να ζητήσει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις εκδοθείσες άδειες του υποστατικού και έπειτα να αποταθεί στην αρμόδια αρχή ούτως ώστε να εξακριβώσει και να βεβαιωθεί για τη νομιμότητα του υποστατικού που προτίθεται να ενοικιάσει.
 
Στην πραγματικότητα ο ενδιαφερόμενος ενοικιαστής δεν μπορεί από μόνος του και χωρίς τη συναίνεση του ιδιοκτήτη να βεβαιωθεί από την αρμόδια αρχή ότι το υποστατικό που προτίθεται να ενοικιάσει κατέχει τις απαιτούμενες άδειες, ιδιαίτερα λόγω και του νόμου περί της Προστασίας των Φυσικών Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Δεδομένων αυτών Νόμος του 2018 (Ν. 125(I)/2018).
 
Παρόλο που την πρωταρχική ευθύνη για ενημέρωση περί της νομιμότητας του υποστατικού προς τον ενδιαφερόμενο ενοικιαστή αδιαμφισβήτητα την έχει ο ιδιοκτήτης, εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ιδιοκτήτης δεν ενημερώνει για την νομιμότητα του υποστατικού στον ενδιαφερόμενο ενοικιαστή. Συνακόλουθα, το καθήκον να λάβει γνώση και να εξακριβώσει τη νομιμότητα του ακινήτου το οποίο προτίθεται να ενοικιάσει, μετατίθεται στους ώμους του ενδιαφερόμενου ενοικιαστή.
 
Βάσει των πιο πάνω, θα πρέπει οι νομοθέτες να εξετάσουν το σημαντικό αυτό ζήτημα και να προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις στους σχετικούς Νόμους ούτως ώστε να δίδεται η δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο ενοικιαστή να μπορεί να απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές και να λάβει εξ’ ιδίων γνώση για τη νομιμότητα του εν λόγω υποστατικού.
 
Αδιαμφισβήτητα, ο ενοικιαστής μπορεί να φέρει από τη μια πλευρά, ποινική ευθύνη για το γεγονός ότι ανέχεται την κατοχή και τη χρήση υποστατικών τα οποία είναι παράνομα και από την άλλη, να μη μπορεί ο ίδιος να απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές και να ζητήσει τη συγκεκριμένη πληροφόρηση προτού προβεί στην ενοικίαση του παράνομου υποστατικού. Πρόκειται περί μίας αδικίας που αντιμετωπίζουν αρκετοί συμπολίτες μας και είναι θεμιτό να εξαλειφθεί το νομικό αυτό κενό δίνοντας έτσι στους ενδιαφερόμενους ενοικιαστές τη δυνατότητα να ενοικιάζουν χωρίς να διακινδυνεύουν να διώκονται ποινικά.

Ορθοδοξία Γρηγορίου
Δικηγόρος, Νομική Σύμβουλος, Διαμεσολαβητής
Λέανδρος Θεοχάρους & Συνεργάτες ΔΕΠΕ