Μιχαλάκης Ζαμπέλας: Το ταξίδι του στην τέχνη

Την ιδέα του ιδιωτικού Μουσείου Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα είχε αναλύσει στο περιοδικό IN Business ο αποθανών Μιχαλάκης Ζαμπέλας.

Κύριος στόχος ήταν, όπως ο ίδιος είχε πει, να γίνει η τέχνη προσιτή σε όλους.

Δείτε αυτούσια τη συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στο IN Business, τον Νοέμβριο του 2012.

Ταξιδιώτες της τέχνης
Ο πίνακας του Ελλαδίτη ζωγράφου Δημήτρη Άνθη, Ταξιδιώτες στην Άμαξα, στάθηκε η αφορμή για τον Μιχαλάκη Ζαμπέλα, ώστε να ξεκινήσει το δικό του ταξίδι στην τέχνη. Μετά από μια σειρά εικαστικών σταθμών σήμερα παρουσιάζει το πρώτο ιδιωτικό Μουσείο Τεχνών Λουκίας & Μιχαλάκη Ζαμπέλα. 

ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΜΟΥΡΕΤΤΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

Λάτρεις καθώς είναι του πολιτισμού και των τεχνών, ο Μιχαλάκης και η Λουκία Ζαμπέλα συλλέγουν έργα τέχνης από το 1966. Η αρχή έγινε όταν ο κ. Ζαμπέλας προσκλήθηκε να κάνει, ως ελεγκτής, τον έλεγχο ενός ξενοδοχείου, όπου ο Έλληνας ζωγράφος, Δημήτρης Άνθης, είχε κάνει έκθεση και φεύγοντας άφησε χρέος 40 λιρών.   

O κ. Ζαμπέλας θυμάται: «Ζήτησα να διαγραφεί το χρέος αυτό και η απάντηση που πήρα ήταν ότι ο καλλιτέχνης είχε αφήσει πίσω ένα έργο του αξίας £100. Αυτός ήταν και ο πρώτος πίνακας που αγοράσαμε στην τιμή των £40 και πληρώναμε με δόσεις £10 το μήνα. Ο πίνακας, Ταξιδιώτες στην Αμαξα, είναι σήμερα μέρος της συλλογής του μουσείου μας». 

Πώς προέκυψε η ιδέα του ιδιωτικού μουσείου;
Η ιδέα του ιδιωτικού Μουσείου Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα δεν είναι κάτι νέο για μας, αφού από τα πρώτα μας βήματα ως συλλέκτες έργων τέχνης αισθανόμασταν έντονα την έλλειψη ενός τέτοιου φορέα στον τόπο μας. Έτσι αποφασίσαμε ότι η συλλογή μας δεν θα παρέμενε μόνο δικό μας προνόμιο θαυμασμού, αλλά θα τη μοιραζόμασταν με το κυπριακό κοινό. Είναι ένα όραμα που αυτή τη στιγμή γίνεται πραγματικότητα με το άνοιγμα του μουσείου μας.

Ποιος είναι ο στόχος σας μέσα από την ενέργεια αυτή; 
Κύριος στόχος μας είναι να κάνουμε την τέχνη προσιτή σε όλους. Υπάρχει μία προκατάληψη ότι η τέχνη ανταποκρίνεται μονάχα σε μία κοινωνική «ελίτ». Ότι τα μουσεία είναι ναοί και το πλατύσκαλό τους πολύ μεγάλο για τους «κοινούς θνητούς». Αυτό είναι λάθος. Η τέχνη ανήκει σε όλους και δεν χρειάζεται να την κατανοείς για να την εκτιμήσεις ή να συγκινηθείς από αυτή.

Άλλος κύριος στόχος μας είναι η σωστή διαπαιδαγώγηση του κοινού μέσα από την εμπειρία που του προσφέρει μία επίσκεψη στο μουσείο. Γι’ αυτό υπάρχουν οι οργανωμένες ξεναγήσεις στους χώρους μας και φυσικά τα εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες ανεξαιρέτως τις ηλικίες.

Zmart δραστηριότητες 
Πέραν της τέρψης των οφθαλμών το μουσείο προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες δραστηριότητες μέσα από τις εμπορικές επωνυμίες Zmart. Μπορείτε να μας μιλήσετε γι’ αυτές; 

Το μουσείο μας είναι ένα ολοκληρωμένο κέντρο τεχνών και πληροί όλες τις παγκόσμιες προδιαγραφές. Αυτό το κατορθώσαμε με τα εξής:
Zmart Education: Το τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων του μουσείου σχεδιάζει πρωτότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη μόνιμη συλλογή του και τις διάφορες περιοδικές εκθέσεις που θα φιλοξενεί στους χώρους του. Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται σε σχολικές ομάδες όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, σε άτομα με εμπόδια στη ζωή και τη μάθηση και σε οικογένειες. Στόχος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι η γνωριμία των παιδιών με έργα καταξιωμένων καλλιτεχνών, η αισθητική αγωγή των μαθητών, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και των δημιουργικών ικανοτήτων τους και η καλλιέργεια της αγάπης για κάθε μορφή τέχνης. Επίσης, από τον Σεπτέμβριο 2012 και σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, στο μουσείο θα λειτουργεί εικαστικό εργαστήρι για παιδιά και ενήλικες.
Zmart Gallery: Η γκαλερί βρίσκεται εντός των εγκαταστάσεων του μουσείου και αποτελεί ένα χώρο που επιδιώκει να φέρει στο προσκήνιο ντόπιους, καθώς και διεθνείς καλλιτέχνες. Επίσης φιλοδοξεί να τους προωθήσει στην Κύπρο και το εξωτερικό μέσω διαφόρων εικαστικών εκδηλώσεων σύγχρονης τέχνης και art fairs. 
Zmart Shop: Το πωλητήριο μέσα στο κτίριο του μουσείου εκθέτει αυθεντικές μεταξοτυπίες περιορισμένης έκδοσης, αντικείμενα τέχνης, βιβλία και εκδόσεις, είδη design και εικαστικές χειροτεχνίες εμπνευσμένες από τη συλλογή και τα εκθέματα του μουσείου. 
Zmart Cafe: Σε μία ήρεμη και φιλική ατμόσφαιρα οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν ένα φλιτζάνι καφέ ή άλλα φρέσκα σπιτικά προϊόντα μετά την περιήγησή τους στο μουσείο. Η καφετερία βρίσκεται στο ισόγειο, δίπλα στο Zmart Shop.
Zmart Framing: Το κορνιζοποιείο, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες του, είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα μηχανήματα προηγμένης τεχνολογίας και προσφέρει πλαισίωση έργων τέχνης υψηλής καλλιτεχνικής αισθητικής, καθώς και συμβουλές για τη συντήρησή τους. 
Journal of Arts: Θα είναι τριμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό τέχνης με ακαδημαϊκές εργασίες, άρθρα, συνεντεύξεις, παρουσιάσεις καλλιτεχνών, εκθέσεων και εκδηλώσεων στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Τέχνη και επιχείρηση

Με ποιο τρόπο λειτουργεί το μουσείο; Υπάρχει συμβολή από χορηγούς ή άλλους φορείς; 
Οι εμπορικές επωνυμίες Ζmart δημιουργήθηκαν κυρίως για να συμβάλλουν οικονομικά στο μουσείο. Να μπορεί, δηλαδή, να είναι οικονομικά αυτόνομο. Για την έκθεση των εγκαινίων μας, Π. Τέτσης - Ζωγραφική, που θα διαρκέσει μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου, χορηγός είναι η Eurobank EFG. Πέραν αυτής της χορηγίας όλα έχουν γίνει με δικές μας δαπάνες και πάνω απ’ όλα με πολλή αγάπη.

Ποιο ήταν το κόστος της επένδυσης και τι δυσκολίες συναντήσατε;
Το οικονομικό και ψυχικό κόστος σε τέτοιας εμβέλειας έργα σαφώς και δεν είναι μικρό. Όμως το μεράκι μας για την πρόοδο του τόπου μας, το πάθος για την τέχνη, η χαρά της προσφοράς και η συγκίνηση στα πρόσωπα των επισκεπτών μας, τα αντισταθμίζουν. 

Πόσο αλληλένδετα μπορεί να είναι τέχνη και επιχείρηση; 
Η επιχείρηση υπάρχει μόνο για να μπορεί η τέχνη να επιβιώνει και να γίνεται προσιτή στο κοινό. 

Πόσο συμβάλλει το «χρηματιστήριο της τέχνης» στην οικονομία του τόπου μας;
Το… χρηματιστήριο της τέχνης στην Κύπρο βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακό στάδιο. Πιστεύουμε, όμως, ότι μπορεί να προοδεύσει, γι’ αυτό και συμβάλλουμε με τις ενέργειές μας, μέσω του οίκου μας AlphaZmart Auctions για την επίτευξη του στόχου αυτού.

Ποια η στήριξη του κράτους στην τέχνη και τον πολιτισμό της Κύπρου γενικότερα;
Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρούμε μεγαλύτερη προσπάθεια για την ανάπτυξη των τεχνών και του πολιτισμού. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία του Μεγάρου Πολιτισμού και με διάφορες άλλες ενέργειες. Προσπαθούμε κι εμείς να βοηθήσουμε με τις ιδιωτικές μας πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του τομέα των τεχνών και του πολιτισμού. Έχουμε, όμως, κράτος και ιδιώτες μεγάλο δρόμο, μέχρι να κατορθώσουμε το θεμιτό αποτέλεσμα.

Ηρακλείτεια αρμονία… 

Από τα λογιστικά στην τέχνη. Πώς συνδέσατε τα δύο; 
Πέρα από το εμπορικό δούναι και λαβείν, υπάρχει και το καλλιτεχνικό. Πρόκειται για εκείνο το συναπάντημα ευαισθησιών που υπάρχει όταν μοιράζονται οι άνθρωποι την τέχνη, αλλά και οτιδήποτε με την καρδιά τους. Λογική από τη μία, συναίσθημα από την άλλη και αποτέλεσμα. Η ηρακλείτεια αρμονία στη ψυχοσύνθεσή μου από την ένωση των αντιθέτων εν μέσω δούναι και λαβείν, λογιστικού ή καλλιτεχνικού.