Το Ταμ. Αλληλεγγύης και μια πρόταση, φως στο τούνελ για κουρεμένους

Φως στην άκρη του τούνελ απελπισίας των κουρεμένων καταθετών, κατόχων αξιογράφων και μετόχων της Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου, ήρθε να ρίξει η πρόταση/εξαγγελία του προέδρου του ΔΗΣΥ και υποψήφιου Προέδρου της Δημοκρατίας Αβέρωφ Νεοφύτου, για εν μέρει σταδιακή αποζημίωσή τους μέσω του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, του οποίου και είναι δικαιούχοι.

Συγκεκριμένα, το Ταμείο Αλληλεγγύης, το οποίο ιδρύθηκε με τη ψήφιση του περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμο του 2013 με σκοπό να συμβάλει στην αναπλήρωση απωλειών που υπέστησαν δικαιούχα πρόσωπα ως απότοκο των μέτρων εξυγίανσης που εφαρμόστηκαν κατά την περίοδο της τότε οικονομικής κρίσης, διαθέτει σήμερα ρευστά διαθέσιμα ύψους 135 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ προστιθέμενα σε αυτά και τα 25 εκατομμύρια που προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2023, το ύψος των ρευστών διαθέσιμων του Ταμείου το 2023 θα ανέλθει στα 160 εκατομμύρια ευρώ. Βάσει της εξαγγελίας Αβέρωφ Νεοφύτου, οι δικαιούχοι του Ταμείου θα μπορέσουν να λάβουν το 2023 για κάθε 100.000 ζημιά, 8.000 ευρώ έκαστος σε μετρητά.

Διαβάστε ακόμα: 

• Κ. Καποδίστριας: Δύσκολη και χρονοβόρα η αγορά νέου αυτοκινήτου
• Μαρία Κώστα: Εκκεντρικές δημιουργίες που ξεχωρίζουν (video)
• Κυπριακό διαβατήριο: Πέφτει, αλλά παραμένει δυνατό (λίστα)

Ακόμη μεγαλύτερης σημασίας, ωστόσο, είναι η πρόταση Νόμου την οποία παρουσίασε ο κ. Νεοφύτου, και η οποία αφορά στην τροποποίηση του περί Επιβολής Ειδικού Φόρου Πιστωτικού Ιδρύματος Νόμου του 2011. Επί της ουσίας, με την προτεινόμενη τροποποίηση της εν λόγω νομοθεσίας, διασφαλίζεται πως και κατά τα επόμενα χρόνια οι δικαιούχοι του Ταμείου Αλληλεγγύης θα μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν αποζημίωση ύψους τουλάχιστον 3.000 ευρώ ετησίως για κάθε 100 χιλιάδες ευρώ ζημιά.

Ειδικότερα, ο περί Επιβολής Ειδικού Φόρου Πιστωτικού Ιδρύματος Νόμος, αφορά στη νομοθεσία που ψηφίστηκε με στόχο να υπάρξει το αναγκαίο ποσό για το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και προνοεί την υποχρέωσή τους για καταβολή τέλους επί των καταθέσεων εκάστης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οικονομικού επιτελείου του ΔΗΣΥ και του υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά μέσο όρο τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες κατέβαλλαν περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Με τον βασικό Νόμο να προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως «οποιοδήποτε ποσό του καταβλητέου ειδικού φόρου πιστωτικού ιδρύματος επί των καταθέσεων εκάστου, το οποίο ύστερα από τη συσσώρευση εκατόν εβδομήντα πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€175.000.000) στο Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, παραμένει στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας», η προτεινομένη τροποποίηση προνοεί όπως:

«Αντί οποιοδήποτε ποσό του οικείου καταβληθέντος ειδικού φόρου πιστωτικού ιδρύματος μετά τη συσσώρευση των εκατόν εβδομήντα πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€175.000.000) να παραμένει στο Πάγιο Ταμείο, θα διοχετεύεται στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης για σκοπούς αναπλήρωσης των απωλειών που υπέστησαν δικαιούχα πρόσωπα, συνεπεία της εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης ως αποτόκου των σχετικών αποφάσεων του Eurogroup κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης του 2013».

Με απλά λόγια, στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης θα εισρέει σε ετήσια βάση ένα πρόσθετο ποσό ύψους περίπου 60 εκατομμυρίων ευρώ. 

Με τη ρύθμιση αυτή, εκτιμάται πως διασφαλίζεται ότι πέραν του ποσού των 8.000 ευρώ που θα πάρουν το 2023 για κάθε 100.000 ευρώ ζημιά, με χρήματα των τραπεζών οι κουρεμένοι καταθέτες, κάτοχοι αξιογράφων και μέτοχοι, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν από το 2024 και εντεύθεν τουλάχιστον 3.000 ευρώ ετησίως για κάθε 100 χιλιάδες ευρώ ζημιά από το Ταμείο Αλληλεγγύης, χωρίς με τον τρόπο αυτό να ελλοχεύουν οποιοιδήποτε κίνδυνοι δημοσιονομικού εκτροχιασμού.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με μελέτες του οικονομικού επιτελείου του ΔΗΣΥ, από το συνολικό κούρεμα των καταθέσεων των 7,8 δις, το κουρεμένο ποσό φυσικών προσώπων που είναι Κύπριοι, ανέρχεται γύρω στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ.

Ταυτοχρόνως, προστιθέμενων των αξιογράφων, το ύψος των ζημιών που αφορούν φυσικά πρόσωπα, Κύπριους πολίτες, ανέρχεται γύρω στα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Και αυτό, καθότι σε ό,τι αφορά τα αξιόγραφα, πρόκειται για ένα συνολικό ποσό ύψους 1,1 δις, συμπεριλαμβανομένων ωστόσο και των επαγγελματικών ταμείων. 

Θα πρέπει εξάλλου να επισημανθεί, πως πέραν των ρευστών διαθέσιμων, το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης διαθέτει υπό την μορφή προικοδότησης από το κράτος, ακίνητη περιουσία αξίας 75 εκατομμυρίων ευρώ, την οποία ωστόσο-όπως ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ ξεκαθάρισε-δεν προσανατολίζεται να ρευστοποιήσει.

Τι είναι το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης

Όπως έχει προαναφερθεί, το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης ιδρύθηκε με τη ψήφιση του περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμο του 2013 και αποτελεί νομικό πρόσωπο με διαρκή διαδοχή, το οποίο δύναται να αποκτήσει, να κατέχει, να διαχειρίζεται και να διαθέτει περιουσία για οποιουσδήποτε από τους σκοπούς καθορίζονται στο Νόμο βάσει του οποίου ιδρύθηκε.

Θεωρείται «οντότητα Γενικής Κυβέρνησης» για σκοπούς του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου και υπόκειται σε όλες τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από αυτόν για τις οντότητες Γενικής Κυβέρνησης.

Το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης διοικείται από εννιαμέλη Επιτροπή Διαχείρισης, περιλαμβανομένου του προέδρου και οκτώ μελών. Ως πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος κατά την παρούσα χρονική στιγμή είναι ο Γιώργος Παντελή.

Τηρουμένων των οδηγιών και των Κανονισμών που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, η Επιτροπή διαχειρίζεται τα οικονομικά του Ταμείου, αποφασίζει για κάθε θέμα σχετιζόμενο με την ύπαρξη και τη λειτουργία του, τον καθορισμό της επενδυτικής πολιτικής του ή άλλων κανόνων που σχετίζονται με τις επενδύσεις και τη διαχείριση των περιουσιακών του στοιχείων, τη ρύθμιση συναφών θεμάτων που σχετίζονται με το Ταμείο, καθώς και την επένδυση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου, με τρόπο που να διασφαλίζεται η διασπορά των επενδύσεων.

Βάσει σχετικής τροποποίησης που επήλθε το 2019 επί του βασικού Νόμου, σκοπός του Ταμείου-όπως έχει λεχθεί και πιο πάνω- είναι «να συνδράμει στην αναπλήρωση απωλειών που υπέστησαν πρόσωπα τα οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο είχαν τα χαρακτηριστικά του “ιδιώτη πελάτη”, κατά τα οριζόμενα από τις διατάξεις του περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμου, συνεπεία της εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης που είχαν ληφθεί πριν από την έναρξη της ισχύος του περί Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων και Επενδυτικών Εταιρειών Νόμου του 2016 και τα οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 115 αυτού θεωρείται ότι συνεχίζουν να ισχύουν και μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος αυτού».

Ο καταρτισμός και η υλοποίηση του σχεδίου αναπλήρωσης καθορίζονται από την Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου και εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο κατόπιν υποβολής σχετικής πρότασης του υπουργού Οικονομικών, κατά τα προβλεπόμενα από την ενωσιακή, καθώς και την οικεία περί κρατικών ενισχύσεων νομοθεσία.

Οι πόροι του Ταμείου, βάσει της νομοθεσίας που διέπει την δημιουργία του, προέρχονται:

(α) Από κρατική χορηγία, τηρουμένων των διατάξεων των άρθρων 40, 41, 42 και 43 του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου.

(β) Από έσοδα που ενδέχεται να προκύψουν από την εκμετάλλευση κινητής ή ακίνητης περιουσίας που θα αποκτηθεί από το Ταμείο ή θα εκχωρηθεί στο Ταμείο.

(γ) Από την απόκτηση, διαχείριση ή/και διάθεση μετοχών ή/και ομολόγων ή/και χρεογράφων ή/και αξιογράφων ή/και άλλων τίτλων αξιών οποιασδήποτε εταιρείας ή άλλου νομικού προσώπου.

(δ) Από δωρεές ή/και εισφορές, που γίνονται προς το Ταμείο από οποιοδήποτε πρόσωπο.

(ε) Από οποιαδήποτε άλλη πηγή.