Οι τρεις επενδύσεις που θα αλλάξουν τις μεταφορές

Μετάβαση σε βιώσιμα και έξυπνα μέσα μεταφοράς, ενσωμάτωση έξυπνων και ψηφιακών συστημάτων, ηλεκτροκίνηση και χρήση εναλλακτικών καυσίμων είναι μόνο μερικές από τις αλλαγές που αναμένεται να επέλθουν στον τομέα των μεταφορών της Κύπρου τα επόμενα χρόνια.

Όπως προκύπτει από τις προτάσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ευρύτερος στόχος είναι να δοθεί ώθηση για έναν καθαρότερο, πιο έξυπνο και ασφαλέστερο τομέα αστικής κινητικότητας, ένας στόχος σύμφωνος με την εθνική στρατηγική για τον τομέα των οδικών μεταφορών.

Ο συνολικός εκτιμώμενος προϋπολογισμός για αναδιαμόρφωση των μεταφορών που θα χρηματοδοτηθεί μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ανέρχεται στα €91,3 εκατ.

Βιώσιμα και έξυπνα μοντέλα μεταφοράς
Η επένδυση σε βιώσιμα και έξυπνα μοντέλα στον τομέα των μεταφορών σχετίζεται με την υλοποίηση έργων βιώσιμης αστικής κινητικότητας και μέτρα ενίσχυσης της προσβασιμότητας.

Η επένδυση αναμένεται να δημιουργήσει την απαραίτητη υποδομή για την ενίσχυση της αστικής κινητικότητας με πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές, βελτίωση του περιβάλλοντος της πόλης, καθώς και ενίσχυση της προσβασιμότητας και ασφαλούς μετακίνησης όλου του πληθυσμού (πεζών, ποδηλατών και ατόμων με αναπηρία) σε αστικά κέντρα.

Στο επίκεντρο τίθενται τα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας στη Λάρνακα και τη Λεμεσό, καθώς εν τα λόγω έργα ολοκληρώθηκαν πρόσφατα στις συγκεκριμένες πόλεις, ενώ το σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας ολοκληρώθηκε το 2010 και θα αναθεωρηθεί το 2022.

Τα μέτρα που προγραμματίζονται σε Λάρνακα και Λεμεσό περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σχεδιασμό και κατασκευή ποδηλατοδρόμων και περιπτέρων-ποδηλάτων σε κομβικούς δρόμους, κατασκευή σταθμών Park & ​​Ride (P&R), εισαγωγή λωρίδων λεωφορείων εντός της αστικής περιοχής της Λεμεσού και της Λάρνακας μέσω της αναδιάταξης των υφιστάμενων οδικών τμημάτων, εισαγωγή έξυπνων συστημάτων μεταφορών (έξυπνα φώτα τροχαίας με σύστημα προτεραιότητας σε λεωφορεία), όπως επίσης δημιουργία υποδομών για τη βελτίωση των συνθηκών οδικής ασφάλειας.

Πιο αναλυτικά, προτείνεται η δημιουργία ποδηλατοδρόμων 36 χλμ., λωρίδων λεωφορείων 14 χλμ., καθώς και υποστηρικτικός εξοπλισμός σε Λεμεσό και Λάρνακα, δημιουργία 55 κυκλικών κόμβων, καταφυγίων και βελτιώσεων δρόμου για 18 διασταυρώσεις, καθώς και δημιουργία πέντε νέων σταθμών Park & Ride.

Διαβάστε ακόμα:

Ποια αυτοκίνητα αγοράζουν οι Κύπριοι ανά επαρχία

Αρ. Βουράκης: Έχει ακόμα αρκετά βήματα να κάνει ο τραπεζικός τομέας

Χρονοδιάγραμμα
Βάσει των χρονοδιαγραμμάτων, μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2023, αναμένεται να υπογραφούν οι συμβάσεις για τη δημιουργία βοηθητικών εγκαταστάσεων που σχετίζονται με βιώσιμες μεταφορές και να ολοκληρωθεί ο λεπτομερής σχεδιασμός και άλλες τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες για βιώσιμες μεταφορές.

Εξάλλου, μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2024, θα πραγματοποιηθεί η υπογραφή συμβολαίων για την κατασκευή ποδηλατοδρόμων, λωρίδων λεωφορείων και σταθμών Park & Ride.

Την ίδια στιγμή, το πρώτο τρίμηνο του 2026 τοποθετείται η κατασκευή περίπου 62 χιλιομέτρων βιώσιμων διαδρομών μεταφοράς (ποδηλατόδρομοι 40 χλμ., λωρίδες λεωφορείων 14 χλμ. και διάδρομοι 8 χλμ.) και περίπου 645 βοηθητικές εγκαταστάσεις που σχετίζονται με τις βιώσιμες μεταφορές (πέντε σταθμοί Park & Ride, 40 διαβάσεις, 300 ράμπες, 300 κόμβοι στάθμευσης ποδηλάτων).

Έξυπνα και ψηφιακά συστήματα
Ο δεύτερος πυλώνας επενδύσεων σχετίζεται με την ενσωμάτωση έξυπνων και ψηφιακών συστημάτων στον τομέα των μεταφορών, μέσω της δημιουργίας ενός ευφυούς συστήματος μεταφορών με τη χρήση Digital Twin τεχνολογιών.

Μεταξύ άλλων, προτείνεται ψηφιοποίηση των οδικών δικτύων με την εγκατάσταση 300 ανιχνευτών/αισθητήρων κίνησης συνδεδεμένων στο Εθνικό Σημείο Πρόσβασης για την κάλυψη του πρωτογενούς δικτύου σε αστικές περιοχές.

Οι αισθητήρες περιλαμβάνουν κάμερες, τεχνολογίες Bluetooth καθώς και ηλεκτρονικές πινακίδες μεταβλητών μηνυμάτων.

Η ψηφιοποίηση του πλήρους δικτύου της Κύπρου περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις, όπως επιτρεπόμενες διαδρομές που μπορούν να ακολουθήσουν οχήματα που μεταφέρουν μεγάλα φορτία ή επικίνδυνα εμπορεύματα και βιομηχανικές ζώνες, εργαλεία τοπολογίας για την ψηφιοποίηση και τη βελτιστοποίηση των διαδρομών των δημόσιων συγκοινωνιών, όπως επίσης αναβαθμισμένο σύστημα εισιτηρίων για πελάτες.

Το χρονοδιάγραμμα
Μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2024, αναμένεται η παράδοση και εγκατάσταση 150 αισθητήρων, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 50% του συνόλου των αισθητήρων που πρόκειται να εγκατασταθούν.

Το τέταρτο τρίμηνο του 2025 προγραμματίζεται η παράδοση και εγκατάσταση του συνόλου των 300 αισθητήρων που θα εγκατασταθούν και θα συνδεθούν με το Εθνικό Σημείο Πρόσβασης.

Ηλεκτροκίνηση και εναλλακτικά καύσιμα
Με την ηλεκτροκίνηση και την χρήση εναλλακτικών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών με μηδενικό ή χαμηλό επίπεδο εκπομπών ρύπων συνδέεται ο τρίτος πυλώνας επενδύσεων στις μεταφορές της Κύπρου.

Μία από τις μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνει τη διαμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου για ένα διαλειτουργικό και αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτροκίνησης, το οποίο θα προωθεί την ηλεκτρική επαναφόρτιση οχημάτων και μία αποδοτική αγορά επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Η δημιουργία υποδομών για την ηλεκτροκίνηση σχετίζεται με ηλεκτρικά οχήματα χαμηλών εκπομπών ρύπων και εναλλακτικά μέσα μεταφοράς

Παράλληλα, προτείνεται η σταδιακή κατάργηση των πιο ρυπογόνων οχημάτων, ειδικά σε αστικές περιοχές με έντονες εκπομπές ρύπων, όπως επίσης η προώθηση της ευρείας χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων (EV), ελαφριών ηλεκτρικών οχημάτων (LEV) και εναλλακτικών μέσων μεταφοράς.

Το χρονοδιάγραμμα
Προώθηση νομοσχεδίου μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2022 και θέσπιση νομοθεσίας μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σχετικά με τη δημιουργία αποδοτικών υποδομών για την επαναφόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και αποτελεσματική αγορά επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, περιλαμβάνει η πρόταση για επένδυση στην ηλεκτροκίνηση.

Το τέταρτο τρίμηνο του 2023 αναμένεται η θέσπιση νομοθεσίας σχετικά με τον αποκλεισμό των ρυπογόνων οχημάτων από κομβικές περιοχές/λειτουργίες.

Μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2025 θα ληφθούν τουλάχιστον δύο μέτρα με στόχο τον αποκλεισμό ρυπογόνων οχημάτων από βασικούς τομείς/λειτουργίες, όπως ζώνες με μηδενικές εκπομπές, καθώς και εφαρμογή υποχρεωτικών μέτρων για τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων σε ορισμένα τμήματα των μεταφορών.

Μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 330 σημεία φόρτισης (συμπεριλαμβανομένης της κανονικής, διπλής, γρήγορης φόρτισης και φωτοβολταϊκών) σε δημόσια κτήρια, σε τοπικές αρχές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ μέχρι το τέλος του 2025 τα σημεία φόρτισης πρέπει να ανέλθουν τουλάχιστον στα 1.200.