Η Οικονομική πανδημία και ο δρόμος προς το restart

Όποιος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις αλλαγές, όποιος πιαστεί στον ύπνο, θα χάσει το τρένο εκ των πραγμάτων, σημειώνει σε συνέντευξή της η Managing Partner της gcp law, Τζώρτζια Κωνσταντίνου-Παναγιώτου, καθώς όπως αναφέρει η προσαρμογή στα νέα δεδομένα της εποχής της πανδημίας αφορά την τεχνολογία. 

H εξοικείωση της gcp law με αυτό τον τρόπο λειτουργίας και η έγκαιρη προσαρμογή της στα νέα δεδομένα της εποχής είναι σήμερα το μεγάλο πλεονέκτημα της δικηγορικής εταιρείας.
 
Συγκρίνοντας την οικονομική κρίση του 2013 με την σημερινή οικονομική κρίση λόγω πανδημίας, τι διαπιστώνετε; Ποια είναι η δική σας γνώμη ως νομικός, αλλά και ως επιχειρηματίας που έχει την εμπειρία και από τις δύο κρίσεις.

Καταρχήν ξεκινώ από την διαπίστωση ότι η κρίση του 2013 αφορούσε την Κύπρο και μόνο, άρα είχε τοπικό χαρακτήρα ενώ η σημερινή οικονομική κρίση είναι παγκόσμια.  Δεύτερη διαφορά είναι η ποιότητα της κρίσης: Το 2013 η κρίση αφορούσε περισσότεροτις δομές της οικονομίας που έπρεπε να διορθωθούν. Αντίθετα, σήμερα έχουμε μια κρίση που αφορά τους περισσότερους τομείς της οικονομίας συμπεριλαμβανομένων των τομέων παραγωγής και μεταποίησης, του εμπορίου, της εστίασης και του τουρισμού ως συνεπεία της κατακόρυφης μείωσης της κατανάλωση και όχι μόνο βέβαια εξαιτίας τωνπεριοριστικών μέτρωνπου εφάρμοσαν  οι κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο.

Τρίτο, πρόκειται ελπίζω τουλάχιστον για μια κρίση προσωρινού χαρακτήρα. Αυτή την στιγμή δεν υπάρχει ούτε αποδεδειγμένη εγκεκριμένη επιστημονική θεραπεία ούτε και εμβόλιο, αλλά η επιστήμη δεν έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά, και σε κάποια στιγμή, σύντομα θα δοθεί και η απάντηση της ιατρικής.

Τέλος, μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο 2013 και σήμερα είναι ότι ευτυχώς η χώρα μας με την συνετήδημοσιονομική πολιτική που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση, μακριά από λαικίστικες προσεγγίσεις, ήταν σε θέση με τα πλεονάσματα που απέκτησε να στηρίξειτους εργαζόμενους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, η ΚΤ έχει δώσει τα εργαλεία στις πλέον πιο υγιείς τράπεζες, ενισχύοντας την ρευστότητα να  βοηθήσουν τους βιώσιμους δανειολήπτες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Βλέπουμε ότι γενικότερα τα κράτη ανα το παγκόσμιο στηρίζουν τις οικονομίες τους, ρίχνοντας τεράστια ποσά στην αγορά. Πιστεύω ότι χρειάζονται περαιτέρω φοροελαφρύνσεις και κίνητρα φορολογικά και επενδυτικά για να μπορέσουμε να κάνουμε RESTART στην οικονομία μας. Αλλά θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι το 2013 χρειαζόμασταν αν μπορώ να πω ευκολο χρήμα γιατί ήταν θέμα επιβίωσης της χώρας και του λαού μας. Πλέον ας είναι αυτή η κρίση η ευκαιρία για την Κύπρο για μια ισορροπία, να μετατρέψουμε το στρατηγικό πλεονέκτημα της σωστής διαχείρισης της κρίσης της πανδημίας μέχρι αυτή τη στιγμή, για να δημιουργήσουμε πιοσταθερές βάσεις για πραγματική πρόοδο εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογία, την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά και για να προσελκύσουμε πιο ποιοτικές και πιο διαρκείς επενδύσεις. Να γίνουμε συμμέτοχος στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, στην πρόοδο και την εξέλιξη.

Πώς αντιμετωπίζει η Κύπρος την κρίση της πανδημίας και που στέκεται σήμερα;

Φάνηκε από την αρχή πως υπήρχαν δύο γενικότερες φιλοσοφίες και προσεγγίσεις  που θα μπορούσαμε να επιλέξουμε ως χώρα: μια ήταν η πιο ανθρωποκεντρική όπου θα ήταν προτεραιότητα ο Άνθρωπος και η δεύτερη όπου προκρινόταν η προστασία της οικονομίας με μεγαλύτερο προφανώς ρίσκο γιατην δημόσια υγεία και τον Άνθρωπο. Η Κύπρος επέλεξε την Ανθρωποκέντρική, την πιο ηθική προσέγγιση αν μου επιτρέπεται ο όρος, σε αυτό το δίλημμα. Είναι πολύ σημαντικό όμως ότι ουσιαστικά, ανακαθορίστηκε η σχέση κράτους- πολίτη και κράτους-επιστήμης, ακόμα και επιστήμης-εκκλησίας θα έλεγα. Αποκαταστάθηκε κάπως η τρωθείσα εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς. Ενισχύθηκε η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Το παραδοσιακά απαξιωμένο στα μάτια των πολιτών κράτος, δοκιμάστηκε επιτυχώς.

Δόθηκε ορθά βήμα από την κυβέρνηση στους επιστήμονες ως οι επαΐοντες να διαχειριστούν από την αρχή αυτή την κρίση. Είναι από τις σπάνιες φορές που πολίτες συστρατεύονται σαν μια γροθιά με το κράτος, έναντι σε ένα κοινό κίνδυνο, μια απειλή. Σε αυτή την κοινή απειλή συστρατεύθηκε και η Εκκλησία. Αυτό το γεγονός από μόνο του αποτελεί σταθμό στην κοινωνικοπολιτική ιστορία. Η Κύπρος επιβραβεύτηκε από αυτή την υπεύθυνη και ώριμη στάση κράτους και λαού, με πολύ καλά επιδημιολογικά αποτελέσματα αφού καταφέραμε να ευθυγραμμίσουμε την καμπύλη, κάτι που αναγνωρίστηκε διεθνώς αφού η μικρή Κύπρος έγινε σημείο αναφοράς ακόμα στους New York times με ένα επαινετικό άρθρο τους, στις 22 του Απρίλη.

Επίσης σημαντικό είναι ότι σε πρόσφατη έρευνα οι ξένοι επενδυτές στην Κύπρο δήλωσαν πολύ ικανοποιημένοι από τα κυβερνητικά μέτρα και τους χειρισμούς του μέχρι σήμερα.

Πως θα πρέπει να ενεργήσουν οι επιχειρήσεις αλλά και η κρατική μηχανή στη διαχείριση της πανδημίας αυτής; Πως διαμορφώνεται το επιχειρείντην επόμενη μέρα;

Η λέξη κλειδί είναι η προσαρμογή. Όπως είπε και ο Δαρβίνος, επιβιώνει όχι ο εξυπνότερος ή ο δυνατότερος αλλά αυτός που έχει την ικανότητα να προσαρμοστεί. Και η ικανότητα αυτή είναι μια μορφή ευφυίας. Έχει αλλάξει άρδην ο τρόπος επικοινωνίας μας. Όποιος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις αλλαγές, όποιος πιαστεί στον ύπνο, θα χάσει το τρένο εκ των πραγμάτων. Πιστεύω ότι προσαρμογή στα νέα δεδομένα της εποχής της πανδημίας σημαίνει ένα πράγμα: τεχνολογία. 

Οι επιχειρήσεις αλλά και η κρατική μηχανή πρέπει να προοδεύουν και να εξελίσσονται μαζί με την τεχνολογία και να εκμεταλλεύονται όλες τις δυνατότητες που παρέχονται,άμεσα και αποτελεσματικά. Πάρτε παράδειγμα τα δικαστήρια, τα οποία δεν είχαν ψηφιοποιήσει τις διαδικασίες με αποτέλεσμα σήμερα να έχει ουσιαστικά παραλύσει ολόκληρο το δικαστικό σύστημα επηρεάζοντας έτσι την απονομή δικαιοσύνης. Ή το συστημα παιδείας που λόγω των τεχνολογικών αδυναμιών του αποστερεί από τα παιδιά την πρόσβαση στην δημόσια εκπαίδευση.

Μιλώντας όμως ως δικηγορικό γραφείο, ως gcplaw, επειδή ανέκαθεν από την ίδρυση μας το 2006 το πελατολόγιο μας είναι σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό, αποτελούσε πάντοτε βασική αρχή και άξονας της επαγγελματικής μας προσέγγισης, η αμεσότητα στην επικοινωνία με τον πελάτη, η προσβασιμότητα, να μας αισθάνεται δηλαδή ο πελάτης κοντά του ανά πάσα στιγμή. Αυτό σήμερα έχει μετατραπεί σε μεγάλο πλεονέκτημα, αυτή η εξοικείωση μας δηλαδή με αυτό τον τρόπο λειτουργίας, συμπεριφοράς, και ακριβώς έχουμε προσαρμοστεί έγκαιρα πλήρως στα νέα δεδομένα της εποχής, επεκτείνοντας τον τρόπο αυτό και στην επικοινωνία μας με τους πελάτες μας στην Κύπρο. Επίσης το ίδιο ισχύει με την δουλειά από το σπίτι, όπου πολύ έγκαιρα και πριν τα περιοριστικά ακόμα μέτρα διασφαλίσαμε για όλους τους εργαζόμενους την αδιάκοπη πρόσβαση στην εργασία από την ασφάλεια του σπιτιού τους.

Εν κατακλείδι πιστεύω πως οι τεχνολογικές λύσεις, είτε αφορούν την επικοινωνία μας με πελάτες, είτε την παρουσίαση των προϊόντων για τις εμπορικές και άλλες επιχειρήσεις, είτε το τρόπο που θα διεξάγεται το εμπόριο πλέον, είναι η νέα πραγματικότητα και είναι οι οργανισμοί που θα μπορέσουν να προσαρμοστούν καλύτερα στην μεγάλη αυτή αλλαγή που θα παραμείνουν βιώσιμοι στο μέλλον.