Τράπεζες: Make or break οι επόμενοι μήνες

Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για το τραπεζικό σύστημα αφού φαίνεται πως η περίοδος χάριτος που δόθηκε από τον ευρωπαίο επόπτη, έχει τελειώσει και πλέον απαιτεί ολιστική λύση για τη διαχείριση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, υπουργείο Οικονομικών και Τράπεζα Κύπρου, αφού εδώ και μερικούς μήνες επεξεργάζονται διάφορα σενάρια με στόχο την εξεύρεση μίας γενικότερης λύσης που θα οδηγήσει σε αποφόρτιση των ισολογισμών των τραπεζών, προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών αλλά και που δεν θα επηρεάσει τους δείκτες του δημόσιου χρέους.

Διαβάστε ακόμα: Ρόδον: Ετοιμάζεται για δυναμικό come back 

Η εφαρμογή του σχεδίου Εστία για προστασία ευάλωτων ομάδων δανειοληπτών αποτελεί μόνο τη μία πτυχή του σχεδιασμού που βρίσκεται στα σκαριά. Η άλλη αφορά στη δημιουργία μίας εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, στην οποία θα μπορούν να μεταφερθούν προβληματικά στοιχεία από το ενεργητικό των τραπεζών. Η συγκεκριμένη ιδέα βέβαια, ακούγεται από την περίοδο που αντιμετώπιζε προβλήματα η Λαϊκή Τράπεζα, όταν και το σχέδιο αναδιάρθρωσης αναφερόταν στη δημιουργία της λεγόμενης Asset Co. Εφτά περίπου χρόνια μετά, τα προβλήματα σε σχέση με την υλοποίηση μίας τέτοιας ιδέας, παραμένουν τα ίδια. Χρηματοδότηση, τιμή μεταφοράς των περιουσιακών στοιχείων, επιπτώσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών, κατάλληλή διαχείριση. Για σκοπούς σύγκρισης, όταν στην Ιρλανδία δημιουργήθηκε το National Asset Management Company, γνωστό ως ΝΑΜΑ τα δεδομένα ήταν τα εξής: απέκτησε 12.000 δάνεια στην αγορά ακινήτων (κυρίως εμπορικά) αξίας 74 δις ευρώ, κατέβαλε 31.8 δις εκ των οποίων τα 5.6 δις ήταν από το κράτος και πλέον εκτιμάται πως το 2020/2021 θα ολοκληρώσει τις εργασίες της αφήνοντας ένα πλεόνασμα 3 δις για τα κρατικά ταμεία. Στην Ισπανία δημιουργήθηκε η SAREB στην οποία η πλειοψηφία των μετόχων ήταν ιδιώτες ενώ στην Σλοβενία δημιουργήθηκε η κρατική BAMC.
 
H δημιουργία μίας ΑΜC στην Κύπρο, εφόσον δοθούν οι σχετικές εγκρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, –επί της αρχής είναι θετικός- δεν πρόκειται να είναι ακόμα ένα εργαλείο για το θεαθήναι. Η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων είναι κάτι που θα πρέπει να γίνει εφόσον οι πιέσεις είναι αρκετές. Είναι ένα μήνυμα που έστειλαν οι επενδυτές που είδαν τα στελέχη της Citi προωθώντας την ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού: δύσκολα βρίσκεις τους λεγόμενους θεσμικούς επενδυτές όταν τα προβληματικά assets είναι περισσότερα από τα μισά του συνόλου. Το ενδιαφέρον για τέτοιου είδους επενδύσεις προέρχεται κυρίως από hedge funds με βραχυπρόθεσμες επενδυτικές πολιτικές. 

Με τις εποπτικές απαιτήσεις να μεταβάλλονται διαρκώς και να γίνονται όλο και πιο απαιτητικές, οι τράπεζες πλέον δεν μπορούν να είναι βέβαιες για το πότε θα προκύψουν ανάγκες για νέα κεφάλαια. Για παράδειγμα, αυτήν την περίοδο στον Συνεργατισμό βρίσκεται σε εξέλιξη επιτόπιος έλεγχος από τον SSM, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή σημαντικών παραδοχών που χρησιμοποιούνται σήμερα. Μία από αυτές αφορά στον χρόνο που χρειάζεται για να ρευστοποιηθεί ένα ενυπόθηκο ακίνητο, ο οποίος σήμερα είναι στα έξι χρόνια. Όπως ξαναγράψαμε, σε περίπτωση αύξησης αυτής της χρονικής περιόδου, αυτόματα μειώνεται και η υπολογιζόμενη αξία της εξασφάλισης. Ο SSM ήδη έχει εκφράσει τη δυσφορία του για τα πενιχρά αποτελέσματα των εκποιήσεων που διενεργούνται θεωρώντας ότι η νομοθεσία που τελικά ψηφίστηκε δεν ήταν αρκούντως ικανοποιητική.  Επιτόπιος έλεγχος φαίνεται να βρίσκεται σε εξέλιξη και στην Τράπεζα Κύπρου με στόχο να ελεγχθεί κατά πόσο η κατηγοριοποίηση των δανείων κάποιων μεγάλων επιχειρηματικών Ομίλων που περιλάμβανε debt to asset swaps, ως εξυπηρετούμενα, ήταν ορθή. 

Μία Asset Management Company θα λειτουργήσει παράλληλα με την εφαρμογή του σχεδίου Εστία, με στόχο να διαχωριστούν οι ευάλωτοι δανειολήπτες οι οποίοι θα εμπίπτουν στις πρόνοιες του σχεδίου.