Η ανάρτηση έτρεξε στο feed μου αρκετές φορές. Εξάλλου, ό,τι ποστάρει (θα με μαλώσει για τη λέξη) ο Μπαμπινιώτης, αποκτά βαρύτητα «είδησης» σε Ελλάδα και Κύπρο, όντας κορυφαίος γλωσσολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου, παρουσιαστής και πρώην πολιτικός. Ελλείψει χώρου δεν θα αναφερθώ σε όλες του τις περγαμηνές, αλλά θα το κλείσω μαρτυρώντας πως μεγάλωσα με τα ομώνυμα λεξικά του και, παιδιόθεν, τον θεωρώ κάτι σαν ήρωά μου που, αντί για κάπα, φοράει γνώση αιώνων για «τη γλώσσα που μας έδωσαν ελληνική», για να παραφράσω τον Ελύτη.
Τι ανάρτησε ο κύριος καθηγητής; «Φτάνει πια με το influencers! (προσέξτε τον αγλλικό πληθυντικό, τρομάρα μας!). Άσε που θυμίζει -μακριά από μάς- την ινφλουέντσα, την ισπανική γρίπη! Επιδραστές είναι οι άνθρωποι και επιδράστριες, αν είναι γυναίκες. Ας αποφύγουμε το επηρεαστές και επηρεάστριες».
Επιδραστές, λοιπόν και ποιος είμαι ‘γω να το αμφισβητήσω. Αν θα κολλήσει ο όρος στις μάζες των Νεοελλήνων, είναι μια άλλη ιστορία. Εγκυκλοπαιδική, όμως, η εισαγωγή. Για τους σκοπούς αυτού του άρθρου, θα κρατήσω την πιο μπανάλ βερσιόν: Influencers. Κάτι που, ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί ως είδος προς εξαφάνιση, δεδομένου ότι στο παιγνίδι του online marketing μπαίνει με φόρα και το Α.Ι. Ας το πάρουμε, όμως, από την αρχή.
Η έκρηξη του φαινομένου την τελευταία δεκαετία άλλαξε το παιχνίδι της αγοράς και του marketing. Διασημότητες που εκμεταλλεύτηκαν το εκτόπισμά τους, αλλά και «κοινή θνητοί» οι οποίοι έφτιαξαν το όνομά τους από το influencing κερδίζοντας μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια -και φήμη και λεφτά – έκαναν αξιοσέβαστο τζίρο για τις εταιρείες που υπέγραφαν τις επιταγές τους. Αυτά, μέχρι πρόσφατα. Γιατί, όλα τα ωραία δεν τελειώνουν μεν, αλλάζουν όμως μορφή και προσαρμόζονται στις νέες τάσεις. Εν τέλει υποκλίνονται στις ορέξεις αυτού που κατέχει την πραγματική δύναμη: του καταναλωτή. Όχι, οι influencers δεν πήγαν πουθενά. Το νέο στοιχείο που έχει εισαχθεί είναι η μορφή της επιρροής.
Δεν χρειάζεται να είστε ειδικοί του χώρου για να έχετε διαπιστώσει πως το παλιό μοντέλο του influencer marketing έχει αλλοιωθεί, κυρίως λόγω κόπωσης. Η υπερπροσφορά χορηγιών, έφθειρε την αξιοπιστία, πρώτα προς το πρόσωπο και κατ’ επέκταση προς το προϊόν. Οι δέκτες - κυρίως οι νεότερες γενιές όπως οι GenZήδες - έχουν κουραστεί από τη γλασέ, αποστειρωμένη εικόνα των influencers που τάχα ενθουσιάζονται για ένα αντικείμενο, μια υπηρεσία, ένα μέρος, με τα οποία στην πραγματικότητα είναι εντελώς αποστασιοποιημένοι. Δεν τους είναι βίωμα, δεν το έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά και δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ σ’ αυτό το μέρος, μέχρι που ήρθε η παραγγελιά από το μάρκετινγκ της τάδε εταιρείας. Αλλά όπως αποδείχτηκε, όσο πιο τέλειο φαίνεται κάτι, τόσο λιγότεροι πείθει τους πολίτες / καταναλωτές. Το «στημένο» πέθανε, μπροστά στην αναζήτηση μιας πιο αυθεντικής εμπειρίας, πιο ανθρώπινης και αληθινής. Όσοι το «διάβασαν» νωρίς, έκαναν έγκαιρα shift από τη μαζική επιρροή στην επιρροή κοινότητας.
Οι ακόλουθοι πλέον εμπιστεύονται περισσότερο έναν/μία μικρο-influencer. Τους αισθάνονται πιο κοντά τους, όπως «το κορίτσι της διπλανής πόρτας» στις romcom ταινίες, που εν τέλει κερδίζει το αγόρι χωρίς καν να προσπαθήσει να ανταγωνιστεί την «τέλεια» αντίπαλο. Υπάρχει κάτι το οικείο στην αγκαλιά μας μικρής κοινότητας, στην οποία μάλιστα οι influencers δεν εμφανίζονται με επτά στρώματα φίλτρων και η επαφή τους με το αντικείμενο αποτελεί πάθος και τρόπος ζωής. Εν ολίγοις, πουλούν αυτό το οποίο κατέχουν και αγαπούν, είναι ειδικοί στον τομέα τους. Γι’ αυτό κερδίζουν την εμπιστοσύνη του κόσμου. Μπορεί να μην έχουν τους αριθμούς όσον αφορά στους followers, αλλά κατέχουν την ουσία.
Οι εξπέρ του χώρου – και δεν είμαι ανάμεσά τους - το αποκαλούν User-Generated Content (UGC), δηλαδή περιεχόμενο που δημιουργείται από τους χρήστες, όπως φωτογραφίες, βίντεο, κείμενα, σχόλια, αξιολογήσεις, αναρτήσεις στα social media κ.λπ, και δεν έχει αφετηρία κάποια εταιρεία, αλλά κάποιο χρήστη. Ένα κοντινό μας παράδειγμα, θα μπορούσε να ήταν η αναδημοσίευση ενός story στο Instagram από συμμετέχοντα στο Inspire 2025 που να έλεγε: «Εξαιρετική εμπειρία στο φετινό Inspire – μπράβο στους διοργανωτές!». Ή οι συμμετέχοντες σε επιχειρηματικά συνέδρια, ανεβάζουν δικές τους φωτογραφίες με hashtag π.χ. #InBusinessForum2025, και το ΜΜΕ τις αναδεικνύει προς όφελος και των δύο. Γιατί προφανώς οι χρήστες πια εμπιστεύονται άλλους χρήστες, παρά διαχρονικούς ή πρόσκαιρους σελέμπριτις.
Τα social media δεν άφησαν το φαινόμενο να περάσει απαρατήρητο και προσάρμοσαν τους αλγόριθμούς τους σ’ αυτό το μοντέλο, με πρωταγωνιστές τις ίδιες τις ιστορίες, παρά τα πρόσωπα. Έτσι, οι καμπάνιες έγιναν πιο αυθεντικές, με τις εταιρείες να επιστρατεύουν brand ambassadors, δηλαδή ενθουσιώδεις χρήστες που δρουν σαν συνδετικοί κρίκοι ανάμεσα στο προϊόν και το κοινό.
Και εκεί που «κλείδωσε» η νέα πρακτική, προς των πυλών βρίσκεται μια νέα ανατροπή, χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι αναρίθμητες επιλογές που δίνει το Α.Ι ως εργαλείο, αναμένεται να αλλάξουν το influencing, όπως και τον ρόλο των brand ambassadors. Είναι ένα τρένο που βρίσκεται ήδη στις ράγες, ή – αν προτιμάτε – ένα αεροπλάνο που κατασκευάζεται εν πτήσει. Πλέον οι εταιρείες θα χρησιμοποιούν τις μετρήσεις και τις αναλύσεις Α.Ι του κοινού και των προϊόντων, για πιο στοχευμένες και δημιουργικές καμπάνιες. Θα αναδεικνύονται οι δημιουργοί που όντως έχουν επιρροή και τα brands που αποδίδουν περισσότερο. Δεδομένο είναι πως τα social θα κατακλυστούν από (ακούραστους, απλήρωτους και γεμάτους ενέργεια) Α.Ι influencers, απειλή για τον κάθε επιδραστή/στρια. Το ερώτημα είναι, αν θα καταφέρουν αυτά τα fake bods να εκθρονίσουν το ανθρώπινο στοιχείο, εκεί που βρήκε την αυθεντικότητά του, ή αν όντως, τελικά, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αλήθεια.
Είτε έτσι, είτε αλλιώς, ο κύριος Μπαμπινιώτης θα έχει πολλή δουλειά, δεδομένου ότι στο άμεσο μέλλον, αναμένεται μια θύελλα νέων όρων και νέων λέξεων που θα αναζητούν την αντίστοιχη ελληνική τους διατύπωση. Εκτός κι αν ο κύριος καθηγητής ζητήσει την «γνώμη» του Α.Ι., αλλά δεν θα στοιχημάτιζα σ’ αυτό.
Αν μη τι άλλο, θα έχει ενδιαφέρον.
