Έλενα Κούσιου-Χατζηδημητρίου: Ολοκληρωμένη η στεγαστική πολιτική, έρχονται νέες λύσεις και προγράμματα

Νέες λύσεις και προγράμματα με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της προσβασιμότητας στη στέγαση χαμηλόμισθων και νέων οικογενειών, με πιο γρήγορες και ευέλικτες διαδικασίες, επεξεργάζεται ο Κυπριακός Οργανισμός Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ) σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και άλλες αρμόδιες αρχές.

Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή της στο InBusinessNews η πρόεδρος του ΚΟΑΓ, Έλενα Κούσιου-Χατζηδημητρίου, σημειώνοντας ότι «η σημερινή Κυβέρνηση προσεγγίζει το στεγαστικό με ολοκληρωμένες, ρεαλιστικές και στοχευμένες παρεμβάσεις».

Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία του Οργανισμού με το Υπουργείο Εσωτερικών και τον αρμόδιο Υπουργό, Κωνσταντίνο Ιωάννου, αναφέρει ότι αυτή είναι συνεχής και εποικοδομητική, υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχει συναντίληψη και προσήλωση στον κοινό στόχο στήριξης των συμπατριωτών μας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της απόκτησης στέγης ως ουσιαστικό ανθρώπινο δικαίωμα και ως προϋπόθεση ευημερίας».

Αναφερόμενη στα έργα ανάπτυξης του ΚΟΑΓ, η κ. Κούσιου κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο έργο που θα υλοποιηθεί στην περιοχή Αγίου Νικολάου στη Λεμεσού, χαρακτηρίζοντάς το πρωτοποριακό, αφού -όπως εξηγεί- αφορά προσιτό ενοίκιο.

Στη συνέντευξή της στο InBusinessNews η πρόεδρος του ΚΟΑΓ τονίζει και την ανάγκη προσαρμογής του αναπτυξιακού μοντέλου της Κύπρου στις νέες ανάγκες και δυνατότητες, καθώς και την ανάγκη διαμόρφωσης ενός σύγχρονου και υγειούς οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Παράλληλα, υποδεικνύει την ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμού της ΑΤΑ, ούτως ώστε από τη μία να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες των εργαζομένων και στις δυνατότητες των επιχειρήσεων, και από την άλλη να είναι πιο αποτελεσματικός και χρήσιμος για τους εργαζόμενους που έχουν περισσότερη ανάγκη λόγω πληθωρισμού.

Στεγαστικό πρόβλημα

Ένα από τα βασικά προβλήματα που απασχολούν σήμερα τα νεαρά, κυρίως, ζευγάρια, είναι το στεγαστικό, το οποίο ομολογουμένως είναι πολυδιάστατο. Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί και τι μπορεί να κάνει το κράτος;

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια διάφοροι παράγοντες, κυρίως εξωγενείς, έχουν καταστήσει το στεγαστικό ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας. Είναι ένα από τα πλέον σύνθετα και πιεστικά κοινωνικά ζητήματα.

Η προσφορά προσιτής και ποιοτικής στέγης, ειδικά για νεαρά ζευγάρια και ευάλωτες ομάδες, απαιτούσε και απαιτεί πολυεπίπεδη προσέγγιση.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η πανδημία και άλλες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, οδήγησαν σε σημαντική αύξηση του κόστους των οικοδομικών υλικών και σε υπολειτουργία των εργοταξίων με αποτέλεσμα τη μείωση της προσφοράς στέγης, ενώ ταυτόχρονα η ζήτηση παρέμεινε σε πολύ ψηλά επίπεδα.

Το κράτος, με την ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική που σχεδίασε και εφαρμόζει, προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση, και με κίνητρα που θα αυξήσουν την προσφορά στέγης και κυρίως προσιτής στέγης αλλά και με την ενίσχυση, μέσω χορηγιών, της αγοραστικής δύναμης συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού.

Σημαντική παράμετρο αυτής της πολιτικής αποτελεί η ουσιαστική αναβάθμιση του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξεως Γης.

Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον ρόλο του ΚΟΑΓ στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος και τι μέτρα/δράσεις υλοποιεί ή σχεδιάζει να υλοποιήσει προς αυτή την κατεύθυνση;

Ο ΚΟΑΓ είναι σήμερα ο εκτελεστικός βραχίονας της στεγαστικής πολιτικής του Κράτους. Νομίζω είναι κάτι που πετύχαμε με τη δουλειά και την προσπάθεια που καταβάλαμε τα πρηγούμενα χρόνια. Πείσαμε ότι μπορούμε να διαδραματίσουμε αυτό τον ρόλο και η πολιτεία μας τον εμπιστεύτηκε.

Συμβάλλουμε προσφέροντας στους συμπατριώτες μας πραγματικές λύσεις, μέσω διαφόρων προγραμμάτων, όπως ανέγερση και πώληση οικιστικών μονάδων σε προσιτή τιμή, ανέγερση και διάθεση οικιστικών μονάδων με προσιτό ενοίκιο και διάθεση οικοπέδων.

Ταυτόχρονα, μαζί με το Υπουργείο Εσωτερικών και άλλες αρμόδιες Αρχές, επεξεργαζόμαστε νέες λύσεις και προγράμματα με στόχο να ενισχύσουμε περαιτέρω την προσβασιμότητα στη στέγαση για χαμηλόμισθους και νέες οικογένειες, με πιο γρήγορες και ευέλικτες διαδικασίες.

Ως Πρόεδρος του ΚΟΑΓ, πώς κρίνετε τις προσπάθειες της Κυβέρνησης για αντιμετώπιση του προβλήματος και τη συνεργασία σας με το υπουργείο Εσωτερικών και τον αρμόδιο υπουργό;

Πιστεύω ότι όλες οι Κυβερνήσεις διαχρονικά επέδειξαν πρόθεση στήριξης του ΚΟΑΓ, φυσικά πάντα εντός των οικονομικών δυνατοτήτων που είχαν, και όχι μόνο. Θέλω να θυμίσω ότι την περίοδο της οικονομικής κρίσης ο ΚΟΑΓ για μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμεινε ουσιαστικά αδρανής.

Η σημερινή Κυβέρνηση προσεγγίζει το στεγαστικό με ολοκληρωμένες, ρεαλιστικές και στοχευμένες παρεμβάσεις.

Η ανέκαθεν συνεργασία μας με το Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και προσωπικά με τον Υπουργό κ. Κωνσταντίνο Ιωάννου είναι συνεχής και εποικοδομητική.

Υπάρχει συναντίληψη και προσήλωση στον κοινό στόχο στήριξης των συμπατριωτών μας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της απόκτησης στέγης ως ουσιαστικό ανθρώπινο δικαίωμα και ως προϋπόθεση ευημερίας.

Επίσης, είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι από κοινού παρακολουθούμε την εξέλιξη των διαφόρων σχεδίων και όπου εντοπίζουμε αδυναμίες, το Υπουργείο προβαίνει σε βελτιώσεις για να αυξήσουμε ή να διευκολύνουμε τους δικαιούχους του ΚΟΑΓ.

Τι καθιστά το μεγάλο έργο που ξεκινά στην περιοχή Αγίου Νικολάου στη Λεμεσό τόσο ιδιαίτερο;

Διάφοροι παράγοντες θα έλεγα ότι καθιστούν το συγκεκριμένο έργο ανάπτυξης, όχι μόνο ιδιαίτερο, αλλά και πρωτοποριακό. Πρώτα απ’ όλα προέκυψε μέσα από τη συνεργασία του ΚΟΑΓ με τον Δήμο Λεμεσού, κάτι που γίνεται πρώτη φορά.

Στην πρώτη φάση θα ανεγερθούν 138 διαμερίσματα, από τα οποία ο ΚΟΑΓ θα έχει στην κατοχή του 94 διαμερίσματα και ο Δήμος Λεμεσού -ο οποίος παραχώρησε τη γη- 44 διαμερίσματα.

Είναι επίσης πρωτοποριακό γιατί αφορά προσιτό ενοίκιο, γιατί υπάρχουν συμπατριώτες μας που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν. Το προσιτό ενοίκιο είναι μειωμένο κατά 30% έναντι των ενοικίων της αγοράς, ενώ ο ΚΟΑΓ έχει δυνατότητα επιπλέον μείωσης για αιτητές που έχουν πραγματικά ανάγκη.

Τρίτο στοιχείο είναι ασφαλώς το μέγεθός του. Σε πλήρη έκταση το έργο αφορά την ανέγερση 600 σχεδόν διαμερισμάτων στην επαρχία Λεμεσού.

Στόχος μας είναι να προσφέρουμε πραγματική στήριξη σε όσους τη χρειάζονται περισσότερο, γι’ αυτό είμαστε στη διαδικασία σχεδιασμού και ανέγερσης και στη Λευκωσία διαμερισμάτων για προσιτό ενοίκιο.

Αναπτυξιακό μοντέλο και μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Πώς αξιολογείτε ευρύτερα τον αναπτυξιακό μοντέλο της Κύπρου; Πιστεύετε ότι χρήζει βελτιώσεων και αν ναι, τι εισηγείστε;

Η κυπριακή οικονομία θα έλεγα διανύει περίοδο θετικών επιδόσεων και θα έλεγα ότι προς το παρόν επιδεικνύει αντοχή σε αρνητικές διεθνείς εξελίξεις.

Όμως, τα δεδομένα γύρω μας μεταβάλλονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, κάτι που επιβάλλει ευελιξία και έγκαιρη προσαρμογή του μοντέλου ανάπτυξης στις νέες ανάγκες και δυνατότητες: κυκλική οικονομία, βιωσιμότητα, ψηφιακός μετασχηματισμός, μείωση γραφειοκρατίας, κοινωνική συνοχή.

Ίσως να επιβάλλεται να επενδύσουμε περισσότερο στην έρευνα και την τεχνολογική καινοτομία, με τρόπο που η οικονομία μας να ενισχύσει τα πλεονεκτήματα της και να αντιμετωπίσει αδυναμίες, για να μπορέσει να παραμείνει ανταγωνιστική.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν την ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας. Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να στηριχθούν προκειμένου όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά και για να ενισχύσουν και εδραιώσουν τη θέση τους;

Οι ΜμΕ είναι όντως η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας, όμως αισθάνομαι ότι αν δεν ληφθούν μέτρα, τόσο από τις ίδιες όσο και από το κράτος, η συμβολή τους σταδιακά θα αρχίσει να μικραίνει.

Οι εν λόγω επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα εκσυγχρονισης του τρόπου λειτουργίας τους και των συστημάτων πώλησης τους, και προσπαθούν να αναβαθμιστούν τεχνολογικά, να διευρύνουν τα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρουν, επενδύοντας συνεχώς στην ποιότητα.

Ίσως θα μπορούσαν να ήταν πιο εξωστρεφείς και να προχωρήσουν και σε επενδύσεις αν ένιωθαν κάποια περισσότερη ασφάλεια στον οικονομικό τομέα.

Ο ρόλος του κράτους κατά την άποψη μου είναι να διαμορφώσει ένα σύγχρονο υγιές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον με περισσότερες ψηφιακές λύσεις, με λιγότερη γραφειοκρατία, να δώσει έμφαση στην επιχειρηματική παιδεία, να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στην έρευνα και την καινοτομία μέσω του Υφυπουργείου Καινοτομίας και του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.

Όπως επίσης να βοηθήσει με την εξασφάλιση κονδυλίων από την Ε.Ε., και με φορολογικά και άλλα κίνητρα για νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις.

Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος και τι θα μπορούσε να πράξει το κράτος προς αυτήν την κατεύθυνση;

Σε συνέχεια και της προηγγούμενης μου απάντησης, θα έλεγα ότι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μονόδρομος, ή θα έπρεπε να είναι, τόσο για το κράτος όσο και για τις επιχειρήσεις.

Η προστασία του περιβάλλοντος, η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και η ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στην οικονομία και την δημόσια διοίκηση πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες.

Στόχος πρέπει να είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μείωση του ενεργειακού κόστους και η αύξηση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας, μέσα από τη βελτίωση των υπηρεσιών και την ενίσχυση της καινοτομίας.

Ως ΚΟΑΓ ήδη μελετούμε υιοθέτηση πράσινων λύσεων στα νέα μας έργα, ενώ η ψηφιοποίηση υπηρεσιών μας αποτελεί βασική προτεραιότητα.

Ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί την κοινωνία ευρύτερα είναι η ακρίβεια, παρότι τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μία σταθεροποίηση στις τιμές βασικών αγαθών. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί και αυτό το ζήτημα ουσιαστικά, χωρίς την ίδια ώρα να κινδυνεύσουν η κυπριακή οικονομία και οι επιχειρήσεις;

Η ακρίβεια επηρεάζει την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής όλων των συμπολιτών μας. Προφανώς επηρεάζει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι άνεργοι, οι χαμηλά αμειβόμενοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες κ.ά..

Το κράτος, κατά την άποψη μου έχει ευθύνη να δημιουργήσει ένα δίχτυ προστασίας γι’ αυτές τις ομάδες, λαμβάνοντας στοχευμένα μέτρα.

Αλλά, χρειάζεται ισορροπημένη προσέγγιση ώστε να μην διαταραχθεί η όποια οικονομική σταθερότητα έχει επιτευχθεί μετά την οικονομική κρίση. Επίσης, πρέπει να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στην αγορά, ώστε να υπάρχει υγιής ανταγωνισμός και να αποφεύγονται φαινόμενα εκμετάλλευσης και αισχροκέρδειας.

Σίγουρα, σε μικρότερο βαθμό, κι εμείς οι πολίτες θα μπορούσαμε να συμβάλουμε για την δική μας προστασία ενάντια στην ακρίβεια με το να έχουμε τον δικό μας προϋπολογισμό για το σπίτι μας, είτε μηνιαία είτε εβδομαδιαία. Επειδή και η πιο μικρή αλλαγή κάνει την διαφορά.

Χρήζει εκσυγχρονισμού ο θεσμός της ΑΤΑ

Αυτό το διάστημα είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για ανανέωση της συμφωνίας αναφορικά με την ΑΤΑ. Ποια είναι η δική σας θέση για τον θεσμό;

Η συζήτηση για την ακρίβεια και τις επιπτώσεις της νομίζω καθιστά περισσότερο από σαφές ότι ένας μηχανισμός διατήρησης της αγοραστικής δύναμης των μισθών είναι απαραίτητος. Επομένως ο θεσμός της ΑΤΑ είναι χρήσιμος.

Πρέπει όμως, μέσα από τον κοινωνικό διάλογο που είναι σε εξέλιξη, ο θεσμός να εκσυγχρονιστεί. Από τη μία για να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες των εργαζομένων και στις δυνατότητες των επιχειρήσεων, και από την άλλη για να είναι περισσότερο αποτελεσματικός και χρήσιμος για εκείνους τους εργαζόμενους που έχουν περισσότερη ανάγκη λόγω πληθωρισμού.

Όπως λειτουργεί σήμερα ο θεσμός, ο υψηλόμισθος εργαζόμενος παίρνει διπλάσια ή και τριπλάσια ΑΤΑ από τον χαμηλόμισθο που δυσκολεύεται περισσότερο να ανταπεξέλθει λόγω ακρίβειας.

Επίσης, ένα σύγχρονο πλαίσιο θα μπορούσε να έχει εφαρμογή σε πολύ περισσότερους ή και σε όλους τους εργαζόμενους, κάτι που δεν ισχύει σήμερα.