Καθυστερημένες οφειλές ύψους €3,1 δις στο Τμήμα Φορολογίας-Περίπου €1,4 δις κινδυνεύουν να μην εισπραχθούν

Σημαντική αύξηση εσόδων του κράτους διαπίστωσε η Ελεγκτική Υπηρεσία στην Ειδική της Έκθεση με θέμα «Έλεγχος Τμήματος Φορολογίας». Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι καθυστερημένες οφειλές στο Τμήμα ανέρχονται σε €3,1 δις, εκ των οποίων περίπου €1,4 δις κινδυνεύουν να μην εισπραχθούν.

Στον προλογισμό του στην Εκθεση, ο Γενικός Ελεγκτής Ανδρέας Παπακωνσταντίνου αναφέρει ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία διενήργησε έλεγχο σε δείγμα συναλλαγών του Τμήματος Φορολογίας (ΤΦ) για το 2023, εστιάζοντας τόσο στην ορθή αποτύπωση των οικονομικών καταστάσεων του κράτους όσο και στη συμμόρφωση του ΤΦ με τη νομοθεσία.

Υπήρξε, αναφέρει, σημαντική αύξηση εσόδων αφού η μείωση των εκκρεμών φορολογιών συνέβαλε στη σημαντική αύξηση των εσόδων του κράτους από €4,6 δις το 2021 σε €6,9 δις το 2024.

Στις αδυναμίες που διαπιστώθηκαν, αναφέρει ότι υπήρξε συσσώρευση καθυστερημένων εσόδων που ανέρχεται σε €3,1 δις στις 31.12.2023, εκ των οποίων περίπου €1,4 δις κινδυνεύουν να μην εισπραχθούν κυρίως λόγω της μη έγκαιρης λήψης αποτελεσματικών μέτρων από το Τμήμα για είσπραξη των φορολογικών οφειλών.

Η σημαντική μείωση των εκκρεμών φορολογιών επιτεύχθηκε χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους ή αναπροσαρμογές εισοδημάτων, ενδεχομένως εις βάρος των εσόδων, σημειώνει ο ΓΕ. 

Επίσης, προσθέτει, παρατηρήθηκαν επιβολές φόρων εκτός της προθεσμίας που δύναται για αναπροσαρμογή φορολογίας από τον Έφορο, μη αξιοποιώντας πλήρως τις δυνατότητες της σχετικής νομοθεσίας.

Ο ΓΕ αναφέρει ότι το ΤΦ δεν προέβη σε επαρκείς ελέγχους εταιρειών οι οποίες παρουσίαζαν σημαντικές συναλλαγές, αποκλίσεις στα περιθώρια κέρδους, ή μεγάλες διαφορές μεταξύ δηλωμένου κύκλου εργασιών για σκοπούς άμεσης και έμμεσης φορολογίας.

"Υπήρξε επίσης απουσία μηχανισμού συμφιλίωσης επιμέρους συστημάτων με το λογιστικό σύστημα FIMAS, με αποτέλεσμα τη μη επιβεβαίωση πληρότητας και ορθότητας των εισπράξεων, ειδικά όσον αφορά στον ΦΠΑ. Επιπρόσθετα εντοπίστηκαν καθυστερήσεις στην απόδοση ποσών που αφορούν τρίτους (π.χ. OSS, ΓεΣΥ), ενώ δεν υπήρξε σχετική επεξήγηση στις οικονομικές καταστάσεις".

Υπήρξαν επίσης, σημειώνει ο ΓΕ, λανθασμένες ταξινομήσεις εσόδων από υπερπληρωμές, με επίπτωση στην ορθή παρουσίαση των εσόδων στις οικονομικές καταστάσεις, ενώ παρατηρήθηκε επίσης καταβολή τόκων σε φορολογούμενους σε αντίθεση με τη νομοθεσία, ελλιπής παρακολούθηση εισπράξεων που αφορούν σε ΦΠΑ για λογαριασμό άλλων χωρών, καθώς και επιστροφές φόρων χωρίς έλεγχο ύπαρξης ενδεχόμενων οφειλών.

Ο ΓΕ επισημαίνει την σημαντική συμβολή των πολιτών στην προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής μέσω των καταγγελιών που υποβάλλονται και αναφέρει ότι η θετική στάση του Εφόρου Φορολογίας όσον αφορά στην παροχή στοιχείων προς την Υπηρεσία όσο και ως προς τη διερεύνηση των υποθέσεων που αναδείχθηκαν από την Υπηρεσία, ενίσχυσε την αποτελεσματικότητα των ελέγχων.

Στην Ειδική Εκθεση αναφέρονται τα σημαντικότερα ευρήματα των ελέγχων. Μεταξύ των ευρημάτων,  σημειώνεται ότι οι εκκρεμείς φορολογίες κατά τα τελευταία έτη έχουν μειωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και ότι ως αποτέλεσμα της μείωσης των εκκρεμών φορολογιών, οι συνολικές εισπράξεις του Τμήματος Φορολογίας (και κατ’ επέκταση τα έσοδα του κράτους από φορολογίες) παρουσιάζουν σημαντική αύξηση κατά τα τελευταία έτη, με ετήσια αύξηση 18%, 14% και 12% για τα έτη 2022, 2023 και 2024 αντίστοιχα.

Για να επιτευχθεί όμως η ουσιαστική μείωση των εκκρεμών φορολογιών αυτές επιβλήθηκαν χωρίς οποιονδήποτε ουσιαστικό έλεγχο ή/και αναπροσαρμογή του φορολογητέου εισοδήματος, με ενδεχόμενο την απώλεια εσόδων του κράτους, αναφέρει η Έκθεση και προσθέτει ότι σε αρκετές περιπτώσεις η επιβολή φορολογίας από το ΤΦ διενεργήθηκε εκτός της προθεσμίας των έξι ή δώδεκα ετών που επιτρέπει στον Έφορο την επιβολή πρόσθετου φόρου, με κίνδυνο την απώλεια δημόσιων εσόδων.

"Επισημάναμε ότι τουλάχιστον οι εταιρείες, που δυνατόν να θεωρούνται υψηλού κινδύνου π.χ. εταιρείες που σχετίζονται με την κατασκευαστική βιομηχανία, εταιρείες ανάπτυξης γης, εταιρείες με σημαντικές ζημιές στο ιστορικό τους για συνεχή έτη ή με δυσανάλογα έξοδα σε σχέση με τα έσοδα τους, θα έπρεπε να μην παραμένουν χωρίς έλεγχο για σειρά ετών".

Σημειώνεται η συσσώρευση καθυστερημένων εσόδων που ανέρχεται σε €3,1 δις στις 31.12.2023 εκ των οποίων περίπου μόνο τα €1,7 δις αναμένεται να εισπραχθούν άμεσα (αμέσως απαιτητά), κυρίως λόγω της μη έγκαιρης λήψης αποτελεσματικών μέτρων από το Τμήμα για είσπραξη των φορολογικών οφειλών. Τα καθυστερημένα έσοδα παρουσιάζουν αύξηση σχεδόν €1 δις (από €2,2 δις το 2021 σε €3,1 δις το 2023).

Διαπιστώνεται επίσης αδυναμία του Τμήματος να εντοπίζει και να παρακολουθεί τη μη υποβολή δηλώσεων εισοδήματος από φυσικά και νομικά πρόσωπα για αριθμό φορολογικών ετών, αφού πέραν του 50% του δείγματος ελέγχου που αφορούσε σε νομικά πρόσωπα (30% για τα φυσικά πρόσωπα), είτε δεν υπέβαλαν φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος για δύο ή για περισσότερα έτη, είτε υπέβαλαν με καθυστέρηση τις δηλώσεις εισοδήματος για δύο ή/και περισσότερα έτη.

Επίσης δεν φαίνεται να αξιοποιείται η δυνατότητα που παρέχεται από τη νομοθεσία για επιβολή φορολογιών από το Τμήμα με βάση την κρίση του Εφόρου εντός καθορισμένου χρονικού πλαισίου, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων για το κράτος, προστίθεται.

Ακόμα, διαπιστώνεται ανεπαρκής έλεγχος από το Τμήμα σε περιπτώσεις εταιρειών, που προβαίνουν σε σημαντικές συναλλαγές με συνδεδεμένα ή/και άλλα πρόσωπα, με ενδεχόμενο τη μη τήρηση των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας καθώς και επιβολή φορολογιών από το Τμήμα, χωρίς σχετικούς ελέγχους, σε περιπτώσεις εταιρειών με σημαντικές διακυμάνσεις στο μικτό περιθώριο κέρδους και δυσανάλογη σχέση εσόδων με εξόδων που ενδεχομένως να μην δικαιολογούνται, με κίνδυνο την απώλεια εσόδων.

Η Εκθεση έχει αναρτηθεί σήμερα στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας στη διεύθυνση https://www.audit.gov.cy/audit/audit.nsf/annualscg_gr/annualscg_gr?OpenForm