Πετάνε τα μετρητά οι Κύπριοι... Οι συναλλαγές, η αξία και οι δημοφιλέστερες υπηρεσίες για πληρωμές με κάρτα (γραφήματα)

Ολοένα και περισσότεροι Κύπριοι στρέφονται χρόνο με τον χρόνο προς τις ψηφιακές συναλλαγές, εγκαταλείποντας σταδιακά τα μετρητά, παρόλο που η χρήση επιταγών και μετρητών παραμένει σημαντική παρόλη τη μείωση που παρατηρείται στον όγκο των επιταγών και των αναλήψεων σε ΑΤΜs.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην έκθεση «Στατιστικές Πληρωμών» για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, την οποία δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου την Παρασκευή.

Με βάση τα δεδομένα, οι κυπριακές κάρτες πληρωμών χρησιμοποιούνται πιο συχνά (74%) από εκείνες της ζώνης του ευρώ (57%) και αποτελούν το πιο δημοφιλές μέσο πληρωμής σε συνολικό όγκο συναλλαγών στην Κύπρο.

Τονίζεται πως, οι μεταφορές πιστώσεων (83%) αποτελούν το πιο δημοφιλές μέσο πληρωμής στην Κύπρο σε συνολική αξία συναλλαγών, ενώ οι επιταγές έρχονται δεύτερες κατά αξία σε ποσοστό 7%.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, η μέση αξία των πληρωμών με επιταγές στην Κύπρο (€3.615) ήταν 3 φορές μεγαλύτερη από αυτή της ζώνης του ευρώ (€1.140).

Βάσει των ίδιων στοιχείων, στην Κύπρο το 98% του όγκου των μεταφορών πιστώσεων το δεύτερο εξάμηνο του 2024 πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά αντί σε έντυπη μορφή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη ζώνη του ευρώ ήταν 92%.

Σημειώνεται, δε, ότι η μέση χρήση των άμεσων μεταφορών πιστώσεων στην Κύπρο (10%) ήταν αρκετά πιο κάτω από τη μέση χρήση τους στην ευρωζώνη (20%).

Από περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων, εξάλλου, προκύπτει και μια ξεκάθαρη και σταθερή προτίμηση για μεγαλύτερης αξίας πληρωμές με κάρτα μέσω διαδικτύου παρά σε POSs με φυσική παρουσία (σ.σ. στο κατάστημα), ενώ αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως η μέση αξία των διαδικτυακών πληρωμών με κυπριακές κάρτες (€127) ήταν μια από τις υψηλότερες στη ζώνη του ευρώ.

Επιπρόσθετα των πιο πάνω, σύμφωνα με τα δεδομένα που επεξεργάστηκε η Κεντρική Τράπεζα, η Κύπρος υποστηρίζει αποτελεσματικά την ανέπαφη τεχνολογία, αφού πέραν του 75% των ATMs στην Κύπρο αποδέχονται κάρτες με λειτουργία ανέπαφης πληρωμής, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη ζώνη του ευρώ ισοδυναμεί μόλις με 33%.

Ανάλυση συναλλαγών

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις συναλλαγές, ο συνολικός όγκος των συναλλαγών -εκτός μετρητών- αυξήθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2024 κατά 7% σε 162 εκατομμύρια ευρώ, σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023, ενώ η συνολική αξία αυξήθηκε κατά 6% σε 136 δισεκατομμύρια ευρώ για την ίδια περίοδο.

Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, ο συνολικός όγκος και η αξία των συναλλαγών στην Κύπρο, αλλά και στη ζώνη του ευρώ, κινήθηκε με τον ίδιο ρυθμό.

Ενδεικτικά, στη ζώνη του ευρώ ο συνολικός όγκος συναλλαγών το δεύτερο εξάμηνο του 2024 αυξήθηκε κατά 9% σε 78 δις ευρώ σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023, ενώ η συνολική αξία αυξήθηκε κατά 4% σε 117 τρισεκατομμύρια ευρώ.

Ανά μέσο πληρωμής

Στην Κύπρο, επίσης, οι κάρτες πληρωμών χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν πέντε φορές συχνότερα από ότι οι μεταφορές πιστώσεων, οι οποίες κατατάγηκαν δεύτερες σε όγκο συναλλαγών, αφού για το δεύτερο εξάμηνο του 2024 τα σχετικά μερίδια ανήλθαν σε 74% για τις κάρτες πληρωμών και 16% για τις μεταφορές πιστώσεων.

Αντίστοιχα, στη ζώνη του ευρώ οι πληρωμές με κάρτες αντιπροσώπευσαν το 57% του συνολικού όγκου των συναλλαγών και οι μεταφορές πιστώσεων το 21% για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως στην Κύπρο το 98% των μεταφορών πιστώσεων πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά αντί σε έντυπη μορφή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη ζώνη του ευρώ ήταν 92%.

Πάντως, παρόλο που το ποσοστό των μεταφορών πιστώσεων που πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά ήταν αρκετά ψηλό, η μέση χρήση των άμεσων μεταφορών πιστώσεων στην Κύπρο ήταν αρκετά πιο κάτω από τη μέση χρήση στην ευρωζώνη.

Πιο συγκεκριμένα, από το σύνολο των μεταφορών πιστώσεων που πραγματοποιήθηκαν μέσω SEPA για την Κύπρο, το 10% αφορούσε άμεσες μεταφορές πιστώσεων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την ευρωζώνη ήταν στο 20% για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Σύμφωνα με την ΚΤ, η υιοθέτηση των άμεσων μεταφορών πιστώσεων αναμένεται να αυξηθεί μετά την προθεσμία του Σεπτέμβρη 2025 (όπως προνοείται από τον κανονισμό για τις άμεσες μεταφορές πίστωσης), που απαιτεί όπως όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών στην ευρωπαϊκή ένωση που προσφέρουν μεταφορές πιστώσεων σε ευρώ να προσφέρουν και άμεσες μεταφορές πιστώσεων.

Αξία συναλλαγών

Όσον αφορά την αξία των συναλλαγών, από ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι στην Κύπρο οι πληρωμές μεγαλύτερης αξίας πραγματοποιούνται κυρίως μέσω των μεταφορών πιστώσεων με μέση αξία 4.402 ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 83% των συνολικών συναλλαγών για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Για την ίδια περίοδο, οι επιταγές κατέλαβαν τη δεύτερη θέση σε πληρωμές μεγαλύτερης αξίας με μέση αξία 3.615 ευρώ με μερίδιο 7%, επιβεβαιώνοντας έτσι πως συνεχίζουν να διατηρούν σημαντική παρουσία στην εγχώρια αγορά.

Πληρωμές με κάρτα

Αναφορικά με τις πληρωμές με κάρτα, η Κεντρική Τράπεζα διαπιστώνει πως αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται 2,5 φορές πιο συχνά σε POSs με φυσική παρουσία στα καταστήματα αντί διαδικτυακά.

Συγκεκριμένα, το δεύτερο εξάμηνο του 2024, ο διαχωρισμός μεταξύ πληρωμών με κάρτα με φυσική παρουσία σε POSs και πληρωμών με κάρτα διαδικτυακά ανήλθε σε 71% και 29% σε όγκο, ενώ σε αξία ο διαχωρισμός ήταν 43% και 57%, αντίστοιχα.

Στη ζώνη του ευρώ, ο διαχωρισμός μεταξύ πληρωμών με κάρτα με φυσική παρουσία σε POSs και πληρωμών με κάρτα διαδικτυακά ανήλθε σε 82% και 18% σε όγκο, ενώ σε αξία ο διαχωρισμός ήταν 72% και 28%, αντίστοιχα.

Στην Κύπρο, εξάλλου, η μέση αξία των πληρωμών με κάρτα σε POSs με φυσική παρουσία ανήλθε στα €39 περίπου, ενώ η μέση αξία των διαδικτυακών πληρωμών με κάρτα στα €127 για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, διαγράφοντας μια ξεκάθαρη προτίμηση για πληρωμές μεγάλης αξίας μέσω διαδικτύου παρά με φυσική παρουσία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση αξία των διαδικτυακών πληρωμών με κάρτα στην Κύπρο ήταν μια από τις υψηλότερες στη ζώνη του ευρώ.

Την ίδια ώρα, στη ζώνη του ευρώ, η μέση αξία των πληρωμών με κάρτα σε POSs με φυσική παρουσία ανήλθε στα €34 περίπου, ενώ η μέση αξία των διαδικτυακών πληρωμών με κάρτα ήταν €60 για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Οι δημοφιλέστερες υπηρεσίες

Σύμφωνα, εξάλλου, με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Κεντρική Τράπεζα, το μεγαλύτερο ποσό που δαπανείται μέσω πληρωμών με κάρτα στην Κύπρο αφορά πληρωμές που λαμβάνονται για ιδρύματα πληρωμών -περιλαμβάνει εμπορεύματα ή υπηρεσίες και εξόφληση χρέους-, το οποίο αντιστοιχεί σε 10% με την αξία να φθάνει το δεύτερο εξάμηνο του 2025 τα 856 εκατ. ευρώ.

Ακολουθούν οι πληρωμές προς την Κυβέρνηση με μερίδιο σχεδόν 10% της συνολικής αξίας των πληρωμών με κάρτα αγγίζοντας τα 786 εκατ. ευρώ, ενώ οι πληρωμές με κάρτα σε παντοπωλεία και υπεραγορές κατέχουν την τρίτη θέση με 9% φθάνοντας τα 718 εκατ. ευρώ.

Απ’ εκεί και πέρα, οι συναλλαγές με κάρτα σε μετοχικούς τίτλους άγγιξαν τα 625 εκατ. ευρώ, σε τραπεζικά εμβάσματα και εντολές χρημάτων τα 425 εκατ. ευρώ, σε χώρους φαγητού και εστιατόρια τα 410 εκατ. ευρώ, σε λογαριασμούς κοινής ωφελείας τα 350 εκατ. ευρώ, περίπου, σε στοίχημα τα 215 εκατ. ευρώ, σε πρατήρια καυσίμων τα 175 εκατ. ευρώ και σε καταστήματα οικογενειακών ρούχων τα 115 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται πως οι πληρωμές με κάρτα που λαμβάνονται για ιδρύματα πληρωμών και οι πληρωμές προς την κυβέρνηση πραγματοποιούνται κυρίως διαδικτυακά, με 100% και 91% αντίστοιχα, ενώ οι πληρωμές με κάρτα σε παντοπωλεία και υπεραγορές πραγματοποιούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου (99%) με φυσική παρουσία.

Κάρτες πληρωμών

Με βάση, επίσης, τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, στο τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2024, ο συνολικός αριθμός των καρτών πληρωμών αυξήθηκε κατά 9% φτάνοντας στα 2 εκατομμύρια σε σύγκριση με το τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2023, με μέσο όρο δυο κάρτες πληρωμών να αντιστοιχούν σε κάθε Κύπριο πολίτη.

Ομοίως στη ζώνη του ευρώ, ο συνολικός αριθμός των καρτών πληρωμών αυξήθηκε κατά 8% φτάνοντας στα 750 εκατομμύρια σε σύγκριση με τα τέλη του δεύτερου εξαμήνου του 2023, με μέσο όρο δυο κάρτες πληρωμών για κάθε πολίτη της ζώνης του ευρώ.

Επιπρόσθετα, οι χρεωστικές κάρτες αποτελούν τις πλέον δημοφιλείς κάρτες πληρωμών στην Κύπρο.

Παράλληλα, στοιχεία για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, δείχνουν ότι το κοινό είναι 84% πιο πιθανόν να διαθέτει χρεωστική κάρτα παρά πιστωτική κάρτα ή κάρτα μεταγενέστερης χρέωσης, ενώ οι διεθνείς χρεωστικές κάρτες από τη VISA και τη MasterCard αποτελούν τις πλέον δημοφιλείς χρεωστικές κάρτες πληρωμών στην Κύπρο.

Αυτόματες ταμειακές μηχανές

Σε σχέση με τον αριθμό των αυτόματων ταμειακών μηχανών (ATMs), αυτός παρέμεινε στην Κύπρο σταθερός το δεύτερο εξάμηνο του 2024 στα 398, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι πέραν του 75% των ATMs αποδέχονται κάρτες με λειτουργία ανέπαφης πληρωμής.

Ομοίως, ο συνολικός αριθμός των ATMs στη ζώνη του ευρώ παρέμεινε σχετικά σταθερός από το τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2023 (ATMs: 261.880) στο τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2024 (ATMs: 253.740).

Από αυτά, ωστόσο, μόνο το 33% αποδέχονται κάρτες με λειτουργία ανέπαφης πληρωμής.

Στη βάση των πιο πάνω, οι ATMs εξακολουθούν να παραμένουν ένα πολύτιμο εργαλείο αυτό-εξυπηρέτησης του κοινού στην Κύπρο καταγράφοντας αναλήψεις ύψους €2,7 δισεκατομμύρια κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024, σημειώνοντας μια περιορισμένη αύξηση της τάξης του 4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Ωστόσο, η μείωση του συνολικού όγκου των αναλήψεων ξεπέρασε την μικρή αύξηση της συνολικής αξίας των αναλήψεων με αποτέλεσμα την αύξηση της μέσης αξίας των αναλήψεων.

Είναι αξιοσημείωτο, τέλος, ότι η μέση αξία των αναλήψεων αυξήθηκε κατά 19% από το τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2022 (€307) μέχρι το τέλος του δεύτερου εξαμήνου του 2024 (€365).