Στο στόχαστρο της Ε.Ε. οι αμερικανικές big tech μετά τους δασμούς Τραμπ

Η Γαλλία πιέζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να πλήξει τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας ως αντίμετρο στους δασμούς που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, προτείνοντας τη διεύρυνση της εμπορική σύγκρουση στον τομέα των υπηρεσιών.

Η Ε.Ε., που αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ, δεσμεύθηκε να απαντήσει μετά την ανακοίνωση των νέων δασμών 20% από την Ουάσιγκτον στις εξαγωγές της Ένωσης, στο πλαίσιο της επιθετικής στρατηγικής του Τραμπ να αναμορφώσει το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα.

«Ο μηχανισμός και τα προϊόντα που θα στοχευτούν δεν έχουν ακόμα αποφασιστεί — πρόκειται για μια συζήτηση που διεξάγεται μεταξύ των μελών της Ε.Ε.», δήλωσε η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, Σοφί Πριμάς, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό RTL.

«Αλλά θα στοχεύσουμε και τις υπηρεσίες — όπως οι ψηφιακές υπηρεσίες, που σήμερα δεν φορολογούνται, αλλά θα μπορούσαν να φορολογηθούν».

Οι τεχνολογικές υπηρεσίες στο στόχαστρο της Ε.Ε.

Η διεύρυνση της εμπορικής σύγκρουσης στον τομέα των τεχνολογικών υπηρεσιών θα συνιστούσε κλιμάκωση της έντασης. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει επανειλημμένα τονίσει ότι ενώ οι ΗΠΑ έχουν έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών με την Ε.Ε., απολαμβάνουν σημαντικό πλεόνασμα στις υπηρεσίες.

Η Γαλλία είχε έρθει σε σύγκρουση με την κυβέρνηση Τραμπ ήδη από το 2019, όταν υιοθέτησε εθνικό φόρο στις ψηφιακές υπηρεσίες, στοχεύοντας γίγαντες όπως η Google (Alphabet Inc.) και η Meta Platforms. Αν και χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία ακολούθησαν τότε το γαλλικό παράδειγμα, η Γερμανία παρέμεινε επιφυλακτική.

Η πρόκληση, ωστόσο, είναι ότι η φορολογία στην Ε.Ε. παραμένει αρμοδιότητα των εθνικών κρατών, κάτι που καθιστά δύσκολη μια ενιαία ευρωπαϊκή αντίδραση, καθώς απαιτεί ομοφωνία.

Νέα ευρωπαϊκά όπλα στο τραπέζι

Η Πριμάς δήλωσε πως τα πιθανά αντίμετρα που θα πλήξουν και τις υπηρεσίες πιθανότατα θα είναι έτοιμα μέχρι το τέλος Απριλίου. Αναφέρθηκε μάλιστα στον μηχανισμό «αντικαταναγκαστικών μέτρων» της Ε.Ε. (anti-coercion instrument), ένα νέο εργαλείο για την αντιμετώπιση χωρών που χρησιμοποιούν μονομερώς μέτρα εμπορικής πίεσης.

«Έχουμε πλέον στη διάθεσή μας νέα εργαλεία στην Ευρώπη — τα αποκαλούμε αντικαταναγκαστικά εργαλεία», είπε. «Διαθέτουμε μια ολόκληρη εργαλειοθήκη και είμαστε έτοιμοι γι’ αυτόν τον εμπορικό πόλεμο».

Φόροι και τεχνολογικά έσοδα

Ο φόρος στις ψηφιακές υπηρεσίες (DST) είχε προκαλέσει ήδη από το 2019 εντάσεις με τις ΗΠΑ, καθώς πολλές χώρες παραπονέθηκαν ότι οι τεχνολογικές πολυεθνικές δεν πληρώνουν δίκαια μερίδια φόρων στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Ο Τραμπ είχε απαντήσει πως οι φόροι αυτοί κάνουν διακρίσεις σε βάρος των αμερικανικών εταιρειών και είχε απειλήσει με δασμούς σε γαλλικά προϊόντα πολυτελείας, όπως σαμπάνιες, τυριά και τσάντες.

Μολονότι τα δύο μέρη είχαν συμφωνήσει προσωρινά σε αναστολή των εντάσεων μέχρι να συμφωνηθούν παγκόσμιοι κανόνες για τη φορολόγηση των ψηφιακών εταιρειών, η διαπραγμάτευση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Εν τω μεταξύ, οι εθνικοί φόροι έχουν μετατραπεί σε σημαντική πηγή κρατικών εσόδων. Στη Γαλλία, τα έσοδα από τον DST ανήλθαν σε 700 εκατ. ευρώ το 2023.

Ωστόσο, οι αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες. Ενώ στη Γαλλία ο φόρος 3% καλύπτει δραστηριότητες όπως στοχευμένη διαφήμιση και πωλήσεις δεδομένων, στην Πολωνία εφαρμόζεται μόνο στις πλατφόρμες video-on-demand.

Σχεδιάζοντας τα επόμενα βήματα

Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών αξιολογούν τώρα τον αντίκτυπο των αμερικανικών μέτρων και προετοιμάζουν τις επόμενες κινήσεις. «Είναι πολύ άσχημα νέα για την Ολλανδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε η Ολλανδή υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου Ρενέτ Κλέβερ. «Ετοιμάζουμε ένα πακέτο μέτρων και δεν θα διστάσουμε να το ενεργοποιήσουμε».

Με τις δασμολογικές εντάσεις να κλιμακώνονται, η σύγκρουση Ε.Ε.-ΗΠΑ απειλεί να αγγίξει όχι μόνο τα αγαθά, αλλά και τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο του παγκόσμιου εμπορίου: τις ψηφιακές υπηρεσίες.