Σε εξέλιξη τα stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών-Προβληματισμός για τα νέα δεδομένα

Η ραγδαία αλλαγή στη συγκυρία και τις μεταβλητές της Ευρωπαϊκής Οικονομίας αλλά και εν τέλει τα ιστορικά δεδομένα που κι αυτά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο (εν προκειμένω οι πρόσφατοι δασμοί Τράμπ) θέτουν εν τέλει έναν προβληματισμό για τα συμπεράσματα που εξάγονται από τα stress tests στα οποία υποβάλει η ΕΚΤ τις τράπεζες στην Ευρώπη.

Τα stress tests αυτά αξιολογούν τις τράπεζες και ζητούν από αυτές να ενισχύουν ή όχι τα εποπτικά τους κεφάλαια ενώ εν τέλει διαμορφώνουν και την εποπτική άποψη για μια σειρά από θέματα προληπτικής λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Την τελευταία 10ετία ο χρόνος υπήρξε εξαιρετικά πυκνός σε εξελίξεις που αφορούσαν τα πιστωτικά ιδρύματα δρομολογώντας ραγδαίες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους.

Η χρηματοοικονομική κρίση, η πανδημία, ο πληθωρισμός άλλαξαν το τοπίο στην λειτουργία των τραπεζών. Και μπορεί η εποπτεία στην Ευρώπη να επαίρεται πως τα έχει καταφέρει καλά, κάτι που ισχύει αν σκεφτεί κανείς την πρόσφατη τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, δεν είναι βέβαιο ωστόσο πως η προσαρμογή της εποπτείας στα νέα δεδομένα γίνεται στους χρόνους που πρέπει.

Πληθαίνουν οι φωνές που επισημαίνουν τις ανάγκες για αλλαγή

Σε πρόσφατη συνέντευξή του του ο κ. Αnneli Tuominen, μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ αποτυπώνει αυτόν τον προβληματισμό: Ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν ανθεκτικές σε μεγάλους εξωτερικούς κραδασμούς τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν δυστυχώς λίγες ενδείξεις ότι μια «σταθερή κατάσταση» είναι εφικτό να επιτευχθεί σύντομα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη αβεβαιότητα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί, είναι πιθανές αλλαγές στις μακροοικονομικές πολιτικές από σημαντικούς παράγοντες και εξακολουθούν να υπάρχουν ρυθμιστικές αβεβαιότητες σχετικά με τις προοπτικές για την πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ σε βασικές δικαιοδοσίες εκτός Ε.Ε..

Στην Ευρώπη, η τραπεζική ένωση παραμένει ημιτελής, καθώς ο τρίτος πυλώνας της κοινής ασφάλισης καταθέσεων εξακολουθεί να λείπει και η πρόοδος όσον αφορά την ενίσχυση του συστήματος διαχείρισης κρίσεων (βάσει των προτάσεων που υπέβαλε η Επιτροπή το 2023) έχει σταματήσει.

Ωστόσο, η πρόσφατη ισχύς που επέδειξαν οι τράπεζες σε επεισόδια κρίσης οδήγησε ορισμένους σχολιαστές να αμφισβητήσουν εάν αυτές οι βελτιώσεις χρειάζονται πραγματικά, υποστηρίζοντας ότι οι κεφαλαιακές απαιτήσεις πρέπει να χαλαρώσουν ώστε οι τράπεζες να είναι πιο ανταγωνιστικές στη χρηματοδότηση της οικονομίας.

Πρόβλημα η ελλιπής τραπεζική ολοκλήρωση

Σε πρόσφατη ομιλία της η επικεφαλής του SSM Claudia Buch αναφέρθηκε στην ελλιπή τραπεζική ολοκλήρωση επισημαίνοντας ότι: Οι ελπίδες ότι η τραπεζική ένωση θα οδηγούσε σε στενότερη ενοποίηση των τραπεζικών αγορών σε ολόκληρη την Ευρώπη δεν έχουν υλοποιηθεί πλήρως.

Οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις παρέμειναν σχετικά σπάνιες, περίπου το 75% των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών επενδύεται στις εγχώριες αγορές τους και λίγες τράπεζες έχουν πραγματικά ευρωπαϊκά επιχειρηματικά μοντέλα.

Και ενώ οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις αποτελούν ένα ζητούμενο προς την τραπεζική ενοποίηση την ίδια στιγμή όταν αυτές συντελεστούν αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος εξαιτίας του μεγέθους.

Τα stress tests, το πρόγραμμα και τα δεδομένα

Τα stress tests για τις ελληνικές τράπεζες εξελίσσονται κανονικά. Ήδη οι τράπεζες έδωσαν τα πρώτα στοιχεία και ξεκίνησε ο καθιερωμένος διάλογος. Η επόμενη υποβολή θα διενεργηθεί στις 2 Ιουνίου και η ανταλλαγή θα ολοκληρωθεί στις 25 Ιουνίου ώστε να τρέξει η άσκηση και να υπάρξουν τα αποτελέσματα αυτής στο τέλος του Ιουλίου.

Η άσκηση λαμβάνει χώρα με τα στοιχεία του 2024 και ήδη αυτά έχουν αρχίσει να ξεπερνιόνται καθώς οι τράπεζες είναι δυνατόν να επηρεαστούν από τους δασμούς Τραμπ άμεσα και έμμεσα. Και δεν μιλάμε μόνον για τις ελληνικές τράπεζες όπου οι εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ είναι περιορισμένες αλλά για τις γαλλικές, τις γερμανικές και τις ιταλικές τράπεζες που τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Συγχρόνως πολλά στοιχεία που μελέτησαν οι μηχανισμοί της ΕΚΤ έχουν αλλάξει όπως για παράδειγμα τα επιτόκια μιας και υπήρξαν νέα δεδομένα.

Η καταγραφή

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα είναι εύλογοι οι προβληματισμοί που θέλουν οι ασκήσεις αυτές να προσαρμόζονται δυναμικά στις καταστάσεις επιχειρώντας μια μεγαλύτερη επικαιροποίηση των δεδομένων.

Σε ό,τι αφορά τα τρέχοντα stress tests εκτιμάται πως οι ελληνικές τράπεζες όπως άλλωστε και στο προηγούμενο, δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα καθώς η δυναμική που έχουν αναπτύξει οι ισολογισμοί τους σε όλα τα επίπεδα επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.