Αναβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου από DBRS σε «Α»-Διατηρεί σε θετική την προοπτική

Ο πιστοληπτικός οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS αναβάθμισε την Παρασκευή τις αξιολογήσεις μακροπρόθεσμης έκδοσης σε ξένο και τοπικό νόμισμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε Α (χαμηλό) από ΒΒΒ (υψηλό), διατηρώντας θετική τάση για όλες τις μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις.

Ταυτόχρονα, ο οίκος επιβεβαίωσε αξιολογήσεις βραχυπρόθεσμης έκδοσης της Κύπρου σε ξένο και τοπικό νόμισμα σε R-1 (χαμηλό), με σταθερή τάση για όλες τις βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις.

Σύμφωνα με τον οίκο, η αναβάθμιση και η θετική τάση αντανακλούν τη δραστική μείωση της επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους τα τελευταία χρόνια και την προσδοκία του οίκου Morningstar DBRS ότι οι δείκτες του δημόσιου χρέους θα συνεχίσουν να βελτιώνονται σημαντικά τα επόμενα χρόνια.

Αναφέρεται ότι ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ μειώθηκε από 96,5% τον Δεκέμβριο του 2021 σε 69,7% τον Σεπτέμβριο του 2024, λόγω των μεγάλων δημοσιονομικών πλεονασμάτων και των υψηλών ρυθμών αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ.

Σημειώνεται ότι όσον αφορά το μέλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί στο 56,7% του ΑΕΠ το 2026, καθώς οι οικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις αναμένεται να παραμείνουν ευνοϊκές.

Σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής  αξιολόγησης Morningstar DBRS, η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να συνεχίσει να επωφελείται από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών και τις ισχυρές επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών κατά τα επόμενα έτη.

Επισημαίνεται ότι, αν και, όπως και για άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), οι προοπτικές είναι εκτεθειμένες σε καθοδικούς κινδύνους, όπως η κλιμάκωση των γεωπολιτικών και παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων, η κυπριακή οικονομία είναι λιγότερο ευάλωτη στον άμεσο αντίκτυπο των αυξανόμενων δασμών των ΗΠΑ στις εισαγωγές αγαθών της ΕΕ από ό,τι οι περισσότερες άλλες χώρες της ΕΕ, δεδομένου του σχετικά μικρού μεγέθους του τομέα της μεταποίησης.

Προστίθεται ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις αναμένεται να παραμείνουν πολύ ισχυρές, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέπει ότι το πλεόνασμα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης θα είναι κατά μέσο όρο 2,7% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026, γεγονός που συγκρίνεται ευνοϊκά όχι μόνο με άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ αλλά και με τα δημοσιονομικά αποτελέσματα της Κύπρου στο παρελθόν πριν από την πανδημία.

Σημειώνεται ότι όσον αφορά τα βελτιωμένα δημοσιονομικά αποτελέσματα, ο οίκος Morningstar DBRS σημειώνει ότι οι δημοσιονομικές καταστάσεις της χώρας επωφελούνται όχι μόνο από τις ευνοϊκές κυκλικές εξελίξεις αλλά και από τις διαρθρωτικές βελτιώσεις στην πλευρά των εσόδων τα τελευταία χρόνια. Αυτό, όπως αναφέρεται, με τη σειρά του, θα συμβάλει στην αντιστάθμιση των πιθανών πιέσεων στις δαπάνες που προκύπτουν από την εξάπλωση του συστήματος ενοικίου προς υποθήκη και την υλοποίηση ενεργειακών έργων μεγάλης κλίμακας, καθώς και από τις πιέσεις για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών.

Αναφέρεται επίσης,  ότι η πιστωτική αξιολόγηση της Κύπρου ενισχύεται επίσης από τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των εγχώριων τραπεζών, καθώς η ισχυρή αύξηση των αποθεματικών κεφαλαίων τα τελευταία δύο χρόνια έχει ενισχύσει την ανθεκτικότητα των τραπεζών. Επισημαίνεται ότι οι βελτιώσεις στα δομικά στοιχεία «Χρέος και ρευστότητα» και «Νομισματική πολιτική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα» είναι οι βασικοί παράγοντες για την αναβάθμιση.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Κύπρος λαμβάνει αυτές τις αξιολογήσεις λόγω του σταθερού πολιτικού περιβάλλοντος και των υγιών οικονομικών πολιτικών προσθέτοντας ότι η ένταξη στην ΕΕ ενισχύει τη θεσμική ποιότητα της χώρας.

Τι θα μπορούσε να αλλάξει θετικά ή αρνητικά την κατάσταση

Ταυτόχρονα, ο πιστοληπτικός οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS αναφέρει ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου, θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν προκύψει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξελίξεις. Όπως εξηγείται, αυτό θα μπορούσε να συμβεί εάν υπάρξει διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη και διαρκείς ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις που θα οδηγήσουν σε περαιτέρω ουσιαστική μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους ή και ενδείξεις αυξημένης οικονομικής ανθεκτικότητας και αυξανόμενων επιπέδων παραγωγικότητας της εργασίας.

Ακόμη, η θετική τάση θα μπορούσε να επιστρέψει σε «σταθερή» εάν οι προσδοκίες του οίκου για την καθοδική πορεία του δείκτη δημόσιου χρέους μεταβληθούν ουσιαστικά.

Επίσης, οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν εάν συμβεί ένα ή ένας συνδυασμός των ακόλουθων γεγονότων. Πρώτον, σημαντική επιδείνωση της πορείας του δημόσιου χρέους, ενδεχομένως λόγω παρατεταμένης περιόδου χαμηλής ανάπτυξης ή αυξανόμενων δημοσιονομικών πιέσεων, και δεύτερον υλοποίηση μεγάλων ενδεχόμενων υποχρεώσεων, ιδίως από τον σημαντικό εγχώριο τραπεζικό τομέα.

Η οικονομική ανάπτυξη συγκριτικά ισχυρή, χάρη στη δυνατή εγχώρια ζήτηση

Αιτιολογώντας την αναβάθμιση, ο πιστοληπτικός οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS σημειώνει ότι η κυπριακή οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται με συγκριτικά ισχυρό ρυθμό το τελευταίο έτος, υποστηριζόμενη τόσο από την εξωτερική όσο και από την εγχώρια ζήτηση.

«Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,4% το 2024, σε σύγκριση με ρυθμό ανάπτυξης 0,9% για ολόκληρη την Ευρωζώνη. Η ανάπτυξη ενισχύθηκε από την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών, ιδιαίτερα σε σχέση με τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τις χρεώσεις  που σχετίζονται με τη χρήση πνευματικής ιδιοκτησίας. Επιπλέον, η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε με ισχυρό, αν και επιβραδυνόμενο, ρυθμό, οδηγούμενη από κέρδη πραγματικών μισθών και συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης, ιδιαίτερα από ξένο εργατικό δυναμικό», αναφέρει.  

Επίσης, προσθέτει ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) προβλέπει ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,2% το 2025 και κατά 3,1% το 2026, χάρη στη δυνατή εγχώρια ζήτηση. Η ιδιωτική κατανάλωση, όπως αναφέρεται, πιθανότατα θα επωφεληθεί από την περαιτέρω, αν και επιβραδυνόμενη, αύξηση των πραγματικών μισθών και συνεχιζόμενη αύξηση των επιπέδων απασχόλησης.

Ευνοϊκές αναμένονται οι δημοσιονομικές εξελίξεις, χάρη στη σημαντική αύξηση των εσόδων

Όσον αφορά τις δημοσιονομικές εξελίξεις ο πιστοληπτικός οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS αναφέρει ότι το πιστωτικό προφίλ της Κύπρου υποστηρίζεται από την εξαιρετικά ισχυρή δημοσιονομική απόδοση της κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια.

Όπως σημειώνεται, το δημοσιονομικό πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ήταν 4,5% του ΑΕΠ το 2024, από 2,0% το 2023. «Η αύξηση του πλεονάσματος οφείλεται εν μέρει σε παράγοντες μίας μόνο χρονιάς, καθώς το 2023 είχε επηρεαστεί από μια εκ των υστέρων πληρωμή 1,1% του ΑΕΠ στο συνταξιοδοτικό ταμείο των δημοσίων υπαλλήλων», αναφέρεται. Προστίθεται ακόμη ότι η δημοσιονομική απόδοση επωφελήθηκε επίσης από τη συνεχιζόμενη ισχυρή αύξηση των εσόδων, ιδιαίτερα όσον αφορά τους φόρους εισοδήματος από εταιρείες και σε μικρότερο βαθμό από τα νοικοκυριά.

Επισημαίνεται, ακόμη, ότι το ποσοστό του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ έχει παρουσιάσει σαφή πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, χάρη στα μεγάλα πλεονάσματα και την υψηλή ονομαστική ανάπτυξη του ΑΕΠ.  «Το γενικό δημόσιο χρέος ανήλθε στο 69,7% του ΑΕΠ τον Σεπτέμβριο του 2024, από 113,6% τον Δεκέμβριο του 2020. Προβλέπεται ότι τα συνεχιζόμενα πλεονάσματα και οι ευνοϊκές δυναμικές του χρέους θα οδηγήσουν σε περαιτέρω σημαντική μείωση του ποσοστού του χρέους», αναφέρεται.

Προστίθεται, επίσης, ότι το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό δομικό σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει ότι το γενικό δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 64,1% του ΑΕΠ το 2025 και στο 58,8% το 2026.

Σταθερό το πολιτικό περιβάλλον στην Κύπρο

Ο οίκος σημειώνει ότι το πολιτικό περιβάλλον στην Κύπρο είναι σταθερό και η  εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη ως Προέδρου της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο του 2023 δεν οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές πολιτικής, ιδίως όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου.

Επισημαίνεται ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης, στη μείωση της διαφθοράς και στην ενίσχυση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της οικονομίας.

Αναφέρεται ότι η επιτυχής εφαρμογή του σχεδίου θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της κυβέρνησης να συγκεντρώσει επαρκή υποστήριξη στο κοινοβούλιο για την ψήφιση της νομοθεσίας. Όσον αφορά τη θεσμική ποιότητα, ο οίκος  Morningstar DBRS σημειώνει ότι η κατάταξη της χώρας στους Παγκόσμιους Δείκτες Διακυβέρνησης (π.χ. έλεγχος της διαφθοράς, κράτος δικαίου) έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια και βρίσκεται πλέον κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Ταυτόχρονα, ο οίκος Morningstar DBRS θεωρεί ότι η ιδιότητα της χώρας ως μέλους της ΕΕ αποτελεί σημαντική βάση για τη θεσμική ποιότητα.

Τι λέει το Υπουργείο Οικονομικών

Η Κυβέρνηση, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, παραμένει πιστή στην δέσμευσή της να στηρίζει την οικονομία κατά τρόπο υπεύθυνο και ευέλικτο, τόσο όσον αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση, όσο και τα δημόσια οικονομικά, ενόψει των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει από τις εξελίξεις στο διεθνές οικονομικό-πολιτικό περιβάλλον, προωθώντας τα κατάλληλα οικονομικά σχέδια, τα οποία θα επιτρέψουν τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση όλων των προσφερόμενων ευκαιριών για συνεχή ανάπτυξη της οικονομίας με παράλληλη στόχευση στη περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους.

• Διαβάστε επίσης: Κεραυνός για αναβάθμιση από DBRS-Επιβεβαιώνεται η ορθολογική οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση