Η εμπορική σχέση Κίνας-ΗΠΑ... Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου σε τροχιά σύγκρουσης

Πέραν των 530 δισεκατομμυρίων δολαρίων ανήλθε τους πρώτους 11 μήνες του 2024 το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών, εκ των οποίων τα 400 δισ. δολάρια αφορούν εξαγωγές κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ, οδηγώντας τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, να επιβάλει το Σάββατο επιπλέον δασμούς 10% στις κινέζικες εισαγωγές.

Ο Ντόναλντ Τραμπ υλοποίησε την υπόσχεση που έδωσε για να χρησιμοποιήσει το τεράστιο οικονομικό βάρος που έχουν οι ΗΠΑ, για να αντεπιτεθεί στην Κίνα για τις "αθέμιτες εμπορικές πρακτικές" που εφαρμόζει και για τον ρόλο της στην κρίση που διέρχονται οι ΗΠΑ σε σχέση με το ναρκωτικό φαιντανύλη που έχει προκαλέσει αρκετούς θανάτους.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε το Σάββατο ότι οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε πρόσθετο δασμό 10% επιπλέον των διαφόρων δασμών που ήδη αντιμετωπίζουν.

Η Κίνα ανταπέδωσε την Κυριακή, λέγοντας ότι «αντιτίθεται σθεναρά» στην κίνηση και θα λάβει «αντίστοιχα αντίμετρα για να διαφυλάξει αποφασιστικά» τα συμφέροντά της.

Εμπορική σχέση Κίνας-ΗΠΑ

Το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών-των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου-είναι τεράστιο και ανέρχεται συνολικά σε περισσότερα από 530 δισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους 11 μήνες του 2024, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον.

Την ίδια περίοδο, οι πωλήσεις κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ ανήλθαν συνολικά πέραν των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με την Κίνα να είναι δεύτερη σε εξαγωγές στις ΗΠΑ μετά το Μεξικό.

Σύμφωνα με το ινστιτούτο Peterson of International Economics (PIIE), η Κίνα είναι ο κυρίαρχος προμηθευτής αγαθών των ΗΠΑ που αφορούν από ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά μηχανήματα μέχρι κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και ρούχα.

Όμως, η εμπορική ανισορροπία - 270,4 δισεκατομμύρια δολάρια για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου του περασμένου έτους - έχει προκαλέσει εδώ και πολύ καιρό ταραχές στην Ουάσιγκτον.

Το ίδιο ισχύει και για την τεράστια κρατική στήριξη που προσφέρει η Κίνα προς τις βιομηχανίες της, πυροδοτώντας τις αμερικανικές κατηγορίες για αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς και για την κακή μεταχείριση των αμερικανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επικράτειά της.

Ωστόσο, η οικονομία της Κίνας παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις εξαγωγές για να στηρίξει την ανάπτυξή της, παρά τις επίσημες προσπάθειες για αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης – κάνοντας τους ηγέτες της απρόθυμους να αλλάξουν το στάτους κβο μεταξύ των δύο οικονομιών.

Τι συνέβη στην πρώτη θητεία Τραμπ

Ο Τραμπ μπήκε για πρώτη φορά στον Λευκό Οίκο το 2016 υποσχόμενος να αντιμετωπίσει την Κίνα, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο επιβάλλοντας δασμούς σε κινεζικά αγαθά εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Κίνα προέβη σε αντίποινα επηρεάζοντας ιδιαίτερα τους Αμερικανούς αγρότες.

Οι βασικές απαιτήσεις των ΗΠΑ προς την Κίνα ήταν μεγαλύτερη πρόσβαση στις κινέζικες αγορές, ευρεία μεταρρύθμιση των όρων ανταγωνισμού των επιχειρήσεων που ευνοούν σε μεγάλο βαθμό τις κινεζικές εταιρείες και περιορισμό του ισχυρού κρατικού ελέγχου που ασκεί το Πεκίνο στις επιχειρήσεις.

Έπειτα από μακρές και επίπονες διαπραγματεύσεις, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε αυτό που έγινε γνωστό ως η «πρώτη φάση» μιας εμπορικής συμφωνίας για κατάπαυση της διαμάχης σε σχεδόν δύο χρόνια εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κοσμο.

Βάσει αυτής της συμφωνίας, το Πεκίνο συμφώνησε να εισάγει αμερικανικά αγαθά αξίας 200 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων 32 δισ. δολαρίων σε αγροτικά προϊόντα και θαλασσινά.

Ωστόσο, λόγω της πανδημίας COVID-19 και της ύφεσης στις ΗΠΑ, οι αναλυτές αναφέρουν ότι το Πεκίνο απέτυχε πολύ σε αυτή τη δέσμευση.

«Στο τέλος, η Κίνα αγόρασε μόνο το 58% των εξαγωγών των ΗΠΑ που είχε δεσμευτεί να αγοράσει, βάσει της συμφωνίας, ούτε καν αρκετά για να φτάσει τα επίπεδα των εισαγωγών της πριν από τον εμπορικό πόλεμο», έγραψε ο Chad P Brown του ινστιτούτου PIIE.

«Διαφορετικά, η Κίνα δεν αγόρασε τίποτα από τα επιπλέον 200 δισ.  δολάρια εξαγωγών που είχε υποσχεθεί με την συμφωνία με τον Τραμπ», πρόσθεσε.

Τι έγινε μετά την πρώτη θητεία Τραμπ

Ο διάδοχος του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δεν απέσυρε τους δασμούς που επέβαλε ο προκάτοχός του, αλλά ακολούθησε μια πιο στοχευμένη προσέγγιση όσον αφορά τις αυξήσεις των δασμών.

Υπό τον Μπάιντεν, η Ουάσιγκτον επέκτεινε τις προσπάθειες για να περιορίσει τις εξαγωγές ημιαγωγών (τσιπ) τελευταίας τεχνολογίας στην Κίνα - μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να αποτρέψει τη χρήση ευαίσθητων αμερικανικών τεχνολογιών στο στρατιωτικό οπλοστάσιο του Πεκίνου.

Η Κυβέρνησή του χρησιμοποίησε επίσης δασμούς που έβαζαν στο στόχαστρο αυτό που αποκάλεσε την «βιομηχανική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα» της Κίνας, αφού ανησυχούσε ότι οι βιομηχανικές επιδοτήσεις της χώρας για πράσινη ενέργεια, αυτοκίνητα και μπαταρίες θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν τις παγκόσμιες αγορές με φθηνά αγαθά.

Τον περασμένο Μάιο, ο Μπάιντεν επέβαλε δασμούς σε εισαγωγές αξίας 18 δισ. δολαρίων από την Κίνα, κατηγορώντας το Πεκίνο για «εξαπάτηση» αντί για ανταγωνισμό.

Στο πλαίσιο των αυξήσεων, οι δασμοί στα ηλεκτρικά οχήματα τετραπλασιάστηκαν στο 100%, ενώ οι δασμοί για τους ημιαγωγούς αυξήθηκαν από 25%, σε 50%.

Τα μέτρα στόχευαν επίσης στρατηγικούς τομείς όπως οι μπαταρίες, τα ορυκτά ζωτικής σημασίας και τα ιατρικά προϊόντα.

Και οι δύο πλευρές έχουν επίσης ξεκινήσει έρευνες για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.