Σε κομβικό σημείο βρίσκεται ο τομέας των κατασκευών στο ξεκίνημα του 2025, στο οποίο εισήλθε δυναμικά. Ως ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της οικονομίας αντιμετωπίζει σειρά προκλήσεων με κυριότερη αυτή της έλλειψης τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού. Με την Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ) να διαδραματίζει ρόλο καταλύτη στην εξέλιξη του τομέα, ο πρόεδρός της, Στέλιος Γαβριήλ, αναδεικνύει τα ζητήματα, τις ευκαιρίες στο πλαίσιο της βιωσιμότητας αλλά και την έμφαση που πρέπει να δοθεί στις υγιείς και μακροπρόθεσμες επενδύσεις.
Η έλλειψη τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το 2025. Η υποστελέχωση δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην εύρυθμη λειτουργία του τομέα, επηρεάζει την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο απειλεί την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού. «Η ομοσπονδία μας τονίζει την ανάγκη διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα μέτρα για την άμεση κάλυψη των αναγκών, αλλά και μακροπρόθεσμες πολιτικές για την προσέλκυση και κατάρτιση επαρκούς εργατικού δυναμικού τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από το εξωτερικό», επισημαίνει ο κ. Γαβριήλ.
Αναθεώρηση συμβολαίων
Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα είναι η αναθεώρηση των συμβολαίων δημοσίων έργων. Τα συμβόλαια αυτά, όπως εφαρμόζονται σήμερα, περιέχουν κενά καθώς και στρεβλώσεις που συχνά καθυστερούν ή περιπλέκουν την εκτέλεση των έργων: «Η αναθεώρησή τους αποτελεί αδήριτη ανάγκη προκειμένου να διασφαλιστεί η σωστή διαχείριση των έργων και η εμπιστοσύνη μεταξύ των αναθετουσών αρχών και των εργοληπτικών εταιρειών.
Πεποίθηση μου είναι ότι μέσω της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων αυτές οι προκλήσεις μπορούν να μετατραπούν σε ευκαιρίες για την περαιτέρω ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου».
Ταχύτητα στις άδειες
Ο κατασκευαστικός τομέας επηρεάζεται σημαντικά από τη μεταφορά της αδειοδότησης στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Η μεταφορά των αρμοδιοτήτων για την έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών από τους ΕΟΑ δημιουργεί νέες προοπτικές αλλά και προκλήσεις: «Παρά την προσδοκία για μείωση της γραφειοκρατίας υπήρξαν καθυστερήσεις, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μείωση κατά 80% και πλέον στις άδειες οικοδομής που εκδόθηκαν τον Ιούλιο του 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Παρά τις αρχικές, όμως, δυσκολίες είμαστε αισιόδοξοι ότι οι προσπάθειες του Υπουργείου Εσωτερικών και των προέδρων των ΕΟΑ θα αποδώσουν, επιταχύνοντας τις διαδικασίες και ενισχύοντας τη λειτουργικότητα του νέου συστήματος».
Υγιείς επενδύσεις
Δεδομένου ότι η κάθοδος των επενδυτών από το εξωτερικό και τα σχέδια προσιτής στέγης δίνουν νέα δυναμική στον κλάδο, οι επενδύσεις αποτελούν καταλύτη για την οικονομική ανάπτυξη, ιδιαίτερα σε μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος. Η στρατηγική προσέλκυσης επενδυτών και η ανάδειξη της χώρας μας σε περιφερειακό επενδυτικό κόμβο είναι ζωτικής σημασίας. Πρέπει, σύμφωνα με τον κ. Γαβριήλ, να επικεντρωθούμε σε υγιείς, μακροπρόθεσμες επενδύσεις, που δημιουργούν θέσεις εργασίας, προάγουν τη βιωσιμότητα και ενισχύουν την τοπική κοινωνία. Αυτές οι επενδύσεις, συνδυάζοντας την οικονομική αποδοτικότητα με κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, αποτελούν το κλειδί για μια ισχυρή και βιώσιμη οικονομία.
Προσιτή στέγη
Παράλληλα, τα σχέδια για προσιτή στέγη που προωθεί το Υπουργείο Εσωτερικών έχουν διπλό όφελος: «Αφενός ενισχύουν τη δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα και αφετέρου παρέχουν λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα, που αποτελεί σοβαρή κοινωνική πρόκληση. Ως κλάδος υποστηρίζουμε ενεργά την προώθηση αυτών των πρωτοβουλιών με στόχο τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση τους. Mε τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων τα σχέδια αυτά μπορούν να μετατραπούν σε μοχλό ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου».
Συγκράτηση τιμών
Γεωπολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά εδώ και καιρό τις τιμές των κατασκευαστικών υλικών, με τις αυξομειώσεις να αναμένεται ότι θα συνεχιστούν. Στο πλαίσιο αυτό οι απρόβλεπτες εξελίξεις καθιστούν δύσκολη την ασφαλή πρόβλεψη αυτών των διακυμάνσεων.
Ο κ. Γαβριήλ αναφέρεται ειδικά στο πρόσφατο ζήτημα που προέκυψε από την αύξηση της τιμής του σκυροδέματος, τονίζοντας την ανάγκη για υπευθυνότητα από όλους τους εμπλεκόμενους στον κατασκευαστικό κλάδο: «Είναι ζωτικής σημασίας να λειτουργούμε με αίσθημα ευθύνης και διαφάνεια, ώστε, στο μέτρο του δυνατού, να συγκρατηθούν οι τιμές των ακινήτων, έτσι ώστε μέσα από τη συνεργασία να διασφαλίζουμε τη συνοχή και την ευημερία της κοινωνίας».
Δυναμικά στο 2025
Παρά τις όποιες προκλήσεις ο κατασκευαστικός τομέας ανέκαθεν διαδραμάτιζε καθοριστικό ρόλο στην οικονομία και το ίδιο ισχύει σήμερα, καθώς αναμένεται να διατηρήσει τη δυναμική του και το 2025. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΟΣΕΟΚ, στον ιδιωτικό τομέα η αυξημένη ζήτηση για διαμερίσματα τόσο από ντόπιους όσο και από ξένους, η κάθοδος ξένων εταιρειών και εργαζομένων, καθώς και η σταθερή ροή επενδύσεων διατηρούν ζωντανό το ενδιαφέρον για νέες οικιστικές και γραφειακές αναπτύξεις, σχολικές και πανεπιστημιακές μονάδες, όπως επίσης και νοσηλευτικά κέντρα. Στον δημόσιο τομέα, προσθέτει, η υλοποίηση έργων υποδομής υποστηρίζεται από τον αυξημένο κρατικό προϋπολογισμό, το ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
«Όσον αφορά τις τάσεις, στο επίκεντρο βρίσκονται οι οικιστικές αναπτύξεις και ιδιαίτερα τα σύγχρονα συγκροτήματα διαμερισμάτων. Η αγορά διαμερισμάτων προτιμάται λόγω της πιο προσιτής τιμής τους, ενώ η στροφή προς τα πράσινα ακίνητα ενισχύεται από τη ζήτηση για κτίρια με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, υψηλή ενεργειακή απόδοση και μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη. Υψηλό την ίδια ώρα παραμένει το ενδιαφέρον και για γραφειακούς χώρους».
Πρώτα στη λίστα της ΟΣΕΟΚ
Η ΟΣΕΟΚ, ως η ομοσπονδία του κατασκευαστικού κλάδου, επικεντρώνεται στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων και στην προώθηση βιώσιμων λύσεων για τον τομέα. Κύριοι στόχοι της για το 2025 είναι:
- Η κάλυψη της έλλειψης εργατικού δυναμικού μέσω ολοκληρωμένων στρατηγικών που περιλαμβάνουν κατάρτιση και προσέλκυση εργαζομένων.
- Η ενίσχυση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης του κλάδου, με τη στήριξη του κράτους μέσω κινήτρων και καινοτόμων πρακτικών.
- Η αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος μέσω συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.