Γιατί τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα απειλούν τα δημοσιονομικά της Ευρώπης

Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία BYD μελετά την εγκατάσταση ενός δεύτερου εργοστασίου στην Ευρώπη, καθώς θέλει να γίνει ο κορυφαίος κατασκευαστής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ευρώπη έως το 2030.

Η κινεζική μάρκα προχωρά ήδη στην κατασκευή του πρώτου εργοστασίου της στην Ουγγαρία και σχεδιάζει ένα δεύτερο στην Ισπανία το 2025.

Στόχος της BYD είναι να κατασκευάζει στην Ευρώπη κάθε χρόνο έως και 200.000 αυτοκίνητα, όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας στην Ευρώπη, Μάικλ Σου, μιλώντας για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας, σε εκδήλωση που διοργάνωσαν οι Financial Times.

Την ίδια ώρα, πάντως, στη Γηραιά Ήπειρο, όλο και περισσότερες κυβερνήσεις αυξάνουν τους φόρους στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, καθώς η χρήση αυτών των οχημάτων μειώνει την είσπραξη του φόρου στα καύσιμα.

Η ηλεκτροκίνηση συγκρούεται, δηλαδή, με το δημοσιονομικό πρόβλημα της πράσινης μετάβασης.

«Αν και η ζήτηση αυξάνεται για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα, τα έσοδα από τους φόρους στα καύσιμα υποχωρούν, παράλληλα με τη μείωση της χρήσης των αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης. Αυτό απειλεί να αφήσει μια τεράστια τρύπα στα οικονομικά πολλών χωρών, ιδιαίτερα αυτών της Γηραιάς Ηπείρου», τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» παράγοντες της αγοράς.

Για παράδειγμα, το 2023, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα απέτρεψαν την είσπραξη 11,14 δισεκατομμυρίων ευρώ παγκοσμίως μέσω φόρων στη βενζίνη και το ντίζελ. Από την άλλη, τα χρήματα που εισπράχθηκαν από τους φόρους στα οχήματα αυτά ανήλθαν μόλις σε 1,86 9 δις ευρώ, δηλαδή χάθηκαν 9,2 δις ευρώ.

Αν και αυτά τα στοιχεία μπορεί να φαίνονται μικρά σε παγκόσμιο επίπεδο, με τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αυτός ο όγκος απωλειών θα φτάσει τα 102 δισεκατομμύρια ευρώ το 2035, παγκοσμίως.

Οι φορολογικές απώλειες της Ευρώπης

Η Γηραιά Ήπειρος είναι μάλιστα «πρωταθλήτρια» στις απώλειες από τη μείωση των φορολογικών εσόδων λόγω της διάδοσης των ηλεκτρικών οχημάτων.

Έκθεση της Global EV Outlook 2024, που δημοσιεύτηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργεια, αποκαλύπτει ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει το 60% των παγκόσμιων φορολογικών απωλειών.

Ο λόγος είναι ότι οι φόροι στα καύσιμα στην Ευρώπη είναι υψηλότεροι από εκείνους στην Κίνα και τις ΗΠΑ.

Για παράδειγμα, ο ειδικός φόρος στη βενζίνη στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία είναι έξι φορές υψηλότερος από ό,τι στην Κίνα.

Έτσι, η πρόβλεψη είναι ότι η μείωση στην ευρωπαϊκή επικράτεια θα φτάσει σχεδόν τα 65 δις ευρώ το 2035 , σε σχέση με 15,8 δις ευρώ στην Κίνα και 278 εκατ. ευρώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η Αμερική είναι η τέταρτη χώρα με τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή στα καύσιμα, πίσω από τη Ρωσία, τη Βραζιλία και την Ινδονησία, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ.

Τέλος στα κίνητρα

Η αύξηση της χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και η μείωση των εσόδων από τα καύσιμα, αναγκάζει ήδη πολλά κράτη μέλη της ΕΕ να σχεδιάζουν μια «φορολογική μετάβαση» από οχήματα εσωτερικής καύσης στα ηλεκτρικά οχήματα, η οποία μπορεί να εξουδετερώσει τα κίνητρα για την απόκτηση αυτού του τύπου μοντέλου, θέτοντας σε κίνδυνο την πράσινη μετάβαση.

Η Νορβηγία, για παράδειγμα- η βασίλισσα της Ευρώπης στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα- αποφάσισε να αλλάξει τη στρατηγική της.

Για χρόνια, η σκανδιναβική χώρα εισήγαγε μια σειρά μέτρων για να ενθαρρύνει τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπως η κατάργηση του ΦΠΑ για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Αυτό συνέβαλε στο γεγονός ότι, το 2023, το 95% όλων των οχημάτων που πωλούνται στη χώρα θα είναι ηλεκτρικά.

Τώρα, όμως, η νορβηγική κυβέρνηση κατήργησε τα φορολογικά κίνητρα στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στα εταιρικά οχήματα, σε πρώτη φάση, βλέποντας τα έσοδα από τη φορολογία στα καύσιμα να μειώνονται πέρυσι κατά 11%.

Ανάλογα μέτρα σχεδιάζουν οι κυβερνήσεις στο Βέλγιο και την Πορτογαλία, καθώς τα κίνητρα αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξάνουν τον κίνδυνο για την είσπραξη φόρων.

«Ηλεκτρική τρύπα»

Σύμφωνα με την EY, για να καλυφθεί η «ηλεκτρική τρύπα» στα έσοδα από τα καύσιμα, προτείνονται μέτρα όπως η υιοθέτηση ενός ποσοστού χιλιομέτρων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Παρόμοιο μέτρο είχε προταθεί τον περασμένο Μάρτιο από το υπουργείο Οικονομικών του Ισραήλ, σε ένα πλαίσιο στο οποίο το εβραϊκό κράτος χρειάζεται χρηματοδότηση για τον πόλεμο στη Γάζα.

Συγκεκριμένα, η ιδέα είναι να φορολογηθεί 0,15 σέκελ (τρία λεπτά του ευρώ) για κάθε χιλιόμετρο που διανύουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ή plug-in υβριδικά οχήματα.

Στη Νέα Ζηλανδία, από την 1η Απριλίου, οι ιδιοκτήτες πλήρως ηλεκτρικών αυτοκινήτων πρέπει να καταβάλουν 42 ευρώ για κάθε 1.000 χιλιόμετρα που διανύουν, ενώ οι ιδιοκτήτες υβριδικών plug-in υποχρεούνται να πληρώνουν 21 ευρώ.

Μένει να δούμε πώς θα κινηθούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που φαίνεται να απειλούνται περισσότερο από αυτό το θέμα.