Κυριάκος Κακουρής: Τα χρήματα από ΕΤΕπ και πού θα μπορούσε να τα αξιοποιήσει η Κύπρος

Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Κυριάκος Κακουρής έγινε ο πρώτος Κύπριος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

• Διαβάστε εδώ: ΕΤΕπ: Ο Κυριάκος Κακουρής πρώτος Κύπριος αντιπρόεδρος στην ιστορία της τράπεζας

Σε συνέντευξή του στο τεύχος Μαρτίου του περιοδικού GOLD και τον δημοσιογράφο Ορέστη Γεωργίου Δανιήλ, ο κ. Κακουρής μίλησε μεταξύ άλλων, για Κυπριακό Ταμείο Χρηματοδότησης Κεφαλαίου, το δάνειο 369 εκατ. ευρώ της Κύπρου που εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ και τους τομείς που μπορούν να επωφεληθούν.

Παράλληλα, σχολιάζει και το ενδεχόμενο συμμετοχής της ΕΤΕπ στη χρηματοδότηση του Great Sea Interconnector, αναφέροντας ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις με τα ίδια τεχνικά αποτελέσματα και σε πιο χαμηλή τιμή.

«Φυσικά, αντιλαμβανόμαστε επίσης την πολιτική σημασία μιας ενεργειακής διασύνδεσης για την Κύπρο, καθώς θα ενσωματώσει το τελευταίο κράτος μέλος στο ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, και ως εκ τούτου παραμένουμε σε επαφή με τους διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς», πρόσθεσε.

Όσον αφορά τους τομείς που καλύπτονται από την εντολή της ΕΤΕπ και σήμερα υπολειτουργούν στην Κύπρο, και συνάμα μπορούν να επωφεληθούν, σύμφωνα με τον κ. Κακουρή, είναι η μετάβαση σε πράσινη ενέργεια, η ενεργειακή απόδοση, τα υγρά απόβλητα και αντιπλημμυρικά έργα, η εκπαίδευση και η έρευνα και ανάπτυξη.

• Διαβάστε επίσης: Μεγαλύτερη στήριξη της ΕΤΕπ προς την Κύπρο για το 2023 με ιδιαίτερη έμφαση στις πράσινες επενδύσεις

Μιλήστε μας για την προσωπική σας πορεία στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Τον Νοέμβριο του 2003 συμμετείχα στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ ως παρατηρητής και τον Μάιο του 2004 έγινα κανονικό μέλος, μετά από πρόταση του τότε Υπουργού Οικονομικών, Μάρκου Κυπριανού.

Αυτό ανανεώθηκε από τους επόμενους υπουργούς για σχεδόν 20 χρόνια μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023.

Πριν από την ένταξή μου στο Διοικητικό Συμβούλιο και κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο Υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου, συνεργάστηκα με την ΕΤΕπ και το προσωπικό της σε διάφορα επενδυτικά σχέδια και εκτίμησα τα όσα η Τράπεζα είχε να προσφέρει στη χώρα μου.

Ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, αισθάνθηκα ότι όλοι μας είχαμε μια αποστολή και αυτή ήταν να συμβάλουμε στην ανάπτυξη της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Αντιλήφθηκα ότι αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με ηγεσία, όραμα και συνεργασία με το προσωπικό και τη διοίκηση της Τράπεζας.

Σήμερα, είμαι ένα από τα εννέα μέλη του Management Committee. Μαζί με τον Πρόεδρο και τους άλλους επτά Αντιπροέδρους, αποτελούμε το συλλογικό εκτελεστικό όργανο της τράπεζας.

Είναι η πρώτη φορά που ένας Αντιπρόεδρος προέρχεται από μια μικρή χώρα όπως η δική μας και είμαι πολύ περήφανος γι' αυτό, αλλά, ταυτόχρονα, αισθάνομαι και ευθύνη ως προς το να διασφαλίσω ότι τα μικρά κράτη της Ε.Ε. έχουν ισότιμη συμμετοχή στη διακυβέρνηση της Τράπεζας, καθώς και πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων της ΕΤΕπ και η κυπριακή κυβέρνηση συνεργάστηκαν πρόσφατα με έναν διαχειριστή κεφαλαίων για τη δημιουργία και διαχείριση του Κυπριακό Ταμείο Χρηματοδότησης Κεφαλαίου, το οποίο θα επικεντρωθεί στην παροχή χρηματοδότησης σε μικρές επιχειρήσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις (startups). Πώς θα χαρακτηρίζατε την συγκεκριμένη συνεργασία;

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων γιορτάζει φέτος τα 30 χρόνια λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένης της μακρόχρονης παρουσίας του στις ευρωπαϊκές αγορές επιχειρηματικών κεφαλαίων και ιδιωτικών μετοχών.

Η αξιοποίηση αναπτυξιακών εντολών, όπως το Κυπριακό Ταμείο Χρηματοδότησης Κεφαλαίου αποτελεί κεντρικό στοιχείο των στόχων πολιτικής του για τη στήριξη της συνοχής και της ανταγωνιστικότητας σε ολόκληρη την Ε.Ε.

• Διαβάστε εδώ: Παίρνει σάρκα και οστά το Κυπριακό Ταμείο Χρηματοδότησης Κεφαλαίου-Έρχεται ο πρόεδρος της ΕΤΕπ

Για όλες τις πράξεις μετοχικού κεφαλαίου, η μέτρηση της επιτυχίας με ποσοτικά κριτήρια εξακολουθεί να ισχύει-στο τέλος της ημέρας, το ταμείο εξακολουθεί να πρέπει να εξασφαλίζει αποδόσεις για τους επενδυτές του-αλλά αυτό σίγουρα δεν είναι αρκετό.

Για τις αναπτυξιακές εντολές, αναπόφευκτα υπεισέρχονται και ποιοτικά κριτήρια, οπότε ανυπομονούμε να δούμε νέες ιδέες έργων να ανθίζουν, ερευνητικά έργα να φτάνουν στην εμπορική αξιοποίηση, νεοφυείς επιχειρήσεις να εξελίσσονται σε παγκόσμιες προσπάθειες και τελικά να αναδύεται ένα ισχυρό, αναπτυσσόμενο οικοσύστημα, όπως έχουμε δει σε πολλές άλλες χώρες όπου αναπτύχθηκαν παρόμοιες πρωτοβουλίες.

Η Κύπρος εξασφάλισε επίσης δάνειο ύψους 369 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ για τη στήριξη έξυπνων, ψηφιακών και βιώσιμων επενδύσεων στη χώρα. Μπορείτε να μας δώσετε μερικά παραδείγματα τομέων που μπορούν να επωφεληθούν από αυτή τη χρηματοδότηση και θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της χώρας;

Το δάνειο ύψους 369 εκατ. ευρώ που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ αφορά τη χρηματοδότηση μέρους της εθνικής συνεισφοράς του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027».

• Διαβάστε εδώ: Δάνειο €369 εκατ. από ΕΤΕπ δίνει ώθηση στην υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων

Μερικά καλά παραδείγματα τομέων που μπορούν να επωφεληθούν από αυτό είναι οι υποδομές, όπου στο παρελθόν υλοποιήσαμε τέτοια έργα, όπως έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και προστασίας από την ξηρασία, και βασικά έργα αστικής ανάπλασης.

Η αναβάθμιση των δημόσιων κτιρίων για να γίνουν πιο ενεργειακά αποδοτικά είναι επίσης ζωτικής σημασίας, καθώς και η συνέχιση της διασφάλισης της δημιουργίας περισσότερων χώρων πρασίνου στις αστικές μας περιοχές.

Πρέπει επίσης να επικεντρωθούμε στην εκπαίδευση, ιδίως σε προγράμματα που αποσκοπούν στην προώθηση της επιχειρηματικότητας μεταξύ του νεότερου πληθυσμού, αλλά και των ατόμων μέσης ηλικίας που είναι άνεργοι ή επιθυμούν να αυξήσουν το εισόδημά τους μέσω της ίδρυσης μιας επιχείρησης.

Τέλος, οι μεταφορές και η ενέργεια είναι τομείς που χρειάζονται και μπορούν να επωφεληθούν από επενδύσεις.

Όσον αφορά τον πρώτο τομέα, πρέπει να στοχεύσουμε σε επενδύσεις που συμβάλλουν στην αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών (σταθμοί λεωφορείων, στάσεις και γκαράζ), στη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση (ηλεκτρικά λεωφορεία και σημεία φόρτισης).

Και όσον αφορά την ενέργεια, είναι ζωτικής σημασίας, εκτός από το να καταστήσουμε τους δημόσιους χώρους και τα κτίρια πιο ενεργειακά αποδοτικά, να εστιάσουμε και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Πρέπει να στηρίξουμε επενδύσεις που στοχεύουν στον μετασχηματισμό του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας για να υποστηρίξουμε τη μετάβαση σε καθαρότερη και πιο πράσινη ενέργεια, ενώ παράλληλα πρέπει να κατασκευάσουμε περισσότερα φωτοβολταϊκά πάρκα, όπως το έργο "Απόλλων" στην πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Αναλυτικότερα, σε ποιους τομείς που καλύπτονται από την εντολή της ΕΤΕπ η Κύπρος υπολειτουργεί σήμερα;

Θα αναφερθώ σε πέντε τέτοιους τομείς:

(1) Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια: Όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων, περισσότερο από το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου εξακολουθεί να παράγεται από την καύση υγρών ορυκτών καυσίμων, γεγονός που καθιστά την ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο τόσο ακριβή (από τις υψηλότερες στην Ευρώπη) όσο και επιβλαβή για το περιβάλλον, οπότε υπάρχουν πολλά περιθώρια για να γίνουν περισσότερα.

Η ΕΤΕπ είναι έτοιμη να βοηθήσει τη χώρα στην απαλλαγή του ενεργειακού της συστήματος από τον άνθρακα. Αντιλαμβανόμαστε τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και ειδικότερα: (i) το απαρχαιωμένο δίκτυο, (ii) την ανάγκη για πρόσθετες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και (iii) την έλλειψη αποθήκευσης.

Πραγματοποιήσαμε πρόσφατα μια αποστολή μαζί με τους εμπειρογνώμονές μας στον τομέα της ενέργειας και συναντηθήκαμε με διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς συζητώντας για επενδύσεις που μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η πράσινη μετάβαση και ελπίζουμε να συνεχίσουμε αυτές τις συζητήσεις. Θα πρέπει να προσθέσω ότι, όσον αφορά το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, είναι εξαιρετικά επείγον να αναβαθμιστεί προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι νέες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

(2) Ενεργειακή απόδοση: Θα θέλαμε επίσης να εμπλακούμε περισσότερο στις επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης και είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε χρηματοδοτική στήριξη, είτε μέσω ενδιάμεσων τραπεζών για τη στήριξη επενδύσεων από νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις είτε απευθείας για κτίρια όπως δημόσια κτίρια και σχολεία. Είμαστε επίσης έτοιμοι να προσφέρουμε τεχνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες εάν και όπου αυτές χρειάζονται.

(3) Υγρά απόβλητα και αντιπλημμυρικά έργα: Μπορεί μόλις να υπογράψαμε κάποια δάνεια ύψους 100 εκατ. ευρώ το 2023, αλλά οι επενδυτικές ανάγκες είναι σημαντικά υψηλότερες και είμαστε εδώ για να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τέτοιου είδους επενδύσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

(4) Εκπαίδευση: Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με διάφορα πανεπιστήμια για να υποστηρίξουμε την ανάπτυξή τους, καθώς και τη φοιτητική στέγαση.

(5) Έρευνα και ανάπτυξη: Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με τα κέντρα αριστείας για τη στήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης στη χώρα.

• Διαβάστε επίσης: Παραμένει ο μεγαλύτερος δικαιούχος στήριξης της ΕΤΕπ η Κύπρος

Η χρηματοδότηση του Great Sea Interconnector

Υπήρξε συζήτηση για τη συμμετοχή της ΕΤΕπ στη χρηματοδότηση του Great Sea Interconnector (πρώην EuroAsia Interconnector). Υπάρχει αυτή η δυνατότητα;

Έχουμε συζητήσει τόσο με τον προηγούμενο φορέα προώθησης του έργου όσο και με τις αρμόδιες αρχές της Κύπρου. Πραγματοποιήσαμε τη δική μας ανάλυση, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις-όπως η αποθήκευση μπαταριών-που θα μπορούσαν να επιτύχουν τα ίδια τεχνικά αποτελέσματα σε χαμηλότερη τιμή.

• Διαβάστε εδώ: Τι δείχνει η μελέτη αξιολόγησης της ΕΤΕπ για την οικονομική βιωσιμότητα του EuroAsia Interconnector

Φυσικά, αντιλαμβανόμαστε επίσης την πολιτική σημασία μιας ενεργειακής διασύνδεσης για την Κύπρο, καθώς θα ενσωματώσει το τελευταίο κράτος μέλος στο ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, και ως εκ τούτου παραμένουμε σε επαφή με τους διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς.

• Διαβάστε επίσης: Ανοικτό παράθυρο από ΕΤΕπ για συμμετοχή στη χρηματοδότηση του EuroAsia Interconnector

Παρακολουθούμε τις εξελίξεις- ειδικότερα, την πρόσφατη αλλαγή του φορέα υλοποίησης και τις μελέτες σκοπιμότητας που θα διεξαχθούν από το Υπουργείο Ενέργειας και είμαστε έτοιμοι, μόλις ολοκληρωθεί η παρούσα έκθεση, να συζητήσουμε με τους ενδιαφερόμενους φορείς οποιεσδήποτε πρόσθετες ή νέες πληροφορίες και ευρήματα που μπορεί να είναι σχετικά.

• Διαβάστε επίσης: Ξεκαθαρίζει ο Κ. Κακουρής: Κανένα νέο αίτημα για χρηματοδότηση Great Sea Interconnector από ΕΤΕπ
• Διαβάστε επίσης: Great Sea Interconnector: Με κοινές ενέργειες για σύναψη δανείου από ΕΤΕπ Κυπριακή Δημοκρατία και ΑΔΜΗΕ

Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη τη συνέντευξη όπως δημοσιεύθηκε αρχικά στο τεύχος Μαρτίου του περιοδικού GOLD.