Καυτές πατάτες στα χέρια της Κυβέρνησης Great Sea Interconnector και τερματικό LNG

Ενώπιον κρίσιμων διλημμάτων και αποφάσεων που άπτονται των ενεργειακών σχεδιασμών της χώρας μας βρίσκεται η Κυβέρνηση, με το θέμα της μετοχικής συμμετοχής ή όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ-Great Sea Interconnector-, καθώς και το τι μέλλει γενέσθαι με την κινεζική κοινοπραξία που υλοποίει το έργο κατασκευής του τερματικού αποθήκευσης και αποϋγροποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό να έχουν εξελιχθεί σε… καυτές πατάτες.

Πρόκειται για ζητήματα που, ανάμεσα σε άλλα, αναμένεται να τεθούν επί τάπητος και κατά τη σημερινή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, χωρίς ωστόσο το πιο πιθανό και όπως εκτιμάται, να λαμβάνονται τελικές αποφάσεις για τους οριστικούς χειρισμούς των οποίων θα τύχουν.

Ο Great Sea Interconnector

Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση, στο Υπουργικό Συμβούλιο αναμένεται να συνεχιστεί η συζήτηση που ξεκίνησε την περασμένη Παρασκευή, οπόταν και ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση υπέρ της συμμετοχής της Κ.Δ. στην εταιρεία ειδικού που συστάθηκε από τον ΑΔΜΗΕ για υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης, και η οποία πρόταση προβλέπει-μεταξύ άλλων- πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η Κυπριακή Δημοκρατία μαζί με τον ΑΔΜΗΕ θα έχουν το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών στην εταιρεία.

«Συνεχίζουμε την συζήτηση την ερχόμενη εβδομάδα και ευελπιστώ ότι θα παρθεί η σωστή απόφαση από την Κυπριακή Δημοκρατία», δήλωνε χαρακτηριστικά μετά την συνεδρία του Υπουργικού της περασμένης Παρασκευής ο υπουργός Ενέργειας, με τις πληροφορίες του InBusinessNews ωστόσο να θέλουν την θέση Παπαναστασίου υπέρ της μετοχικής συμμετοχής στον Great Sea Interconnector να προσκρούει στις σοβαρές επιφυλάξεις του υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, κατά τη συνεδρία της περασμένης Παρασκευής ο κ. Κεραυνός ανέπτυξε έντονη επιχειρηματολογία ότι δεδομένου πως γενικός στόχος είναι η έλευση φθηνότερης ενέργειας στην Κύπρο, θα πρέπει να υπάρξει πακετοποίηση όλων των projects που αποσκοπούν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως είναι ακριβώς η ηλεκτρική διασύνδεση, η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου από το εξωτερικό(LNG) και η αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ, ώστε μέσα από την εξέταση όλων των παραμέτρων που άπτονται της υλοποίησής τους, περιλαμβανομένης βεβαίως και του κόστους που προϋποθέτουν, να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες ως προς το πού η Κ.Δ. θέλει ή θα πρέπει να κινηθεί.

Πρόκειται για προσέγγιση από πλευράς υπουργού Οικονομικών η οποία όπως πληροφορούμαστε φάνηκε την περασμένη Παρασκευή να αποτιμάται ως ιδιαίτερης βαρύτητας από τα υπόλοιπα μέλη του Υπουργικού, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει όσον αφορά την λήψη τελικής απόφασης για συμμετοχή η όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Great Sea Interconnector.

«Αυτά τα θέματα είναι πολύπλοκα και χρειάζονται το χρόνο τους. Αν δεν ληφθεί σήμερα απόφαση από το Υπουργικό, δεν θα σημαίνει για παράδειγμα ότι δεν θα συμμετέχει η Κύπρος», τόνισε στο InBusinessNews κυβερνητική πηγή, θέλοντας να καταδείξει ακριβώς πως πρόκειται για μια καίριας σημασίας απόφαση, η λήψη της οποίας προϋποθέτει ανάλυση και στάθμιση όλων των δεδομένων προς κατά το δυνατό περισσότερο σμίκρυνση του όποιου ρίσκου θα συνεπάγεται.

Σημειώνεται πως τις τελευταίες ημέρες συνεχίστηκαν οι διαβουλεύσεις ανάμεσα σε υπουργεία Ενεργείας και Οικονομικών, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για νέα αναθεωρημένη πρόταση που ετοιμάστηκε, σε σχέση με εκείνη που κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή, και που επί της νέας αναθεωρημένης αυτής πρότασης είναι που θα πραγματοποιηθεί η περαιτέρω συζήτηση στο Υπουργικό.

• Διαβάστε εδώ: Great Sea Interconnector: Η μετοχική συμμετοχή της Κ.Δ. και τι έβγαλε συνάντηση Παπαναστασίου-Κεραυνού
• Διαβάστε εδώ: Great Sea Interconnector: Από βδομάδας το «ναι» ή το «όχι» του Υπουργικού για μετοχική συμμετοχή της Κ.Δ.
• Διαβάστε εδώ: Γιώργος Χρυσοχός: Οι μεγαλύτεροι μύθοι και κίνδυνοι του Great Sea Interconnector

Το θέμα των εγγυήσεων…

Αυτό πάντως που ξεκαθαρίζεται αρμοδίως, είναι πως κατά την παρούσα στιγμή δεν υπάρχει στο τραπέζι πρόταση για να καταστεί η Κυπριακή Δημοκρατία εγγυητής σε οποιοδήποτε δάνειο χρηματοδότησης του έργου.

Πρόκειται για θέμα που είχε προκύψει κατά το παρελθόν όταν ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης ζήτησε χρηματοδότηση του έργου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων(ΕΤΕπ), με την τράπεζα να απαντά προ μερικών μηνών αρνητικά ως προς τη διάθεσή της για κάτι τέτοιο.

Βεβαίως, όπως μας διευκρινίστηκε, είναι μια παράμετρος που δεν μπορεί να αποκλειστεί να επανέλθει στο τραπέζι μελλοντικά, σε περίπτωση κατά την οποία ο ΑΔΜΗΕ ως ο νέος φορέας υλοποίησης καταθέσει εκ νέου αίτηση στην ETEπ για χρηματοδότηση και η τράπεζα την επανεξετάσει.

Το τερματικό στο Βασιλικό

Την ίδια ώρα, σε καυτή πατάτα έχει εξελιχθεί και το ζήτημα της κατασκευής του τερματικού LNG στο Βασιλικό υπό το πρίσμα των καθυστερήσεων στην παράδοση του έργου και της προσφυγής της κινέζικης κοινοπραξίας CPP στο διαιτητικό δικαστήριο του Λονδίνου, θεωρώντας την Κ.Δ. ως υπεύθυνη για τις καθυστερήσεις και διεκδικώντας από την Κύπρο αποζημιώσεις ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ.

Σημειώνεται πως η κοινοπραξία διέκοψε ταυτόχρονα προ ημερών τις εργασίες για τις χερσαίες υποδομές.

• Διαβάστε εδώ: Ζητούν και τα ρέστα για το τερματικό στο Βασιλικό οι Κινέζοι... Τα βάζουν με την ΕΤΥΦΑ

Απορρίπτοντας κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς της κοινοπραξίας πως για τις καθυστερήσεις ευθύνεται η Κ.Δ., η Λευκωσία διά στόματος και του αρμόδιου υπουργού Γιώργου Παπαναστασίου εμφανίζεται πεπεισμένη πως η διαδικασία ενώπιον του διοικητικού δικαστηρίου θα αποδείξει ακριβώς ότι η ευθύνη βαραίνει την κοινοπραξία.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση αξιολογεί όλες τις επιλογές της, όπως αυτές απορρέουν και από τις σχετικές ρήτρες στη σύμβαση ανάθεσης, μεταξύ των οποίων και ο τερματισμός της συνεργασίας και η παραλαβή του έργου στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα.

• Διαβάστε εδώ: Όλα ανοικτά για το τερματικό στο Βασιλικό-Η «οδυνηρή λύση» που δεν αποκλείει ο Γ. Παπαναστασίου

«Εάν ο εργολάβος δεν μπορέσει να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα για παράδοση του έργου τον Ιούλιο του 2024, θα πρέπει να μετρά μέρες», υπήρξε η χθεσινή χαρακτηριστική τοποθέτηση του υπουργού Ενεργείας.

Σημειώνεται πως το έργο στην ολότητά του, δηλαδή η πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης(FSRU) και οι χερσαίες και υπεράκτιες υποδομές στο Βασιλικό, μεταξύ των οποίων η προβλήτα για την πρόσδεση της πλωτής μονάδας, είναι ολοκληρωμένο κατά 75%.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την πλωτή μονάδα, το πλοίο «ΕΤΥΦΑ Προμηθέας», είναι ολοκληρωμένο κατά 95% και παρόλο που βάσει της ενδιάμεσης διμερούς συμφωνίας του Ιουνίου του 2022 με την κοινοπραξία έχει περάσει η κυριότητά του στην Κυπριακή Δημοκρατία, δεν έχει έρθει στην Κύπρο και εξακολουθεί να βρίσκεται στο ναυπηγείο της Cosco στη Σαγκάη.

Βασικός λόγος για τούτο, το γεγονός ότι κατά τους ελέγχους που διενεργήθηκαν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το απαραίτητο πιστοποιητικό από νηογνώμονα, ώστε να μπορεί να ταξιδεύσει σε ανοικτή θάλασσα και κατ’ επέκταση να πλεύσει προς την Κύπρο.

Υπενθυμίζεται πως η κατακύρωση του έργου στην κινεζική κοινοπραξία CPP έγινε τον Δεκέμβριο του 2019 έναντι 289 εκατομμυρίων, στα οποία ήρθαν να προστεθούν άλλα 25 εκατομμύρια(σ.σ. από τα εκατό που διεκδικούσε) βάσει της ενδιάμεσης συμφωνίας του 2022, διά της οποίας ωστόσο η Κ.Δ. εξασφάλισε σημαντικά ανταλλάγματα, ανάμεσά τους και η μεταβίβαση της κυριότητας του FSRU.

• Διαβάστε εδώ: LNG: Το ρίσκο που έπρεπε να αναληφθεί και μια «σαθρή εικόνα» που βλέπει μόνο ο Οδυσσέας

Μέχρι σήμερα, επί του συνόλου των 314 αυτών εκατομμυρίων, πλήρωσε στην κοινοπραξία 240 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 160 εκατ. για την πλωτή μονάδα και τα 80 εκατομμύρια για τις χερσαίες υποδομές.

Η κοινοπραξία θα έπρεπε να παραδώσει το έργο τον Σεπτέμβριο του 2022, ωστόσο ένεκα των αστοχιών της και των καθυστερήσεων της, έδωσε μέχρι σήμερα στην πορεία των πραγμάτων άλλα τρία χρονοδιαγράμματα για την παράδοση. Τον Ιούλιο του 2023, τον Οκτώβριο του 2023 και τον Ιούλιο του 2024.

Κάνοντας λόγο για θράσος που επιδεικνύεται από πλευράς της κοινοπραξίας και τονίζοντας πως πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό έργο που έτυχε χρηματοδότησης ύψους 101 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 240 εκατ. από ευρωπαϊκές τράπεζες, ξεκάθαρο ήταν το τελεσίγραφο που φρόντισε και χθες να στείλει προς την CPP ο υπουργός Ενέργειας.

«Η πορεία του εργολάβου θα είναι σύντομη εάν συνεχίσει να συμπεριφέρεται για ένα ευρωπαϊκό έργο με αυτό τον τρόπο», διαμήνυσε ο Γιώργος Παπαναστασίου.