Μ. Κωνσταντίνου: Οι τρεις άξονες της λύσης για το χαλλούμι-Αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομίας η τυροκομία

Ύψιστης σημασίας για την κυπριακή οικονομία αποτελεί η διαφύλαξη του ύψους των εξαγωγών χαλλουμιού, το οποίο αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό προϊόν της Κύπρου, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ ετησίως, υπογραμμίζει, σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου, Μάριος Κωνσταντίνου.

Κληθείς να σχολιάσει την απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας για αύξηση της ποσόστωσης του αιγοπρόβειου γάλακτος από 10% στο 19%, για την οποία τελικά βρέθηκε κοινή συνισταμένη έπειτα από παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, επισημαίνει ότι από τη στιγμή που λαμβάνονται αποφάσεις που στερούνται τεκμηρίωσης, όπως το πρόσφατο διάταγμα που προκάλεσε αντιδράσεις και οι οποίες καθορίζουν το ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι σε ποσοστό που υπερβαίνει τις πραγματικές διαθέσιμες ποσότητες, αναπόφευκτα οι εξαγωγές τίθενται σε κίνδυνο.

«Αν σήμερα αποφασιζόταν η εφαρμογή του 51% αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι, θα μιλούσαμε για μείωση των εξαγωγών κατά 60%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία του τόπου», αναφέρει σχετικά.

Ωστόσο, τονίζει ότι από τον Φεβρουάριο καταγράφεται σταδιακή αύξηση στην παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος, η οποία αναμένεται να καλύψει τις ανάγκες, διαβεβαιώνοντας ότι τα μέλη του Συνδέσμου θα εφαρμόσουν το νέο διάταγμα, άρα και τη συμφωνία, η οποία προβλέπει την εφαρμογή του 25% αιγοπρόβειου γάλακτος ως ελάχιστο ποσοστό από την 21η Φεβρουαρίου.

Για τον Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου η λύση που θα εξευρεθεί σε ό,τι αφορά το χαλλούμι ΠΟΠ, θα πρέπει να διασφαλίζει την αγορά όλου του γάλακτος που παράγεται στη Δημοκρατία, χωρίς να χύνεται ούτε λίτρο, τη συνέχιση των εξαγωγών πέραν των 41.000 τόνων ετησίως και τη δυνατότητα διείσδυσης σε νέες αγορές, καθώς και τη διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας στον τομέα του χαλλουμιού, από τη γεωργία, τις φάρμες, τα τυροκομεία και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες του κλάδου (ζωοτροφές, φάρμακα, κτηνίατροι, ζωοτέχνες).

Η ανησυχία για τις εξαγωγές χαλλουμιού

Μια από τις βασικές ανησυχίες του Συνδέσμου σας εξ’ όσων γνωρίζουμε και αντιλαμβανόμαστε είναι η διαφύλαξη του ύψους των εξαγωγών του χαλλουμιού. Από πού πηγάζει αυτή σας η ανησυχία και πιο συγκεκριμένα, από τι κινδυνεύουν οι εξαγωγές του προϊόντος;

H διαφύλαξη του ύψους των εξαγωγών του χαλλουμιού είναι ύψιστης σημασίας, πρωτίστως για την οικονομία του τόπου μας. Το χαλλούμι αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό προϊόν της Κύπρου, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν τα 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, γεγονός που ισοδυναμεί με υψηλά έσοδα για το κράτος και χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Αντιλαμβάνεστε λοιπόν τη βαρύτητά τους για την κυπριακή οικονομία. Οφείλω να σημειώσω ότι οι εξαγωγές μας έχουν φτάσει στο σημείο που βρίσκονται σήμερα, χάρη στη μεγάλη προσπάθεια των εταιρειών – μελών του Συνδέσμου μας, που επένδυσαν χρόνο, χρήμα και ανθρώπινο δυναμικό, προκειμένου το χαλλούμι να γίνει γνωστό παγκοσμίως, καθώς επίσης και στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, αλλά και τη συνδρομή σε αυτή την προσπάθεια της πολιτείας.

Συνεπώς, έγνοια και στόχος των μελών του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου, αποτελεί όχι μόνο η διαφύλαξη των εξαγωγών, αλλά και η αύξηση τους. Ωστόσο, η ανησυχία μας για το μέλλον τους πηγάζει από το ότι δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται ο στόχος που τέθηκε αναφορικά με τις ποσότητες του αιγοπρόβειου γάλακτος, οι οποίες πρέπει να καλύπτουν το 51% των αναγκών.

Ο Σύνδεσμός μας εξαρχής είχε τονίσει πως η λύση στο ζήτημα του ΠΟΠ χαλλουμιού πρέπει να διασφαλίζει:

1) Τις εξαγωγές,

2) την αξιοποίηση κάθε λίτρου διαθέσιμου γάλακτος και

3) τις θέσεις εργασίας.

Από τη στιγμή που λαμβάνονται αποφάσεις που στερούνται τεκμηρίωσης, όπως το πρόσφατο διάταγμα που προκάλεσε αντιδράσεις και οι οποίες καθορίζουν το ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι σε ποσοστό που υπερβαίνει τις πραγματικές διαθέσιμες ποσότητες, αναπόφευκτα οι εξαγωγές τίθενται σε κίνδυνο.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι αν σήμερα αποφασιζόταν η εφαρμογή του 51% αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι, θα μιλούσαμε για μείωση των εξαγωγών κατά 60%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία του τόπου.

H συμφωνία του Ιούλη του 2022

Επειδή στην όλη συζήτηση για το χαλλούμι ΠΟΠ γίνονται συχνές αναφορές στη συμφωνία του Ιούλη του 2022, θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε συνοπτικά και με απλά λόγια την πεμπτουσία του περιεχομένου της; Τι ακριβώς προβλέπει επί της ουσίας του όλου ζητήματος;

Έπειτα από συζητήσεις και διαβουλεύσεις πολλών χρόνων, αιγοπροβατοτρόφοι, αγελαδοτρόφοι, τυροκόμοι και κράτος, καταλήξαμε σε μια ελάχιστη συμφωνία 13 σημείων για το χαλλούμι ΠΟΠ, η οποία καθορίζει ένα μεταβατικό πλαίσιο μέχρι τον Ιούλιο του 2024, όπου θα χρειαστεί να καταλήξουμε σε μια νέα συμφωνία.

Η συμφωνία προβλέπει ανάμεσα σε άλλα:

• Την πιστή εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού
• Την εγγραφή των τυροκομείων στο σύστημα ΠΟΠ
• Απόσυρση δικαστικών διαδικασιών
• Μέτρα για αύξηση των ποσοτήτων του αιγοπρόβειου γάλακτος
• Δεσμεύσεις για αξιοποίηση όλου του διαθέσιμου γάλακτος
• Χρονοδιάγραμμα για την ποσόστωση αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι ανά περίοδο, βάσει και των διαθέσιμων ποσοτήτων.
• Παραχώρηση αυξήσεων στην τιμή του γάλακτος
• Καθώς και συμφωνημένες τροποποιήσεις στον φάκελο του χαλλουμιού.

Σε σχέση με το τελευταίο σημείο, θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι από το 2014 που δημοσιεύτηκε ο κανονισμός για το χαλλούμι ΠΟΠ έχουν γίνει 12 συμφωνημένες τροποποιήσεις, ενώ αναμένονται ακόμα 4 τροποποιήσεις κατά τα μέσα Μαρτίου.

Αυτό αποδεικνύει από τη μια ότι οι τροποποιήσεις είναι μέρος της διαδικασίας, αφού στην πράξη διαπιστώθηκε η ανάγκη για αλλαγές, και από την άλλη ότι μέσα από διάλογο και στηριζόμενοι στη λογική και σε δεδομένα, μπορούμε να βρίσκουμε συμφωνημένες λύσεις.

Όπως έχω ήδη προαναφέρει, η συμφωνία αυτή μας οδηγεί μέχρι τον Ιούλιο του 2024, όπου θα πρέπει βάσει της νέας πραγματικότητας να προβούμε στη σύναψη μιας νέας συμφωνίας.

Αποφεύχθηκε το λουκέτο με παρέμβαση Προέδρου

Παρακολουθήσαμε το τελευταίο διάστημα την έντονη αντίδραση του Συνδέσμου Τυροκόμων σε ό,τι αφορά την απόφαση που είχε ληφθεί από το Υπουργείο Γεωργίας για αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του αιγοπρόβειου γάλακτος στην παραγωγή χαλλουμιού από την ποσόστωση του 10% στο 19%. Γιατί διαφωνήσατε σε βαθμό που να αποφασίσατε μέχρι και το κλείσιμο των τυροκομείων σας, αλλά και την αποδέσμευσή σας από την συμφωνία του 2022;

Η έντονη αντίδραση των μελών του Συνδέσμου μας, οφείλεται στο ότι αυθαίρετα και μονομερώς, χωρίς να υπολογισθούν σωστά οι ποσότητες, το Υπουργείο Εμπορίου, κατόπιν οδηγιών του Υπουργείου Γεωργίας, προχώρησε στην αύξηση της ποσόστωσης του αιγοπρόβειου γάλακτος από 10% στο 19%, παραβιάζοντας τη συμφωνία του Ιουλίου 2022.

Από την πρώτη στιγμή, είχαμε επισημάνει ότι δεν υπήρχε διαθέσιμη ποσότητα για τις πραγματικές ανάγκες στο μεικτό χαλλούμι για 19%. Αυτό ακριβώς εξηγήσαμε τόσο στο Υπουργείο Γεωργίας όσο και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα.

Με την κατάσταση να έχει φτάσει στο απροχώρητο, με το Υπουργείο Γεωργίας να αδυνατεί να αντιληφθεί την πραγματική διάσταση του προβλήματος, τα μέλη μας, μη έχοντας άλλη επιλογή, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε πιο δραστικά μέτρα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβανόταν και το κλείσιμο των τυροκομείων.

Ωστόσο, με τη μεσολάβηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, στις αρχές Ιανουαρίου, βρέθηκε μία κοινή συνισταμένη και έτσι αποφεύχθηκε η περαιτέρω όξυνση της κατάστασης.

Αναστείλατε εν τέλει τα μέτρα που είχατε αναγγείλει, έπειτα από την σύσκεψη και τη συνάντηση που είχατε στο Προεδρικό με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 4 Ιανουαρίου. Τι ήταν εκείνα που ακούσατε και σας οδήγησαν στην αναστολή των μέτρων;

Στη συνάντηση που είχαμε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, με ικανοποίηση διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μία κοινή προσέγγιση και ένας κοινός στόχος για τη διαφύλαξη των εξαγωγών και την περαιτέρω προώθηση του χαλλουμιού, για το καλό και της κυπριακής οικονομίας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό ως προς τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Είχαμε μια εποικοδομητική συζήτηση, κατά την οποία συμφωνήσαμε πως η πραγματική καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος, η οποία αποτελεί πάγιο αίτημα μας, είναι εξαιρετικά σημαντική και ως εκ τούτου θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2024.

Παράλληλα, θέλοντας να βρούμε μία ουσιαστική και ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα, ο Σύνδεσμός μας αποδέχτηκε την πρόταση του Προέδρου να παραμείνει η ποσόστωση μέχρι και τα τέλη Φεβρουαρίου στο 19%, και στη συνέχεια να ανέλθει στο 25%.

Συμφωνήσαμε επίσης να συνεχίσουμε τον διάλογο για τα ζητήματα που μας απασχολούν και έτσι κατά την πρώτη εβδομάδα του Μάρτη θα έχουμε εκ νέου συνάντηση, παρουσία του Προέδρου, για να αξιολογήσουμε τις αποφάσεις.

Η καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος θα παρουσιάζει την πραγματική εικόνα

Γιατί θεωρείτε ως εξόχως σημαντική την έναρξη της καταγραφής του αιγοπρόβειου γάλακτος, όπως γίνεται και με το αγελαδινό, και γιατί η επέκταση του υφιστάμενου διατάγματος για το 19% μέχρι και την 21η Φεβρουαρίου, κρίθηκε από τον Σύνδεσμο ως θετική εξέλιξη;

Η πραγματική καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος, κάτι το οποίο όπως πολύ σωστά αναφέρατε γίνεται εδώ και χρόνια στο αγελαδινό, είναι αυτή που μπορεί να διασφαλίζει ότι το ποσοστό στο μεικτό χαλλούμι καθορίζεται βάσει της πραγματικά διαθέσιμης ποσότητας, χωρίς αμφισβητήσεις.

Νοουμένου φυσικά ότι θα αφαιρούνται πρώτα τα διάφορα άλλα προϊόντα που παράγονται από αιγοπρόβειο γάλα, όπως είναι το 100% αιγοπρόβειο χαλλούμι και το γιαούρτι. Η σωστή λοιπόν καταγραφή του διαθέσιμου αιγοπρόβειου γάλακτος θα παρουσιάζει την πραγματική εικόνα, γεγονός που θα βοηθήσει σημαντικά στη λήψη σωστών αποφάσεων.

Σε ό,τι αφορά την επέκταση του υφιστάμενου διατάγματος μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, δεν αποτελεί μια θετική εξέλιξη, αλλά μία ενδιάμεση πρόταση, βάσει της οποίας τα μέλη μας έπρεπε να προσαρμόσουν την παραγωγή τους γι’ αυτό το διάστημα.

Προκειμένου να βρούμε λύση στο θέμα, αποδεχτήκαμε αυτή την πρόταση. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να σημειώσουμε ότι από τα μέσα Φεβρουαρίου υπάρχει πάντα σταδιακή αύξηση στην παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος, η οποία αναμένεται να καλύψει τις ανάγκες.

Η συνάντηση με την Μαρία Παναγιώτου

Είχατε προ μερικών ημερών ως Σύνδεσμος, συνάντηση με την νέα υπουργό Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου. Πόσο ικανοποιημένοι φύγατε από τη συνάντηση, δεδομένων των ανησυχιών σας και των προσπαθειών που θα ακολουθήσουν για επίλυση των προβλημάτων;

Μετά από επιστολή μας, η οποία στάλθηκε με την ανάληψη των καθηκόντων της νέας υπουργού έγινε συνάντηση, τη Δευτέρα 5 Φεβρουαρίου όπου και είχαμε την ευκαιρία ως Διοικητικό Συμβούλιο να παρουσιάσουμε αναλυτικά τις θέσεις μας γύρω από το θέμα του χαλλουμιού, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος, αλλά και τις προτάσεις μας για αντιμετώπιση τους.

Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι η ίδια η υπουργός από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων της, είχε θέσει υψηλά στις προτεραιότητες του χαρτοφυλακίου της το θέμα του χαλλουμιού κάτι το οποίο επιβεβαιώθηκε και κατά τη συνάντηση.

Διαπιστώθηκε επίσης, κι αυτό μας ικανοποιεί, ότι ο στόχος για διαφύλαξη των εξαγωγών του χαλλουμιού είναι κοινός.

Θα είμαστε σε συνεχή επαφή με την υπουργό ενόψει και των αποφάσεων που λήφθηκαν στη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις αρχές Ιανουαρίου, καθώς και της επικείμενης σύσκεψης όλων των ενδιαφερόμενων μερών στην παρουσία του Προέδρου.

• Διαβάστε εδώ: Κοινός στόχος τυροκόμων-Μαρίας Παναγιώτου η διαφύλαξη των εξαγωγών χαλλουμιού

Σταδιακή αύξηση στην παραγωγή-Ετοιμότητα για εφαρμογή του 25%

Όσον αφορά στην επόμενη μέρα πώς θα κινηθεί ο Σύνδεσμος Τυροκόμων, δεδομένου ότι η επέκταση του διατάγματος αφορά μέχρι την 21η Φεβρουαρίου και ακολούθως το ποσοστό, προφανώς και αν καταλαβαίνουμε σωστά, θα ανέλθει στο 25% όπως θα συνέβαινε από την 1η Φεβρουαρίου;

Όπως έχω ήδη προαναφέρει, από τον Φεβρουάριο υπάρχει μία σταδιακή αύξηση στην παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος. Το 25% ως ελάχιστο ποσοστό από τον Φεβρουάριο είναι και μέρος της συμφωνίας του Ιουλίου του 2022. Η εφαρμογή του ποσοστού αυτού έχει ουσιαστικά μετατεθεί για την 21η Φεβρουαρίου.

Η δική μας αντίδραση δεν αφορούσε στο 25%, αλλά στην αύξηση την προηγούμενη περίοδο στο 19%, από τη στιγμή που δεν υπήρχαν οι απαραίτητες ποσότητες. Ως εκ τούτου, τα μέλη του Συνδέσμου μας θα εφαρμόσουν το νέο διάταγμα, άρα και τη συμφωνία.

Την ίδια ώρα, θα συνεχίσουμε τον διάλογο και την κατάθεση εποικοδομητικών προτάσεων επιδιώκοντας την εξεύρεση μιας οριστικής λύσης που θα προστατεύει το προϊόν, θα ικανοποιεί τους εμπλεκόμενους και θα διασφαλίζει τις εξαγωγές, τις θέσεις εργασίας και την οικονομία του τόπου.

Ανάμεσα στις προτάσεις μας, είναι και η πρόταση για σύσταση διεπαγγελματικής επιτροπής με εκπροσώπους από το Υπουργείο Γεωργίας, το Υπουργείο Εμπορίου, τις κτηνιατρικές υπηρεσίες, τους τυροκόμους, τους αιγοπροβατοτρόφους και τους αγελαδοτρόφους.

Σκοπός της διεπαγγελματικής αυτής επιτροπής θα είναι η προστασία, ο έλεγχος και η περαιτέρω προώθηση του χαλλουμιού ΠΟΠ.

Οι τρεις πυλώνες της λύσης

Καταληκτικά, ως σύνοψη και στη βάση των όσων έχετε πει πιο πάνω, θα θέλαμε να μας δώσετε περιγραμματικά τη θέση του Συνδέσμου Τυροκόμων αναφορικά με το χαλλούμι ΠΟΠ, αλλά και το μήνυμά σας τόσο προς την κυβέρνηση όσο και προς τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους επαγγελματικούς φορείς…

Για τον Σύνδεσμό μας, η λύση που θα εξευρεθεί σε ό,τι αφορά το χαλλούμι ΠΟΠ, πρέπει να διασφαλίζει τα ακόλουθα.

Πρώτον, να αγοράζουμε όλο το γάλα που παράγεται στη Δημοκρατία, χωρίς να χύνεται ούτε 1 λίτρο.

Δεύτερον, να συνεχίσουμε να εξάγουμε 41 και πλέον χιλιάδες τόνους ετησίως, φέρνοντας στην Κύπρο πέραν των 300 εκατομμυρίων συνάλλαγμα. Την ίδια ώρα να έχουμε τη δυνατότητα να διεισδύσουμε και σε νέες αγορές, όπως κάνουμε τα τελευταία χρόνια.

Τρίτον, να μην χαθεί ούτε μια θέση εργασίας όσων ασχολούνται με το χαλλούμι, από τη γεωργία, τις φάρμες, τα τυροκομεία και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες του κλάδου (ζωοτροφές, φάρμακα, κτηνίατροι, ζωοτέχνες).

Όπως γίνεται αντιληπτό, οι τρεις πιο πάνω προϋποθέσεις αφορούν από τη μια το ίδιο το χαλλούμι ΠΟΠ και από την άλλη αφορούν την οικονομία του τόπου. Η τυροκομία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομίας του τόπου και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Οι εταιρείες που αποτελούν τον Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου έχουν θέσει αυτό ως κύριο σκοπό τους. Έχουν επενδύσει εκατομμύρια στον κλάδο της τυροκομίας, ενώ έχουν καταφέρει με θυσίες και πολλές προσπάθειες να κάνουν το χαλλούμι και κατ’ επέκταση την Κύπρο, γνωστά σε όλο τον κόσμο.

Το μήνυμά μας προς όλους τους εμπλεκόμενους, είναι ότι πρέπει να εργαστούμε μαζί προκειμένου να διαφυλάξουμε αυτό το κεκτημένο, αυτή την επιτυχία, η οποία αντανακλάται στον τόπο, την οικονομία και τους εργαζόμενους.

Γι’ αυτό, παραμένουμε εποικοδομητικοί και θετικοί. Είμαστε βέβαιοι ότι μέσα από αγαστή συνεργασία, μπορούμε να βρούμε μία λύση προς όφελος του κλάδου μας, αλλά και της ίδιας της χώρας μας.