Δημήτρης Σκουρίδης: Κινητήρια δύναμη για όλους τους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης η Ε&Κ

Ξεκάθαρες και εναρμονισμένες απόλυτα με τους διαχρονικούς στόχους της πολιτείας για αειφόρο ανάπτυξη και με την αδήριτη ανάγκη για εκσυγχρονισμό του κράτους, είναι οι προτεραιότητες που θέτει ο Επικεφαλής Επιστήμονας και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΙδΕΚ, Δημήτρης Σκουρίδης.

Με όχημα τη νέα Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας (2024-2026), σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, o κ. Σκουρίδης τονίζει πως στην αιχμή του δόρατος αυτής της προσπάθειας βρίσκεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Κύπρου, καθώς και η βελτίωση των υπηρεσιών, με σκοπό τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς γραφειοκρατία, όπου οι πολίτες να μπορούν να αλληλοεπιδρούν παραγωγικά.

Ψηλά στις προτεραιότητες, όπως αναφέρει, βρίσκεται επίσης η ανάγκη για χαρτογράφηση του κυπριακού οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ) και η εξεύρεση λύσεων για διάχυση της γνώσης με έμφαση στην επιστήμη και την τεχνολογία.

Ο Δημήτρης Σκουρίδης, ο οποίος βρίσκεται στη θέση του Επικεφαλής Επιστήμονα από τον περασμένο Σεπτέμβριο, επισημαίνει πως οι επιχειρήσεις κατέχουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και του τοπικού οικοσυστήματος, υποδεικνύοντας ότι σε ένα οικοσύστημα που συνεχώς ενισχύεται, με πέραν των 400 νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων, 2500 ερευνητών/τριών και 4000 επιχειρηματιών, η Κύπρος κατάφερε να συγκαταλέγεται ως Strong Innovator στο European Innovation Scoreboard 2023, για δεύτερη συνεχή χρονιά, καταλαμβάνοντας τη 10η θέση μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε.

Πρόκειται για γεγονός που, όπως σημειώνει, καταδεικνύει ότι ναι μεν η χώρα βρίσκεται στη σωστή πορεία, οι παγκόσμιες εξελίξεις και οι αλλεπάλληλες μεταβολές επιβάλουν ωστόσο τη συνεχή αναζήτηση καινούργιων λύσεων, με την έρευνα και καινοτομία να αποτελούν κινητήριο δύναμη για όλους τους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης.

«Δεν τίθεται αμφιβολία πως η επιλογή μιας επιχείρησης να επενδύσει στην έρευνα και στην καινοτομία, της παρέχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, με ταυτόχρονη συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας», υπογραμμίζει.

Πείτε μας λίγα λόγια για το ποιος είναι ο Δημήτρης Σκουρίδης...

Προέρχομαι από ακαδημαϊκό υπόβαθρο με συμμετοχή σε πληθώρα ευρωπαϊκών προγραμμάτων και εργασιακή εμπειρία και δραστηριότητα σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες του εξωτερικού. Έχω εξειδικευτεί σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού, τεχνητής νοημοσύνης και στρατηγικής ηγεσίας.

Στην εικοσάχρονη επαγγελματική μου σταδιοδρομία είχα τη χαρά και την τύχη να εργαστώ στο πλευρό σπουδαίων προσωπικοτήτων, τόσο από την παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα όσο κι από τον χώρο της έρευνας και της τεχνολογίας.

Από το 2002 έχω εμπλακεί στην υλοποίηση εφαρμογών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης κατέχω εμπειρία στην εφαρμογή και παραγωγή προτύπων. Το 2006 εντάχθηκα στο δυναμικό της Oracle, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων και διοικητικούς ρόλους σε όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και σε χώρες της Κοινοπολιτείας.

Ακολούθως, μεταξύ άλλων, βρέθηκα σε εκτελεστικές θέσεις στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική και στις χώρες της Ασίας-Ειρηνικού, ως ηγέτης μετασχηματισμού Cloud & ISV Solutions.

Το 2023 εργάστηκα στην Amazon Web Services, στο Ντουμπάι, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ως Industry Strategist για εμπορικές πωλήσεις στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική, προωθώντας καινοτόμες λύσεις για τους τομείς των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, λιανικού εμπορίου, μεταποίησης και ενέργειας.

Η βασική επιδίωξη και οι προτεραιότητες

Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας από τη θέση του Επικεφαλής Επιστήμονα;

Βασική επιδίωξη μου, μέσω διαφόρων πόστων που κατά καιρούς έχω υπηρετήσει, υπήρξε η επινόηση, καθώς και η εφαρμογή λύσεων που ως επίκεντρο είχαν τη μετάβαση των οικοσυστημάτων από ξεπερασμένα επιχειρηματικά μοντέλα στη σημερινή, σύγχρονη εποχή.

Στο επίκεντρο της δουλειάς μου είναι η φιλοσοφία να δημιουργήσω πολιτοκεντρικές λύσεις και χρησιμοποιούν τη ψηφιοποίηση ως ένα μέσο να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία προς το οικοσύστημα.

Σε ό,τι αφορά στον θεσμό του Επικεφαλής Επιστήμονα, τον οποίο έχω την τιμή να εκπροσωπώ από τον Σεπτέμβριο του 2023, οι προτεραιότητες είναι ξεκάθαρες και εναρμονίζονται απόλυτα τόσο με τους διαχρονικούς στόχους της πολιτείας για αειφόρο ανάπτυξη όσο και με την αδήριτη ανάγκη για εκσυγχρονισμό του κράτους μας, με όχημα τη νέα Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας (2024-2026).

Στην αιχμή του δόρατος αυτής της προσπάθειας βρίσκεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Κύπρου καθώς και η βελτίωση των υπηρεσιών, με σκοπό τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς γραφειοκρατία, όπου οι πολίτες να μπορούν να αλληλοεπιδρούν παραγωγικά. Μίας κοινωνίας που θα υποστηρίζει λύσεις που θα προασπίζονται τα προσωπικά δεδομένα όπως ορίζονται και στις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το GDPR.

Ψηλά στις προτεραιότητες μας βρίσκεται επίσης η ανάγκη για χαρτογράφηση του κυπριακού οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ) και η εξεύρεση λύσεων για διάχυση της γνώσης με έμφαση στην επιστήμη και την τεχνολογία.

Εξίσου σημαντική είναι η συγκέντρωση σε ένα φυσικό χώρο, του συνόλου της επιστημονικής και τεχνολογικής κοινότητας του τόπου, με απώτερο σκοπό να εμπνεύσουμε ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις να καινοτομήσουν και μέσω της εμπορικής αξιοποίησης των προϊόντων και υπηρεσιών μας, να καταστήσουμε την Κύπρο μια υπολογίσιμη δύναμη.

Για μεγιστοποίηση του αντικτύπου των επενδύσεων στην Έρευνα και Καινοτομία, πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτή καθώς και στην εμπορικοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, των καινοτόμων λύσεων και τεχνολογιών που προκύπτουν από τις ερευνητικές δραστηριότητες.

Προτεραιότητα μου αποτελεί επιπρόσθετα η απλοποίηση των διαδικασιών ελέγχου των χρηματοδοτούμενων έργων του ΙδΕΚ με τρόπο που να μην αποθαρρύνουμε την επένδυση σε Ε&Κ, σεβόμενοι πάντα τις διαδικασίες και τους σχετικούς κανονισμούς.

Πλούσια γκάμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων

Ποιος ο ρόλος των επιχειρήσεων στην ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας(Ε&Κ) και πώς το ΙδΕΚ μπορεί να συνδράμει σε αυτή την προσπάθεια;

Οι επιχειρήσεις κατέχουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της Ε&Κ και του τοπικού οικοσυστήματος. Σε ένα οικοσύστημα που συνεχώς ενισχύεται, με πέραν των 400 νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων, 2500 ερευνητών/τριών και 4000 επιχειρηματιών, η Κύπρος κατάφερε να συγκαταλέγεται ως Strong Innovator στο European Innovation Scoreboard 2023, για δεύτερη συνεχή χρονιά, καταλαμβάνοντας τη 10η θέση μεταξύ των Κρατών Μελών της ΕΕ.

Γεγονός που καταδεικνύει ότι ναι μεν η χώρα βρίσκεται στη σωστή πορεία, οι παγκόσμιες εξελίξεις και οι αλλεπάλληλες μεταβολές επιβάλουν ωστόσο τη συνεχή αναζήτηση καινούργιων λύσεων, με την Έρευνα και Καινοτομία (Ε&Κ) να αποτελούν κινητήριο δύναμη για όλους τους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης.

Δεν τίθεται αμφιβολία πως η επιλογή μιας επιχείρησης να επενδύσει στην έρευνα και στην καινοτομία, της παρέχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, με ταυτόχρονη συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.

Συνδράμοντας σε αυτή την προσπάθεια, το ΙδΕΚ προσφέρει μια πλούσια γκάμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Ενδεικτικά, από το 2016 μέχρι σήμερα, το Ίδρυμα έχει διοχετεύσει χρηματοδοτήσεις - μέσω ανταγωνιστικών προγραμμάτων - που ξεπερνούν τα €148 εκατ. στο τοπικό οικοσύστημα.

Στο ίδιο πλαίσιο συνεχίζεται και η νέα προγραμματική περίοδος 2021 - 2027, με στοχευμένες επενδύσεις ύψους €150 εκατ. στους πυλώνες της έρευνας, της μεταφοράς γνώσης, της καινοτομίας, της ανάπτυξης υποδομών και της διεθνοποίησης. Παράλληλα, οι ενέργειες του ΙδΕΚ δεν περιορίζονται μόνο στην παροχή χρηματοδότησης.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε αναπτύξει εξίσου σημαντικές υποστηρικτικές υπηρεσίες καινοτομίας και μεταφοράς γνώσης, όπως το επονομαζόμενο Κεντρικό Γραφείο Μεταφοράς Γνώσης. Προσφέρουμε επίσης πληθώρα εργαλείων που ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν τις συνέργειες μεταξύ ερευνητών και επιχειρηματικής κοινότητας, καθώς και το Innovation Factory το οποίο παρέχει υπηρεσίες τομεακής εξειδίκευσης, με στόχο οι επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο.

Πιο συγκεκριμένα, σκοπός του Innovation Factory είναι η προώθηση και η υποστήριξη της καινοτομίας στην επιχειρηματική κοινότητα μέσω ειδικά σχεδιασμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, υπηρεσιών καθοδήγησης (mentoring/coaching), υπηρεσιών αξιολόγησης της ικανότητας διαχείρισης της καινοτομίας της επιχείρησης, δικτύωσης με επενδυτές και εκδηλώσεων.

Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος/α να λάβει υπηρεσίες για να αξιολογήσει κατά πόσο υπάρχουν ευκαιρίες προστασίας της γνώσης την οποία έχει παράξει, και με ποιο τρόπο μπορεί να προστατευτεί η γνώση αυτή. Και εν συνεχεία, να λάβει και μια οικονομική ενίσχυση για να καλύψει τα νομικά του έξοδα για να την προστατεύσει.

Παράλληλα, έχοντας κατοχυρωμένη τεχνολογία/τεχνογνωσία μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει τις υπηρεσίες technology marketing για να εντοπίσει ευκαιρίες να την εμπορικοποιήσει, είτε μέσω αδιοδότησης των δικαιωμάτων ή μέσω της δημιουργίας συνεργασιών για περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνογνωσίας ή και μέσω επενδυτικών κεφαλαίων που θα επενδύσουν για την μετατροπή της σε προϊόντα/υπηρεσίες.

Γι’ αυτό το σκοπό το Ίδρυμα παρέχει και τις υπηρεσίες στήριξης για σύναψη συμφωνιών (deal making), διότι αντιλαμβανόμαστε ότι σε ένα νέο οικοσύστημα υπάρχει η ανάγκη υποστήριξης αυτών των νέων υπηρεσιών.

Ποια προγράμματα (νέα και υφιστάμενα) προσφέρει το ΙδΕΚ και τι περιλαμβάνουν;

Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) προσφέρει μια πλούσια εργαλειοθήκη για στήριξη του οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας. Για τις επιχειρήσεις που μπορούν να αναπτύξουν λύσεις σε ενεργειακές προκλήσεις, σε συνεργασία με οργανισμούς έρευνας, βρίσκεται σε εξέλιξη το νέο πρόγραμμα, «CO-DEVELOP- REPowerEU», ύψους €6 εκατ.

Στο ίδιο πλαίσιο, τον Νοέμβριο ανακοινώθηκε η νέα πρόσκληση του προγράμματος «Έρευνα στις Επιχειρήσεις - Ενέργεια», ύψους €4 εκατ., με στόχο την εξεύρεση τεχνολογικών λύσεων σε προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος στην παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο στόχος που έχει τεθεί είναι η ανάπτυξη και παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που να μπορούν να τύχουν αξιοποίησης από οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον κλάδο.

Ευκαιρίες προσφέρονται και μέσω της νέας πρόσκλησης του «PHD IN INDUSTRY», συνολικού ύψους €1,75 εκατ. Με μέγιστη χρηματοδότηση τις €150,000 ανά έργο, το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να κάνουν ένα πρώτο βήμα για δημιουργία εσωτερικού τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α), μέσω της πρόσληψης νέων εξειδικευμένων ταλέντων ή της ενίσχυσης του υφιστάμενου προσωπικού τους.

Παράλληλα, προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης στη νέα γενιά ερευνητών/τριών, διευκολύνοντας τη διοχέτευση του επιστημονικού ταλέντου της χώρας προς την πραγματική οικονομία.

Επιπρόσθετα, λόγω αυξημένου ενδιαφέροντος για υποβολή προτάσεων στο πρόγραμμα μικτής χρηματοδότησης «Disrupt» -το οποίο συνδυάζει δημόσια χρηματοδότηση μαζί με ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια για να υποστηρίξει την εκθετική ανάπτυξη επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές- το ΙδΕΚ ανακοίνωσε νέα καταληκτική ημερομηνία, καθώς και αύξηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού κατά €3 εκατ. Στα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ιδρύματος ήρθε να προστεθεί φέτος και το πρόγραμμα Bridge2Horizon, ύψους €6 εκατ., με στόχο την ενδυνάμωση των ικανοτήτων των κυπριακών φορέων ώστε να αναλάβουν συντονιστικό ρόλο σε προτάσεις του «Ορίζοντα Ευρώπη».

Πέραν των προαναφερθέντων, το ΙδΕΚ αναμένεται να προκηρύξει εντός του 2024 σειρά νέων προσκλήσεων. Να σημειώσω ότι οι δικαιούχοι όλων των προγραμμάτων αποκτούν αυτόματα και πρόσβαση στις υπηρεσίες καινοτομίας και μεταφοράς γνώσης που προσφέρει το ΙδΕΚ δωρεάν.

«Να μπορεί να υλοποιηθεί η ιδέα στην αγορά»

Όσον αφορά τις νεοφυείς επιχειρήσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει μια διστακτικότητα στην υλοποίηση της ιδέας τους. Ποια συμβουλή θα τους δίνατε για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που ενδεχομένως αντιμετωπίσουν και πώς μπορεί να τις βοηθήσει το ΙδΕΚ;

Η εξεύρεση μιας καινοτόμου λύσης και η δημιουργία μιας πετυχημένης startup που θα μπορέσει να διεισδύσει με αξιώσεις στην αγορά δεν είναι καθόλου εύκολη διαδικασία. Αντίθετα απαιτεί χρόνο, κόπο, έρευνα, αναζήτηση και επιμονή. Συνεπώς, το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω σε όλα τα καινοτόμα μυαλά του τόπου είναι να μην τα παρατούν ποτέ. Να παραμείνουν πιστοί στους στόχους τους, να επιμείνουν στα όνειρά τους και να πιστέψουν στους εαυτούς τους. Άλλωστε, το στοίχημα πλέον δεν είναι να υπάρχει η ιδέα, αλλά αυτή να μπορεί να υλοποιηθεί και να φτάσει στην αγορά.

Επιπρόσθετα, οι startups χρειάζεται να εντοπίσουν το πώς οι ιδέες τους μπορούν να συνδεθούν με την ικανοποίηση των αναγκών του πελατολογίου που απευθύνονται. Επί της ουσίας, οι επιτυχημένες startups ξεκινούν με το να καταγράφουν τα κενά και τις ανάγκες της αγοράς στην οποία επιδιώκουν να δραστηριοποιηθούν, αναπτύσσοντας τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους με στόχο να προσφέρουν μια καλύτερη και αποτελεσματικότερη εμπειρία.

Είναι σημαντικό να μην υποτιμηθεί η ανάγκη και να γίνει δομημένη σκέψη σε σχέση με την ανάπτυξη του επιχειρηματικού μοντέλου, καθότι είναι καθοριστικός τρόπος για εξασφάλιση εισροής κεφαλαίου στην επιχείρηση.

Να υπενθυμίσω ότι ο Larry Ellisson κατάφερε να χτίσει την Oracle ξεκινώντας το 1977 με μία επένδυση των τριών δολαρίων. Σήμερα είναι ο τέταρτος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο. Επιτυχημένα παραδείγματα υπάρχουν και σε εγχώριο επίπεδο, με ένα σημαντικό αριθμό κυπριακών startups να προχωρά σε scale up, διοχετεύοντας τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του στις διεθνείς αγορές.

Από την πλευρά μας, ως ΙδΕΚ, υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες μέσω των υποστηρικτικών υπηρεσιών που προανέφερα όπως επίσης και μέσω στοχευμένων χρηματοδοτήσεων. Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκε πρόσφατα η νέα πρόσκληση του Pre-Seed, που αφορά στην ανάπτυξη νέων startups, με μέγιστη χρηματοδότηση τις €119.999 ανά έργο. Για την εν λόγω πρόσκληση υποβλήθηκαν συνολικά 134 προτάσεις, εκ των οποίων οι 106 από νεοσύστατες επιχειρήσεις που συμμετείχαν για πρώτη φορά σε πρόγραμμα του ΙδΕΚ.

Πρόκειται για αριθμούς που ξεπερνούν κατά πολύ τους αντίστοιχους που σημειώθηκαν κατά τον προηγούμενο κύκλο του 2021. Επιπλέον, μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται η προκήρυξη της νέας πρόσκλησης του προγράμματος INNOVATE, με σκοπό την υποστήριξη υφιστάμενων επιχειρήσεων για ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων/υπηρεσιών για άμεση διείσδυση στη διεθνή αγορά.

Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε και στις δράσεις προβολής του οικοσυστήματος στο εξωτερικό, μέσω της στενής συνεργασίας με αρμόδιους φορείς του κράτους, αλλά και της συμμετοχής σε εκθέσεις παγκόσμιας εμβέλειας (π.χ. GITEX στο Ντουμπάι, Mobile Work Congress στη Βαρκελώνη και Slush στο Ελσίνκι), όπου μαζί με την ομάδα του ΙδΕΚ, προβάλλουμε την Κύπρο ως κόμβο Ε&Κ και συνάμα παρέχουμε την ευκαιρία σε κυπριακές startups να συμμετέχουν με εθνικό περίπτερο, προωθώντας το έργο τους.

Αλλαγή κουλτούρας μέσα από εκπαίδευση

Ποιες είναι οι ψηφιακές δεξιότητες που χρειάζονται οι πολίτες της χώρας για να πετύχουν στη νέα εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού;

Η έρευνα, η καινοτομία και η τεχνολογία προσφέρουν μία σειρά συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε όλους τους τομείς, αφού αποτελούν τα μοναδικά εργαλεία που μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση της οικονομίας, εξασφαλίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων δεν αποτελεί επιλογή αλλά αναγκαιότητα για να εισέλθουμε με επιτυχία στη νέα εποχή.

Δεξιότητες διαχείρισης πληροφοριών, κριτικής σκέψης, δημιουργικότητας, επίλυσης προβλημάτων, συνεργασίας, επικοινωνίας, δημιουργίας περιεχομένου καθώς και η ευαισθητοποίηση σε θέματα ασφάλειας είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα των «εργαλείων» που θα χρειαστούμε, τόσο στην προσωπική μας ζωή όσο και στον εργασιακό μας χώρο.

Άλλωστε, η ψηφιακή τεχνολογία εξαπλώνεται πλέον σε όλους τους κλάδους, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, με την πλειοψηφία των θέσεων εργασίας να απαιτεί πλέον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακών γνώσεων.

Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται πρώτα να εμφυσήσουμε την ανάλογη κουλτούρα σε όλα τα επίπεδα για να δημιουργήσουμε μία σύγχρονη κοινωνία, η οποία με πυξίδα την Ε&Α θα ενισχύσει το οικοσύστημα με νέα προϊόντα και περισσότερη επιστημονική έρευνα.

Πώς μπορούν οι πολίτες να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν για να βελτιώσουν τη ψηφιακή ετοιμότητά τους;

Ο σημερινός πολίτης της Κύπρου έχει μια καλή γνώση για το πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει και να αξιοποιήσει τις τεχνολογίες αιχμής που διευκολύνουν τη ζωή του. Αυτό σημαίνει ότι με συγκεκριμένες δράσεις ενημέρωσης του κοινού μπορούμε να εγείρουμε το ενδιαφέρον για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη ειδικών ψηφιακών δεξιοτήτων, με έμφαση βεβαίως στη νέα γενιά, η οποία πρέπει να εισέλθει με αυτοπεποίθηση στον ψηφιακό κόσμο του μέλλοντος.

Για τον σκοπό αυτό, συνεργαζόμαστε στενά με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, στο πλαίσιο υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Ψηφιακές Δεξιότητες. Παράλληλα, προωθείται η υλοποίηση της απόφασης για ανασχεδιασμό του εκπαιδευτικού συστήματος, με κύριους στόχους την μέγιστη αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων στις διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης, της καλλιέργεια των αναγκαίων ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών για το μέλλον τους καθώς και την προώθηση της επιλογής για επαγγελματική σταδιοδρομία στους τομείς των STEM.

Ορόσημο αποτελεί η δημιουργία της Εθνικής Συμμαχίας για Ψηφιακές Δεξιότητες και Απασχόληση την οποία συντονίζει το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κάτω από την οποία λειτουργεί η Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών (Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών - CYPRUS DIGITAL SKILLS AND JOBS COALITION (digitalcoalition.gov.cy). Στην πλατφόρμα αυτή οι πολίτες μπορούν εύκολα, άμεσα και γρήγορα να ενημερώνονται για όλα τα διαθέσιμα εκπαιδευτικά προγράμματα καθώς και για την απόκτηση βασικών ή εξειδικευμένων ψηφιακών γνώσεων και δεξιοτήτων, τόσο ως απλοί πολίτες όσο και ως επαγγελματίες εργαζόμενοι.

Τα προγράμματα αυτά παρέχονται από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ), το Κέντρο Παραγωγικότητας ή και από το ίδιο το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής σε συνεργασία με άλλους εθνικούς φορείς και Υπουργεία, όπως για παράδειγμα το Πρόγραμμα “ICT Re-Up Skilling” το οποίο παρουσιάστηκε σε διάσκεψη τύπου στις 12 Ιανουαρίου 2024, με τη συνδρομή του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, και του Παγκύπριου Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής (CITEA).

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η ΑνΑΔ, στο πλαίσιο υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και των δράσεων της για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της Κύπρου αναπτύσσει προγράμματα και δράσεις με στόχο τη ψηφιακή αναβάθμιση τουλάχιστον 20,000 ατόμων εντός της χρονικής περιόδου 2024 – 2026, ενώ εφαρμόζει καινοτομίες όπως τον «Ατομικό Λογαριασμό Εργαζομένου», ώστε ο ίδιος ο εργαζόμενος να μπορεί να επιλέγει το πρόγραμμα κατάρτισής του.

Όλοι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν το επίπεδο των ψηφιακών τους δεξιοτήτων και τις ανάγκες επιμόρφωσής τους μέσω ενός διαδικτυακού εργαλείου που βρίσκεται στην πλατφόρμα της Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών, ώστε να μπορούν να διαμορφώσουν το δικό τους πλάνο ανάπτυξης, σύμφωνα με τα παρεχόμενα προγράμματα.

Πώς οι τεχνολογίες αιχμής επηρεάζουν την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία;

Η ομορφιά της καινοτομίας, της έρευνας και της τεχνολογίας είναι ότι διαφορετικοί κλάδοι και επιστήμες μπορούν να συνδυαστούν με αρμονία προσφέροντας στους άμεσα εμπλεκόμενους πρόσθετη αξία αλλά και πολλαπλάσια οφέλη γύρω από τον τομέα δραστηριότητάς τους.

Για παράδειγμα, επιτρέψτε μου να αναφερθώ στην τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται για μία τεχνολογία η οποία χρησιμοποιεί τα μαθηματικά, για να υλοποιεί μοντέλα που την υποβοηθούν να σκέφτεται σαν ένας άνθρωπος.

Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και άλλων τεχνολογιών αιχμής, μπορούν να αυτοματοποιηθούν και να επισπευσθούν διαδικασίες, όπου με τη σωστή αξιοποίησή τους απελευθερώνεται χρόνος για το ανθρώπινο εργατικό δυναμικό να στρέφεται σε τομείς με προστιθέμενη αξία, όπως η εξυπηρέτηση πελατών. Κατ’ επέκταση, οι τεχνολογίες αιχμής ήρθαν για να υποβοηθήσουν την Ε&Κ και να τροφοδοτήσουν την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά, διευκολύνοντας παράλληλα την καθημερινότητά μας.

Επ’ αυτού αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω τεχνολογίες αιχμής, όπως για παράδειγμα το IoT, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με data warehouses, data links και cloud, για τις ερευνητικές και πειραματικές διεργασίες, την επαλήθευση και δοκιμή υποθέσεων, τη δημιουργία προβλέψεων και τον ταχύτερο πειραματισμό.

Τέτοιες δυνατότητες, εκτός από την ενδυνάμωση των επιστημόνων, των ερευνητών και των επιχειρηματιών, μπορούν να βοηθήσουν στο να ολοκληρωθεί η έρευνα ταχύτερα, παρέχοντας παράλληλα τη δυνατότητα για ανάπτυξη καινοτόμων διεργασιών.

Οι αναδυόμενες τεχνολογίες θεωρείται ότι συμβάλλουν καθοριστικά στην προώθηση της ανάπτυξης, καθώς θέτουν τα θεμέλια για την επιτάχυνση του ρυθμού της έρευνας.